Bu söyleşi, Cengiz Aytmatov'un "İlk Öğretmenim" adlı eserinin üzerinedir. İlk kısım yazar Cengiz Aytmatov ve eseri Türkçeye çeviren Mehmet Özgül hakkında biyografik bilgiler sunar. Kalan metin ise romanın anlatıcısı Altınay'ın kendi ağzından aktardığı hatıralarını içerir. Hikaye, Düyşen adında fedakar bir öğretmenin küçük bir Kırgız köyünde okul açma ve çocukları eğitme çabalarını ve Altınay'ın bu çabalarla hayatının nasıl değiştiğini anlatmaktadır. Metin, yoksulluk, cehalet, direniş ve umut temalarını işlerken, bir öğretmenin bir çocuğun geleceği üzerindeki derin etkisini gözler önüne serer.
Kaynaklarda anlatıcı, ünlü bir bilim insanı ve ressam olan Altınay Süleymanovna'dır. Kendisi, yaşadığı önemli olayları ve tanıştığı kişileri hem bir ressamın gözünden tuvaline aktarmaya çalışmakta, hem de geçmişindeki belirleyici figür ve olayları bir itiraf ve görev bilinciyle kaleme almaktadır. Bu kişiler ve olaylar, Altınay'ın kimliğinin oluşmasında ve bugünkü kişiliğine ulaşmasında temel bir öneme sahiptir.İşte kaynaklarda bahsedilen ana kişiler ve olayların Altınay'ın kimliği için önemi:
•Düyşen - İlk Öğretmeni:Altınay'ın hayatındaki en belirleyici ve dönüştürücü figürdür. Düyşen, onun zorlu ve yoksul yetim yaşamına ışık getirmiş, eğitime giden kapıyı açmıştır.
Düyşen, Altınay'ın potansiyelini fark etmiş ve ona inanmıştır.... Onun "çağıl çağıl akan derem" gibi akıllı bir kız olduğunu söylemiş, onu şehre gönderip büyük bir insan olacağına duyduğu inancı ifade etmiştir. Bu inanç, Altınay'ın kendi yeteneklerine güvenmesine büyük katkı sağlamıştır.
Özetle, kaynaklarda bahsedilen kişiler ve olaylar, Altınay Süleymanovna'nın kimliğini, yaşadığı zorlukları, bu zorluklarla nasıl başa çıktığını ve nihayetinde kim olduğunun temelini oluşturur.
Özellikle Düyşen'in rolü, onun bir yetim çocuktan saygın bir bilim insanına ve sanatçıya dönüşmesinin arkasındaki en güçlü etkendir. Yaşadığı travmalar ve kurtuluşu, onun adalet, özgürlük ve aydınlanma değerlerine olan bağlılığını şekillendirmiştir.
Bu anıları kaleme alması ve resmetmeye çalışması, onun geçmişiyle yüzleşme, minnetini ifade etme ve ilk öğretmeninin mirasını onurlandırma yoludur.
