Kürtlerin Birliği konusunu ele aldığımızda iki başlığı birlikte açmak gerekecektir:
Birincisi Kürdistan’ın birliği; çünkü ortada parçalanmış bir Kürdistan var. Haliyle coğrafi, toplumsal, ekonomik, siyasal ve kültürel açıdan bölünmüş, her bir bölümün farklı sömürge veya asimilasyon sistemine maruz kaldığı bir Kürdistan’dan söz ediyoruz. Dolayısıyla eğer bir Kürt egemenliğinden söz edilecekse, öncelikle bunun ifadesini bulabileceği, bütün Kürt nüfusunu kapsayabileceği siyasi ve coğrafi bir birim veya bütün olarak Kürdistan’dan söz etmek lazım. Yaklaşık 400 yıl önce yazdığı Mem û Zîn'de Ehmedî Xanî’nin bir kastı da budur ve bu, bugün de Kürt milliyetçilerinin birlik konusunu ele alırken, kaçınılmaz olarak dile getirdikleri bir husustur.
İkincisi ise, Kürt hareketlerinin veya siyasi birimlerinin birliği… Ehmedê Xanî de Şerefxanê Bêdlîsî gibi, Kürtlerin ortak çıkarlarını esas alan ve böylece Kürtleri bir araya getirebilen siyasi bir iradeye vurgu yapıyordu ve Kürtlerin bu konudaki zaaflarına dikkat çekiyordu. Örneğin Xanî’ye göre, bir Kürt kralı veya krallığı tahayyül ettiği Kürt birliğinin veya bir siyasi bütün olarak Kürdistan’ın varlığı için vazgeçilmez temel bir şarttı.
Anlaşılacağı üzere, birlikten kast edilen iki mevzu, yani Kürdistan’ın birliği ile bu birliği sağlayacak olan politik birim veya hareketler bağlantılıdır. Kürt birliğinin sağlanması için Kürt örgütlerinin bir birlik stratejisine sahip olmaları gerekiyor; Kürdistan’ın birliğinin böyle bir politik iradeye ve girişime ihtiyacı var; hatta en önemli şarttır. Bununla birlikte Kürt hareketlerinin varlığı ise, ille de bir ortak Kürdistan tahayyülüne ihtiyaç duymaz; nitekim 20. yüzyıldaki ve bugünkü Kürt hareketlerine bakıldığında bunu görebiliyoruz...
Bu iki husus çerçevesinde Kürtlerin hala en önemli gündem maddelerinden biri olan "Milli Birlik" mevzusunu tarihsel ve güncel yönleriyle verili biçimde değerlendirmeye çalıştım. Özellikle son yüzyılda Kürtler adına siyaset yapanların birlik mevzusunda neyi kastettiğine ve ortaya çıkan sonuçlara dair epey önemli sonuçları sizlerle paylaşacağım...
#Kurdistan
#Kurdî
#Kurdish
#KürtlerinBirlği
