İrfan Yalçın’ın “Ölümün Ağzı” romanı, 1940’lı yıllarda Zonguldak köylüsünün “mükellef” adı altında bedavaya çalıştırıldığını belgeleyen bir tanıklıktır. Dönemin tek partili rejiminde, İsmet İnönü madeni teftişe gittiğinde, karşısına dizilen madencilerden biri aniden yere yığılır. Sara hastası olduğu söylenir. İnönü’nün cevabı ise tarihe kazınır: “Saralı da olsa çalışacak!” Yani yoksulların sağlıklısı da hastası da sömürülmek zorundaydı.
