Homo neanderthal'leri tanımlayan ilk fosiller 1829 - 1848 yılları arasında Belçika'daki Engis ve Forbes Quarry Mağaralarından ve Avrupa'nın çeşitli yerlerinden gelmeye başladı. 1856 yılında, Almanya Düsseldorf kenti yakınlarındaki Neander vadisinde bulunan ve tanımlanan fosil nedeniyle bu insan türüne "Neanderthal" ismi verildi. Bilimsel kaynaklarda ise Homo neanderthal'lerden ilk defa 1864 yılında Jeolog William King tarafından bahsedildi. Fosiller ilk keşfedildiğinde bunların Avrupa'nın eski bir insan ırkı olduğu veya sakat insanlar olduğu tartışıldı.
William King ise bulunan bu kemiklerin bizim türümüzün kusurlu bir bireyine ait olmadığını, bunların Buzul Çağ'dan kalma insandan çok şempanzeye yakın bir insan türü olduğunda ısrarcı oldu. Böyle düşünmesi aslında çok doğaldı. Çünkü o güne kadar bilinen en yakın akrabalarımız, inceleyip görebildikleri maymun türleriydi.
