Gościem tego odcinka podcastu jest prof. Krzysztof Fic z Politechniki Poznańskiej, członek Rady NCN. Naukowiec, specjalizujący się w elektrochemicznych systemach magazynowania i konwersji energii, opowiada o swoich badaniach oraz o tym, dlaczego kluczowe jest inwestowanie w naukę fundamentalną.
W rozmowie prof. Fic wielokrotnie podkreśla, że badania podstawowe są niezbędnym fundamentem wszelkich innowacji. – Nie da się zbudować nowoczesnej technologii bez solidnych podstaw naukowych. Badania wdrożeniowe bez wcześniejszego zrozumienia mechanizmów zjawisk przypominają technologię prób i błędów. To proces czasochłonny, kosztowny i często prowadzący do zmarnowania zasobów – tłumaczy.
Jednym z kluczowych wyzwań, według profesora, jest przejście od badań fundamentalnych do aplikacyjnych. – W Polsce wciąż brakuje wyraźnego łącznika między tymi etapami. Być może jednym z rozwiązań byłoby szersze wsparcie programów takich jak Tango (NCN i NCBiR), które mogą pomóc w przenoszeniu wyników badań do praktyki – zauważa.
Magazynowanie energii – nauka dla ludzi
Prof. Fic w swojej pracy naukowej koncentruje się na badaniach nad magazynowaniem energii. Wyjaśnia, dlaczego technologia ta jest istotna zarówno dla codziennego życia, jak i dla bezpieczeństwa energetycznego. – W dzisiejszych czasach jesteśmy bardzo przyzwyczajeni do łatwej dostępności energii. Jednak jeśli chcemy być niezależni energetycznie, musimy rozwijać efektywne systemy magazynowania energii, takie jak kondensatory elektrochemiczne – mówi.
Przykładem zastosowania jego badań są samochody elektryczne. – Moje rozwiązania mogą umożliwić szybki rozruch pojazdu dzięki dostarczeniu mocy w krótkim czasie. Baterie działają wolniej, ponieważ opierają się na reakcjach chemicznych. Kondensatory natomiast korzystają z szybkich oddziaływań elektrostatycznych, co sprawia, że świetnie sprawdzają się w takich sytuacjach – wyjaśnia.
Profesor podkreśla również, jak ważne jest edukowanie społeczeństwa na temat nauki. – ludzie często narzekają, że baterie w ich urządzeniach działają gorzej zimą. Warto im wyjaśnić, że to nie jest wada, tylko naturalna właściwość wynikająca z zasad chemii. Takie proste komunikaty pomagają zrozumieć, że nauka ma realne zastosowanie w życiu codziennym – dodaje.
NCN jako pomost między nauką a innowacjami
W rozmowie poruszono również kwestię monitorowania wyników badań finansowanych przez NCN. – Zauważamy coraz więcej zgłoszeń patentowych i patentów wynikających z projektów realizowanych dzięki NCN. Polityka, która kiedyś mogła być postrzegana jako niechętna wobec badań aplikacyjnych, już dawno została zrewidowana. Teraz otwarcie wspieramy badania fundamentalne, które mogą w przyszłości prowadzić do praktycznych zastosowań – podkreśla prof. Fic.
Profesor podzielił się także refleksją na temat społecznego postrzegania badań podstawowych. – „Nie jesteśmy grupą ludzi, którzy wymyślają badania w oderwaniu od rzeczywistości. To, co robimy, ma bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo, jakość życia i rozumienie otaczającego świata. Musimy to lepiej komunikować, bo bez społecznej akceptacji dla nauki trudno będzie o odpowiednie finansowanie – zaznacza.
