Şeyh İmâm Gazâlî (r.âleyh) Hazretleri, “Minhâcü’l-Âbidîn”
isimli kitabında şunları zikretmiştir: “Hiç şüphesiz, hâmd ve
şükür, umduklarına kavuşup; istediklerini elde etmek isteyen,
sâliklerin geçmeleri gereken yedi geçidin en sonuncusudur.
Bir kişinin geçmesi gereken yedi geçit şunlardır:
1. İlim ve marifet geçidi 2. Tevbe geçidi. 3. Tuzaklar ve
engeller geçidi: Dünya, halk, Şeytân ve nefis. 4. Dört büyük
özürler geçidi: Dünyadan tecrid, insanlardan uzaklaşmak,
Şeytânla mücâdele ve nefsi kahretmek. 5. İbâdette teşvik
eden duygular geçidi. 6. İbâdetleri helâk eden geçidi. 7. Şükür ve hâmd geçidi.
Kulun ibâdet yolunda ilerlemek ve seyr-ü sülûk için harekete geçeceği ilk şey, semavi bir ilhâm ve hususî ilâhî bir tevfik (başarı) ile ibâdet yolunda ilerlemektir. Buna da Şeriat’ın
sahibi Efendimiz (s.a.v.) Hazretleri, şu hadis-i şerifiyle işaret
buyurmuştur: “Muhakkâk nur mü’min’in kalbine girdiği
zaman, kalbi açılır ve inşirâh eder (sevinç ve ferahlık duyar).” ”Ya ResûlAllâh! Bunun belirli alâmeti var mıdır?” diye
soruldu. Efendimiz (s.a.v.) Hazretleri: “Aldatıcı dünya hayatından uzak durmak, ebedi dünyaya yönelmek ve gelmeden önce ölüm için hazırlanmaktır” buyurdu.
(İsmail Hâkkı Bursevi, Rûhu’l-Beyân Tefsiri, c.1, s.51-52)
ASHAB-I KİRAM (R.A.)’IN ABDESTLERİ NASILDI?
Hz. Osman (r.a.)’in azatlısı Humrân b. Ebân (r.a.), onu
abdest alırken gördüğünü ifade ederek şöyle anlatmaktadır:
“Önce bir kap su istedi ve ellerine üç defa su döküp onları
yıkadı, sonra sağ eliyle kaba daldırarak aldığı su ile ağzını
çalkaladı, burnuna su verip dışarı attı, sonra üç defa yüzünü
yıkadı, sonra dirseklere kadar üç defa kollarını yıkadı, sonra başını mesh etti, sonra ayaklarını topuklarına kadar üçer
defa yıkadı, ondan sonra da Hz. Peygamber (s.a.v.)’in şu
hadisini nakletti: “Kim benim abdest aldığım gibi abdest
alır da kendisini tamamen Allâh (c.c.)’a vererek iki rekât
namaz kılarsa, Allâh onun geçmiş günâhlarını affeder.”
(Eşref Ali et-Tehânevî, Hadislerle Hanefi Fıkhı, c.1, s.17)
