Şili’de uzun yıllar toprak ve nüfuz sahibi liberaller, en azından ortada bir sandık olduğu için, seçimle yönetimdeydiler. Topraklarında çalışan işçilerin nasıl yaşaması, düşünmesi gerektiğine tabii ki toprak sahipleri karar verirdi; uzun yıllar bu korku ikliminde özgürce patronlara oy verdiler.
Patronlar kibirliydi; seçimlerde defalarca kez alt ettikleri sosyalist adayın, her seçim gezisinde işçilerine daha fazla temas ettiğini fark edemediler. 1970 seçimlerinde yoldaş başkan Salvador Allende seçimle yönetime geldi.
Toprak sahipleri kızgındı. Ekonomik güç onlardaydı. Ülkede insan hakları konusunda ilerleme yaşanıyor ama para kaybetmeyi göze alan patronlar piyasaya mal sürülmesini engelliyordu. İşçiler ilk defa doğru düzgün para kazanıyor ama kazandıkları para ile satın alacak mal bulamıyor, yokluk çekiyorlardı. Amerika, yanıbaşında filizlenen bu sosyalist hareketi, patronlara ve askere maddi destek sağlayarak baltalıyordu. Asker yasa dışı yollarla güçlendirilmişti.
1973’te askeri darbe ile yoldaş başkanın yönetimi sona erdi. Yoldaş başkanın intihar ettiği söylentisi vardır ama kimse de bilemedi. Sosyalist liderler işkenceler görerek öldürüldü, sosyalist görüşü benimsemiz kişiler işkenceler görerek öldürüldü… Yakalanırsa öleceğini ve bu düzenin değişmesi için kendilerinin de silahlanması gerektiğine inanan sağ kalan sosyalistler militarize oldular. Ülkede bir gelecek kalmadığını fark edenler büyük elçiliklere kaçak yollarla sığınıp mülteci oldular.
Bu mültecilerden biri de yoldaş başkanın kuzeninin kızı Isabel Allende’ydi. 1981 yılında 8 ocakta ölüm döşeğindeki dedesine bir mektup yazmaya başlayan Allende, kendisini bir aile ve ülke geçmişini kurgulayarak sağaltırken bulmuş. O zamandan beri Isabel Allende yeni kitaplarına başlamak üzere 8 ocaklarda hep masasının başında hazır bulunmuş.
Kalınca bir kitap bu. İlk 400 sayfada büyülü bir dünya, mistik ögeler, imkansız aşklar yaşanırken dipten akan politika, son 150 sayfada brüt bir gerçeklik olarak tüm olayların üstünde yaşanan, tüm olayları kaplayıp değersiz kılan soğuk gücünü gösteriyor. Aşk yaşayabilmek bile politiktir.
Beni Allende ile tanıştıran sevgili Defne Çizakça’ya sevgiler.
Kitap hakkındaki görüşlerinizi paylaşmak isterseniz aşağıdaki linkten instagram hesabımıza giderek bölüme ilişkin postun altına yorum bırakabilirsiniz.
