Chiếc radio - món quà vô giá
Tản văn của nhà báo Ngô Bá Lục
Giọng đọc: Nhà báo Công Hân
Hồi ấy, khi quê còn chưa có điện,
chưa có tivi, nhà nó có cái đài Xiongmao thì oách lắm, như báu vật. Cứ tầm 5
giờ chiều, kênh tiếng Việt của đài Trung Quốc lại phát truyện Tây Du Ký. Bọn
trẻ con ở xóm tụ tập hết bên nhà nó, vây quanh cái đài, nuốt từng câu từng chữ
và hình dung ra đủ thứ. Nào là Tôn Ngộ Không mắt lửa con ngươi vàng, người đầy
lông lá có cây gậy Như Ý thần sầu. Nào là Trư Bát Giới hám gái có cái mũi lợn
và đôi tai như hai cái quạt nan. Rồi thì Đường Tăng đẹp như một Hoàng tử nhưng
mà suốt ngày bị yêu quái lừa… Bọn trẻ đứa nào cũng muốn làm Tôn Ngộ Không, muốn
làm anh hùng cứu người. Mỗi chiều, đài chỉ đọc 15 phút, cứ đang đến đoạn gay cấn
thì ông đọc truyện lại thông báo, “muốn biết Tôn Hành Giả có cứu được Đường
Tăng hay không, xin mời các bạn đón nghe hồi sau sẽ rõ”. Lúc đó, bao giờ anh
Lợi Vảy cũng đọc một câu thơ: “Đang vui thì đứt dây đàn/ Đang cơn buồn ị thì
nàng đến chơi” làm cả lũ lại cười ồ lên, dù thấy nẫu hết cả ruột.
Nghĩ ngày đó nó cũng ác, ghét đứa nào
là “phát xít” luôn, còn lâu mới được vào trong sân, cứ là đứng ngoài cổng nhé.
Nhà nó có cái cổng bằng gỗ, cài then và chốt bên trong nên rất dễ “canh vé”.
Những đứa bị phát xít thường là những thằng nghịch ngợm suốt ngày quậy phá, học
dốt và lười. Nó thì cũng hay bị ghét, vì cả cái xóm đấy, cứ đứa nào bị bố mẹ
quát mắng là y như rằng lấy “thằng Lục nhà ông Soạn” ra để làm gương. Kiểu như,
“đấy, mày ăn cứt cho nó, nó vừa học giỏi vừa ngoan, không có xe mà nó vẫn đi
học đều. Còn mày có xe đạp mà suốt ngày trốn học, đồ ăn hại”… Đại loại thế. Cho
nên bọn kia cứ có cơ hội là “chơi” nó luôn. Có lần đi vào lớp, vừa dợm ngồi thì
cái ghế băng sập xuống , nó ngã chổng vó lên trời. Cả lũ cười ầm ầm, nó vừa
đau, vừa quê, vừa cay cú nhưng không làm gì được. Hồi ấy trường nghèo nên bàn
ghế cũng phải tận dụng đồ cũ. Mấy cái bàn còn có vẻ chắc chắn, nhưng ghế băng
thì như răng ông bà lão, cứ là long hết cả lay. Thỉnh thoảng lao động cuối tuần,
cả lớp phải phân công nhau mang tre đi để chèn vào đoạn chân cắm vào tấm băng
ngồi cho nó chặt khít lại. Nhưng lũ học trò nghịch ngợm, ngồi học mà đung đưa
các kiểu, thế là chỉ cần “ọp ẹp” một lúc là cái chân ghế lại long ra lủng là
lủng liểng, chỉ cần đặt mông xuống là ngã bổ chửng ngay tắp lự.
Cái ngõ nhà nó chỉ có 20 hộ gia đình
nhưng có đến mười mấy đứa trẻ con, đa phần con trai. Mà sao cái xóm này đẻ ra
lắm con trai thế không biết. Nhà nó 7 anh em trai, nhà chú Minh bên cạnh có 3
thằng, nó học cùng lớp thằng cả nhà chú. Trước mặt, ông bà Mạnh cũng có 3 đứa
con trai, bên trái là nhà ông Sáng 4 thằng con trai, đằng sau là nhà ông Thìn 2
con trai… và còn nhiều nữa. Nên xóm nó lúc nào cũng náo loạn, đặc biệt là các
buổi trưa hè, cứ là ầm ĩ cả xóm làng.
Quay lại chuyện nghe đài. Cái đài này
là một kỷ vật mà cả nhà đều rất nâng niu, vì nó vừa đáng giá, vừa là kỷ niệm
của anh Quốc khi ra quân. Nó nhớ buổi tối hôm ấy. Tầm 8 giờ, mùa đông chớm
lạnh, cả nhà đang ngồi ăn củ luộc thì thấy lạch cạch ngoài sân và tiếng gọi
“Thày ơi, U ơi”. Cả nhà dừng tay vén mành lao ra. Ôi anh Quốc về, mấy anh em
reo lên. Thày vội vã quay ngược trở vào nhà cầm cái đèn dầu, khều nó cháy to
lên rồi lại tất tưởi ra sân. Anh Quốc đi bộ đội về, anh đóng quân ở Đồng Nai,
đi tàu hỏa về Ga Hàng Cỏ - Hà Nội rồi vẫy xích lô đi 30 cây số về nhà. Trên
xích lô lỉnh kỉnh bao nhiêu là đồ đạc. Cái ba lô căng phồng quần áo và những đồ
dùng cá nhân. Mọi người giúp anh chuyển đồ vào trong nhà, anh thanh toán cho
bác xích lô để bác về luôn kẻo đường xa, lại muộn. U nhanh nhảu vào bếp lấy cái
lá chuối khô ở góc chạn, chạy lên nhà gói 4 con củ luộc rồi tất tả ra đưa cho
bác xích lô, bảo, nhà quê chả có cái gì, thôi thì có mấy con củ luộc, chú cầm
tạm gọi là quà quê. Bác xích lô xúc động nói, dạ cảm ơn bác, thôi em xin phép
gia đình, em lại nhà kẻo muộn.
