s Morgens vroeg op de camping. Alles is roerloos. Zo ervaar ik dat tenminste. Klopt dat wel? Roerloos is ook een vorm van stilte. Net als tijdloosheid ervaren. Stil de tijd.
(eigen foto van gehaakte windvanger die roerloos hangt)
Volledig transcript
Dit is de podcast 'Evenwicht, je leven'. De podcast over ons fascinerende zintuig 'evenwicht'. Dan gaat het over het fysieke evenwicht, maar ik heb het in deze podcast ook vaak over ons psychisch evenwicht - over mijn psychisch evenwicht. En zodoende deel ik ook af en toe gedachtes die bij me naar boven komen, wat ik ervaar en wat ik graag wil delen met jou. Dit is seizoen 9, aflevering 17: Roerloos.
Ik weet nog hoe het voelde. Het was 's morgens vroeg op de camping. Ik had geen hoortoestellen in. Ik had mijn bril niet op. En ik liep naar buiten. De caravan uit. De tent door. En dan sta je buiten op het gras. En iedereen slaapt nog. Tenminste, het lijkt erop dat iedereen slaapt. Niemand is er nog uit. Niemand is bij de tent bezig, loopt heen en weer. Ook alle kinderen zijn stil en slapen nog. D'r is geen enkele beweging zichtbaar bij dus de andere tenten.
Er is geen wind. De bladeren van de bomen en struiken die bewegen helemaal niet, alles hangt helemaal stil. En de windvangers die ik deze zomer gehaakt heb, die heb ik aan de luifel van de tent gehangen. En die hangen roerloos! Ik kijk omhoog en in de lucht is er geen wolkje te zien. Het is helemaal helder. Ik zie ook geen beweging in de lucht van vliegtuigen, van satellieten. Ik zie en hoor geen enkele vogel. En er zijn ook geen vliegende insecten. Ik zie alleen de spin, die roerloos midden in zijn web hangt. Ik ben de enige die beweegt. Door te kijken, door rond te kijken. Door een stapje vooruit of achteruit te doen.
En dan besef ik me, we bewegen keihard door het heelal. De aarde zelf draait met 1670 kilometer per uur om z'n as. En wij zitten op die aarde, dus we draaien daarin mee. De aarde draait ook wel altijd dezelfde kant op en ook altijd dezelfde kant om de zon. Want de aarde draait ook nog eens om de zon. En dat gebeurt met 107 duizend kilometer per uur. Om een voorstelling te maken, dat is 30 kilometer per seconde. En nog een stapje verder. Ons zonnestelsel waar wij toe behoren als aarde, draait ook nog eens met een snelheid van 220 kilometer per seconde, rond het centrum van de Melkweg. En dan praat je al over 792 duizend kilometer per uur. Het zijn getallen waar je je helemaal van gaat duizelen, ik tenminste wel!
En nog één stapje verder. Het hele zonnestelsel waar wij als aarde toe behoren, waarbij wij ook in die Melkweg zitten, die hele Melkweg, die beweegt ook nog eens door het hele universum! En dat is dan 580 kilometer per seconde. Dan praat je over 2,16 miljoen kilometer per uur. Dat is dus een ongelófelijke snelheid. Daar kunnen wij hier op aarde, ons nauwelijks een voorstelling van maken, terwijl het dus elk moment gebeurt! Elk moment zijn wij dus met die snelheid aan het bewegen! Ik heb geen idee welke kant op! Ik heb geen idee waar we naartoe gaan. Dus het is helemaal niet roerloos!
Het gekke is, dat we helemaal niets van die snelheid voelen. En dat komt, zo gek is het eigenlijk niet, omdat we een constante snelheid helemaal niet voelen, als we eenmaal constant bewegen dan, ja, daar worden we gewoon mee geboren. Je wordt geboren en dan ben je al op die aarde en dan beweeg je mee met die snelheid van de aarde. En dat is elke keer gewoon dezelfde snelheid. Er is geen versnelling van de aarde. En er is ook geen vertraging. Want een versnelling of een vertraging die zouden we zeker wel voelen! Dat heb je ook als je in een auto zit, als een auto optrekt dan voel je dat je dus vooruitgaat, als ie vertraagt dan voel je het remmen. Maar alles daar tussenin, die beweging, die snelheid, die constante snelheid, die voelen we niet.
En toch, ik stond op die camping, op de camping in alle vroegte, en ik heb daar die roerloosheid om me heen wel ervaren. Zo voelt het ook écht! Het leek wel alsof de hele wereld even stil stond! Dat ik de enige was die even bewoog op dat moment.
En dat doet me denken aan het boek wat ik heb geschreven over tinnitus, wat nog niet uit is, wat wel gaat komen. Hoofdstuk 15 in dat boek heeft de titel: 'Beleef de stilte' en een sub-hoofdstukje daarvan is: 'Vormen van stilte'. En de eerste vorm die ik dan noem is: De stilte kun je niet zien, ruiken, proeven of horen. Stilte is dan een toestand van bewegingsloosheid. Bewegingsloosheid is eigenlijk een ander woord voor roerloos.
In dat rijtje van die vormen van stilte, is er ook een andere vorm van stilte, namelijk die van: tijdloosheid. Tijdens de vakantie ben ik helemaal niet bezig met de klok. Ik volg dan ook helemaal geen nieuws. Dat vond ik ook heel fijn, ik wist eigenlijk helemaal niet wat er allemaal in de wereld gebeurde. En wat ik wel ervaarde was dat ik dorst had of trek in eten. En ik voelde me heel energiek in de ochtend. En ik was moe in de avond. En als we gingen fietsen, dan wist ik wel waar we naar toe gingen fietsen, maar vaak had ik geen enkel idee hoe laat het nou was! En dat gold ook eigenlijk elke keer als ik heerlijk zat te lezen in de schaduw van de boom. De kloktijd valt dan helemaal weg. En dan wist ik wel dat het ochtend was of middag of avond. Maar hoe laat nou precies? Ik had geen enkel idee.
En in dat boek, van die vormen van stilte, noem ik ook die tijdloosheid. Alleen, dan noem ik het al; we kunnen stilte ervaren op momenten dat we sprakeloos zijn of met de mond vol tanden staan of als je mond open valt van verbazing of ontroering. En dan ken je de uitspraak wel, 'daar zijn geen woorden voor'. Het gaat dan om momenten die intens beleefd worden. Bij het zien van schoonheid, het horen van muziek, bij verliefdheid of geboorte, bij de dood, tijdens een natuurramp. Het kan dan zelfs oorverdovend stil zijn.
En het volgende punt ga ik in op, dat tijdens die woordeloze en sprakeloze momenten dan lijkt het alsof de tijd stil staat. Of anders gezegd: er bestaat even geen besef van tijd. Je hoeft of kan niets denken, zeggen of horen. En zodra je dat wel doet, dan is er wel weer die kloktijd. Sprakeloze stilte zorgt voor tijdloosheid.
Maar ik heb dan op vakantie die tijdloosheid waarbij ik wel van alles aan het denken was, waarin ik van alles gezien heb, dat voelde ook tóch als tijdloosheid. Ook dat lekker lezen in een boek en me helemaal verliezen in zo'n verhaal, ook dat is voor mij die tijdloosheid. Want op dat moment valt voor mij de tijd weg, het is niet belangrijk, ben ik er niet mee bezig. Ik kijk niet op de klok. Ik voel op een gegeven moment dat ik trek heb om te eten. En dan klopt het meestal ook wel, dat het tijd is om te eten. Maar ik let er dus niet op.
Dus die tijdloosheid ervaar ik dan wel. Terwijl ik natuurlijk weet dat de tijd nóóit stilstaat, die gaat altijd maar door. Dan is het wel fijn als je ervaart dat een dag ontzettend lang duurt. Meestal hebben we dat de dag voorbijvliegt. Maar op vakantie heb ik dan die momenten ook dat een dag héél lang kan duren. Komt ook wel omdat het natuurlijk 's avonds langer licht is en je dus heel veel buiten bent. Maar die momenten vind ik dan ook heerlijk om mee te maken. Dat ja, de dag dat er bijna geen eind aan komt, gewoon heerlijk om gewoon te zijn waar je bent. En daarvan te genieten.
En dat doet me weer denken aan het liedje van Jacqueline Govaert, het liedje: Stil de tijd. Een klein stukje uit die tekst van haar lied:
Stil de tijd
Zo midden in het leven
Want hoe ik nu leef
Lijkt het of mijn lijf geschreven
Stil de tijd
Ja, de stilte ervaren, terwijl ik dus zelf nooit meer de stilte hoor! Door het altijd aanwezige geluid in mijn hoofd, kan ik nooit meer de stilte ervaren die betekent: afwezigheid van geluid. En toch heb ik de stilte dus wel gevonden. Zelfs in heleboel verschillende vormen. Onder andere die roerloosheid.
Je hebt geluisterd naar de podcast 'Evenwicht, je leven', seizoen 9, aflevering 17: Roerloos. Ik heb je even meegenomen in een klein stukje ja, beetje filosoferen over de stilte, roerloos zijn, over de tijd. Dank je wel voor het luisteren en tot de volgende keer.
