Dit is de eerste aflevering van seizoen 8.
Wanneer krijg je kippenvel? Wat is kippenvel eigenlijk?
(foto; kippenvel, pixabay)
Volledig transcript
Dit is de podcast 'Evenwicht, je leven'. De podcast over het evenwicht in de breedste zin van het woord. Je luistert naar Paula Hijne. Ik ben auteur van het boek 'Evenwicht, in uitvoering'. En dat is het allereerste boek over dit fascinerende zintuig.
Na de uitgave van het boek, kwam ik erachter dat er nog zó veel meer is te vertellen over het evenwicht, zowel fysiek als psychisch. En daarom maak ik deze podcast.
En ik heb al 7 seizoenen gemaakt met elk 20 afleveringen. Dus je kunt altijd nog even terug gaan luisteren vanaf seizoen 1 als je mij nog niet eerder hebt gehoord. Dit is seizoen 8, aflevering 1: Kippenvel.
Waarom maak ik een aflevering over kippenvel? Ja dat had ik dus niet van tevoren bedacht dat ik hier een aflevering over zou willen maken... kippenvel!! Maar pasgeleden kreeg ik weer kippenvel, toen ik luisterde naar een zangeres op tv en ineens vroeg ik mij af, wat is dat precies, kippenvel? En dat heb ik dus opgezocht en dat wil ik graag met je delen, want kippenvel heeft ook met evenwicht te maken. Ik heb eerst gezocht in het Van Dale basiswoordenboek. Daarbij staat over kippenvel: dat zijn puntjes op je huid als je het koud hebt of van iets schrikt. En dan staat er een zinnetje bij: van een griezelfilm krijg ik kippenvel. Dat geeft al een beetje aan waardoor het gebeurt, maar wat is het nou precies?
Toen ben ik verder gaan zoeken, op Wikipedia. Kippenvel, er zijn ook andere woorden voor: dat is horripilatie of spasmodermie. Dit is het verschijnsel dat haren op de huid rechtop gaan staan. En hierdoor krijg je koude rillingen en ziet de huid eruit als die van een geplukte kip op gans. Nou vond ik dat ‘gans’ wel een beetje gek, maar nou blijkt dat in het Duits hebben ze het over Gänsehaut, dus dan gebruiken ze juist de gans voor het woord kippenvel. En in het Engels is het goose bumps en ook dan is het ook die gans die ze daarvoor gebruiken. Hoe zit het dan precies?
Net al gaf ik aan in het Van Dale basiswoordenboek zeiden ze al van: het is ..ehm.. als je het koud hebt, dus kippenvel treedt op bij het voelen van kou. Maar het kan dus ook bij bepaalde emoties zijn, zoals angst of diep ontzag. Of bij het beluisteren van indrukwekkende muziek. Nou ja, en dat is wat ik natuurlijk ook heb ervaren, dat juist een bepaalde zangeres mij kippenvel gaf nadat ik dus luisterde naar haar stem of naar die muziek, naar die melodie. Toen dacht ik van wat betekent het nou precies? Wat gebeurt er nou in je lijf? Nou dat komt dan door kleine spieren, die zitten onder de huid, hele kleine spieren en die trekken zich samen, waardoor de haarzakjes een beetje omhoog gaan staan en dan gaan de haren van die haarzakjes helemaal rechtop staan.
Dat wordt veroorzaakt door het autonoom zenuwstelsel. En het deel van het autonoom zenuwstelsel -dat heet het sympathische zenuwstelsel- dat is wanneer het lichaam in actie is, dan treedt het sympathische zenuwstelsel in werking. Het is dan ook dat je kippenvel, kun je helemaal niet onderdrukken. En het ontstaat meestal op je onderarmen, op je benen of op je borst, bij mannen is dat met name, want kippenvel ontstaat op die delen van je lijf waar veel lichaamshaar zit. Nou heb ik op mijn benen helemaal niet zoveel lichaamshaar (ha) dus ik voel het eigenlijk niet ja, nee ik voel wél kippenvel over mijn hele lijf, maar alleen het kippenvel is te zien op die delen van waar dus wel veel haar zit.
Het gekke is dat er helemaal geen spreekwoord is over kippenvel, van ‘daar krijg je kippenvel van’ of zo, dat is helemaal niet echt een officieel spreekwoord. Maar wel het spreekwoord: ‘mijn haren rijzen te berge’. Een beetje een ouderwets spreekwoord en dat betekent dan -staat in het ‘Groot spreekwoordenboek’- men zegt wel dat iemands haren bij grote schrik recht overeind gaan staan en te berge betekent hier dan ook gewoon: omhoog. Recht overeind. Nou, dat is ook hè, als je ergens van schrikt dan kun je dus ook kippenvel krijgen en dat is precies wat dat spreekwoord eigenlijk ook zegt. Eigenlijk zegt het spreekwoord dat je dan kippenvel krijgt, want je haar op je hoofd, bovenop, die gaan helemaal niet recht overeind staan, het zijn juist al die kleine haren op je lichaam waarbij dat gebeurt.
Maar wat is nou kippenvel als je bekijkt van waar komt het dan vandaan? Nou, dat heeft te maken, bij de dieren, bij dieren die ..ehm.. hebben ook, die krijgen ook kippenvel en daar heeft het ook nut bij, want als zij kippenvel krijgen, bij kou of bij schrik, dan gaat hun vacht overeind staan en dan ontstaat een soort isolatielaagje die de kou buiten houdt en ook omdat dat weer omhoog komt, die vacht, groter, worden ze groter, is dat ook een beetje om te imponeren, om zichzelf te beschermen, om te laten zien: nou ik ben groot genoeg, ik ben groter dan jij. Dus kippenvel is voor ons een evolutionair overblijfsel van onze behaarde voorouders. Het heeft bij ons eigenlijk helemaal geen functie meer.
Daar is een artikel over verschenen in de Quest, in november 2024, heel recent eigenlijk. En daar staat ook nog in: er zijn mensen die op commando kippenvel kunnen krijgen en hoe dat kan, dat is eigenlijk een mysterie. Ze weten niet hoe dat, hoe dat kan, want het is meer een reflex, je kunt het niet onderdrukken, kippenvel krijg je dus, ja vanzelf! Door dus ..ehm.. de overgang van warmte naar kou, maar ook dus dat schrikken en zo.
Maar ik was meer benieuwd naar hoe dat dan zit met die emotionele betrokkenheid en die verbinding. Dus ik ging zelf ook eens even kijken wat ik zelf daarover geschreven heb en dat is in het, dat is in het hoofdstuk 10, dat over voelen gaat. Dat. En het is het kopje: ‘Super gevoelig. Het kan zijn dat je super gevoelig bent op bepaalde plekken op je lichaam. Je kent vast wel iemand die je niet over de voetzolen mag strijken. Of prikken in de zij en je hoeft er maar naar te wijzen en de ander krimpt al in elkaar. Of het oorlelletje van de ander aanraken. Als iemand dat bij mij doet, (ha) dan zorgt dat voor een huivering door mijn hele lichaam. En het zachtjes aanraken van de hand, vooral van iemand die je niet zo goed kent, kan heel vreemd en tegelijkertijd heel intiem aanvoelen, voor beiden. Een stevige handdruk zijn we dan weer veel meer gewend.
Maar elke aanraking zorgt voor een bewuste of onbewuste reactie van het lichaam en dat is rillen, schrikken, lachen of huilen, ontspanning, alertheid, verkramping of kippenvel. En dat heeft dan ook direct invloed op de werking van de evenwichtsorganen, omdat er een verandering van houding plaats vindt. En dat kan heel duidelijk te zien zijn, hè, als je gaat lachen dan is dat een hele duidelijke reactie van je lichaam, want dan gaat je lijf ook een beetje op en neer en zo. Maar het kan ook heel subtiel zijn en dat is bijvoorbeeld dat kippenvel, dat gebeurt heel subtiel, dat kun je wel van buitenaf zien, maar je blijft verder eigenlijk helemaal stil staan. Maar toch, dat maakt voor de werking van de evenwichtsorganen helemaal niet uit, want ze registreren immers ook hele subtiele veranderingen’.
Ons evenwichtsorgaan is het allergevoeligste zintuig wat we hebben. Dus ook kippenvel beroert dus de evenwichtsorganen. En dan zijn aanrakingen, die kunnen ook emoties teweegbrengen en dat is beetje het innerlijke voelen. En die emoties dat kan zijn blijdschap, angst of woede, die emoties die zorgen weer voor sensaties in je lichaam. Zoals bijvoorbeeld ook de vlinders in je buik of de knoop in je maag of een dichtgeknepen keel. En zelfs deze emoties kunnen een subtiele verandering van houding teweegbrengen en dus de evenwichtsorganen extra stimuleren. En nou, daar hoort dus dat kippenvel ook bij. En kippenvel ja, kan dus ook duiden op emoties.
Als er een bepaalde emotie is, dan ja... ..ehm.... hoe heb ik het opgeschreven? Ja ik heb het gevonden: ‘spiritueel kippenvel’ kan duiden op een emotionele betrokkenheid en verbinding. Ons brein begrijpt de emotie en daar krijg je dan kippenvel van. Of misschien is het wel andersom. Je krijgt eerst kippenvel en dan begrijp je de emotie die dat teweegbrengt. En dat komt ook als je open staat voor nieuwe ervaringen. Dan heb je ook meer kans om kippenvel te krijgen.
En die vond ik wel interessant, want ik heb me altijd afgevraagd: ben ik tegenwoordig gevoeliger geworden om kippenvel te krijgen, want ik krijg het best vaak. Ben ik gevoeliger geworden dan vroeger? Dan kan het zijn dat ik ook veel bewuster met van alles bezig ben en ook bewuster met iemand in gesprek ben, waardoor ik dus meer open sta voor wat er allemaal gebeurt en dan is dus ja, die kans op kippenvel is dan ook groter en dat gebeurt dan ook vaker. Want ja, tijdens een gesprek, dan voel ik dat, de cliënt die zegt dan iets en dat klopt dan zó. Dat is zó waar. Die cliënt is op dat moment zó zichzelf en zó authentiek, en daar krijg ik dan kippenvel van. En op het moment dat ik kippenvel heb, dan heb ik al zo van: wat jij zegt dat klopt gewoon helemaal!
Ik heb het ook als ik zelf het verhaal vertel over het schilderij met het vliegende tapijt en elke keer als ik dat verhaal vertel krijg ik zelf kippenvel, omdat ik dan weer de emotie terugkrijg die ik ook had toen ik dat schilderij voor de allereerste keer zag! Als je wilt weten hoe dat is, daar heb ik eerder een aflevering helemaal over gemaakt, over het vliegende tapijt.
Ik heb het ook wel als ik aan iemand denk die mij zeer dierbaar is of was en dan kan ik ook ineens zomaar kippenvel krijgen. Ik heb het ook als mijn man over mijn rug streelt, heel zachtjes, heel zachtjes, dan krijg ik een soort huivering door mijn hele lijf, een rilling en het gekke is, het is niet alleen kippenvel op je armen, of je onderarmen en benen, ik heb het eigenlijk over mijn hele lijf dat ik het krijg, ik voel het helemaal to...
