In mijn leven is een kantelpunt, het moment tussen een leven zonder en met Meniere. Maar dat kantelpunt was eigenlijk een kruispunt, want er hadden hele andere dingen kunnen gebeuren als ik iets anders had 'gekozen'. Hoewel dat toen geen bewuste keuze zou zijn geweest. Ik vertel ook wat heb ik dan wel gedaan.
(eigen foto)
Volledig transcript
Dit is de podcast 'Evenwicht, je leven'. De podcast over ons evenwicht in de breedste zin van het woord. Je luistert naar Paula Hijne. Ik ben auteur van het boek 'Evenwicht, in uitvoering'. Dat gaat over ons fysieke evenwicht. Maar ik heb natuurlijk ook te maken met mijn psychische evenwicht. En ook die verhalen die deel ik in deze podcast 'Evenwicht, je leven'.
En in deze aflevering neem ik je mee naar een herinnering van lang geleden, waar ik, als ik daar nu op terug kijk, ook alweer heel anders naar kijk. Dit is seizoen 10, aflevering 1: Kruispunt.
Pasgeleden zag ik de lijnen van vliegtuigen, die strepen in de lucht van vliegtuigen die elkaar hebben gekruist. En dat was precies een kruispunt geworden. En ik heb daar een foto van gemaakt en deze gebruik ik ook als afbeelding hier bij deze aflevering. En toen ik die foto had gemaakt bedacht ik ineens dat in 2006 mijn leven niet alleen een kantelpunt is geweest, maar dat het eerder een kruispunt is geweest. En dat besefte ik natuurlijk niet op dat moment, helemaal niet in 2006.
Pas nu kan ik terugkijken en het is bijna 20 jaar later, het had ook heel anders kunnen gaan toen. Het lijkt een beetje op dat ..ehm.. 'Wat als' maar ik neem je even mee in het rijtje van mogelijkheden wat er had kunnen gebeuren. En ja soms geef ik even het gevolg aan, maar het gaat me meer over van, ik had ook anders kunnen reageren. Op dat moment in 2006, wist ik niet dat ik een keuze had. Want het is mij overkomen en ik heb min of meer gereageerd vanuit een primaire houding. Daar ga ik strakjes op in. Maar ik wil nu even een rijtje aangeven met wat er óók had kunnen gebeuren.
Wat er ook had kunnen gebeuren is dat ik de hele tijd toen ik echt helemaal mijn balans kwijt was, mijn evenwicht kwijt was, letterlijk en figuurlijk, dat ik hele stevige emoties had. Dat ik heel woedend was. En ontzettend verdrietig. Dat ik min of meer een soort slachtoffer was en me ook als een soort slachtoffer had gedragen.
Ik had ook kunnen kiezen om te gaan troost-eten. Allerlei lekkere dingen gaan eten, zogenaamd heel lekker. En ik vraag me ook af of ik er écht van genoten zou hebben. Maar troost-eten gebeurt nog wel eens als je écht helemaal niet lekker in je vel zit. Dat had kunnen gebeuren. En uit mijn verhaal hoor je nu al -denk ik- dat is niet gebeurd.
Ik had me ook kunnen verliezen in films kijken. Nu bestond Netflix nog niet, maar ik had wel de tv aan kunnen zetten. En dan alleen maar gaan zappen en kijken en kijken en.... Het is de vraag of ik dan wel iets écht gezien zou hebben of het onthouden zou hebben. Maar dat ik dan de hele dag alleen maar dus voor die tv zou zitten.
Ik had ook kunnen kiezen om alcohol te gaan drinken. En eigenlijk om dan je emoties waarschijnlijk te dempen en je dan ja, zo vaak alcohol drinken dat je er niet meer bij bent. En dat misschien dagenlang ook.
Ik had ook kunnen doen alsof er helemaal niets aan de hand was. Dat ik me helemaal groot hield en het gevolg daarvan zou zijn geweest dat ik nog véél vaker aanvallen van draaiduizeligheid had gekregen. En ja, ik kon sowieso nauwelijks op mijn benen staan, die eerste maanden. Maar ik had toch wel beetje m'n kop in het zand kunnen steken en dan doen alsof er niks aan de hand was.
Ik had ook kunnen kiezen om te gaan schrijven. Of te gaan zingen. En alles wel vanuit mijn stoel, want ik kon niet makkelijk lopen. Niet zelfstandig lopen in die eerste maanden.
Ik had kunnen gaan knutselen. Schilderen of tekenen. Maar ik weet nog wel dat ik echt niet creatief kon denken, op dat moment. Wat ik wel ging doen, vertel ik strakjes.
Ik had ook heel veel mensen deelgenoot kunnen maken. Dat ik heel veel mensen ging bellen en ging mailen. Zodat ik me niet zo alleen voelde. Als iedereen het huis uit was, naar school en naar werk, dan was ik helemaal alleen in huis. En dat ik dan alleen maar andere mensen ook om me heen verzamelde en contact wilde leggen. Heb ik dus niet gedaan.
Als mijn man en mijn zoons thuis waren geweest, dan had ik ze ook allerlei opdrachten kunnen geven. En dat had ik op een vriendelijke manier kunnen doen of juist op een hele onvriendelijke manier. Dat ik helemaal niet aardig voor ze zou zijn geweest. Dat had gekund.
Ik had ook heel chagrijnig kunnen zijn. En ook echt helemaal nergens meer interesse in meer willen hebben. Die interesse was er ook inderdaad niet. Maar ik kan me niet herinneren dat ik chagrijnig was, maar het had natuurlijk wel gekund.
Ik had ook ..ehm.. heel veel informatie kunnen opzoeken, willen opzoeken over wat Ménière is. En wat je daar dan aan kan doen. En wat je dan allemaal te wachten stond en zo. Nou lukte het lezen helemaal niet in die periode. En ik weet niet of de informatie te vinden was. Die is er nu trouwens wel in het boek 'Ménière in balans'... Maar die informatie dat... Ik had natuurlijk heel veel meer kunnen zoeken: wat is er allemaal aan de hand, wat overkomt mij? Wat moet ik hieraan doen? Dat heb ik dus niet gedaan. Helemaal niet in die eerste maanden vanaf 2006, vanaf die eerste aanvallen van draaiduizeligheid. Dat ik daarna ook een hele periode niks kon.
En tijdens een schrijfdag in 2016, 2016, dan heb ik 16 jaar tinnitus, want die is in 2000 begonnen en dan heb ik 10 jaar Ménière. En tijdens die schrijfdag krijgen we een opdracht. Er liggen dan verschillende stapeltjes kaarten en ik neem het tarot-kaartendeck en daar pak ik een kaart uit en dat is de Kluizenaar. En deze kaart heeft een schaduwkant. En daar staat op: 'trekt zich terug uit te maatschappij, kan anderen in nood niet helpen.'
En dat brengt mij dan direct terug naar 2006, toen dus de Ménière begon. En dan schrijf ik het volgende: 'Door de zware aanvallen van draaiduizeligheid, blijft er tussen de aanvallen door een grote instabiliteit. Ik ben mijn evenwicht kwijt en kan maandenlang helemaal niets. Ik heb me volledig teruggetrokken in mijn huis. Ik kan niet werken. Er zijn geen sociale contacten. Alle sporten, hobby's en vrijwilligerswerk heb ik afgezegd. Ik kan niet lezen. Geen tv kijken. Niet op de computer werken. En ik kies daar niet zelf voor. Mijn lichaam heeft die keuze gemaakt, omdat ik al jaren niet goed had geluisterd. Mijn lichaam heeft meerdere keren signalen gegeven en ik heb ze genegeerd of misschien voor korte tijd dingen aangepast die ik vervolgens meer vergat.'
Ja, en dat is dus het begin van het ziekteproces ..ehm... Dat was heel erg heftig. En dan gaan er in het begin dagen voorbij met huilen en toch wel met boosheid en zo. En daarna volgt dan dat kluizenaarsbestaan. Hoewel ik niet weet of dat het juiste woord is. Ik ben in ieder geval weken niet aanwezig. En mijn schrijven gaat dan verder: 'Niets doen is raar. En toch vliegen de dagen voorbij. Lege dagen. Lege agenda en wel een hoofd vol draaierigheid. Te harde geluiden. En chaotische gedachten. Ik ben in mezelf gekeerd en ja, ik doe dan helemaal niets. Ik doe er ook niets mee. Ik heb geen besef van tijd. Ik heb geen oog voor mijn omgeving. Dat lukt écht niet, want ik heb niet eens oog voor mezelf. Ik slaap. Sta op. En kleed me aan. Ik ga ontbijten. En dan heb ik een redelijk vast ritme in een vertraagd tempo. Zeer traag. Alsof je een film in slow motion ziet. En na het ontbijt ga ik zitten op de bank. Maar ik weet niet eens hoe de dagen verlopen! Ik ben er niet! Voor niemand. Ik ben alleen met mijn eigen lawaai in mijn hoofd - toen noemde ik de tinnitus nog lawaai, dat doe ik tegenwoordig niet meer, was toen wel-. Ik ben alleen met mijn eigen lawaai in mijn hoofd en dat stopt nooit. Eind van de dag komen Roel en de jongens thuis. -Roel is mijn man-. En de jongens, onze twee zoons, en zij gaan koken. Dan gaan we samen eten. En ik kijk naar ze hoe ze hun verhalen vertellen. En ik kan er niet naar luisteren. Ik kan mijn aandacht niet richten. Ik kan me niet focussen.'
Ja, en wat ik dan nog wel weet, is dat ik in die periode meerdere malen heb gezegd: "kan ik maar een winterslaap doen. Laat mij maar slapen. En in het voorjaar word ik dan wel weer wakker en dan gaat het wel weer beter." En achteraf was dat misschien ook een soort winterslaap. In het voorjaar, dan moet je bedenken, ik... in 2006 ben ik in september helemaal uitgevallen, en in het voorjaar 2007 stond ik mezelf toe dat ik niets hoefde te doen. Dat ik mezelf mocht overgeven aan de rust. Aan het inactief zijn. En toen pas kwam er échte rust over mij. En dat was toen zó heerlijk, die lege agenda. Het niets moeten. Ik hoefde voor niemand te zorgen. Ik hoefde nergens aan te denken. En eindelijk werden mijn gedachten af en toe stil. En dat was toen heel nieuw! Was écht een heel ja, eigenlijk een ongelofelijk gevoel! Ik kon zelf bedenken waar ik aan wilde denken. Waar ik me mee bezig wilde houden. En heel langzaam ging ik weer dingen in huis doen. Ik ging weer zelf eten koken. Ik ging de was ophangen. En soms een tv-programma kijken overdag. Daar had ik dan ook echt zin in. Maar dan was het ook echt maar één programma, niet de hele dag lang.
Ik schrijf dan weer verder: 'Ik ga puzzelen, legpuzzels maken. Stukje voor stukje in traag tempo, want ik heb toch alle tijd. Ik geniet van de lege tijd die ik vul met wat ik op dat moment wil. En het lijkt wel één grote vakantie! Het is wonderlijk hoe ik de rust en aandacht voor al die kleine bezigheden elke dag weer kan ervaren! Laat mij maar de was ophangen. Dat is zo heerlijk werk! Laat mij maar de aardappels schillen. Eén voor één. En dat voel ik, dat zie ik, dat ruik ik en ik hoor hoe ik dat doe. Laat mij maar... Laat mij zó veel heerlijke...
