Wat is nu precies het evenwicht?
Er zijn verschillende definities over te vinden, maar nergens wordt evenwicht als zintuig benoemd. We hebben evenwichtsorganen en een compleet evenwichtssysteem. Ik leg uit waarom ik het belangrijk vind om de kennis over het evenwicht te delen met jou en de wereld.
(Foto: collage zelf gemaakt)
Volledig transcript:
Het begrip 'evenwicht'.
Beste eekhoorn, als je het goed vindt, wil ik op je verjaardag een klein toespraakje houden. Ik heb namelijk iets uitgevonden dat evenwicht heet. Heb je daar weleens van gehoord? Het evenwicht, zo heet dat. Ik denk dat iedereen het heel interessant zal vinden. Ik stel me voor dat ik die toespraak houd vanuit het topje van de beuk met iedereen onder mij op de begane grond en ik zal het niet lang maken. De olifant.
Beste olifant, dat is goed maar ik wil liever dat je die toespraak houdt in de speciale stoel ik voor je hebt gemaakt en aan het hoofdeinde van de tafel zal staan. Anders kunnen sommige dieren je niet verstaan en dat is zou zonde zijn. De eekhoorn.
Beste eekhoorn, nee nee, het moet uit het topje van de beuk, want ik wil mijn woorden illustreren, zo heet dat. In een stoel illustreren, dat gaat niet. Ik zal wel hard schreeuwen en me zo ver mogelijk vooroverbuigen, als jij dan zorgt dat iedereen recht onder mij staat, dan kan iedereen mij verstaan. Oh, eekhoorn, dat evenwicht, dat is toch zoiets interessants. De olifant.
Dit verhaal komt uit 'Misschien wisten zij alles' van Toon Tellegen. En ik kreeg dat pasgeleden via een brief, een brief van mijn vriendin, mijn vriendin Marike, nog van de lagere school ken ik haar. We hebben altijd contact met elkaar gehouden en zij leeft eigenlijk wel met me mee. Ze weet de boeken die ik geschreven heb en onder andere dus dat boek 'Evenwicht, in uitvoering' en af en toe krijg ik dus een brief van haar en dit zat er de laatste keer bij. Een verhaal over het evenwicht dus van Toon Tellegen, ooit geschreven al lang geleden door hem.
Evenwicht, alleen… het gaat niet verder. Dat is jammer. Hier stopt het. Ik wil hier nu wél verder over gaan, over dat evenwicht, want ja, ik blijf het ook heel bijzonder vinden, net als wat die olifant aangeeft. En het liefst wil ik het illustreren en dat gaat auditief niet, dat gaat niet via de podcast. Dat kan ik wel als ik mensen fysiek weer ga ontmoeten. Dan wil ik dat, ja, écht laten zien en laten ervaren. Nu gaat het alleen even op de auditieve manier, dat ik er wel even over kan vertellen. En dat vertellen dat doe ik dan ook graag, want ik deel graag over dat evenwicht.
Dat bijzondere zintuig 'evenwicht'. Wat ik zelf, voordat ik in 2006 die aanvallen van draaiduizeligheid, van Ménière kreeg, had ik zelf ook ja, ik wist wel dat we een evenwicht hadden, maar waar het zat? En hoe het eruit zag? En... geen idee! En ik heb het ooit geleerd natuurlijk op de havo, in de biologieboeken. Ik denk ergens in het derde of vierde jaar van de havo dat we dat kregen. Ik heb alleen geen idee wat ik toen geleerd heb, het is dus niet blijven hangen. Het is ook maar heel summier geweest en ik heb in mijn leven, behalve dan dat ik het heb ervaren, ben ik er nooit mee bezig geweest dat het een zintuig is en waar het zit en dat het ook kapot kan gaan, geen idee. Dat heb ik pas veel later ontdekt. En pas toen dat dus misging, wilde ik begrijpen wat er nou precies misgaat en wat het nou is. Wat is nou evenwicht? Waar zit dat dan? En tijdens het hele schrijven van dat boek, 'Evenwicht, in uitvoering', kwam ik erachter, dat als je kijkt in de woordenboeken, de definitie voor 'evenwicht' dat... er zijn verschillende definities voor. Ik wil er even een paar laten horen.
Definitie voor 'evenwicht' dus: Toestand waarbij het gewicht zo is verdeeld dat iets of iemand niet valt, voorbeeld: je evenwicht houden. Nou ja, dat is op zich natuurlijk een heel mooi voorbeeld en het klopt ook wel, alleen dan 'de toestand waarbij het gewicht zo is verdeeld dat iets of iemand niet valt' vind ik best wel lastig, want stel dat je op één been gaat staan, ja, dan ga je natuurlijk je evenwicht houden. Alleen, dat gewicht blijft aan weerskanten precies hetzelfde. Je bent alleen iets aan het verplaatsen in je lichaam, als je dus één been optilt, ik doe het nu (ha) ik doe het nu zelf hier, je kan het niet zien, maar ik doe het zelf even, ik til mijn been op, dan moet ik iets compenseren om dus niet om te vallen. Ja, dat gewicht zélf blijft hetzelfde. Ik verdeel... alleen het gewicht zélf wordt verdeeld, of tenminste ja, ik weet niet, dekt nog niet helemaal de lading voor me.
Een andere definitie voor 'evenwicht' is: Toestand van rust en harmonie. En dan zijn er een paar voorbeelden: het evenwicht bewaren tussen groei en duurzaamheid of een andere, een ander voorbeeld: iemand uit zijn evenwicht brengen. Ja, dat is dan psychisch hè? Toestand van rust en harmonie is dat het allemaal heel gelijkmatig en wat stil is zelfs. Rust en harmonie. En dan iemand uit zijn evenwicht brengen, dan zullen ze dan toch het psychische aspect van bedoelen. Dat er dan geen rust is en geen harmonie. En er staat niet bij hoe je dat dan doet of wat er dan gebeurt.
Een andere definitie voor het 'evenwicht' is: Situatie waarin zonder verstoring geen verandering zal plaatsvinden. Dat kan zowel een maatschappelijke-, psychologische-, economische- als ook een natuur- of scheikundige betekenis hebben. Situatie waarin zonder verstoring geen verandering zal plaatsvinden. Ja... Dus dat evenwicht is iets, dat als het niet verstoord wordt, er geen verandering plaatsvindt. Nou daar kom ik dan straks nog even op terug, want of dat dus bij het fysieke evenwicht zo is, daar ga ik het straks over hebben.
Een andere definitie is: Toestand waarin tegengestelde krachten elkaar opheffen. En dan wordt er een voorbeeld gegeven: het aantal hoog- en laagopgeleide mensen in deze wijk is in evenwicht. Ja, tegengestelde krachten elkaar opheffen... het heeft wel te maken, het evenwicht met tegengestelde krachten, alleen niet direct het opheffen, dus ook dat past niet helemaal bij dat fysieke evenwicht.
En dan hebben ze het ook nog over verschillende evenwichtstoestanden. Je hebt een stabiel evenwicht, dat niet gauw verstoord wordt, tussen haakjes. Of een labiel evenwicht, tussen haakjes: dat wel gemakkelijk verstoord wordt. Of uit je evenwicht zijn, tussen haakjes: overspannen of depressief zijn. En daar heb je hem weer hè! Als je het dan over evenwicht hebt en over stabiel evenwicht en labiel evenwicht, dan gaat het dus over het psychische aspect, overspannen of depressief zijn is dus dat je dan psychisch niet lekker in je vel zit. Dus dat bedoelen ze dan met dat evenwicht. Dan is die hele term evenwichtsorganen, ik vraag mezelf af waar het dan precies vandaan komt. Sowieso het woord evenwicht, als dit die definitie is hoe zit het dan met het fysieke evenwicht?
Want nog een definitie voor het evenwicht is die stabiele toestand, dus stabiele toestand zonder verdere uitleg erbij. Evenwicht is een stabiele toestand, maar als je het over het lichamelijke evenwicht hebt, dan klopt dat helemaal niet. Want als er iets níet stabiel is dan is dat ons evenwicht! Ons evenwichtssysteem, niet alleen de evenwichtsorganen die we hebben, maar ook het hele evenwichtssysteem, is namelijk voortdurend in actie. Zelfs als wij in rust zijn. En dat kan supersnel reageren en zelfs als we slapen en helemaal stilliggen dan is er altijd een beweging van ons lichaam. Want we zijn aan het ademen. En die ademhaling zorgt ervoor dat er dus een minieme, écht minieme beweging is in ons lichaam en die evenwichtsorganen die we hebben, die registreren dat zelfs al. Dus de functie van die evenwichtsorganen, die een onderdeel zijn van dat complete evenwichtssysteem in ons hele lichaam, de functie van die evenwichtsorganen is het hele lichaam op allerlei manieren wel in evenwicht houden, brengen en houden, alleen het is dus nooit een stabiele toestand. Juist omdat het altijd aan het werk is! Het is altijd bezig!
Het is altijd links, rechts, voor, achter, boven, onder, voelen van de aarde, functie één, de perceptie, daar heb ik het al in een andere aflevering over gehad. Het voelen waar die aarde is, die evenwichtsorganen zijn altijd bezig! En dit weten dus heel veel mensen niet. Veel mensen weten dus niet eens dat we een zintuig 'evenwicht' hebben en die weten dan ook niet eens dat we twee evenwichtsorganen hebben. En ook dat klopt nog niet helemaal, want we hebben geen twee evenwichtsorganen, we hebben veel meer evenwichtsorganen. Of, die evenwichtsorganen die bestaan sowieso uit veel meer onderdelen. En daar ga ik het natuurlijk veel verder met je over hebben in andere podcasts, want dat verhaal wil ik juist delen. Ik wil veel meer dat iedereen snapt dat we een evenwichtssysteem hebben en dat één van die onderdelen van het evenwichtssysteem die evenwichtsorganen zijn. En als die niet werken, die evenwichtsorganen, dan heb je écht een probleem. Dat heb ik aan den lijve ondervonden op het moment dat ik dus zo'n aanval van draaiduizeligheid heb. Dan weet ik niet meer wat boven of onder is! Dan kan ik niet voelen waar die aarde is! Dan kan ik zelf nauwelijks bewegen!
En dat maakt dat, dat ja, ...ehm... dan ben ik écht letterlijk uit evenwicht en ik krijg mezelf ook niet in een goed evenwichts... ...ehm... in een goed houdingsevenwicht, om weer rechtop te komen en rechtop te lopen en te bewegen. Want ik val dan gewoon om!
En dat is in het geval tijdens zo'n aanval van draaiduizeligheid. Verder heb ik dan van die wiebeldagen en dat zijn van die dagen dat ja, dan zijn het geen aanvallen, maar wel dus dat ik niet stabiel loop. Ik loop wankelig. En vooral als ik dus zelf ja, dan heb je het toch weer over dat psychische aspect, wanneer iets mij dwars zit of wanneer ik ...ehm... dat er onrust in mijn lichaam is of dat ik boos ben of juist heel erg verdrietig of soms kan ik het helemaal nie...
