Efekt posiadania… czyli śmiertelnie poważne pytania. Ile dałbyś za antidotum na śmiertelną chorobę, gdyby istniało ryzyko, że jesteś zarażony? A ile zażądałbyś za wzięcie udziału w eksperymencie, który wiąże się z takim samym narażeniem na tę paskudną chorobę? Jak mają się w analogicznej sytuacji kolekcjonerzy wina? O co chodzi z kosztami alternatywnymi?
Zawartość odcinka „Efekt posiadania”
W siódmym odcinku podcastu Wiedza Nieoczywista m.in.:
- O eksperymencie Richarda Thalera, w którym studenci byli pytani na ile wyceniają swoje zdrowie w kontekście tego samego zagrożenia, ale z różnych perspektyw. Z jednej, gdy mogli kupić antidotum na coś czym być może już się zarazili. Z drugiej zaś, gdy musieli wycenić, za ile zgodziliby się wziąć udział w eksperymencie, który dopiero miał ich narazić na takie samo niebezpieczeństwo.
- Czym jest efekt posiadania? Oznacza on tyle, że ludzie wyżej cenią to co już posiadają. Ta sama rzecz, gdy jest już w naszym posiadaniu wydaje się nam cenniejsza, niż gdy dopiero mamy ją kupić. Dlatego dyskomfort związany z utratą konkretnej rzeczy jest większy niż komfort wynikający z wchodzenia w jej posiadanie. Łatwiej nam się w ogóle bez czegoś obyć, niż utracić coś co choć przez chwilę było nasze.
- O tym jak Richard Rosett zainspirował Richarda Thalera swoją historią z kolekcjonowaniem wina. Miał on w piwnicy butelki kupione przed laty za 10$, a które obecnie warte są 100$. Czasem, przy specjalnych okazjach lubi on otworzyć taką butelkę, ale do głowy by mu nie przyszło, żeby kiedykolwiek kupić butelkę za 100$. Lokalny sprzedawca Woody zaproponował Richardowi odkupienie części jego składziku po aktualnej cenie 100$. Ten odmówił. Jednak jako ekonomista czuł się z tym źle, bo postępował przecież nieracjonalnie, ale i tak nie potrafił się przełamać.
- O tym, że do wytłumaczenia takich zachowań z ekonomicznego punktu widzenia potrzebujemy pojęcia „kosztów alternatywnych”. Kosztem alternatywnym jakiejś czynności jest to, z czego rezygnujemy, kiedy wykonujemy tę czynność. A tu przecież w przypadku butelki wina wartego 100$ kosztem alternatywnym jej wypicia będzie właśnie kwota 100$, które była oferowana przez handlarza! Zatem, niezależnie od tego, czy Richard wypijałby swoją butelkę wina, czy kupował nową, koszt alternatywny wynosiłby tyle samo!
- O przykładach które obrazują, że w rzeczywistym świecie rezygnacja ze sprzedaży jakieś rzeczy nie sprawia nam równie wielkiej przykrości jak wyłożenie pieniędzy z własnego portfela. Koszty alternatywne są bowiem abstrakcyjne i trudne do oszacowania, więc gdy próbujemy je porównać z wydawaniem konkretnych sum, zwykle wypadają dość blado.
Wykres wartości
Ekonomiści behawioralni twierdzą, że znaleźli wytłumaczenie efektu posiadania. Według nich większość z nas ma silną awersję do straty -znacznie większą niż chęć zysku. Oznacza to, że ból ze straty określonej kwoty jest większy niż radość z zysku o takiej samej wysokości. Kahneman i Tversky stworzyli wykres, na którym Richard Thaler bazował w wielu swoich pracach. Była to ilustracja funkcji wartości, którą omówiłem w tym odcinku podcastu.
R. Thaler – Zachowania niepoprawne
Ten odcinek powstał na motywach książki Richarda H. Thalera – Zachowania niepoprawne.
Posłuchaj i zostań na dłużej
Odcinek można odsłuchać przy pomocy poniższego odtwarzacza. Są tu także linki umożliwiające pobranie odcinka oraz subskrypcję podcastu w najpopularniejszych programach:
Podcastu można także słuchać w serwisie YouTube.
Poprzednie odcinki podcastu są dostępne tutaj.
Koniecznie zapisz się też na newsletter, żeby być na bieżąco z kolejnymi odcinkami!
[mailerlite_form form_id=1]
Artykuł WN007 – Efekt posiadania pochodzi z serwisu Bartłomiej Biga.
