Dla niektórych to oczywiste, że warto być uczciwym i opłaca się współpracować. Innych trzeba jednak przekonać konkretnymi argumentami ekonomicznymi. Najlepiej, jeśli korzyści z uczciwości i współpracy będą pojawiały się szybko, a nie w jakimś mglistym „długim okresie”. W tym odcinku zatem historie, które pokazują, że uczciwość i współpraca przynoszą korzyści tu i teraz.
Z pomocą przychodzi nam oczywiście ekonomia behawioralna, która dostarcza argumentów, że nie zawsze opłaca się bezwzględnie maksymalizować zyski. Pokazuje, że nawet przy wielkim popycie na nasze dobra i usługi nie opłaca się nam drastycznie podnosić cen.
A wszystko to nie w ramach budowania długookresowych relacji, ale w kontekście bieżącej działalności. Korzyści, można by powiedzieć, natychmiastowe. Bo słusznie pisał Adam Smith, że „Przyjemność, którą mamy doświadczać za dziesięć lat, interesuje nas tak niewiele w porównaniu z tą, której możemy doznać dzisiaj”.
Zawartość odcinka „Uczciwość popłaca, współpraca popłaca!”
W dziewiątym odcinku podcastu Wiedza Nieoczywista m.in.:
O tym, że choć standardowi ekonomiści mówią, że celem przedsiębiorcy jest maksymalizacja zysku, to mechaniczne opieranie się na mechanizmie podaży i popytu może się zwyczajnie nie opłacać – i to niekoniecznie w długim okresie, ale także w krótkim.
Uczciwość to nie tylko kwestia wynikająca z wartości etycznych. Co według Kodeksu karnego i Kodeksu cywilnego grozi tym, którzy dopuszczają się wyzysku?
Co wynika dla biznesu z faktu, że większość ludzi to racjonalni kooperatorzy?
Dlaczego rozsądni właściciele najpopularniejszych restauracji w mieście nie prowadzą licytacji miejsc? Czyli innymi słowy, dlaczego nie maksymalizują zysków?
Gdzie są granice zaufania?
Eksperymenty
W odcinku także informacje o interesujących eksperymentach (w tym możliwość sprawdzenia swoich reakcji):
Eksperyment #1 – sklep przemysłowy sprzedawał szufle do śniegu po 15$. Rano po przejściu wielkiej śnieżycy podniósł cenę do 20$. Badania pokazały, że takie zachowanie za dopuszczalne uznaje tylko 18% badanych (za nieuczciwe 82%).
Eksperyment #2 – W sklepie z zabawkami ostatnia lalka popularnej serii Cabbage Patch została sprzedana miesiąc temu. Na tydzień przed Bożym Narodzeniem pracownik znajduje w magazynie jeszcze jedną lalkę. Szefostwo sklepu wie, że wielu klientów chciałoby ją kupić. Ogłaszają zatem, że lalka zostanie sprzedana na aukcji klientowi, który zaoferuje za nią największą cenę. Takie działanie za dopuszczalne uznało tylko 26% klientów. Gdyby jednak dochody z aukcji miały trafić do UNICEF-u to poziom akceptacji dla aukcji wzrósłby aż do 79%!
Eksperyment #3 – pokazujący, że obniżenie mocy nabywczej pracownika w wyniku inflacji jest o wiele bardziej akceptowane niż takie samo zmniejszenie jego pensji nominalnej.
Eksperyment #4 – Gra w dobro publiczne (dobro publiczne – to takie dobro, które wszyscy mogą konsumować bez straty dla innych – nie da sięteż nikogo wyłączyć z tej konsumpcji – np. pokaz fajerwerków). O tym, że istnieje obawa, że sam rynek nie będzie dostarczał dostatecznej liczby tych dóbr, ale przecież prosta obserwacja pokazuje, że ludzie w większości jednak dbają o dobro wspólne.
Możliwość wzięcia udziału w grze w dobro publiczne. Zasady są następujące: 10 osób dostaje po 5 banknotów 1$. Następnie każdy w ukryciu wkłada do koperty dowolną ich liczbę (0-5). Wpłaty te są potem sumowane i podwajane przez organizatora, a na końcu dzielone po równo i wypłacane wszystkim uczestnikom. Ile Ty włożyłbyś pieniędzy do koperty? Jak zachowują się ludzie w różnych wariantach tej gry?
Odcinek można odsłuchać przy pomocy poniższego odtwarzacza. Są tu także linki umożliwiające pobranie odcinka oraz subskrypcję podcastu w najpopularniejszych programach:
