Spotkanie z cyklu Goście Nowego Teatru odbyło się 16 czerwca 2025 w Nowym Teatrze. Spotkanie poprowadziły Taciana Niadbaj, prezeska zarządu Białoruskiego PEN, poetka i obrończyni praw człowieka, oraz Justyna Czechowska, tłumaczka, animatorka kultury, członkini zarządu Polskiego PEN Clubu. Rozmowa była tłumaczona z języków rosyjskiego i białoruskiego na polski. / Сустрэчу правядуць Таццяна Нядбай, паэтка, праваабаронца, старшыня Беларускага ПЭНа, і Юстына Чэхоўска — перакладчыца, культурная дзяячка, сябра праўлення Польскага ПЭН-клуба. Размова будзе перакладацца з рускай і беларускай моваў
Goście Nowego Teatru: Swietłana Aleksijewicz
Swietłana Aleksijewicz (ur. 1948) – białoruska pisarka i dziennikarka, laureatka Literackiej Nagrody Nobla w kategorii literatury (2015), którą otrzymała za „polifoniczne pisarstwo, pomnik cierpienia i odwagi w naszych czasach”. Tematami jej książek są m.in. udział kobiet w II wojnie światowej, katastrofa w Czarnobylu, radziecka interwencja w Afganistanie, życie codzienne w Rosji i krajach postradzieckich. Badacze klasyfikują jej publikacje jako prozę dokumentalną, powieści-oratoria, powieści-świadectwa, świadectwa zbiorowe, epicki chór, monologi dokumentalne oraz dziennikarstwo literackie. Sama autorka mówi o swojej twórczości: „Nie piszę suchej, nagiej historii faktu, wydarzenia – piszę historię uczuć”.
Otrzymała liczne międzynarodowe wyróżnienia, jak amerykańska Nagroda Stowarzyszenia Krytyków Literackich, Pokojowa Nagroda im. Ericha Marii Remarque’a, Nagroda Szwedzkiego Pen Clubu, Lipska Nagroda Książkowa na rzecz Porozumienia Europejskiego, Nagroda im. Andrieja Siniawskiego, Nagroda Fundacji im. Friedricha Eberta, francuski Order Sztuki i Literatury stopnia oficerskiego, Nagroda Nowa Kultura Nowej Europy im. Stanisława Vincenza, Literacka Nagroda Europy Środkowej Angelus. Jest również dwukrotną laureatką Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego: za książkę „Wojna nie ma w sobie nic z kobiety” (2010) oraz za książkę „Czasy secondhand. Koniec czerwonego człowieka” (2014).
Pełni funkcję honorowej przewodniczącej i członkini Rady Białoruskiego PEN-u, który po zdelegalizowaniu w Białorusi kontynuuje działalność w Polsce.
W październiku 2020 roku musiała opuścić Białoruś, ponieważ wsparła protesty społeczeństwa przeciwko sfałszowanym wyborom prezydenckim oraz potępiła przemoc wobec pokojowych demonstrantów. Swietłana Aleksijewicz potępiła wojnę Rosji przeciwko Ukrainie.
O organizatorze:
Białoruski PEN został założony w 1989 roku w Białorusi, od 2021 roku działa w Polsce jako stowarzyszenie. Wspiera wolność słowa, broni praw pisarzy i innych twórców kultury, działa na rzecz rozwoju literatury i kultury białoruskiej. Jest częścią PEN International oraz Human Rights House Network. Organizuje nagrody literackie, festiwale, projekty artystyczne i edukacyjne. Prowadzi monitoring naruszeń praw człowieka i praw kulturalnych osób związanych z kulturą. Aktualnie w Białorusi co najmniej 36 twórców literatury oraz co najmniej 152 innych ludzi kultury jest pozbawionych wolności z przyczyn politycznych (stan na 30 maja 2025 roku).
Partnerem wydarzenia, organizowanego przez Białoruski PEN we współpracy z Nowym Teatrem, jest Miasto Stołeczne Warszawa.
fot. Mateusz Skwarczek / Agencja wyborcza.pl
