In aflevering 61 van Radio Horzelnest schuift wetenschapshistorica en -journaliste Geertje Dekkers bij ons aan voor een gesprek over Antoni van Leeuwenhoek. Afgelopen april 2023 verscheen Geertje’s boek ‘Veel, klein en curieus: de wereld van Antoni van Leeuwenhoek’ bij Uitgeverij Het Spectrum. Eerder verscheen van haar hand onder meer ‘Waanwijze lasterbende: De geboorte van de wetenschap in acht ruzies’ (2018). Als wetenschapsjournaliste schrijft ze voor verschillende tijdschriften en kranten, waaronder Historisch Nieuwsblad, Quest, en de Volkskrant. Naar aanleiding van haar nieuwe boek gaan we vandaag in gesprek over de beroemde Delfste microscopist. Van Leeuwenhoek werkte als lakenkoopman, landmeter, wijnroeier en kamerbeheerder van de Heren Schepenen in de Prinsenstad. Maar hij speelde zichzelf vooral in de kijker met zijn kleinkijkerij. Evenals geleerden en tijdsgenoten zoals Nehemiah Grew, Robert Hooke, Jan Swammerdam en Marcello Malpighi, wendde ook Van Leeuwenhoek zijn onderzoekende oog naar de microwereld. Zijn kleine zelfgemaakte microscoopjes, met enkelvoudige druppelvormige lens ter grootte van een speldenknop, verleende hem toegang tot een wereld die zich pas net ontsloten was, met vergrotingen tot 270 maal. In deze laatste aflevering van 2023 laat Geertje Dekkers je kennismaken met de nalatenschap van Antoni van Leeuwenhoek. Veel luisterplezier!
TIMESTAMPS
00:00-03:33 – Introductie
03:33-16:30 – Vroege leven van Antoni van Leeuwenhoek, blauwalg in het Berkelse Meer, lensgebruik in de lakenhandel en uitvinding van de microscoop
16:30-30:37 – Contact Reinier de Graaf, entree bij de Royal Society, Leeuwenhoeks lenzen en preparaten.
30:37-40:37 – Leeuwenhoeks observaties, experimenten en beschrijvingen van de microwereld.
40:37-51:20 – Descartes’ deeltjesleer, Leeuwenhoeks grootste blunder, zaadcellen en nog meer experimenten.
51:20-55:56 –Visualizing the Unknown en theoriegeladenheid van de waarneming.
55:56-57:43 – Afsluiting
