Historical biographical account about the world's greatest physicist in human history and is narrated in Ilocano. This episode is the first of the three-part narrative. It is the introduction of the narrative that skims through his four most notable theories during his Annus Mirabilis (Year of Miracles) before it opens to his personal life story.
EXCERPTS:
"...“TAO ITI SIGLO” (MAN OF THE CENTURY*)– daytoy a titulo ket impaay kenkuana ti internasyonal a pagiwarnak a ‘Time’ iti kopya a petsa TRENTA’Y UNO (31) ti Disyembre MIL NUEBE SIYENTOS NUBENTA’Y NUEBE (1999). Naisurat a nayon daydi Paulo ti pakaammo a : ”MANIPUD MIL OTSO SIENTOS SITENTA’Y NUEBE (1879) agingga iti MIL NUEBE SIYENTOS SINGKUWENTA’Y SINGKO (1955)- Isu ti siyentipiko nga awan kapada ti kinaindaklanna iti siglo a dinominaan ti siyensa. Dagiti pakarukodan ti daytoy a panawen – ti Bomba, ti Dakkel a Panagbettak, Kwantum a Pisika ken Elektronik – amin dagitoy ikutda ti imprentrana” *
Maysa kadagiti kasiriban ken kaindaklan a matematiko ken pisiko iti pakasaritaan ti lubong ni Einstein. Kadawyan a no maibalikas ti naganna iti agdama, ket naaddaanen daytoy a balikas ti kabukbukodanna nga anag - kina-henyo. Dakkel a pakabigbigan ken ni Einstein ti teyoria a pinartuatna maipapan ti ‘Relativity’’. .."
"...Daytoy henyo a nangamiris ken nangipaawat iti teyoria a nagbalin a pondasyon dagiti adu a napateg nga imbensiyon ket naiyanak idi maika KATORSE (14) ti Marso, MIL OTSO SIYENTOS SETENTA’Y NUEBE (1879) idiay Alemanya. Idi ubing daytoy, naginad a makasuro. Saan a nakaadal a nagsao agingga iti duan ti tawenna. “Madanagan unay idi dagiti dadakkelko,” kinuna ni Einstein iti maysa nga innuman kenkuana kalpasan ti mano a tawen a naglabas. “Nagkonsultada payen idi iti mangngagas,” innayonna. Impagarup dagiti dadakkelna nga adda diperensiyana isu nga impanda daytoy iti doktor. Impakaammo ti doktor kadagiti dadakkel ni Einstein a dakdakkel ti utek ti ubing ngem ti kadawyan. Uray no mapormana idin dagiti balikas iti panunotna, dina pay laeng maisao dagitoy. Dagiti immuna a balikas nga insawangna idi ubing pay daytoy ket “Soup is too hot,” (‘Napudot unay ti digo’).
Uray idi nangrugin a makabalikas, adda nagbalin a kadawyanna a nangigapu pay iti daydi katulonganda a nangpanagan kenkuana ti ‘der Depperte,’ (‘ni naginad nga ubing’). Tunggal idi adda kayatna nga ibaga, isawangna pay nga iyarasaas iti bagina nga umuna sakbay nga iyebkasna iti napigpigsa. Kas kinuna pay ti kabsatna, “Marigatan unay idi nga agsarita ket nagdandanaganmi amin idi nga amangan ta saanto ketdi a makasursuro nga agsao iti nasayud.”
Naginad daydi panagprogresona idi bassit pay daytoy ngem nupay kasta, adda kinapilyona ket pasaray subaenna ti otoridad ti pagadalanna. Ngem uray idi ubing pay a nabuntog ti panagadalna nga agsayud nga agsao, napasneken ni Albert nga agobserbar iti aglawlawna. Pinagpampanunotanna dagidi kadawyan a bambanag iti aglawlaw. “No damagek ti bagik no kasano ketdi a natumpongak a naduktalan ti teyoria ti relatibidad, nariknak ti gapuna,” kinunana nga impalawag. “Saan a gandat ti kadawyan a nataengan a panunoten dagiti saan a maawatan maipapan iti law-ang ken panawen. Ta dagitoy ket pinampanunotnan a pinagsidsiddaawan idi ubing pay. Ngem nabuntog unay daydi panagdur-asko isu a nakapangrugiak laengen a nagsiddaaw maipapan iti law-ang ken panawen idi agtutubo-akon. Kas naggangayanna, naad-adalem daydi panagsukisokko iti dayta a banag ngem iti panagsukisok ti maysa nga ubing.”
PLEASE LISTEN TO THE PODCAST FOR THE WHOLE AND COMPLETE EPISODE.
