Historical and biographical account about explorer Fridtjof Nansen, explorer, scientist and polymath and the first inland crossing of Greenland. This narrative is in the Ilocano language. This is first of four parts.
EXCERPT: (Introduction to story)
"....Adu dagiti naindaklan a Noruego a nagbiag a nakaipatawid iti gapuanan ken kapanunotan nga agpaay iti pagsayaatan dagiti amin a tattao iti lubong. Addaanda iti naisangsangayan a talento ken kinaimbag ti kababalin. Nangirusatda kadagiti kapanunotan a nagbalin a gabay ti pannakapabileg ti pannakaraem ti biag ti tunggal maysa iti uray sadino a paset ti lubong. Managayatda iti panagadal iti kinapudno agsipud ta sagrado ti kaipapanan ti biag kadakuada
Maysa kadagitoy a Noruego ni Fritdjof Wedel-Jarlsberg Nansen -maysa a henyo a polymath. Saan laeng a naisang-sangayan ti kinalaing ni Nansen, ta ti kinalaingna ket naisaknap iti nadumaduma nga aspeto ti pagsiriban. Naisang-sangayan ti kabaelanna a mangsolbar kadagiti karirikutan a parikut. Ibanagna daytoy babaen ti panangipakatna kadagiti banag nga inadawna manipud kadagiti kumplikado nga adal ken kapanunotan. Naipasngay daytoy idi maika SANGAPULO 10 ti Oktubre, MIL OTSO SIYENTOS INNEM A PULO KET MAYSA – 1861, idiay Store-Froen nga asideg iti siyudad ti Kristiania. (Oslo ti agdama a naganna ket isut’ kapital a siyudad ti Noruego). Maysa a narang-ay nga abogado ken addaan napasnek a pammati ti amana. Atleta daydi inana a managayat iti aktibo a kabibiag ket pinapigsana ti nakem dagiti annakna kadagiti pisikal a kabaelan iti isport.
Idi kaub-ubinganna saan laeng a naisang-sangayan ti kabaelan ni Nansen iti panagladawan ken iti interesna iti siyensa. Nagbalin pay daytoy a kampeon nga atleta. Bayat ti panagkabanuag ken panagadalna nagbalin daytoy a siyentipiko (scientist) a nangduktal iti baro a banag iti siyensa (science). Iti panag-adbenturerona nagbalin a mammartuat ken bannuar a managsukisok idiay paset nga akin-Amianan nga Ungto ti Lubong. Naessem daytoy nga agpaliiw. Nagbalin nga eksperto iti panagadal ti taaw a kas osyanograpo (oceanographer). Nagbalin a maraem a mannurat ken pagaammo nga intelektual. Gapuen iti pammati kenkuana dagiti institusyon ti adal ken sosyedad idiay Lauden a paset ti lubong, nagbalin daytoy a diplomatiko (diplomat) ken naindaklan nga estadista (statesman). Kalpasan daydi *Umuna a Gubat ti Lubong a napasamak manipud MIL NUEBE SIYENTOS KATORSE - 1914 agingga iti MIL NUEBE SIYENTOS DIYES Y OTSO - 1918, nagbalin ni Nansen a talged dagiti talaw a tattao a naawanan kamanganda. Nangidaulo iti wagas a panangarayat kadagiti sosyedad a naawanan pagilianna. Napadayawan daytoy iti “Nobel Prize” idi MIL NUEBE SIYENTOS BEYNTE DOS -1922 gapuen iti akemna iti pannakawaya-waya ken pannakaisubli dagidi balud ti gubat (prisoners of war- POW) kadagidi pagilianda. Dakkel a gapuananna idi ti pannaka-ipaay ti tulong kadagiti agkarigat a tattao iti entero a sangalubongan. Inyaramidna daytoy babaen iti daydi akemna a komisyoner ti liga dagiti pagilian nga agserbi kadagiti talaw nga awanan kamang (League of Nations’ High Commissioner for Refugees”). ..."
"....Adu dagiti naindaklan a nagapuanan ni Fritdjof Nansen iti sakup dagiti nadumaduma a paset ti panagbiag. No iyarig iti inabel ti biagna, nabalitokan dagiti linabag a naipanait iti nakabuklanna a tapiseria. Daytoy sumaganad a sarita ket maysa laeng kadagiti naisal-salumina a gapuananna. Ngem iti daytoy, makita ti kababalin a sariked dagiti balligina. Inikutanna ti naisangsangayan a kired ti pakinakem iti unos ti panagbiagna."
PLEASE LISTEN TO PODCAST FOR THE COMPLETE AND FULL EPISODE OF INTRODUCTION.
