Shows
Pismo do słuchaniaCyborgi. Nikt nie pomyśli, że są niepełnosprawneO cyborgizacji można rozmawiać jak o futurystycznej ciekawostce. Ale na sztuczne kończyny, organy czy interfejsy, które połączą nasz mózg z maszyną, czeka mnóstwo osób, dla których to jedyna szansa na przywrócenie sprawności czy komunikację z otoczeniem. O najnowszych zdobyczach medycyny jutra oraz technologiach, które wnikają w nasze ciała i mózgi, porozmawiam w dwudziestym odcinku podcastu „Jak naprawić przyszłość?”. To dla mnie wyjątkowy odcinek, bo moimi gośćmi są nie tylko osoby, które obserwują, opisują i tworzą rozwiązania przyszłości. Jest też gość specjalny...2025-07-081h 10
Tygodnik Powszechny: NaukaCzy nastąpi koniec historii? [Jeszcze inna przyszłość, odc. 20]Historia się kończy. Świat wyszedł już z epoki powstających i upadających cywilizacji, z epoki wojen. Granice państwowe powoli się zestalają, a gdy tylko zastygną i wszystkie państwa będą liberalnymi demokracjami, nastąpi koniec historii. Można też uważać inaczej: człowiek przecież nigdy się nie zmieni! Zawsze będą wojny, imperatorzy i upadające cywilizacje, nasza własna smętna cywilizacja Zachodu właśnie upada, a za sto, dwieście, pięćset lat świat znów będzie inny. Chyba że czeka nas jeszcze inna przyszłość?W swoim cyklu Łukasz Lamża, dziennikarz...2025-05-2331 minTygodnik Powszechny: NaukaNadciąga osobliwość technologiczna? [Jeszcze inna przyszłość, odc. 19]Wiele mówi się dzisiaj o tym, że urządzenia technologiczne zastąpią kiedyś człowieka: że sztuczna inteligencja będzie kiedyś lepiej i szybciej od nas wykonywać wszystkie wyobrażalne zajęcia ludzkie. Jest pewien człowiek, który mówi: świetnie! Dzisiaj chciałbym opowiedzieć, jak na przyszłość naszego gatunku, i całego kosmosu, patrzy Ray Kurzweil, jeden z najsłynniejszych futurologów świata. W swoim cyklu Łukasz Lamża, dziennikarz naukowy „Tygodnika”, patrzy w przyszłość doby antropocenu trzeźwo, bez paniki i bez naiwności, na podstawie liczb, nauki i zdrowego rozsądku.🌍ODWIEDŹ SERWIS SPECJALNY:WIE...2025-04-2528 min
Raport o stanie świata Dariusza RosiakaRaport o stanie świata - 12 kwietnia 2025Poprawiona wersja sobotniej audycji Raportu.W pierwotnym materiale, w reportażu dotyczącym renesansu energii atomowej w Japonii, pojawiły się błędy merytoryczne, za które przepraszamy.Zachęcamy do odsłuchania zaktualizowanej wersji!W Omanie ruszają rozmowy amerykańsko-irańskie w sprawie programu nuklearnego Iranu. Amerykanie chcą, by Teheran całkowicie wyzbył się możliwości rozwijania energii nuklearnej. Irańczycy nie chcą jednak słyszeć o zakazie prowadzenia badań nad wykorzystaniem wzbogaconego uranu do celów pokojowych i gospodarczych. Rozmowom przygląda się Izrael, który grozi, że jeśli nie dojdzie do porozumieni...2025-04-121h 54Tygodnik Powszechny: NaukaIQ ludzkości zaczyna spadać: ale dlaczego? [Jeszcze inna przyszłość odc. 18]W globalnych badaniach inteligencji zauważono, że już od II wojny światowej systematycznie rośnie IQ całych populacji, i to na całym świecie. Typowy wynik to wzrost o ok. 10-15 punktów od lat 50. do końca XX wieku. W latach 90. w wielu krajach efekt ten, zwany efektem Flynna, zaczął się wypłaszczać, a dzisiaj wydaje się, że nawet się cofa. Tylko dlaczego? Może być to coś zupełnie niewinnego, jak ogólny stan zdrowia, dieta, aktywność fizyczna. Może to jakieś wielkoskalowe zjawisko genetyczne? A może głupiejemy za sprawą urządzeń mobilnych i tego, jak z nich korzystamy?...2025-03-2136 min
Raport o stanie świata Dariusza RosiakaRaport o stanie świata - 1 marca 2025Wołodymyr Zełenski spotyka się z Donaldem Trumpem. Prezydent Ukrainy chce gwarancji bezpieczeństwa dla swojego kraju, a przywódca USA – dostępu do ukraińskich surowców. W ONZ Stany Zjednoczone razem z Rosją i Koreą Północną głosują przeciw rezolucji potępiającej rosyjską inwazję. Europa jest w trybie kryzysowym: prezydent Macron i premier Starmer podróżują za ocean, a w Londynie zaplanowano nadzwyczajne spotkanie szefów rządów. Czy Trump może doprowadzić do wstrzymania walk? Jak zbliżenie USA i Rosji wpłynie na ukraińską politykę? Oraz: co może Europa?W Syrii Kurdowie wa...2025-03-011h 51Tygodnik Powszechny: NaukaŻycie po śmierci Internetu: 4 scenariusze [Jeszcze inna przyszłość odc. 17]Wszystkie dane wskazują na to, że w ostatnich dwóch latach udział treści generowanych przez boty w mediach społecznościowych wzrósł do ok. 25-50%. Jeśli ten trend się utrzyma – a są powody, by tak sądzić – czeka nas ciekawa przyszłość. Ludzie mogą stać się nieświadomą albo świadomą mniejszością w internecie, aktywność może zejść do internetowych „podziemi”, ale może też dojść do „przestrzelenia” i kolapsu. Najciekawszy jest scenariusz, w którym agenty AI otrzymują nie tylko moc tworzenia treści i ich komentowania, ale również wydawania naszych pieniędzy... W swoim cyklu Łukasz Lamża, dziennik...2025-02-2130 minTygodnik Powszechny: NaukaTrzy epoki i śmierć internetu [Jeszcze inna przyszłość odc. 16]Zwykle mówi się o dwóch głównych epokach w dziejach internetu: Web 1.0 i Web 2.0. W pierwszej treść tworzyli właściciele stron, a w tej drugiej – która trwa rzekomo do dziś – użytkownicy. Web 2.0 to więc era „user-generated content”, a jej flagowymi projektami są Facebook, YouTube czy Reddit. Co jednak, gdy za rosnącą część treści odpowiadają już nie ludzie, ale boty? W ostatnich miesiącach słyszymy coraz więcej o jawnym zaludnianiu mediów społecznościowych przez agentów AI. Czy czeka nas przejście do internetu generowanego głównie przez algorytmy?W swoim cyklu...2025-01-2219 minTygodnik Powszechny: NaukaCzy będziemy szczęśliwi w XXI wieku? [Jeszcze inna przyszłość odc. 15]Pewnie słyszeliście o światowych rankingach szczęścia? Co ciekawe, dwa najpopularniejsze z nich, "World Happiness Report" i "Gallup Global Emotions" wydają się mówić coś zupełnie przeciwnego. Ba, w pewnym całkiem poważnym badaniu naukowym wykazano, że Brytyjczycy byli szczęśliwsi podczas II wojny światowej niż w całym okresie powojennym, aż do roku 2000... Czym więc jest "szczęście" i czy da się je zmierzyć?W swoim cyklu Łukasz Lamża, dziennikarz naukowy „Tygodnika”, patrzy w przyszłość doby antropocenu trzeźwo, bez paniki i bez naiwności, na podstawie liczb, nauki i zdrowego rozsądku.🌍ODWIEDŹ SERWIS SPEC...2024-12-3120 minTygodnik Powszechny: NaukaCzy nauka rozkwitnie w XXI wieku? [Jeszcze inna przyszłość odc. 14]A dzisiaj optymistycznie. XXI to będzie wspaniały okres dla naszego poznania świata: coraz więcej osób ma chęć, czas, pieniądze i dostęp do wiedzy, pozwalające im na realne budowanie nauki. Mikroskopy, teleskopy, laboratoria chemiczne - wszystko to leży dziś u naszych stóp. Mamy też kapitalny dostęp do wiedzy i nowe narzędzie - wielkie modele językowe (LLM) - do jej syntetyzowania. Z drugiej strony, same owe systemy sztucznej inteligencji mogą stać się czarnym koniem nauki XXI-wiecznej, wynajdując powiązania między odległymi dziedzinami nauki i rozwijając ją w niespodzi...2024-12-2727 minTygodnik Powszechny: NaukaCzy nauka umrze w XXI wieku? [Jeszcze inna przyszłość odc. 13]Nie da się drugi raz odkryć, że to Słońce jest pośrodku Układu Słonecznego, że istnieją atomy, że życie ewoluuje, że Wszechświat miał początek. Wszystkie najważniejsze odkrycia naukowe zostały więc już dokonane, a nam zostało tylko nudne szlifowanie szczegółów. Zresztą badania pokazują, że artykuły naukowe są z każdą dekadą coraz mniej nowatorskie. Krótko mówiąc, XXI wiek to początek końca nauki. No, chyba że czeka nas jeszcze inna przyszłość...W swoim nowym cyklu Łukasz Lamża, dziennikarz naukowy „Tygodnika”, patrzy w przyszłość doby antropocenu trzeźwo, b...2024-12-0626 minTygodnik Powszechny: NaukaMikroplastik: co naprawdę o nim wiemy [Jeszcze inna przyszłość #12]Jak mały musi być śmieć, aby kwalifikował się jako „mikro”? Skąd właściwie się bierze mikroplastik i czy rzeczywiście winne są nasze ubrania i kosmetyki? Ile tak naprawdę jest tego mikroplastiku w głębinach oceanicznych, w lodowcach i wnętrzu ludzkiego ciała? I jakie są realne dowiedzione negatywne skutki zdrowotne obecności mikroplastiku w naszych ciałach? Główne źródło: R.C. Thompson, W. Courtene-Jones, J. Boucher, S. Pahl, K. Raubenheimer, A.A. Koelmans (2024), Twenty years of microplastic pollution research—what have we learned?, Science, eadl2746.W swoim nowym cyklu Łukasz Lamża, dzienn...2024-11-2222 minTygodnik Powszechny: NaukaMakroplastik: co to, skąd jest i ile go? [Jeszcze inna przyszłość #11]Dużo się mówi o mikroplastiku, ale na co dzień natrafiamy głównie na zwykłe odpady plastikowe, czyli, mówiąc naukowo, makroplastik. To on wywołuje też masę problemów ekologicznych, nie mówiąc już o tym, że jest jednym ze źródeł mikroplastiku.Dzisiaj siadamy nad świeżutkim badaniem pokazującym, skąd na świecie biorą się odpady plastikowe, przy okazji obalając szereg mitów dotyczących choćby eksportu śmieci do krajów globalnego Południa albo spalania śmieci.W swoim nowym cyklu Łukasz Lamża, dziennikarz naukowy „Tygodnika”, patrzy w przyszłość doby an...2024-11-0826 min
To Bardziej Skomplikowane#6 - Kondycja nauki, problem reprodukcji, wpływ autorytetów, wzorce w nauce | dr Łukasz LamżaNasz świat jest skomplikowany. Myślę, że każdy to wie i czuje. Jest on jednak złożony nie tylko sam w sobie – dochodzi tu również, na pierwszy rzut oka oczywista, obserwacja, że tylko my, ludzie, osiągnęliśmy taki poziom inteligencji i ciekawości, że możemy go w ogóle badać. To oznacza, że mamy nie tylko wyzwanie związane ze złożonością świata, ale również jesteśmy zmuszeni badać go przez pryzmat organizmów, jakimi jesteśmy. Takiemu procesowi, który nazywamy nauką, siłą rzeczy muszą towarzyszyć pewne problemy. I właśnie o tych problemach oraz samej zł...2024-11-061h 09Tygodnik Powszechny: NaukaGdzie zmiany klimatu przyniosą... pozytywne skutki? [Jeszcze inna przyszłość #10]Wiemy już wiele o negatywnych skutkach globalnych zmian klimatycznych – a niektóre z nich już po prostu obserwujemy. W literaturze naukowej regularnie publikuje się jednak badania opisujące skutki pozytywne: obniżoną emisję i zużycie paliw w związku z otwieraniem się północnych szlaków transportowych, pozytywne skutki dla rolnictwa na Dalekiej Północy, zwiększone opady w niektórych regionach świata albo... zwiększoną moc wiatru dostępną dla farm wiatrowych, co oznacza wydajniejszą energetykę odnawialną w XXI wieku. Warto przyjrzeć się niektórym z tych badań, opublikowanych w 2024 roku, aby pogłębić zrozumienie tak złożonego zjawiska, jak globalne zmian...2024-10-1816 minTygodnik Powszechny: NaukaCo naprawdę mówią naukowcy o przyszłości AI [Jeszcze inna przyszłość #9]W mediach, gdy mowa o przyszłości AI i człowieka w XXI wieku, często dominuje hurraoptymizm albo hurrapesymizm. A co, gdy poprosimy o wypowiedź kilka tysięcy ekspertów, którzy faktycznie współtworzą tę dziedzinę nauki? Otrzymamy sporo ciekawych, nieintuicyjnych wyników i nieco pogłębiony obraz tego, co jest niemal pewne, co możliwe, a co raczej mało prawdopodobne, jeśli chodzi o przyszłość sztucznej inteligencji i naszą.W swoim nowym cyklu Łukasz Lamża, dziennikarz naukowy „Tygodnika”, patrzy w przyszłość doby antropocenu trzeźwo, bez paniki i bez naiwności, na podstawie liczb, na...2024-10-0429 minTygodnik Powszechny: NaukaXXI wiek, czyli... złota era eutanazji? [Jeszcze inna przyszłość #8]UWAGA: Ten odcinek podkastu „Jeszcze inna przyszłość” dotyczy tematu samobójstwa i eutanazji. W pierwszej części pojawią się informacje na temat samobójstwa pewnej osoby. Dla wielu osób słuchanie tych informacji może być emocjonalnie bardzo trudne, a nawet powodować pojawianie się myśli samobójczych. Jeśli uważasz, że może Cię to dotyczyć, lepiej zrezygnuj z dalszego słuchania.Myśli samobójcze są również częstym objawem depresji i innych zaburzeń afektywnych. Jeśli doświadczasz takich myśli, skontaktuj się z zaufaną osobą, ze specjalistą zdrowia psychicznego lub specjalistą od interwencji kryzysowych...2024-09-2038 minTygodnik Powszechny: NaukaCo nauka mówi o starości w XXI wieku: pełnia życia czy długa samotność? [Jeszcze inna przyszłość #7]W XXI wieku czeka nas długie, szczęśliwe życie: maszyny będą wykonywać za nas pracę, medycyna zapewni nam piękne, zdrowe ciała, a świat wypełni się wesołymi emerytami. Ale z drugiej strony przecież upada instytucja rodziny i więzi międzyludzkie, więc może czeka nas długie, ale samotne i smutne życie? Zaprasza Łukasz Lamża.W tym odcinku swojego podkastu „Jeszcze inna przyszłość” Łukasz Lamża siada nad jakże prościutkim pytaniem: Co nadaje sens życiu? Okazuje się, że gdy spytać o to tysiące ludzi z całego świata, odpowiedzi szybko zbiega...2024-09-0634 minTygodnik Powszechny: NaukaCo mówi nauka o długowieczności człowieka: czy w przyszłości będziemy żyć ponad sto lat? [Jeszcze inna przyszłość #6]W XXI wieku życie ludzkie będzie coraz dłuższe, a być może nawet uda się spełnić marzenie o nieśmiertelności... Nie, moment! Przecież kolejne państwa dołączają do klubu krajów wysoko rozwiniętych, gdzie dobrobyt pociąga za sobą otyłość, siedzący tryb życia i stres... No chyba, że czeka nas jeszcze inna przyszłość?W tym odcinku swojego podkastu „Jeszcze inna przyszłość” Łukasz Lamża siada nad naukowymi podstawami długowieczności i zadaje trudne pytanie o to, co wygra: nauki medyczne czy nasze potężne lenistwo i fatalne wzorce kulturowe?Posłucha...2024-08-2325 minTygodnik Powszechny: NaukaNauka o starości w XXI wieku: szczęśliwe życie do setki czy krach systemu emerytur? [Jeszcze inna przyszłość #5]Ludzie żyją coraz dłużej, dożywając już powszechnie osiemdziesiątki, albo nawet i setki. XXI wiek będzie w końcu epoką długiego, szczęśliwego życia... Nie, moment, przecież społeczeństwo do funkcjonowania potrzebuje osób młodych, a zwłaszcza pracujących! Bez nich padnie system emerytalny i opieki zdrowotnej, a miliony ludzi starszych pozostaną bez opieki. Chyba że czeka nas jeszcze inna przyszłość?W tym odcinku cyklu „Jeszcze inna przyszłość”Łukasz Lamża przygląda się symulacjom populacyjnym na XXI wiek oraz przewidywaniami tworzonymi przez specjalistów od starzenia się. Czy medycyna jest w stan...2024-08-0736 min
Bliskie Spotkania 3 StopniaPytania, na które nauka nie odpowie? - dr Łukasz Lamża - BS3S #40Naszym dzisiejszym gościem jest znany dziennikarz naukowy i filozof - dr Łukasz Lamża. Wspólnie podyskutujemy na temat oddziaływań wciąż ewoluującej technologii na naukę. Zagłębimy się w dylematy filozofii, nauki oraz wiary, a także spróbujemy ustalić granicę naszej zdolności do poznawania świata. To wszystko i jeszcze więcej w najnowszym odcinku Bliskich Spotkań 3 Stopnia - zapraszamy do oglądania!
2024-06-121h 51Tygodnik Powszechny: NaukaCo nauka mówi o scenariuszach zmiany klimatu: czeka nas katastrofa czy zielony świat? [Jeszcze inna przyszłość #4]„W XXI wieku ludzkość zjednoczy się, aby wspólnie walczyć ze zmianami klimatu, dzięki czemu uda się je cofnąć i naprawić to, co już zepsuliśmy”. Nie, moment! „Nie dogadamy się, państwa i biznesy będą działać dla własnego dobra, a zmiany klimatu będą tylko przyspieszać”. No, chyba że czeka nas jeszcze inna przyszłość? – pyta Łukasz Lamża. W swoim nowym cyklu Łukasz Lamża, dziennikarz naukowy „Tygodnika”, patrzy w przyszłość doby antropocenu trzeźwo, bez paniki i bez naiwności, na podstawie liczb, nauki i zdrowego rozsądku.🌍ODWIEDŹ SERWIS SPECJALNY:WIELKIE WYZWANIA: ANTRO...2024-05-2742 minTygodnik Powszechny: NaukaŁukasz Lamża: Jeszcze inna przyszłość (#3) Co czeka ludzkość za sto lat„Ludzie są jak szarańcza: mnożą się niepowstrzymanie, pokrywając stopniowo całą planetę i wyjadając wszystkie jej zasoby, aż ostatecznie nastąpi katastrofalne przeludnienie”. Nie, moment! „Zmiany klimatu i pandemie stanowią przecież zagrożenie egzystencjalne dla człowieka i w XXI wieku grozi nam wyginięcie”. A może czeka nas jeszcze inna przyszłość?W swoim nowym cyklu Łukasz Lamża, dziennikarz naukowy „Tygodnika” patrzy w przyszłość doby antropocenu trzeźwo, bez paniki i bez naiwności, na podstawie liczb, nauki i zdrowego rozsądku.🌍ODWIEDŹ SERWIS SPECJALNY:WIELKIE WYZWANIA: ANTROPOCENPrzyglądamy się największym wyzwaniom epoki c...2024-03-2552 minTygodnik Powszechny: NaukaŁukasz Lamża: Jeszcze inna przyszłość (#2) Sztuczna inteligencja„Sztuczna inteligencja już niedługo osiągnie samoświadomość, prześcignie człowieka, a być może stanie się też dla nas zagrożeniem na poziomie zawodowym, intelektualnym czy nawet egzystencjalnym...”. Nie, moment! „Sztuczna inteligencja to przecież tylko algorytmy, głupie maszynki popisujące się efektownymi sztuczkami, ale same w sobie są one tylko narzędziem, ani trochę ciekawszym od młotka. Nie zmienią zasadniczo świata”. A może czeka nas jeszcze inna przyszłość?W swoim nowym cyklu Łukasz Lamża, dziennikarz naukowy „Tygodnika” patrzy w przyszłość doby antropocenu trzeźwo, bez paniki i bez naiwności, na podstawie liczb, nauki i zdrowe...2024-02-2934 minTygodnik Powszechny: NaukaŁukasz Lamża: Jeszcze inna przyszłość (#1) Miasta przyszłościMiasta przyszłości będą gigantycznymi, przeludnionymi, betonowymi klocami emitującymi olbrzymie ilości spalin, dwutlenku węgla i ścieków, toksycznymi dla ludzi i planety......Nie, moment, miasta przyszłości będą czystymi, lśniącymi, zielonymi oazami ze szkła i nowych polimerów, w których bezgłośnie suną autonomiczne pojazdy, a ludzie żyją szczęśliwie. To jak to w końcu będzie? A może czeka nas jeszcze inna przyszłość?W swoim nowym cyklu Łukasz Lamża, dziennikarz naukowy „Tygodnika” patrzy w przyszłość doby antropocenu trzeźwo, bez paniki i bez naiwności, na...2023-12-2942 min
Tygodnik Powszechny: NaukaŁukasz Lamża: Jak stworzyć hodowlany tłuszcz do mięsa in vitro [miesiąc w nauce]A także: czym są i jak powstały pustynne latawce z epoki kamienia? Gdzie najczęściej mieszkają osoby z depresją? Oraz czy rekiny wstrzymują oddech podczas nurkowania? Na przegląd naukowych wydarzeń minionego miesiąca zaprasza Łukasz Lamża.2023-06-1640 min
Tygodnik Powszechny: NaukaŁukasz Lamża: skąd się bierze zapach nowego auta? [Miesiąc w nauce]A także: z czego się składa sztuczne ścięgno? Czy jest sens wstawać na ósmą na zajęcia? I skąd wziąć tłuszczyk do syntetycznego mięsa? Na przegląd wydarzeń naukowych minionego miesiąca zaprasza Łukasz Lamża.2023-05-2033 min
CopernicusJerzy Dzik. Piękno wymarłego życia. Prowadzenie: Łukasz LamżaProfesor Jerzy Dzik to człowiek, który zdawałoby się, że o ewolucji wie wszystko. Sukcesy wykopaliskowe towarzyszyły mu w Chinach, Jakucji i Kazachstanie. W rozmowie w ramach Copernicus Festival opowiada o tym, jak dokumentujemy przeszłość z perspektywy paleontologa, czy ewolucja przebiega linearnie i czy ma przed nami jeszcze jakieś niewiadome na bazie badanych przez naukowców szczątków, liczących miliony lat.
---
Copernicus Festival jest dofinansowany ze środków Programu Strategicznego Inicjatywa Doskonałości w Uniwersytecie Jagiellońskim
Projekt jest współfinansowany ze środków Miasta Kraków
Projekt dofinansowa...2023-05-191h 01
Tygodnik Powszechny: NaukaŁukasz Lamża: Czy inteligencja idzie w parze z pieniędzmi [Miesiąc w nauce]A także: co można wyczytać z jednej łzy, jak zbudować komputer, żeby przypominał mózg i czy naukowcy powinni być polityczni. Na przegląd wydarzeń naukowych minionego miesiąca zaprasza Łukasz Lamża.2023-04-1752 min
Tygodnik Powszechny: NaukaJak głęboko sięgają początki kalendarza Majów? [Miesiąc w nauce]A także: czy nauka z każdą dekadą staje się coraz nudniejsza? Czy algorytmy tworzące tekst są w stanie oszukać naukowców? I jakie były właściwie skutki zamknięcia szkół w czasie pandemii? Na przegląd wydarzeń naukowych minionego miesiąca zaprasza Łukasz Lamża.2023-02-1047 min
Tygodnik Powszechny: NaukaSztuczna inteligencja podbija kontynenty [Miesiąc w nauce]A także: najnowsze postępy w rzeźbieniu w żywicy, ewolucja słów pozytywnych i negatywnych oraz wykorzystywanie rekinów w filmowaniu dna oceanicznego. Na przegląd naukowych wydarzeń minionego miesiąca zaprasza Łukasz Lamża.2023-01-1136 min
Tygodnik Powszechny: NaukaCzy naprawdę mamy nową epokę geologiczną: antropocen? [Miesiąc w nauce]Oraz: w jakim tempie zużywają się słowa? Jak szybko tworzyć rzeźby wielkości ułamka milimetra? I czy tańczymy szybciej, gdy ktoś włączy niesłyszalne basy? Na przegląd naukowych wydarzeń ubiegłego miesiąca zaprasza Łukasz Lamża. 2022-12-1434 min
Tygodnik Powszechny: NaukaJak wzruszają się psy [Miesiąc w nauce]A także: Pierwsza udana detekcja samotniczej czarnej dziury, sztuczna inteligencja bawiąca się w chemika i naukowe noble. Na przegląd naukowych wydarzeń ubiegłego miesiąca zaprasza Łukasz Lamża.2022-11-1431 min
Tygodnik Powszechny: NaukaJak naukowcy przyglądają się czarnym dziurom, chociaż ich nie widzą? [Miesiąc w nauce]A także: czy palenie marihuany wywołuje apatię? Za co przyznaje się IgNoble? I co ma wspólnego chemioterapia z jedzeniem lodów? Na przegląd naukowych wydarzeń września zaprasza Łukasz Lamża.2022-10-1034 min
Tygodnik Powszechny: NaukaSkutki eksplozji atomowej? Nawet na antypodach [Miesiąc w nauce]A także świeżutkie wyniki naukowe z Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba i wielki zlot finwali. Na przegląd wydarzeń naukowych sierpnia zaprasza Łukasz Lamża.2022-09-1333 min
Tygodnik Powszechny: NaukaDlaczego najmniejsze żabki najgorzej skaczą? [Miesiąc w nauce]A także: jak powstają materiały izolacyjne do zastosowań kosmicznych? Na ile wyceniamy molestowanie seksualne w pracy? I co nowego można wynaleźć w dziedzinie stetoskopów? Na przegląd wydarzeń naukowych minionego miesiąca zaprasza Łukasz Lamża.2022-07-1439 min
Tygodnik Powszechny: NaukaŁukasz Lamża: czy technologia uratuje świat przed globalnym ociepleniem? [Miesiąc w nauce]A także: co słychać na Marsie? Co można wywnioskować o świecie na podstawie dwóch dziwnych galaktyk i jednego zęba? Na przegląd wydarzeń naukowych minionego miesiąca zaprasza Łukasz Lamża.2022-06-1327 min
Tygodnik Powszechny: NaukaŁukasz Lamża: czym pachnie wilgotna ziemia? [Miesiąc w nauce]A także: czy jamniki mają inną osobowość niż bassety? Czy da się sterować z orbity naziemnym łazikiem? I czy spełnią się najczarniejsze scenariusze klimatyczne? Na przegląd wydarzeń naukowych minionego miesiąca zaprasza Łukasz Lamża.2022-05-1039 min
Tygodnik Powszechny: NaukaŁukasz Lamża: co się dzisiaj dzieje z ukraińską nauką [Miesiąc w nauce]A także: jak się komunikować z całkowicie sparaliżowanym człowiekiem, jaki kształt mają słowa „buba” i „kiki”, i na co może się przydać dżdżownica origami. Na przegląd wydarzeń naukowych miesiąca zaprasza Łukasz Lamża.2022-04-1233 min
Tygodnik Powszechny: NaukaŁukasz Lamża: świat naukowy reaguje na wojnę w Ukrainie [Miesiąc w nauce]A także: o postępach w klimatologii, medycynie i badaniach nad sztyletem Tutanchamona. Na naukowe podsumowanie lutego zaprasza Łukasz Lamża.2022-03-1625 min
Pismo do słuchaniaCyborgi. Nikt nie pomyśli, że są niepełnosprawneO cyborgizacji można rozmawiać jak o futurystycznej ciekawostce. Ale na sztuczne kończyny, organy czy interfejsy, które połączą nasz mózg z maszyną, czeka mnóstwo osób, dla których to jedyna szansa na przywrócenie sprawności czy komunikację z otoczeniem.
O najnowszych zdobyczach medycyny jutra oraz technologiach, które wnikają w nasze ciała i mózgi, porozmawiam w dwudziestym odcinku podcastu „Jak naprawić przyszłość?”. To dla mnie wyjątkowy odcinek, bo moimi gośćmi są nie tylko osoby, które obserwują, opisują i tworzą rozwiązania przyszłości. Jest też gość specjalny, który z technologii jutra, a k...2022-02-171h 10
Jak naprawić przyszłość?Cyborgi. Nikt nie pomyśli, że są niepełnosprawneO cyborgizacji można rozmawiać jak o futurystycznej ciekawostce. Ale na sztuczne kończyny, organy czy interfejsy, które połączą nasz mózg z maszyną, czeka mnóstwo osób, dla których to jedyna szansa na przywrócenie sprawności czy komunikację z otoczeniem. O najnowszych zdobyczach medycyny jutra oraz technologiach, które wnikają w nasze ciała i mózgi, porozmawiam w dwudziestym odcinku podcastu „Jak naprawić przyszłość?”. To dla mnie wyjątkowy odcinek, bo moimi gośćmi są nie tylko osoby, które obserwują, opisują i tworzą rozwiązania przyszłości. Jest też gość specjalny, który z technologi...2022-02-171h 10
Tygodnik Powszechny: NaukaŁukasz Lamża: Styczeń w nauceO sztucznej inteligencji zaklętej w metalowej płytce, o słomkach do picia piwa sprzed pięciu tysięcy lat i o tym, co sądzą maleńkie dzieci o piciu tą samą słomką. Na naukowe podsumowanie miesiąca zaprasza Łukasz Lamża.2022-02-1031 min
Tygodnik Powszechny: NaukaŁukasz Lamża: Grudzień w nauceTeleskop kosmiczny Jamesa Webba, czyli nowe okno na kosmos. A tu, na Ziemi, nowe, piękne okno na świat rzeczy najmniejszych. A do tego dwa pytania: dlaczego łososie cieszą się na globalne ocieplenie? I czy sztuczna inteligencja umie wymyślać nową matematykę?2022-01-1131 minTygodnik Powszechny: NaukaŁukasz Lamża: listopad w nauceNiezwykłe zjawiska fizyczne występujące podczas... pstrykania palcami. Tajemnicze zdarzenia 42 tysiące lat temu. I związki pomiędzy zwierzętami przeżuwającymi a pożarami na całym świecie. Na przegląd wydarzeń naukowych miesiąca zaprasza Łukasz Lamża.2021-12-0827 min
Radio Warroza Pszczele WieściW sieci superorganizmów - Łukasz LamżaCzy trzeba być koniecznie eusocjanym organizmem, aby żyć w sieci superorganizmów? Okazuje się, że niekoniecznie. Ten sposób funkcjonowania Ziemian sięga samych pierwocin życia według filozofa przyrody dr Łukasz Lamży z którym pogadaliśmy sobie na temat jego ulubionych superorganizmów pierwotniaczych. Następnie przechodząc przez owady i ludzkie naczelne, popuściliśmy wodze fantazjom na temat możliwych kierunków ewolucji superorganizmów w przyszłości. Bawimy się językiem i filozujemy. ;) “Ludzie nie wiedzą co robię i dobrze”.
00:02:11 Co to są superorganizmy
00:15:49 Pierwotniaki, śluzorośla i labiryntulorośla
00:25:13 Czy Łukasz chciałby być mrówką?
00:34:14 E...2021-11-191h 13Tygodnik Powszechny: NaukaŁukasz Lamża: październik w naucePo co człowiekowi sen? Co pozostawiła po sobie woda na Marsie? I czy da się naukowo badać miłość od pierwszego wejrzenia? Na przegląd wydarzeń naukowych miesiąca zaprasza Łukasz Lamża.2021-11-1226 minTygodnik Powszechny: NaukaŁukasz Lamża: wrzesień w nauceUrządzenie, które pozwala 70-latkowi przemieszczać się jak 20-latek, analiza skośności chińskich dachów, kryształy elektronowe i życie oraz śmierć pewnego mamuta. Na przegląd wydarzeń naukowych miesiąca zaprasza Łukasz Lamża.2021-10-1219 minTygodnik Powszechny: NaukaŁukasz Lamża: lato w nauceJak zmienia się klimat dzisiaj, pod wpływem działalności człowieka, a jak zmieniał się sześćdziesiąt pięć milionów lat temu, po uderzeniu asteroidy? Jak zaufać sztucznej inteligencji i o której godzinie w nocy drzewa najszybciej rosną? Na przegląd wydarzeń naukowych zaprasza Łukasz Lamża.2021-09-1033 min
MiMcastSPIN-acz #004: Czytając naukęO tym jak zainteresować nauką, jak ją czytać i jak nią zarażać – rozmawiamy z dr Łukaszem Lamżą, członkiem Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych (Uniwersytet Jagielloński), dziennikarzem naukowym –„Tygodnika Powszechnego”.
Jak dziś możemy uczyć się i jak możemy czytać naukę? Jakie wynalazki mogłyby zrewolucjonizować nasz świat? O projektach, które pozwalają zrozumieć jak działa miasto i jak można je kreować, o jasnych wizjach tego jak będziemy żyć i mieszkać w przyszłości – to tylko niektóre zagadnienia, o których posłuchacie w czwartym odcinku wydania specjalnego #MiMcast.2021-05-1845 min
NieporozumienieOdc. 53 - Łukasz LamżaProwadzący: Bartosz Zalewski
Gość: Łukasz Lamża
Format: Rozmawiamy i sprawdzamy termin "szurkoza".
Treść: Moim gościem był popularyzator nauki, filozof i pisarz - Łukasz Lamża. Możecie kojarzyć go z łamów "Tygodnika Powszechnego", a na pewno musicie przeczytać jego książkę "Światy równoległe. Czego uczą nas płaskoziemcy, homeopaci i różdżkarze", bo z niesamowitą swadą przepatruje uniwersa odklejone nieznacznie od rzeczywistości.
O racjonalizmie właśnie, sytuacjach spornych, wątpliwości wobec nauki i nauki wobec wątpliwości rozmawiamy. A ja jestem wyjątkowo wręcz grzeczny, bo plączę się z nerwów po...2021-03-201h 10Tygodnik Powszechny: NaukaLuty w nauceOj, zmysłowy był ten luty. Opowiem Wam i o odgłosach wielorybów, i o najstarszym flecie świata, i o tym, dlaczego Hindusi stosują więcej przypraw niż Polacy. Ale żeby nie było zbyt zmysłowo, na koniec będzie o tym, co można zrobić, mając do dyspozycji 200 nanogramów... einsteinu. Zapraszam - Łukasz Lamża.2021-03-0619 minTygodnik Powszechny: NaukaStyczeń w nauceLek pomagający w wychodzeniu z uzależnień, a wytworzony z potężnej substancji psychoaktywnej. Związki między otyłością, aktywnością fizyczną a stanem zdrowia. Model organizmu w małej, plastikowej wanience. A także tajemnicze powiązanie pomiędzy cyklem miesiączkowym a fazami księżyca. Na autorski przegląd wydarzeń naukowych minionego miesiąca zaprasza Łukasz Lamża.2021-02-1033 minTygodnik Powszechny: NaukaRok 2020 w nauceChyba dla wielu z nas nie było to najpiękniejsze dwanaście miesięcy w życiu. Ale dla naukowców? Część z nich, postawiona pod ścianą, na gwałt badała koronawirusa i przebieg pandemii. A pozostali robili to, co robią najlepiej: zaskakiwali nas swoją pomysłowością i pięknem świata. Na autorski przegląd wydarzeń naukowych roku zaprasza Łukasz Lamża.2020-12-2927 minTygodnik Powszechny: NaukaPaździernik w nauceNaukowcy nie ustają w wysiłkach, aby stworzyć szczepionkę przeciwko wirusowi SARS-CoV-2. Ale czy to w ogóle możliwe w takiej skali czasowej, o jakiej mowa – czyli zbliżonej do roku? Inne pytanie: co bardziej szkodzi dzieciom – COVID-19 czy skutki uboczne pandemii, takie jak zamknięte szkoły czy paraliż służby zdrowia? Zupełnie inni badacze odpowiadają zaś równolegle na zupełnie inne pytania: ot, na przykład: czy stare szympansy przypominają starych ludzi? I co by się stało, gdyby Ziemia miała dwa Słońca? Na przegląd wydarzeń naukowych zaprasza Łukasz Lamża.2020-11-0933 minTygodnik Powszechny: NaukaWrzesień w nauceLudzkość tak się uspokoiła w czasie pandemii, że ucichły drgania skorupy ziemskiej. Odkryliśmy też sposób na automatyczną przydomową syntezę chemiczną i skonstruowaliśmy maszynę, która lepiej od ludzi gra w curling. Na przegląd wydarzeń naukowych miesiąca zaprasza Łukasz Lamża.2020-10-0936 minTygodnik Powszechny: NaukaLato w nauceNiezniszczalny materiał. Kamerka bezprzewodowa tak mała, że mieści się na plecach chrząszcza. Nowe badania nad pochodzeniem głazów w Stonehenge. I wszystkie rośliny Nowej Gwinei. Na przegląd wydarzeń naukowych zaprasza Łukasz Lamża.2020-09-1030 minTygodnik Powszechny: NaukaWiosna w nauceTajemnicza mieszanina przedłużająca świeżość warzyw i owoców, nowy atlas komórek ciała ludzkiego, drony unikające zderzeń nawet po ciemku i badania nad przybyszem z kosmosu o imieniu Oumuamua. Na przegląd wydarzeń naukowych zaprasza Łukasz Lamża.2020-06-2642 minPodkast Tygodnika PowszechnegoPięć pytań o koronawirusaO trwałości koronawirusa na różnego rodzaju powierzchniach, jego tempie mutacji, roznoszeniu się w powietrzu, ryzyku dla kobiet ciężarnych i skuteczności naparu z pokrzywy jako leku na COVID-19 – na pytania Czytelników odpowiada dziennikarz naukowy „TP” Łukasz Lamża.2020-05-1240 min
Między Słowami w RMF Classic3.02 co czyta Łukasz Lamża, autor "Światów równoległych" cz.22020-02-1704 min
Piątka z literatury w RMF Classic3.02 co czyta Łukasz Lamża, autor "Światów równoległych" cz.22020-02-1704 minMiędzy Słowami w RMF Classic3.02 co czyta Łukasz Lamża, autor "Światów równoległych" cz.12020-02-1704 minPiątka z literatury w RMF Classic3.02 co czyta Łukasz Lamża, autor "Światów równoległych" cz.12020-02-1704 minTygodnik Powszechny: NaukaStyczeń w nauce1 stycznia 2020 roku w czasopiśmie "Nature" ogłoszony został algorytm komputerowy, który diagnozuje raka piersi lepiej niż lekarze. A potem było już tylko lepiej... - na pierwszy odcinek nowego podkastowego cyklu zaprasza Łukasz Lamża.2020-02-1030 min
Podkast Tygodnika PowszechnegoCo z tą BetelgeząJedna z najjaśniejszych gwiazd naszego nieba znów przyciągnęła z początkiem roku uwagę świata. Czy ujrzymy niedługo na niebie zjawisko równie jasne, co Księżyc? Czy zobaczymy supernową? "Warto oczywiście pamiętać, co ma na myśli astronom, kiedy mówi, że coś nastąpi niedługo" - komentuje dr Łukasz Lamża z działu naukowego "Tygodnika Powszechnego".2020-01-1515 min
Podkast Tygodnika PowszechnegoZwierzę we mnie (2)Urszula Zajączkowska, Adam Robiński i Łukasz Lamża - poetka i botaniczka, dziennikarz i krajoznawca oraz naukowiec i filozof rozmawiają o tym, kim są dla nas zwierzęta, współmieszkańcy naszej planety.2019-09-2734 min
Podkast Tygodnika PowszechnegoZwierzę we mnie (1)Urszula Zajączkowska, Adam Robiński i Łukasz Lamża - poetka i botaniczka, dziennikarz i krajoznawca oraz naukowiec i filozof rozmawiają o tym, kim są dla nas zwierzęta, współmieszkańcy naszej planety.2019-09-2733 min
CopernicusAlchemia i średniowieczny kosmos - Łukasz LamżaAlchemię sprowadza się czasem do "protochemii", swego rodzaju prymitywną formę nowożytnej, naukowej chemii. To jednak nieporozumienie. Alchemia stanowiła przez setki, jeśli nie tysiące lat, od starożytności po czasy Renesansu, element światopoglądu każdego wykształconego człowieka, leżący na styku duchowości, medycyny, astrologii i wiedzy o materii. W trakcie wykładu spróbujemy zrekonstruować najważniejsze aspekty pracy i wiary alchemika, w tym również te, które przemieniły się później w praktykę i teorię nauk chemicznych. 2019-08-0734 min
CopernicusIgNoble, czyli w końcu Nobel za coś ciekawego - Łukasz LamżaIgNoble miały być początkowo humorystyczną odpowiedzią na powagę Nagród Nobla, swego rodzaju anty-Noblami, przyznawanymi za najmniej znaczące odkrycia mijającego roku. Z roku na rok okazują się być one jednak coraz donioślejszą okazją, dostarczającą emocji intelektualnych nie mniejszych niż ich nobliwy pierwowzór. Ukoronowaniem tego procesu było przyznanie w 2010 roku Nagrody Nobla z fizyki Sir Andre Geimowi, który dziesięć lat wcześniej otrzymał... IgNobla. Celem wykładu dr. Łukasza Lamży będzie przybliżenie niezwykłej historii IgNobli i ich tajemnych związków z Nagrodami Nobla, ale też zastanowienie się - jak nakazuje temat: pół żart...2019-08-0526 min
Książki. Magazyn do słuchaniaŁukasz Lamża o pseudonauceZdawałoby się, że dostęp do wiedzy jest dziś nieograniczony i łatwy. Czasy, w których żyjemy, przynoszą jednak więcej pytań niż odpowiedzi - z gąszczu komentarzy i linków trudno wyłuskać rzetelne informacje, samozwańczy eksperci prześcigają się w dobrych radach, a "najnowsze badania" stały się zaklęciem sankcjonującym każdą teorię. Czujemy, że wiedza coraz bardziej nas zawodzi, jednocześnie nie wiedząc, kiedy możemy zaufać naukowej prawdzie. Dziennikarz naukowy Łukasz Lamża, gość dzisiejszego odcinka, brawurowo prowadzi nas przez krainę szarlatanerii, meandry pseudonauki i szczyty teorii spiskowych. Wiedza i dociekliwość autora oraz próba zrozum...1970-01-011h 03