Shows
Historia Jakiej Nie ZnacieBarbarossa. Jak Hitler już w 1941 roku.... przegrał wojnęZasubskrybuj proszę także mój kanał na YouTube. Tam nie tylko podcasty, ale i dokumenty filmowe. https://www.youtube.com/@historiajakiejnieznacie/videosOperacja Barbarossa zmieniła układ sił w Europie, a także co najważniejsze konfigurację mocarstw biorących udział w II wojnie światowej. To co działo się ze światem później w wymiarze wojskowym i politycznym było w znacznym stopniu konsekwencją decyzji Hitlera o przekroczeniu przez Niemców linii Bugu.Strategiczny plan III Rzeszy nie został zrealizowany, a broniący się Sowieci pomimo początkowego pasma upoko...2023-08-1144 min
Historia Jakiej Nie ZnacieJak oszukać Niemców. Największe mistyfikacje II wojnySpecjalna seria Historia II wojny światowej jakiej nie znacie, to mało
znane opowieści o bohaterach wojny, zupełnie nieprawdopodobnych wydarzeniach i kulisach największego konfliktu zbrojnego XX wieku. Zapraszam Cię do subskrypcji kanału na You Tube, gdzie podcast będzie dostępny jako materiał wideo. W opisie znajdziesz link do playlisty ze wszystkimi odcinkami.
W upalną, ale jednocześnie wietrzną noc 10 lipca 1943 roku pierwsi alianccy spadochroniarze lądowali na Sycylii. Tak otwarty został drugi front walki z Hitlerem. Desant na włoskiej wyspie w przeciwieństwie do późniejszego lądowania w Normandii nie przyniósł aż tak
duż...2023-07-2535 min
Historia Jakiej Nie ZnacieZapomniani bohaterowie. Jak Polacy ratowali ŻydówODCINEK to wersja AUDIO dokumentu, który możesz obejrzeć na moim kanale YT. Zapraszam Cię serdecznie do subskrypcji także i tam: https://www.youtube.com/@historiajakiejnieznacie/videos***Po wojnie rozpoczął się proces poszukiwania ludzi, którzy pomagali Żydom w czasie okupacji i pozwolili im przetrwać Holocaust. Polskich Sprawiedliwych jak dotąd zostało wyróżnionych aż 7232. To najliczniejsza grupa narodowościowa na 51 krajów świata. Po wojnie zdarzały się jednak przypadki, gdy ocaleni albo nie chcieli potwierdzić faktu pomocy, albo zupełnie zapominali o ludziach, którzy im pomagali. O takich smutnych przypadk...2023-07-2350 min
Historia Jakiej Nie ZnacieTemplariusze. Tajemnicza korporacja średniowieczaCzy wiesz że w średniowieczu templariusze stworzyli bezprecedensową organizację przypominającą dzisiejsze korporacje czy nawet banki, lub… firmy deweloperskie. Jeden z najpotężniejszych zakonów rycerskich istniał 200 lat, miał 23 mistrzów. Miał swoje komandorie w każdymzakątku Europy, a kilka także i na ziemiach polskich. Mimo tego pewnego dnia stał się wrogiem nr 1 papieża i króla Filipa Pięknego. Wielki Mistrz spłonął na stosie. Ile prawdy było w zarzutach o herezję, bałwochwalstwo i bezeceństwa.Czy templariusze faktycznie pozostawili skarb ukryty w Polsce? O tym wnajnowszym odcinku zrealizowanym we współpracy ze...2023-07-1146 min
Historia Jakiej Nie ZnacieIII Rzesza, NASA i ciemna strona księżycaNaukowiec, który wytwarza rakiety, nie odczuwa moralnego dylematu. Gdyby tak było, tak samo musiałoby gryźć sumienie każdego, kto wytwarza samoloty - mówił SS Sturmbannführer Wernher von Braun, ojciec amerykańskiego programu kosmicznego.
W zespołach NASA znalazło się jeszcze kilkunastu innych wybitnych niemieckich inżynierów, jak choćby twórca projektu odrzutowego myśliwca Heinkel He-230 Robert Lusser, czy wspominany wcześniej jeden z wczesnych nauczycieli von Brauna Hermann Oberth. Ale Amerykanom byli potrzebni nie tylko inżynierowie, ale na przykład także i specjaliści medycyny lotniczej. III Rzesza miała na tym polu najwi...2023-07-0444 min
Historia Jakiej Nie ZnacieWypadł bez spadochronu i przeżył. Historia II wojny, jakiej nie znacie4 listopada 1944 roku był dniem, którego kapitan lotnictwa Joseph Bernard Herman, miał nie zapomnieć już do końca życia. Tej sobotniej nocy wydarzył się cud, inaczej nie można nazwać tego nieprawdopodobnego zdarzenia. Joe, pilot jednego z bombowców Royal Australian Air Force, na wysokości około 5.500 metrów wypada bez spadochronu z rozlatującej się maszyny. W tym momencie powinna się skończyć ta opowieść, jednak tym razem ma ona swój ciąg dalszy. Joe Herman przeżył swój "upadek", udało mu się również dożyć do końca wojny. Oto nieprawdopodobna historia 21-latka, który przeżył własną śmierć...2023-06-2031 min
Historia Jakiej Nie ZnacieMilionerzy III Rzeszy i ich spadkobiercy w NiemczechJuż zanim Hitler doszedł do władzy wielu z niemieckich przemysłowców skrycie wspierało NSDAP, a później dzięki temu przejmowało konkurencyjne firmy od żydowskich właścicieli lub skupowało za bezcen udziały żydowskich wspólników. A już w czasie wojny, gdy Rzesza przestawiła gospodarkę na tryb wojennej machiny, ci sami ludzie zarządzali przedsiębiorstwami zaangażowanej niszczeniu kontynentu i eksterminację jego mieszkańców. II wojna światowa kosztowała Europę istnienia kilkudziesięciu milionów ludzi. Co najważniejsze, całość operacji gospodarczej Niemców realizowana była z udziałem niewolniczej pracy kolejnych...2023-06-1329 min
Historia Jakiej Nie ZnacieKrym i Operacja Barbarossa. 1941/1942Przenosimy się do roku 1941 i 1942 opowiadając o jednej z najbardziej zaciętych kampanii militarnych II wojny światowej. W odcinku gościmy autora książki Tam gdzie rosną Żelazne Krzyże” podpułkownika Roberta Forczyka, którego fani historii II wojny światowej znają doskonale z „Fall Weiss. Najazd na Polskę”, czy „Fall Rot. Upadek Francji 1940”.I to będzie jedna z pierwszych wizyt amerykańskiego autora w polskich mediach. Porozmawiamy nie tylko o jego najnowszej wydanej właśnie u nas pracy „ ale także o polsko brzmiącym nazwisku i jego związkami z naszym krajem.Zapraszam Cię także do subskr...2023-06-0636 min
Historia Jakiej Nie ZnacieBerlin. Jak uciekano z państwowego więzienia NRDSubskrybuj także mój kanał na You Tube, tam coraz więcej filmów i wersje podcastów wideo: https://www.youtube.com/channel/UC0OLY6O3Ycp-dw8QhqxdaUw
W odcinku będzie o podzielonym Berlinie, o tym jak ludzie uciekali na zachód m.in kopiąc podziemne tunele pod murem, który przez 28 lat
dzielił miasto. W odcinku gościmy autorkę książki “Tunel 29”, dziennikarkę BBC Helenę Merimann. Zresztą ów “Tunel 29” to nie tylko książka, ale nagrodzony wszystkimi możliwymi wyróżnieniami projekt podkastowy BBC, w którym autorka opowiedziała nie tylko historię powojennych Niemiec, ale...2023-05-3039 min
Historia Jakiej Nie ZnacieKamienne piekło. Tajemnice Gross Rosen(03:00) Jak powstał pomysł stworzenia Gross Rosen(07:50) Wspomnienia więźnia, pana Stanisława Hanza(13:27) Rozmowa z Tomaszem BonkiemW latach 1941–1942 KL Gross-Rosen był niewielkim obozem pracy, którego więźniowie byli wykorzystywani właśnie przy wydobywaniu granitu. Zarządzająca obozem firma DEST produkowała materiały budowlane m.in. do budynków Führera, realizując plany architektoniczne Alberta Speera. Z pracy więźniów korzystało także również kilka technologicznych firm niemieckich, wśród nich Siemens & Halske oraz Blaupunkt. O ile w wielu innych obozach wznoszono komory gazowe, to a...2023-05-2336 min
Historia Jakiej Nie ZnacieWojna hybrydowa. Historia najnowszaJak w XXI wieku zmieniła się definicja wojny i co na to wszystko powiedziałby Niccolò Machiavelli. Zastanowimy się czym jest w istocie wojna, jaka jest jej definicja, jak zmieniała się ona przez wieki i szczególnie w ostatnich latach. Czym jest właśnie wojna hybrydowa, czyli choćby wydarzenia
z roku 2014. Bo niewątpliwie rosyjska aneksja Krymu była taką wojną hybrydową.
Naszym gościem będzie prof. Mark Galeotti, brytyjski specjalista do spraw bezpieczeństwa międzynarodowego, przestępczości
zorganizowanej oraz współczesnej Rosji. Prawdziwy znawca tematów wschodnich, który pełnił...2023-05-1634 min
Historia Jakiej Nie ZnacieTajemnica Anne Frank. Kto ukrywał, a kto wydał nastolatkę z Amsterdamu?Przypominam o głosowaniu na mój podcast w tegorocznym plebiscycie BEST AUDIO EMPIK GO.Kategoria PODCAST HISTORIE WAŻNE DLA ŚWIATA, a tu link: https://www.empik.com/bestaudio-historie-wazne-dla-swiataCo znajdziesz w odcinku "Tajemnica Anne Frank. Kto ukrywał, a kto wydał nastolatkę z Amsterdamu?"(00:00) Fall Gelb, czyli początek wojny w Holandii(03:18) Informacja o Disney+, sponsorze odcinka #wspolpraca #reklama oraz serialu "Światełko" (07:00) Historia Otto Franka, ojca Anne(10:10) Jak wyglądał los Żydów w okupowanej Holandii(14:22) Gdzie i jak rodzina...2023-05-0927 min
Historia Jakiej Nie ZnacieOd terroryzmu i ludobójstwa po walkę o Ukrainę. Historia UPA - ukraińskiej zbrodniczej armiiLink do głosowania na "Historię, jakiej nie znacie" w tegorocznym plebiscycie BEST AUDIO EMPIK GO: https://www.empik.com/bestaudio-historie-wazne-dla-swiataLink do patronite'a Andrzeja Matowskiego z "II wojny światowej w kolorze": https://patronite.pl/WojnawKolorze albo innego rodzaj wsparcia: https://buycoffee.to/wojnawkolorzeCo znajdziesz w odcinku:(04:10) Dlaczego świat nadal nie uznaje rzezi wołyńskiej za ludobójstwo(10:00) Kim byli pierwsi ukraińscy nacjonaliści i terroryści z czasów II RP(17:47) Postawa Ukraińców od 17 września 1939(24:51) Praw...2023-05-0454 min
Historia Jakiej Nie ZnaciePolska fabryka snów. Historia kina dwudziestoleciaMamy NOMINACJĘ w plebiscycie BEST AUDIO Empik Go: tu możnagłosować na „Historię, jakiej nie znacie”: https://www.empik.com/bestaudio-historie-wazne-dla-swiataZ GÓRY DZIĘKUJĘ!A teraz o odcinku. W „Historii, jakie nie znacie” mam zaszczyt gościć autorki książki „Media dwudziestolecia” prof. Uniwersytetu Jagiellońskiego Małgorzatę Bogunię-Borowską oraz doktor Joannę Rzońcę. Będziemy rozmawiać o kinie 20-lecia międzywojennego. Tuż przed rokiem 1939 nasza kinematografia zdążyła wejść na drogę i filmu kolorowego, a nawet telewizji. Niestety ta projekcja została brutalnie zerwana. Dziś opowiemy o tym, który film był prawdziwą superprodukcją II RP, k...2023-05-011h 00
Historia Jakiej Nie ZnacieNarodziny zła. Niemcy przed HitleremNajmroczniejsze imperium w historii ludzkości, bo jak inaczej można nazwać niemiecką III Rzeszę, istniało raptem 12 lat. Możnapowiedzieć, że opanowało kontynent - na skalę ponad wcześniejsze strefy wpływów z czasów pruskich - na zaledwie dwa, może trzy lata. W sumie to dośćkrótko. W dziejach naszej europejskiej cywilizacji to co zrobili Niemcy było jednak pewnego rodzaju przerażającymfenomenem. Dlaczego akurat tam, dlaczego z bezwzględnością aż na taką skalę i z marzeniem o stworzeniu świata tylko jednej rasy?Zapraszamy na kolejny odcinek cyklu “Historii, jakie...2023-04-261h 22
Historia Jakiej Nie ZnacieHistoria policji i kryminalistyki. Skąd wziął się urząd koronera...Przede wszystkim dziękuję Ci za słuchanie kolejnych odcinków, gdyż "Historia, jakiej nie znacie" otrzymała właśnie nominację w konkursie BEST AUDIO EmpikGO. Tu możesz oddać głos na mój podcast: https://www.empik.com/bestaudio-mroczne-sprawyInna sprawa, że jedna nominacja to nie wszystko, gdyż poza "Historią zbrodni" dostałem też nominację w kategorii Historie ważne dla świata: https://www.empik.com/bestaudio-historie-wazne-dla-swiataI teraz: co do dzisiejszego odcinka. Gościem jest Bruce Goldfarb, człowiek z prawdziwego Archiwum X, ale nie z serialu tylko autentycznego departame...2023-04-2425 min
Historia Jakiej Nie ZnacieSkazani na Auschwitz. Ucieczki z "fabryki śmierci"Pierwsza ucieczka z założonego dla polskich więźniów obozu koncentracyjnego Auschwitz nastąpiła 6 lipca 1940 r., a więc na samym początku istnienia. Tadeusz Wiejowski uciekł w przebraniu roboczym, ale pięciu polskich robotników za udzieloną mu pomoc zostało osadzonych w obozie. Tylko jeden z nich przeżył. 20 czerwca 1942 r. zbiegło czterech Polaków, Kazimierz Piechowski, Stanisław Gustaw Jaster, Józef Lempart i Eugeniusz Bendera, którzy włamali się do magazynów SS, skąd skradli mundury i broń. Przebrani za esesmanów, wyjechali ukradzionym z garażów SS samochodem. W nocy z 26 na 27 kwietni...2023-04-1737 min
Historia Jakiej Nie ZnacieNapoleon Bonaparte i geopolitykaWojny rewolucyjnej Francji oraz wojny napoleońskie stanowią jeden trwający 23 lata ciąg europejskich konfliktów rozpoczętych w roku 1792. Gdy rewolucja się zaczynała, a francuski lud atakował Bastylię, Bonaparte miał zaledwie 20 lat, i już był podporucznikiem artylerii. Wydarzenia związane z rewolucją musimy w tym odcinku oczywiście zostawić tu na boku. Dla naszego bohatera i dalszej historii Europy istotne jest to, że gdy ma lat 23 w roku 1792 w kraju zostaje obalona monarchia i wybucha pierwsza od 30 lat wojna w której będą ważyć się losy Francji. Rewolucjoniści sami prowokują konflikty z sąsiadami sądząc że ich idee mogą roz...2023-04-1153 min
Historia Jakiej Nie ZnacieMundury III Rzeszy. Tajemnica Hugo Bossa(00:00) Wprowadzenie(02:20) Czy mundury SS faktycznie projektował Hugo Boss(04:55) Skąd wzięło się umiłowanie NSDAP do brunatnego koloru?(07:27) Czym był Wehrmacht i jakie były najważniejsze elementy jego wyposażenia.(11:25) Skąd wzięła się idea słynnego niemieckiego Stahlhelmu(17:33) Dygresja: polityka Facebooka wobec treści historycznych(20:40) Mundur i jego rola w III Rzeszy(30:00) Co stało się z wyposażeniem wojska i służb III Rzeszy po wojnieZapraszam na najnowszy odcinek "Książki bez fikcji" w którym gościem był An...2023-04-0435 min
Historia Jakiej Nie ZnacieJałta 1945. Kulisy transakcjiNa początku lutego roku 1945 roku kwestia pokonania Niemiec w Europie była już przesądzona. Oczywiście przywódcy III Rzeszy mogli nie zdawać sobie sprawy z tego co zostało ustalone już dawno na konferencji w Teheranie. Już po lądowaniu aliantów w Sycylii w roku 1943 w grudniu uzgodniono, że walka z Niemcami będzie toczona do końca bez zawierania z Niemcami pokoju. Wojna w Europie miała zakończyć się kapitulacją Rzeszy w Berlinie. Konferencja krymska była jednym z trzech spotkań Wielkiej Trójki, jak nazywamy przywódców trzech najważniejszych państw koalicji antyhitlerowski...2023-03-2832 min
Historia Jakiej Nie ZnacieMatki, żony i... potwory. Kobiety w III RzeszyW tym odcinku omówimy fenomen kobiet zafascynowanych ustrojem narodowego socjalizmu i tym jak przyłożyły rękę do eksterminacji podbitych narodów w czasie II wojny światowej. Bohaterkami będą i anonimowe trybiki w maszynie stworzonej od lat 30. XX w. w Niemczech, ale także najważniejsze kobiecekoła zamachowe tworzące ten system. Zaczynamy od historii oprawczyni z Majdanka Hermine Braunsteiner. Postaram się przybliżyć jak trafiono na jej ślad aż dwadzieścia lat po wojnie i to w USA, do tego próbując za zbrodnię rozliczać wtedy już obywatelkę amer...2023-03-2134 min
Historia Jakiej Nie ZnacieJerozolima. Czas podbojuW dzisiejszym odcinku nie będziemy mówić o sprawach związanych z życiem w Jerozolimie w czasach biblijnego króla Dawida, czy uczniów Jezusa, ani też o historii religii rodzących się w tym mieście. Mało będzie o czasach rozkwitu za panowania żydowskich królów, niewiele o rzymskiej okupacji. Choć trzeba przyznać, że Jerozolimę kojarzymy bardziej z tym rozdziałem w dziejach miasta, choć przecież samo ono powstało zanim w ogóle może być mowa Rzymianach, ale także i narodzie żydowskim. Co ważne, już w XX wieku to właśnie Żydzi w wyniku wojny sześc...2023-03-1435 min
Historia Jakiej Nie ZnacieSeks w czasach Piastów i Jagiellonów. Impotencja dynastycznaDziś może nieco kontrowersyjnie. Bierzemy na warsztat tematy o jakich nie uczyliśmy się w szkole. Oczywiście z tą impotencją naszych władców, to nikt nikogo za rękę nie złapał, ale już kwestia rozplenienia się syfilisu, który prawdopodobnie zakończył dynastię Jagiellonów, to sprawa dość prawdopodobna. Są rzeczy w naszej historii o których rzadko pisze się w książkach i które z racji kontrowersji czasem są niewygodne, jako temat badań poważnych historyków. Są namiętności, które kierowały niejednym władcą, często sprowadzając jego rządy na manowce. Na...2023-03-0732 min
Historia Jakiej Nie ZnacieWojna i medycyna. DziejeWojna. Jeden z najstarszych wynalazków w historii ludzkości. I jeden z najbardziej strasznych i okrutnych. Pole walki było miejscem odcinanych kończyn, niemożliwych do zatrzymania krwotoków i zakażeń, które w dziejach były przyczyną śmierci chyba największej liczby żołnierzy. Wojna była też okrutną rozrywką władców, lub egzaminem nieudolności dowódców. Mimo tego już od starożytności na placu boju pojawiali się nieustraszeni ludzie, którzy zamiast zabijać chcieli ratować, a od miecza czy granatów woleli skalpel i nić chirurgiczną. Chyba powinniśmy właśnie ich nieco bardziej docenić w nasz...2023-02-2835 min
Historia Jakiej Nie ZnacieAptekarz i patriota. Ignacy Łukasiewicz [część 1]Wizjoner, wynalazca, filantrop i wielki Polak. Człowiek który nie tylko rozświetlił XIX wiek, ale stworzył technologię na zawsze zmieniającą świat. Zapraszam Cię na trzyodcinkową serię poświęconą biografii i osiągnięciom Ignacego Łukasiewicza.W efekcie stłumionego powstania krakowskiego, które miało wybuchnąć we wszystkich miejscach zamieszkałej przez Polaków Galicji do austriackiego więzienia trafia niepozorny, małomówny aptekarz. Miał być członkiem organizacji kierowanej przez swojego rówieśnika Edwarda Dembowskiego. Miał rozprowadzać w aptece patriotyczne publikacje, tworzyć koło powstańców przygotowujących bunt w Rzeszowie. Do tego jednak w 1846 roku...2023-02-2720 min
Historia Jakiej Nie ZnacieWizjoner i wynalazca. Ignacy Łukasiewicz [część 2]Wizjoner, wynalazca, filantrop i wielki Polak. Człowiek który nie tylko rozświetlił XIX wiek, ale stworzył technologię na zawsze zmieniającą świat. Zapraszam Cię na trzyodcinkową serię poświęconą biografii i osiągnięciom Ignacego Łukasiewicza.Opowiadam o tym, jak genialny aptekarz ze Lwowa szybko skojarzył, że substancja używana przez chłopów na pobliskich terenach, a także kopana i wydobywana przez żydowskich kupców może po destylacji być użyta w zupełnie nowych lampach oświetlających mieszkania ludzi w XIX wieku. W roku 1952 miał znaleźć studnię leżącą na jednym z włościańskich gruntów, które...2023-02-2725 min
Historia Jakiej Nie ZnacieFilantrop i przedsiębiorca. Ignacy Łukasiewicz [część 3]Wizjoner, wynalazca, filantrop i wielki Polak. Człowiek który nie tylko rozświetlił XIX wiek, ale stworzył technologię na zawsze zmieniającą świat. Zapraszam Cię na trzyodcinkową serię poświęconą biografii i osiągnięciom Ignacego Łukasiewicza.W tym odcinku opowiemy o dokonaniach Polaka, które wyprzedzały prawdziwą gorączkę czarnego złota, jaka za chwilę miała wybuchnąć w Stanach Zjednoczonych zmieniając zupełnie historię gospodarczą świata, a później budując nowe gałęzie przemysłu. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.2023-02-2727 min
Historia Jakiej Nie ZnacieHistoria transplantacji i lekarz, który chciał przeszczepić ludzką głowęDr. Richard J. White chciał wprowadzić transplantologię na zupełnie inny poziom. Jeszcze w latach 60. choć to było zupełnie nieprawdopodobne zdołał wybrać się za żelazną kurtynę chcąc na tyle na ile to będzie możliwe poznać dorobek radzieckich naukowców w Moskwie, a później powtórzyć ich doświadczenie. Tam wykonano operację w wyniku której stworzono dwugłowego psa. Celem White’a miało być odtąd nie przeszczepienie narządu, ale przeszczepienie całego ciała. Czyli umieszczenie głowy ssaka w ciele innego przedstawiciela tego samego gatunku. Nie był to jedynie jakiś chory pomysł szalonego...2023-02-2134 min
Historia Jakiej Nie ZnacieGladiatorzyW dzisiejszym odcinku opowiem Wam o historii rzymskich gladiatorów. Krwawej rozrywki antyku, którą trudno dziś nazwać sportem, a która stała się wręcz symbolem Cesarstwa. Ile prawdy było w filmowych dziełach o Gladiatorach i Rzymie, jak wyglądało ich szkolenie, na czym polegały specjalizacje i jak wyglądały walki.Gościem odcinka jest historyk doktor Garrett Ryan, wykładowca historii starożytnej. Opowie mi o najciekawszych sprawach związanych z historią gladiatorów, ale także rozwieje kilka mitów związanych z tą starożytną profesją. Profesją, która do dziś jest przecież uznana za fa...2023-02-1431 min
Historia Jakiej Nie ZnacieApacze. Historia prawdziwaIndianie i ci prawdziwi, tacy jak Siedzący Byk, Cochise, Geronimo, czy wykreowani przez literaturę i kino, z których najbardziej znany jest oczywiście Winnetou od lat rozbudzają naszą wyobraźnię. Często ich historie były wytworem amerykańskiej prasy, budowaniem mitów, nie tylko tych w których okrutni Indianie bezwzględnie mordują i skalpują osadników, ale także kreacją wodzów i ich plemion nie mających nic wspólnego z rzeczywistością. Dość powiedzieć, że największy kreator wizerunku Apaczów – w pewnym momencie wręcz będących synonimem określenia Indianin, niemiecki pisarz Karol May nigdy nie...2023-02-0948 min
Historia Jakiej Nie ZnacieUkraina. Krótka historiaUważam, że o ukraińskiej historii nadal wiemy jednak nadal za mało, często powierzchownie, czasem wyrywamy pewne jej fragmenty z kontekstu, a część wykorzystywanych jest do bieżących politycznych sporów. Dziś nie tylko nie będę mówił o ważnych wydarzeniach, które codziennie rozgrywają się za naszą wschodnią granicą. Zupełnie oddalimy się też od polsko-ukraińskiej historii z XX wieku. Sięgniemy w nią dalej, przyjrzymy się skąd wzięła się Ruś Kijowska, jak powstała kozaczyzna, oraz w jaki sposób kształtowała się tożsamość narodowa naszego sąsiada w XIX wieku.Wszystko to z udzia...2023-02-0630 min
Historia Jakiej Nie ZnacieWanda Rutkiewicz. Lodowa wojowniczkaMożna ją uznać za ikonę feminizmu, symbol polskiego himalaizmu i jedną z największych postaci naszego sportu w XX wieku. Sportu. Bo góry traktowała nie jako metafizyczną przygodę, a wyczyn w którym należy bezwzględnie walczyć o swoje. Nasza bohaterka miała swoje chwile triumfu, gdy jako pierwsza Europejka zdobywała Mount Everest w tym samym dniu w którym Karol Wojtyła zostawał papieżem. Gdy wchodziła na K2 była pierwszą kobietą w historii na szczycie tej góry. Kres jej kariery i życia zakończyła wyprawa na Kanczendzongę, trzeci szczyt świata na który chciała...2022-12-2628 min
Historia Jakiej Nie ZnacieJak kolaborowali Francuzi. Historia Miss DiorFrancuzi pomimo promowanej historii ruchu oporu chyba nie mogą być dumni z czasów II wojny światowej i to nie tylko z powstania rządu Vichy, kolaboracji elit, czy nielicznych młodych rekrutów podążających do Waffen SS. Inną kwestią były postawy społeczeństwa, ale i społecznego marginesu w miastach takich jak Paryż.Temat prostytucji Francuzek wraca jak bumerang, tak jakby ogólnie od przedstawicielek tego zawodu należało oczekiwać respektowania zasad moralnych, honorowych czy patriotycznych. Smutny temat jest wyśmiewany, jako tzw. colaboration horizontale. co oznaczało pracę 10 tys. dorabiających okazjonalnie niezare...2022-12-2320 min
Historia Jakiej Nie ZnacieProf. Norman Davies: historyk musi mówić o wszystkimProfesor Norman Davies dla Historii, jakiej nie znacie!Odcinek to część nowego cyklu „Historii jakiej nie znacie” “Książka bez fikcji” w którym przedstawiamy najciekawsze książki historyczne i rozmawiamy z ich autorami. Rozmowę z profesorem Normanem Daviesem zrealizowaliśmy dzięki współpracy z Wydawnictwem Znak Horyzont, którego nakładem ukazała się najnowsza książka brytyjskiego historyka “Mała Europa. Szkice Polskie”. W audycji wysłuchacie także fragmentów tej książki.Nie ma na świecie żadnego innego historyka, który nie znał by Polski i nie rozumiał jej dziejów czasami lepiej niż my sami. Gdy 20-kilkuletni walijski student nie...2022-12-1641 min
Historia Jakiej Nie ZnacieZamach na prezydenta Gabriela Narutowicza. Grzech założycielski II RP?100 lat temu, 16 grudnia 1922 roku miało miejsce jedno z najbardziej haniebnych wydarzeń w polskiej historii. Trzy wystrzały, które rezonowały przez całą II Rzeczpospolitą, a zdaniem wielu brzmią także i dziś. Morderstwo Gabriela Narutowicza było jedynym zamachem, w którym w historii Polski ktoś odebrał życie głowie państwa. 16 grudnia 1922 straciliśmy prawo do słów Norwida: „Żaden król polski nie stał na szafocie”.Bo wcześniej - w jak niewielu krajach Europy - nad Wisłą nie zabijało się królów, dlaczego więc zabito demokratycznie wybranego prezydenta?Odcinek to specjalne wydanie podcastu “Historia...2022-12-1540 min
Historia Jakiej Nie ZnacieNajwiększe polskie filmy historyczne. Prawda czasu, prawda ekranu [Historia kina]Kino historyczne to nie tylko tytuły na których wychowały się pokolenia Polaków, to prawdziwy konik każdego kto jest zainteresowany historią. Dziś będą przedmiotem mojego spotkania z pisarzem, scenarzystą, autorem książek historycznych, ale takich bez fikcji. Razem ze Sławomirem Koprem porozmawiamy o postaciach najwybitniejszych polskich reżyserów kina historycznego, o ich wspaniałych, ale i mało chlubnych wręcz wstydliwych produkcjach.Jaki był najlepszy, a jaki najgorszy polski film historyczny. Który artystycznie pokazywał prawdę o Polsce w dawnych wiekach, a który pomimo rekordów popularności i międzynarodowych nagród...2022-12-1337 min
Historia Jakiej Nie ZnacieZbigniew Cybulski. Salto romantyka [Historia kina]Zbigniew Cybulski, postać wyjątkowa, człowiek – co już w dzisiejszych jest w ogóle niespotykane - otwarty na zwykłych ludzi, pokorny wobec swoich fanów. Jest ze mną Sławomir Koper autor książki “Alkohol i muzy” w której możemy przeczytać o wielu nieznanych wątków biografii tego aktora. Zacznijmy od początku. Dlaczego został nazwany polskim Jamesem Deanem, przecież Zbigniew Cybulski nikogo nie kopiował?Wspomnienia dotyczące jego osoby są pełne sprzeczności. Z jednej strony odpowiedzialny społecznie, z drugiej lekkoduch, kochający mąż i nadużywający alkoholu hulaka, artysta, który mógł być najw...2022-12-1222 min
Historia Jakiej Nie ZnacieDaniel Olbrychski. Amant z szabelką [Historia kina]Jako jedyny aktor zagrał we wszystkich częściach Trylogii, a już jako wiekowy i stateczny starszy pan porąbał swoją szablą zdjęcia na wystawie w Zachęcie broniąc dobrego imienia polskich aktorów. Zdania dotyczące talentu aktorskiego Daniela Olbrychskiego są tak samo podzielone, jak spór sprzed 50 lat który rozpalał Polskę, gdy część rodaków sprzeciwiała się żeby to on zagrał Kmicica.Stoczył najbardziej spektakularny pojedynek w historii polskiego kina, stał się wręcz symbolem filmu historycznego wcielając się w największe postaci naszych dziejów. I prawdziwe i fikcyjne z ekranizacji najważniejszych polski...2022-12-1225 min
Historia Jakiej Nie ZnacieUkraińcy i III Rzesza. Historia realna, bez mitów i propagandyOdcinek cyklu "Książka bez fikcji", którego gościem jest Piotr Zychowicz, autor książki "Ukraińcy". Tytuł w listopadzie ukazał się nakładem Domu Wydawniczego Rebis. Porozmawialiśmy o najważniejszych sprawach związanych z okresem największej eskalacji konfliktu polsko-ukraińskiego, od zakończenia I wojny światowej aż do brutalnego wytyczenia granicy przez Józefa Stalina i akcji Wisła. Najważniejsze tematy odcinka:- Jaki status miała ukraińska mniejszość narodowa w II RP, która na części wschodnich rubieży państwa była w istocie większością- Dlaczego sanacja zapomniała o idei Józefa Piłsudskiego i wyznaw...2022-11-221h 13
Historia Jakiej Nie ZnacieCzeka, NKWD, KGB i FSB. Jak służby walczyły o przejęcie władzy na Kremlu i dlaczego im się w końcu udało...Jaką rolę w historii służb specjalnych Rosji odegrał Polak Feliks Dzierżyński, dlaczego to partia komunistyczna zawsze była największym wrogiem Czeki, NKWD i KGB. Kiedy służby specjalne zdołały przejąć władzę w Rosji i jak tradycję czekistów kontynuuje Władimir Putin. Zapraszamy na nowy cykl podcastów “Historii, jakiej nie znacie” - “Książka bez fikcji” w którym przedstawiamy najciekawsze tytuły literatury faktu i historii. Partnerem tego odcinka jest Dom Wydawniczy Rebis, wydawca książki Jurija Felsztińskiego i Władimira Popowa “Od Dzierżyńskiego do Putina”.Gościem odcinka j...2022-11-0528 min
Historia Jakiej Nie Znacie1940. Dlaczego Francja upadła?Wydarzenia z maja i czerwca roku 1940 są bezprecedensowe w historii militarnej świata. O ile przegrana Polski we wrześniu 1939 roku mogła być w jakiś sposób uzasadniona, nie tylko przez dużo gorszy potencjał siły i broni czy atak praktycznie ze wszystkich stron, ale upadek Francji do dziś zaskakuje. Ten kraj był najpotężniejszą siłą militarną międzywojennej Europy. Nawet na papierze tuż przed wybuchem wojny dysponował zasobami porównywalnymi z Wehrmachtem, a przecież atakując musisz mieć siły większe niż broniący.Pamiętajmy o tym, że istnieje pewien stereotyp którym posługujemy się do dziś, a który...2022-10-3122 min
Historia Jakiej Nie ZnacieBitwa o Midway. Sześć minut, które zmieniły losy II wojny światowejZapraszam Cię na odcinek nowego cyklu "Książka bez fikcji" w którym gościem specjalnym jest prof. Craig Symonds profesor US Naval Academy, historyk wojskowości i autor książki "Bitwa o Midway". Do decydującej bitwy określanej często nie tylko, jako moment zwrotny w wojnie Amerykanów z Japonią na Dalekim Wschodzie, ale i ważnym z punktu widzenia całej historii konfliktu miało dojść na początku czerwca roku 1942. Na tym akurat etapie wojny Stany Zjednoczone pomimo znacznej przewagi przemysłowej i gospodarczej były jednak do walki na oceanie mniej przygotowane. Probleme...2022-10-3131 min
Historia Jakiej Nie ZnacieOperacja Frantic i preludium Zimnej WojnyGdy w czerwcu 1944 alianci lądowali na plaży Omaha, dokładnie po drugiej stronie Europy miało miejsce inne nieco mniej znane wydarzenia istotne z punktu widzenia walki z Niemcami. W tych dniach z terytorium Ukrainy rozpoczęły się misje bombowe Operacji Frantic, wahadłowych lotów amerykańskich eskadr niszczących niemieckie fabryki i rafinerie. Samoloty kursowały w wielkim trójkącie rozciągniętym pomiędzy Wielką Brytanią, Ukrainą i Włochami.Operacja była w istocie genialnym planem militarnym. Ale jednocześnie przykładem naiwności amerykańskiego sztabu i prezydenta Roosevelta. Na fali zaangażowania swoi...2022-10-2526 min
Historia Jakiej Nie ZnacieNiemiecki zbrodniarz, CIA i kokaina. Jak ścigano Klausa BarbiegoPo 30 latach od zbrodni popełnianych w okupowanej Europie Niemiec Klaus Barbie został namierzony w Boliwii. Dopiero po kilkunastu latach usłyszał wyrok, który przyjmował z charakterystycznym dla siebie szyderczym uśmieszkiem. Kim był, jakich okrucieństw dokonywał we Francji i dlaczego przez 40 lat pozostawał na wolności będąc użyteczny zarówno dla CIA, jak i karteli narkotykowych. O tym posłuchasz w dzisiejszym odcinku. Na kanale „Historia jakiej nie znacie” rozpoczynamy nowy cykl podcastów: “Książka bez fikcji”, w którym przedstawiamy najciekawsze książki historyczne i rozmawiamy z ich autorami. Partnerem tego odcinka jest Grup...2022-10-1051 min
Historia Jakiej Nie ZnacieKurierzy AK. Niesamowita historia emisariuszy Polskiego Państwa PodziemnegoElżbieta Zawacka odbyła niezliczoną liczbę podróży na trasie pomiędzy Berlinem a Katowicami i Warszawą. W podcaście zaczynamy od jednej z jej misji w trakcie której musiała wyskoczyć z pędzącego pociągu pod Żyrardowem. Wydział Łączności Zagranicznej Komendy Głównej AK był prawdziwym fenomenem II wojny światowej. Żaden kurier nie mógłby funkcjonować w tamtej rzeczywistości gdyby nie sprawnie sfałszowane dokumenty. Zajmowało się tym specjalne biuro legalizacji. O tym wszystkim opowiadamy w kolejnym odcinku, w którym ujawniamy także kulisy spotkania Jana Karskiego z generałem Władysławem Sikorskim.
...2022-09-0933 min
Historia Jakiej Nie ZnacieW imieniu Polski podziemnej... Zdrajcy AK i egzekutorzyWiedzieli, że współpracował z gestapowcem Erichem Mertenem, zeznania mogły pomóc uratować ludzi który systematycznie wyłapywała niemiecka służba bezpieczeństwa. Przyznał się do wszystkiego wyjawiając najważniejszą tajemnicę, która zaskoczyła grupę egzekucyjną. To on miał przed rokiem przyczynić się do denuncjacji komendanta głównego AK „Grota”. Po tym wyznaniu próbował desperackiej ucieczki, ale przytrzymano go, założono sznur na szyję i powieszono. Zwłoki zostały zakopane pod podłogą piwnicy. Tak zginął zdrajca, ale losy pozostałych członków tej siatki agentów gestapo pozostały nieznane, w kilku przypadkach także przez wiele...2022-09-0935 min
Historia Jakiej Nie Znacie„Akcja N”. Mistrzowie fake newsów w służbie PolskiHistoria Armii Krajowej, jakiej nie znacie. Akcja „N” była bezprecedensowym przykładem działań dezinformujących niemieckiego okupanta, stosowała proste triki, które dziś nazwać by można wzorowym rozsiewaniem fake newsów. Nie zawsze wiązało się to jednak z kolportowaniem nieprawdy. Bardzo często, pod płaszczem gazet pisanych charakterystyczną czcionką gotycką, dostarczano rzetelnych informacji z frontu, informowano o bestialstwie jakie odbywało się w obozach koncentracyjnych czy w gettach. Była to część potężnego ruchu sabotażu jaki rozwinął się w strukturach Polskiego Państwa Podziemnego, sabotażu, który nawet na chwilę nie dawał spokoju okupantom.2022-09-0936 min
Historia Jakiej Nie ZnacieNajwiększe agentki wywiadu AK. Zapomniany wkład Polski w zwycięstwo aliantówLatem 1943 roku nad Hamburg nadciągnęło 728 maszyn zrzucających na miasto ponad 2200 ton bomb. Nalot zniszczył fabryki i zabudowania stoczniowe. Łunę ognia nad Hamburgiem było widać ponoć z odległości 200 kilometrów. Zniszczeniu uległy też ratusz, centrala telefoniczna, siedziba policji oraz…lokalne ZOO. Przez kolejne dni miasto trawiła łuna pożarów, które wybuchły karmione nagromadzonymi zapasami węgla. Do kolejnych nalotów dochodziło przez następne 9 dni. Blisko 74% zabudowy miasta zamieniono w ruinę. Zniszczono też stocznię U-bootów oraz wytwórnię silników diesla.
Kilka miesięcy wcześniej miasto odwiedziła niepozorna dz...2022-08-1632 min
Historia Jakiej Nie ZnacieAkcja Góral. Jak "Komandosi AK" ukradli Niemcom 105 mlnPrzygotowania trwały 14 miesięcy. Priorytetem było zminimalizowanie ewentualnych strat i ryzyka wpadki, co pociągnąć mogło za sobą dekonspirację struktur Polski podziemnej. Celem był transport banknotów z warszawskiego Banku Emisyjnego. Z ulicy Bielańskiej – gdzie mieściła się siedziba banku – codziennie wyjeżdżał furgon wyładowany pieniędzmi wiezionymi na Dworzec Wschodni. Wzdłuż trasy ustawione były patrole, a w samym samochodzie majątku pilnowali specjalnie oddelegowani pracownicy banku. Akcja rozegrała się pewnego sierpniowego poranka. Transport jak zawsze szybkim tempem zbliżał się do celu mijając kolejne ulice. O godzinie 10:17 znalazł się w pobliżu Placu Zamkow...2022-08-1638 min
Historia Jakiej Nie ZnacieHitler mógł zginąć w 1939 r w Warszawie?Pierwsza część naszego nowego cyklu poświęconego historii Armii Krajowej.
Zgodnie z przewidywaniami 5 października 1939 roku na lotnisku Okęcie wylądował czterosilnikowy samolot Condor „Immelmann III” wiozący wodza nazistowskich Niemiec. Następnie Mercedesem W31 typu G4 Hitler udał się na Aleje Ujazdowskie gdzie czekała na niego trybuna honorowa. Całość uroczystości filmowała ekipa głównej propagandzistki Leni Riefenstahl. Po zakończeniu wielkiej defilady zwycięstwa wódz wyruszył aby obejrzeć podbite miasto. Kolumna nieuchronnie zmierzała w stronę Nowego Światu. Już tylko metry dzieliły ją od bezwzględnej pułapki zastawionej przez Polaków. Spiskowcy cz...2022-08-1546 min
Historia Jakiej Nie ZnacieSeks w IIRP. Przedwojenna epoka hipokryzjiDruga Rzeczpospolita absolutnie bez pruderii i bez cenzury. Gdy wyobrażamy sobie epokę dwudziestolecia międzywojennego z pewnością nie brakuje w tym wyidealizowanej wizji Polski. Z mozołem odzyskana niepodległość miała swoje mity i swoich bohaterów. Oficerów w mundurach i eleganckie damy. Ale jak w tych czasach wyglądała polska obyczajowość? Okazuje się, że była w wielu aspektach bardziej progresywna niż ta dzisiejsza, a okres lat 20. i 30. oznaczał w naszym społeczeństwie prawdziwą seksualną rewolucję. W dzisiejszym odcinku zaglądamy pod kołdrę przedwojennych Polaków, porozmawiamy o największych skandalach z udziałem san...2022-06-0633 min
Historia Jakiej Nie ZnacieCo było pierwsze: cyfra czy litera? Pismo. Najważniejszy wynalazek w historii cywilizacjiZapraszamy na najnowszy odcinek podcastu zrealizowany z okazji Światowego Dnia Książki i Praw Autorskich w partnerstwie z Book Beat, aplikacją z audiobookami i ebookami. Dla Was mamy kod na 30-dniowy bezpłatny dostęp. Przy rejestracji należy wpisać hasło HJNZ. https://www.bookbeat.pl/hjnz?utm_source=spotify&utm_medium=podcast&utm_campaign=historia+jakiej+nie+znacie+30+days&utm_content=epi+description Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.2022-04-2337 min
Historia Jakiej Nie ZnacieKonopie. Nie taka krótka historiaRosnące w Europie i dobrze znane także wśród Słowian, a później mieszkańców ziem Rzeczypospolitej konopie były szeroko używane w medycynie ludowej naszych przodków. Znachorzy używali wyciągu z rośliny jako środka przeciwbólowego (w przypadkach bólu głowy i zębów), a napój z siemienia podawano w przypadkach biegunki, gorączki, kaszlu czy kobietom w połogu. Siemię stosowano zewnętrznie także przy schorzeniach skóry i ranach. Co ciekawe, to wszystko ma swoją bogatą dokumentację w zapisach z epoki polskiego renesansu i pierwszych naszych medyków.2022-03-2036 min
Historia Jakiej Nie ZnacieGórny Śląsk. Jak powstawały pierwsze kopalnie i tożsamość mieszkańców regionuPod jakim zaborem był Górny Śląsk? Austriackim czy pruskim? To pytanie wydaje się świetnym sprawdzianem dla kandydatów na studia historyczne, a nawet na dalszym etapie popularnego teleturnieju. Z perspektywy tysiąca lat dziejów Polski fakt, że na Górnym Śląsku przetrwał jakiś słowiański dialekt można uznać za fenomen. Bo polski król i elity nie rządziły tam ani w XVIII ani nawet w XVII wieku. Mało tego, ten region nie ma nic wspólnego z całą historią Rzeczpospolitej Obojga Narodów, bo już w czasach Piastów miał stolicę w Pradze, a nie na Wawe...2021-12-2339 min
Historia Jakiej Nie ZnacieŚlązacy w armii kajzera i długa droga do niepodległościUdział Ślązaków, Wielkopolan i Mazurów w Wielkiej Wojnie przez lata był przyćmiony i przez czyn legionowy i późniejszą II wojnę światową. Dopiero dziś historycy rzucają nieco więcej światła na losy Polaków w tej wojnie. Odnajdywane są wspomnienia żołnierzy górnośląskich pułków, którzy wraz z rodakami oddawali życie w okopach, czasem walcząc przeciwko Polakom. Pobór do armii kajzera od roku 1914 był traktowany jak wyrok śmierci. Niektóre oddziały traciły większość składu osobowegoZałożenie pruskiego munduru miało jednak jeszcze jedną, zupełnie inną stron...2021-12-2330 min
Historia Jakiej Nie ZnaciePowstania Śląskie. Zapomniana prawda o roku 1919Gdy w połowie kwietnia 1919 roku zastrajkowała załoga kopalni w Gliwicach w trakcie zamieszek ulicznych żołnierz Freikorpsu rzucił w tłum granat. Von Aulock pozwolił także na użycie karabinu maszynowego i atakowanie cywili bagnetami. Do najbardziej dramatycznych wydarzeń doszło jednak w sierpniu 1919 roku w Mysłowicach i to z udziałem nie bojówek, a legalnych formacji niemieckiego Grenzschutzu. Gdy dyrekcja kopalni odmówiła wypłaty na czas tygodniówek zgromadzony 3-tysięczny tłum zaczął forsować bramę. Padły strzały. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.2021-12-2328 min
Historia Jakiej Nie ZnacieNiemiecki terror na Śląsku. Jak wybuchło II Powstanie17 sierpnia 1920 roku na ulicach Katowic trwała jedna z kolejnych manifestacji przeciwko stacjonowaniu sprzyjającym Polakom oddziałom francuskim. Tego dnia jednak Francuzom puściły nerwy. Gdy tłum sforsował zasieki posterunku na Friedrichstrasse, żołnierze w błękitnych mundurach nie mieli wyboru. Kilka serii z karabinu położyło na bruku 10 niemieckich bojówkarzy. Podobno ktoś rzucił granat. (dźwięki a b)Pech chciał, że na Friedrichstrasse 6 mieszkał i miał swój gabinet dr Andrzej Mielęcki. Niemcy pobiegli pod adres znanego katowickiego lekarza. Polak nie Polak niech opatruje rannych. Gdy wracał po zapas opatrunków ktoś krzy...2021-12-2227 min
Historia Jakiej Nie ZnacieWojna polsko-niemiecka 1921. Prawda o III Powstaniu ŚląskimJest marzec 1921 roku, trwa jeden z najważniejszych tygodni w polskiej historii. W Warszawie uchwalana jest konstytucja niepodległego kraju, w Rydze trwają rokowania pokojowe z bolszewikami i kreślona wschodnia granica Polski. Na Górnym Śląsku odbywa się plebiscyt, który ma zadecydować o przyszłej państwowej przynależności regionu. Na wcześniejszy wniosek Romana Dmowskiego dopuszczone do niego mają być osoby, które się tu urodziły, a potem wyjechały. Tymczasem bardziej mobilni są Niemcy. Z ponad 190 tys. ludzi, którzy specjalnie przyjechali na plebiscyt tylko tylko 10 tys. oddaje głos na Polskę. Frekwencja jest wysoka, a...2021-12-2239 min
Historia Jakiej Nie ZnacieWojciech Korfanty i trudnie dzieje Autonomii ŚląskiejJedną tylko wypowiem prośbę gorącą do ludu śląskiego a mianowicie by został wierny swym zasadom chrześcijańskim i swemu przywiązaniu do Polski i by oddał swe głosy na kandydatów szczerze katolickich, polskich, mających zrozumienie dla interesów Górnego Śląska. - pisał w okresie II rzeczypospolitej do Ślązaków przywódca powstań Wojciech Korfanty. Dodawał: Nie okazała się Polska taką o jakiej marzyliśmy , ale nie ustajmy w pracy i poświęceniu, aby z niej zrobić Polskę godną naszych marzeń, Polskę wielką, mocarstwową, Polskę katolicką, praworządną i zawsze sprawiedliwą.W dzisiejszym...2021-12-2240 min
Historia Jakiej Nie ZnacieHiroszima 1945. Kulisy ataku atomowego. Czy Amerykanie nie mieli alternatywy?W specjalnym wydaniu podcastu poświęconym książce "Hiroszima 1945" razem z Łukaszem Sojką omawiamy najciekawsze aspekty jednego z najważniejszych wydarzeń w XX wiecznej historii świata. W podcaście zrealizowanym we współpracy z wydawnictwem ZNAK HORYZONT usłyszycie także fragmenty książki Chrisa Wallace'a i Mitcha Weiss'a, która niedawno miała swoją premierę na rynku polskim. czy bombardowania Hiroszimy i Nagasaki tak naprawdę nie były najbardziej śmiercionośnymi nalotami w czasie II wojny światowej czy Niemcy mogli posiadać broń jądrową jako pierwsi przed Amerykanami dlaczego Harry Truman nie miał absolutnie żadnych wyrzutów sumienia z powodu swojej decyz...2021-12-1650 min
Historia Jakiej Nie ZnacieKonstytucja 1997. Jak ją przyjmowano i czy coś powinniśmy zmienić?Wyjątkowy kompromis różnych środowisk i orientacji politycznych pozwolił Polakom w 1997 przyjęcie konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, definitywnie zrywającej z dziedzictwem PRL. Konstytucji, o której ostatnio tak często i głośno przypominamy i która nagle zaczęła wchodzić na sztandary czy koszulki. W szóstym odcinku naszego cyklu o naszych tradycjach konstytucyjnych i ich wpływie na polską historię odniesiemy się do ustawy zasadniczej, która dziś reguluje prawa każdego z nas oraz zasady funkcjonowania państwa polskiego. Dlaczego powinniśmy uznać przyjęcie konstytucji za wyjątkowy kompromis? Kto tak naprawdę stał za treścią preambuły i kto nazywa...2021-09-2945 min
Historia Jakiej Nie ZnacieKto pisał konstytucję PRL? Stalin, Bierut czy... sobowtór BierutaJózef Stalin - jak się okazało - miał ogromny wkład w powstanie konstytucji PRL w roku 1952. Podobno jego osobiste poprawki pozwoliły zachować biało-czerwone barwy flagi i orła na godle narodowym. Reszta była kopią podobnych "konstytucji" krajów demokracji ludowej. Co ciekawe nowa władza socjalistyczna już od roku 1944 nawiązywała do rozwiązań prawnoustrojowych II Rzeczpospolitej i co najważniejsze nie inspirowała się mało demokratyczną konstytucją z roku 1935, co w sumie byłoby wygodne, ale bazowała na konstytucji marcowej z roku 1921. Hosted on Acast. See acast.com/privac2021-09-2837 min
Historia Jakiej Nie ZnacieKonstytucja kwietniowa 1935. Autorytaryzm czy odpowiedź na trudne czasy?23 kwietnia 1935 r. prezydent Ignacy Mościcki podpisał nowa ustawę zasadniczą zwaną konstytucją kwietniową. Kilka dni wcześniej swój podpis złożył marszałek Józef Piłsudski. Był to jego ostatni urzędowy podpis. Zmarł niespełna trzy tygodnie później.Najbardziej istotną zmianą wprowadzoną było ustanowienie zwierzchniej roli prezydenta w stosunku do rządu oraz parlamentu. Konstytucja faktycznie likwidowała trójpodział władz w II Rzeczpospolitej. Obywatel miał zapewnioną równość wobec prawa, możliwość rozwoju wartości osobistych oraz wolność sumienia, słowa i zrzeszeń, ograniczone jednak przez dobro powszechne, ponieważ żadne działanie nie mog...2021-09-2729 min
Historia Jakiej Nie ZnacieKonstytucja marcowa 1921. Kompromis w trudnym czasieKonstytucja marcowa, opracowywana w czasie bolszewickiego najazdu, gdy polska stała u progu utraty odzyskanej właśnie niepodległości, była wręcz niezwykłą polityczną zdobyczą narodu, który po 123 latach scalił się z trzech zupełnie różnych organizmów.Niestety w zakresie rozwiązań ustrojowych i organizacji państwa powodowała chaos i destabilizację. Praktyka jej stosowania już po pięciu zaowocowała przewrotem majowym i zaprowadzeniem rządów autorytarnych.Prawa obywatelskie były oczywiście ważne, ale mimo wszystko istotną funkcją konstytucji jest regulacja spraw ustrojowych. A jaki miał to być ustrój od początku ni...2021-09-2441 min
Historia Jakiej Nie ZnacieNapoleon czy Car. Kto stworzył pierwsze nowoczesne państwo polskie?W roku 1806 wolność dla Polaków przyszła wraz z wojskiem cesarza Francuzów. Razem z nią wyjątkowe jak na tamte lata rozwiązania ustrojowe, które stanowiły ustrojowy miks rewolucyjnej konstytucji francuskiej, w wielu aspektach sprzecznej z tradycją 3-majowej ustawy rządowej. Tak przynajmniej twierdzą niektórzy historycy. Jak było naprawdę, kto był twórcą pierwszego na polskich ziemiach, a może i w Europie nowoczesnego ustroju. Czy Napoleon Bonaparte z podyktowaną nam Konstytucją Księstwa Warszawskiego, czy może Car Aleksander który kilka lat po nim przebił rzekomo liberalne rozwiązania Francuzów. O tym porozmawiamy w kolejnym...2021-09-2339 min
Historia Jakiej Nie ZnacieMity historii Polski. Ile konstytucji miała Polska i... która była pierwsza?Konstytucja Nihil Novi przyjęta już w 1505 roku tworzyła podstawy parlamentaryzmu i państwa opartego na prawie. Rok później był jeszcze Statut opracowany przez kanclerza wielkiego koronnego i jednocześnie prymasa Jana Łaskiego. Rzeczpospolita była w tym czasie w okresie swojej największej świetności i zamożności. Wiek XVI w naszej historii oznaczał jednak dużą zmianę społeczną: emancypację średniej szlachty.W 1573 roku poszerzyliśmy na niespotykaną skalę katalog praw szlachty. Wydaje się, że jednym z najważniejszych aktów prawnych XVI-wiecznej Rzeczpospolitej był Akt Konfederacji Generalnej Warszawskiej wprowadzający zasadę tolerancji religijnej. W dziedzinie swobód i...2021-09-2238 min
Historia Jakiej Nie ZnacieRzeczpospolita tolerancji czy fanatycznego katolicyzmu? Dlaczego Konstytucja nie dawała wolności religiiRzeczpospolitą w naszej historii z dumą nazywamy państwem bez stosów. Czy w wieku XVIII przypadkiem nie kiełkował w niej religijny fanatyzm, a mozaika wyznań niespotykana w innych krajach pozwalała na manipulowanie wiarą w celach politycznych. Jaki stosunek do religii miał wreszcie oświecony akt, jakim była Konstytucja 3 maja, pisana de facto częściowo przez duchownych. O tym w następnym odcinku naszego podcastu.Polska faktycznie była krajem bez stosów, a konfederacja warszawska z 1573 r. przyniosła zarówno pokój, jak i uprawnienie. Mimo sprzeciwu ze strony katolickiej hierarchii kościelnej zaprzysięgal...2021-08-2219 min
Historia Jakiej Nie ZnacieMieszczanie. Brakujący stan RzeczypospolitejBrak wpływów politycznych i praw społecznych, utrudnione możliwości bogacenia się czy nawet kształcenia były już w XVII i XVIII wiecznej Europie tym co wyraźnie odróżniało mieszczaństwo Warszawy, Krakowa czy Gdańska od miast w Holandii, Francji czy Anglii. W tych krajach wzrost znaczenia mieszczan, ich coraz większe prawa polityczne były trampoliną do przemian gospodarczych, emancypacji tego stanu i finalnie rewolucji przemysłowej, którą Polacy pod zaborami oglądali troszkę z boku. Dlaczego? Otóż mieszczaństwo było w Rzeczpospolitej przez wieki systemowo blokowane przez walczącą o przywileje...2021-08-2024 min
Historia Jakiej Nie ZnacieLiberum Veto. Złota wolność, która prowadziła do upadku?Kolejny epizod 12-odcinkowego cyklu o czasach stanisławowskich i upadku Rzeczypospolitej. Dziś o szkodliwym precedensie demokracji szlacheckiej, demonicznym "liberum veto" które likwidowała dopiero Konstytucja 3 maja. Poseł Vladislovas Viktorinas Čičinskas. czyli Władysław Siciński - bo tak brzmi spolszczona wersja jego nazwiska - przez kolejne lata przedstawiany był w historycznych podręcznikach jako negatywny bohater historii Polski, orędownik złotej ale głupiej szlacheckiej wolności. W jeszcze innej części opracowań jako działający na polecenie magnaterii i Radziwiłłów wichrzyciel. Ale prawda może być inna i prozaiczna. Podsędek upicki najprawdopodobnie...2021-08-1922 min
Historia Jakiej Nie ZnacieWolna elekcja i dzieje Rzeczpospolitej. Dlaczego Konstytucja 3 maja oddawała tron Saksończykowi?Konstytucję 3 maja uznajemy za jedną z najważniejszych zdobyczy Rzeczpospolitej Obojga Narodów, przedmiot naszej narodowej dumy. Dlaczego w jej zapisach znalazło się postanowienie osadzenia na tronie saksońskiego arystokraty, a za potencjalną sukcesorkę uznanie jego córki? Dziś może dziwić dlaczego po śmierci Stanisława Augusta Poniatowskiego tron miał objąć przedstawiciel dynastii Wettynów. To czy Fryderyk August chciał włożyć polską koronę też nie jest takie oczywiste…Zapraszamy na kolejny odcinek sezonu “Historii jakiej nie znacie” poświęcony czasom stanisławowskim i Konstytucji 3 maja. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.2021-08-1822 min
Historia Jakiej Nie ZnacieZgubna przyjaźń z Piotrem Wielkim. Jak Rosja już na początku w XVIII w. uzależniła Rzeczpospolitą?Od zbliżenia Augusta II z władcą Rosji Piotrem Wielkim rozpoczął się mający długie trwanie proces zniewalania Polski przez wschodnie imperium w XVIII wieku. Dziś, gdy przyglądamy się kto osadzał na tronie polskich monarchów, czy kiedy rosyjskie wojska po raz pierwszy poczuły się tak u siebie możemy śmiało stwierdzić, że dominacja Moskwy nad naszym narodem to nie tylko okres zaborów i PRL, ale także praktycznie cały XVIII wiek już od roku 1709.W Polsce zapominamy często, że mechanizm uzależnienia Polski od Rosji nie rozpoczął się wcale od relacji Stanisława Aug...2021-08-1731 min
Historia Jakiej Nie ZnacieBitwa pod Zieleńcami. Dlaczego Rzeczpospolita nie obroniła niepodległości?Jak to się stało, że 10-milionowe państwo, które przez wieki stało siłą militarną w tak słabym stylu broniło swojej suwerenności i uchwalonej właśnie Konstytucji 3 maja? Szkoła Rycerska i uchwały Sejmu Wielkiego nie pomogły w uniknięciu II rozbioru Polski.Do dziś toczą się spory dlaczego pomimo ambitnych działań posłów, którzy w roku 1788 czyli trzy lata przed przyjęciem Konstytucji 3 maja określili liczbę wojska w Koronie i Wielkim Księstwie Litewskim na ambitne sto tysięcy, nie udało się zbudować armii. Pod koniec XVIII wieku Rzeczpospolita...2021-08-1428 min
Historia Jakiej Nie Znacie#215 Historia... mydła w płynie, czyli siła ryzykaW latach 70-tych Robert Taylor z trzema tysiącami dolarów w kieszeni założył własną firmę produkującą mydło w kostkach. Z czasem rozszerzył portfolio produktów, wprowadzając nowatorski - jak na tamte czasy - produkt: mydło w płynie.Jednak Taylor musiał zmierzyć się z nowym wyzwaniem - konkurencją. Dziesiątki imitacji jego Softsoap zaczęło trafiać na rynek, a wielcy producenci, jak P&G, Unilever i Colgate, zaczynali testować podobne produkty.Wówczas Taylor zadzwonił do Calmar - jedynego producenta pompek do pojemników z mydłem w płynie - i oznajmił że chce...2021-07-3122 min
Historia Jakiej Nie Znacie#214 Laureatka Oscara, której nie chciano wpuścić na galę. Historia niezłomnych AfroamerykanekDzięki wybitnemu aktorowi Clarkowi Gable, Hattie McDaniel dostała się na casting do roli Mammy w "Przeminęło z wiatrem".Mimo, że otrzymała tę rolę, wytwórnia nie pozwoliła jej na udział w premierze filmu.Za rolę Mammy, Hattie, jako pierwsza Afroamerykanka w historii, została nominowana do Oscara. Jednak podczas wręczania statuetek nie pozwolono jej wejść do hotelu, ani usiąść na gali wraz z resztą nominowanych. Po stanowczej reakcji, pozwolono jej, by usiadła pod ścianą przy stole ze swoim agentem i ochroniarzem.I to właśnie McDaniel zdobyła Oskara ja...2021-07-2912 min
Historia Jakiej Nie Znacie#213 Zdjęcie, które mogło zmienić historię USA. Roosevelt i MoffettStany Zjednoczone, rok 1912.Trzy lata po ustąpieniu z fotela prezydenta USA, Theodore Roosevelt postanawia ponownie stanąć w szranki wyborcze.Jego sztab drukuje trzy miliony ulotek promujących kandydata na prezydenta. Jednak w pewnym momencie dociera do nich fatalna informacja - okazuje się, że sztab nie posiada praw autorskich do zdjęcia na ulotkach. Według szybkich szacunków należało liczyć się z roszczeniami rzędu trzech milionów dolarów. Z kolei nieskorzystanie z wydrukowanych ulotek oznaczałoby zaprzepaszczenie szans na wygraną. Na dodatek autor problematycznych zdjęć - Moffett - był zgorzkniałym c...2021-07-2611 min
Historia Jakiej Nie Znacie#212 Strajk kobiet jakiego nie widział świat. Kvennafrídagurinn24 października 1975 roku, 90% kobiet na Islandii protestowało walcząc o swoje prawa. Islandki nie przyszły do pracy, a obowiązki domowe i opiekę nad dziećmi przekazały mężczyznom. Kraj został sparaliżowany. W Reykjaviku na wiecach zebrało się 25 tysięcy kobiet - od dziewczynek w szkolnych mundurkach po starsze panie na emeryturze. Robiło to ogromne wrażenie, biorąc pod uwagę, że całkowita liczba mieszkańców Islandii wynosiła wówczas 220 tysięcy osób. Szkoły, sklepy i banki praktycznie nie działały. Telewizje odwołały większość programów. Linie telefoniczne przes...2021-07-2413 min
Historia Jakiej Nie Znacie#211 Volvo i ruch lewostronny. Najtrudniejszy dzień w historii SzwecjiSzwecja była ostatnim państwem Europy kontynentalnej, które nie wprowadziło ruchu prawostronnego. Pomimo, że 90% samochodów w kraju było dostosowanych do jazdy po prawej stronie, kraj ten przez lata przechodził mękę decyzji o zmianie organizacji ruchu. W kontrze do obowiązujących zasad drogowych, wielu Szwedów posiadało samochody z kierownicą po lewej stronie. Wynikało to z tego, że Volvo i inni szwedzcy producenci samochodów dostosowywali produkcję do trendów ogólnoeuropejskich. Sami Szwedzi często importowali samochody z krajów, gdzie obowiązywał ruch prawostronny. Statystyki wskazywały, że mogło być to przyczyną wzrostu lic...2021-07-2215 min
Historia Jakiej Nie Znacie#210 Nagroda Nobla, czyli patent na uspokojenie sumieniaAlfred Nobel za życia słynął z wynalezienia dynamitu. Genialny wynalazca, który zarejestrował ponad 350 różnych patentów, stworzył sieć fabryk materiałów wybuchowych w XIX-wiecznej Europie.W 1888 roku brat Alfreda - Ludwik zmarł we Francji. Wówczas tamtejsze gazety wydrukowały nekrologi Ludwika, omyłkowo tytułując je na nazwisko Alfreda Nobla.Tytuł jednego z nich brzmiał „Le marchand de la mort est mort” („Kupiec śmierci nie żyje”), obwieszczając, że "wczoraj zmarł doktor Alfred Nobel, który zbił fortunę, szukając sposobów jak najszybszego zabicia jak największej liczby ludzi".Alfred przeczytał swój nekrolog i b...2021-07-2110 min
Historia Jakiej Nie Znacie#209 Lockdown Newtona, czyli jak kryzys może (pozytywnie) zmienić bieg historiiTo był ciepły lipcowy poranek 1665 roku. Do Issaca Newtona dociera list nadany przez Uniwersytet w Cambridge. Newton w pośpiechu rozdziera kopertę i czyta: Wielka Zaraza, która od kilku tygodni zbiera śmiertelne żniwo w Londynie, dotarła również do jego uczelni. Studenci Cambridge zostają odesłani do domu.Newton czym prędzej zgarnia swoje notatki i wyrusza do rodzinnej posiadłości w Woolsthorpe. Tam, w obawie przed epidemią, zamyka się w sypialni i zza okien obserwuje świat, który z dnia na dzień stanął w miejscu.Tyle że Newton, mimo lockdownu, kontynuuje swoje rozważ...2021-07-2010 min
Historia Jakiej Nie Znacie#208 Sukces nie należy do młodych. Prawdziwa historia fast-fooduHarland Sanders niegdyś z sukcesem prowadził knajpę w Kentucky. Jednak gdy jego biznes splajtował, wyprzedał swój majątek spłacając zobowiązania, a jego jedynym stałym dochodem było 105 dolarów zapomogi.Pozostając bez większych perspektyw na utrzymanie, 65-letni Harland postanowił podróżować od restauracji do restauracji sprzedając przepis na kurczaka. Kolejni właściciele próbowali specjału, odmawiając. Dziesiątki, setki, a może i z tysiąc razy.Ale Harland nie dawał za wygraną.W wieku 73 lat sprzedał sieć restauracji KFC za 2 mln dolarów. Dożył 90 lat. KFC było...2021-07-1911 min
Historia Jakiej Nie Znacie#207 Jobs, nastolatek który wiedział czego chce"Cześć, nazywam się Steve Jobs. Mam trzynaście lat i jestem uczniem. Chcę zbudować miernik częstotliwości i zastanawiam się, czy masz może do niego jakieś części?". Przyszły założyciel firny Apple właśnie znalazł w książce telefonicznej numer do Billa Hewletta, współzałożyciela Hewlett Packard.I był podekscytowany. Jako członek Klubu Odkrywcy Homestead High chciał stworzyć swoją pierwszą autorską konstrukcję. Wpadł na pomysł budowy miernika częstotliwości do pomiaru liczby impulsów przesyłanych w sygnale elektrycznym. Jednak do jego skonstruowania potrzebował trochę części.W latach 60-tych ludzie nie miewali za...2021-07-1810 min
Historia Jakiej Nie Znacie#206 Kobieta, która zmieniła historię USATo był odważny gest, który – jak się później okazało – zmienił rzeczywistość społeczną USA. Rok 1955, do autobusu wsiada 42-letnia czarnoskóra Rosa Parks, po czym zajmuje miejsce w środkowej części pojazdu.Jest wykończona od całodziennego schylania się nad maszyną do szycia. Zakład krawiecki, w którym pracuje, przeżywa prawdziwe oblężenie. Obserwując za oknem dekoracje bożonarodzeniowe, Parks myśli o pracy, jaka ją jeszcze czeka w domu. Autobus zatrzymuje się na kolejnych przystankach, a pasażerowie stopniowo zajmują wszystkie wolne miejsca.W pewnym momencie kierowca autobusu każe Parks ustąpić...2021-07-1812 min
Historia Jakiej Nie Znacie#205 Kto po raz pierwszy wyznaczył długość geograficzną? Wielki przełom historii żeglugiPojęcie długości i szerokości geograficznej zawdzięczamy Ptolemeuszowi, który w roku 150 nakreślił je w swoim atlasie świata. Starożytny kartograf i astronom naniósł na mapy wszystkie znane mu współrzędne. Wyznaczanie szerokości geograficznej było stosunkowo proste. Z uwagi na ruch obrotowy Ziemi, ciała niebieskie przesuwają się pozornie ze wschodu na zachód, zataczając kręgi. Im bliżej bieguna północnego, tym kręgi stają się mniejsze.Tymczasem obliczenie długości geograficznej było znacznie bardziej skomplikowane. Położenie na wschód i zachód można określić dzięki różnic...2021-07-1213 min
Historia Jakiej Nie Znacie#204 Biurowa innowacja… przemysłu lotniczego. Historia karteczki Post-inW 1968 roku dr Spencer Silver pracował nad super mocnym klejem. Jego badania nie przynosiły rezultatu, jednak udało mu się stworzyć klej, który lekko przywierał do powierzchni, ale nie wiązał się z nim na stałe.Tymczasem Art Fry, jego kolega z 3M, był sfrustrowany. Podczas ćwiczeń z chórem kościelnym wykorzystywał małe skrawki papieru, aby móc odnaleźć właściwą pieśń. Jednak w trakcie niedzielnych mszy, karteczki wypadały mu ze śpiewnika.Art postanowił więc użyć kleju Silvera do przyczepiania zakładek w śpiewniku. Tak narodziły się żółte karteczki Post-It.2021-07-1210 min
Historia Jakiej Nie Znacie#203 Kto wymyślił pierwszy aparat cyfrowy i dlaczego Kodak nie chciał innowacji?“Zdjęcie cyfrowe” to jeden z najważniejszych wynalazków naszych czasów. W 1976 roku potentat fotografii, amerykańska firma Kodak odrzucił pomysł swojego inżyniera na pierwszy cyfrowy aparat tego typu. Wynalezienie “cyfrówki” było nie na rękę menadżerom Kodaka. Mogłoby spowodować, że ludzie przestaną kupować klisze, a zakłady fotograficzne… wywoływać zdjęcia.Pamiętaj o subskrypcji naszego podcastu, a jeżeli chcesz nas wesprzeć zostaw recenzję. Codzienne posty i ciekawostki historyczne znajdziesz na naszym fanpage https://www.facebook.com/historiajakiejnieznacie Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more infor2021-07-1213 min
Historia Jakiej Nie Znacie#202 Geniusz informatyki z PRL. Polak, który wyprzedził AppleJacek Karpiński w II wojnie światowej służył w Batalionie Zośka. W Powstaniu Warszawskim został postrzelony w kręgosłup, a po wojnie zajął się nauką. W 1960 roku był jednym z 6 laureatów światowego konkursu UNESCO. W nagrodę wyjechał na Harvard i MIT. Po powrocie brał udział w konstruowaniu Perceptronu - sieci neuronowej. Na początku lat 70-tych stworzył rewolucyjny komputer K-202 wielkości walizki. W czasach gdy Steve Jobs był dopiero nastolatkiem, Jacek Karpiński stanął przed szansą stworzenia polskiej Doliny Krzemowej. Jednak przeciwników miał poważnych. Byli nim… ustrój socjalistyczny i sam charakter genialnego konstruktora...2021-07-1217 min
Historia Jakiej Nie Znacie#201 Historia kobiet w IT. Cyfrowe dziewczyny i informatykaMity założycielskie start-up’ów technologicznych zostały zdominowane przez mężczyzn, takich jak Steve Jobs czy Bill Gates, ze swoimi słynnymi „garażowymi” historiami. Jednak wśród geniuszy z Doliny Krzemowej próżno szukać kobiet o celebryckim statusie. Może za wyjątkiem Sheryl Sandberg z Google i Facebook czy Elizabeth Holmes, ale z kolei jej niechlubny zapis na kartach historii to opowieść na osobny odcinek.To o tyle smutne, że brak wzorców do naśladowania negatywnie wpływa na popularyzację kariery w IT wśród kobiet. Ale jeśli spojrzeć wstecz, to technologia bynajmnie...2021-07-1214 min
Historia Jakiej Nie ZnacieNarwik 1940. Bezsensowna kampania aliantów?Wiosną 1940 roku celem brytyjsko-francuskiego dowództwa toczącego nadal tzw. dziwną wojnę przeciwko Hitlerowi stało się opanowanie Narwiku zajętego przez Niemców po ataku na Norwegię. Położony poza kręgiem polarnym niezamarzający w wyniku działania ciepłych prądów oceanicznych port był ważnym miejscem transportu szwedzkiej rudy żelaza dla przemysłu III Rzeszy. Do walki wysłano statki Royal Navy, jednostki gwardii brytyjskiej, strzelców alpejskich armii francuskiej, oddziały Legii Cudzoziemskiej oraz wojska polskie, sformowaną we Francji Samodzielną Brygadę Strzelców Podhalańskich których dowódcą był generał Zygmunt Bohusz-Szyszko. W walkach pod Narwi...2021-06-1116 min
Historia Jakiej Nie ZnacieAlianci i zdrada Polski w II wojnie światowej. Historia londyńskiej parady [1946]Rok po zakończeniu wojny Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie stawały się dla aliantów coraz bardziej niewygodnym problemem. Rząd emigracyjny nie był już uznawany przez żadne znaczące mocarstwo. W roku 1946 w Polsce na dobre rozgościł się nie tylko komunizm ale i armia czerwona. Gwoździem do trumny naszej niepodległości i demokracji miało być referendum, które odbyło się 30 czerwca. Jednak o tym, że Polska dostanie się pod sowiecką strefę wpływów postanowiono wcześniej na konferencjach w Teheranie i Jałcie. Po zakończeniu wojny, gdy nawet jeszcze żołnierze gen. Andersa...2021-06-0520 minHistoria Jakiej Nie ZnacieBitwa o Anglię i nie tylko. Dlaczego polscy piloci w II wojnie światowej nie byli pilotami RAFKolejny odcinek naszego podcastu o Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie. Dziś o jednym z najciekawszych tematów, czyli Polakach w powietrzu i to nie tylko w Bitwie o Anglię. Jest kilka rzeczy do wyjaśnienia. Polskie Siły Powietrzne (Polish Air Force, PAF) w Wielkiej Brytanii liczyły ok. 17 tys. osób personelu w 15 różnych dywizjonach. Pod względem wielkości były to trzecie alianckie siły powietrzne na froncie zachodnim. Jako jedyni alianccy piloci w II wojnie światowej walczyliśmy z Niemcami od 1 września 1939 roku aż do kwietnia 1945 roku, gdy piloci 309 Dywizjonu Myśliwskiego nad Hamb...2021-05-3027 minHistoria Jakiej Nie ZnacieJak powstawały Polskie Siły Zbrojne. Czy gen. Sikorski dokonał zamachu stanu we Francji?Do dziś trwają spory historyków, jak dalece to Francja po klęsce wrześniowej wspierała generała Władysława Sikorskiego w objęciu teki premiera i szefa Polskich Sił Zbrojnych. Jesienią roku 1939 policja francuska zablokowała redakcji „Monitora Polskiego” możliwość ogłoszenia, iż funkcję prezydenta RP obejmie Bolesław Wieniawa-Długoszowski.17 września roku 1939 Armia Czerwona wkracza na teren II Rzeczypospolitej, Warszawa i Lwów są okrążone przez wojska niemieckie, a ostrzelany ogniem artyleryjskim Zamek Królewski płonie. Naczelny Wódz, marszałek Edward Rydz Śmigły nakazuje wycofanie wojska na Rumunię i Węgry, niepodejmowanie walki...2021-05-2117 minHistoria Jakiej Nie ZnacieOrzeł i ostatni patrol. Nasz okręt został zatopiony przez RAF?Zaginięcie polskiego okrętu podwodnego ORP Orzeł w czerwcu 1940 roku do dziś stanowi największą zagadkę związaną z udziałem Polaków w II wojnie światowej. Najnowsze hipotezy poszukiwaczy wraku wskazują, że nasza jednostka mogła zostać zatopiona omyłkowo przez samolot RAF.ORP Orzeł wyjątkowo zapisał się w historii II wojny światowej. Najpierw przez brawurową ucieczkę załogi z internowana w porcie w estońskim Tallinie, a następnie biorąc udział w historycznym wydarzeniu, gdy nasza załoga zatopiła cywilny statek w którym Wehrmacht przewoził żołnierzy do inwazji na Norwegię.Niestety załoga Orła nie zdołała dotrwać do końca...2021-05-1522 min
Historia Jakiej Nie ZnacieZ Wehrmachtu do Armii AndersaPolskie Siły Zbrojne walczące w 1944 i 1945 roku na zachodzie Europy i we Włoszech miały w swoich szeregach 90 tysięcy żołnierzy, którzy byli jeńcami lub dezerterami z Wehrmachtu.Ponad 375 tysięcy Polaków zostało w czasie wojny przymusowo wcielonych do Wehrmachtu, kolejne dziesiątki tysięcy do innych sił zbrojnych hitlerowskich Niemiec. Zginęło na froncie ponad 220 tysięcy. Aż 90 tysięcy Polaków, którzy zostało jeńcami lub dezerterowało na froncie trafiał od 1943 r. do wojska polskiego. Pod koniec wojny byli żołnierze Wehrmachtu stanowili najliczniejszą grupę Polskich Sił Zbrojnych...2021-05-0822 minHistoria Jakiej Nie ZnaciePoniatowski i "czarna legenda" ostatniego króla PolskiDlatego dziś mamy dwóch Poniatowskich, z których jeden Józef jest wielkim patronem walki o niepodległość, a drugi jego stryj Stanisław August symbolem uległości wobec najeźdźcy.Ocena dokonań Stanisława Augusta Poniatowskiego na papierze może być bardzo prosta. Obejmował tron jako władca jednego z największych krajów w Europie, liczącego dziesięć milionów mieszkańców z powierzchnią ponad 700 tys. km kwadratowych. Kończył jako żałosny monarcha państwa, które zniknęło z mapy Europy. Jego osiągnięcia były umniejszane jeszcze przed trzecim rozbiorem. Ostatni Król...2021-04-2822 minHistoria Jakiej Nie ZnacieTargowica. Największa zdrada w historii Polski [1792]Konfederacja targowicka [1792] była wręcz zwieńczeniem trwającej kilka dekad degeneracji części magnatów, konszachtów z obcym mocarstwem i stała się impulsem dla wojny i drugiego rozbioru Polski. Czy targowiczan rozliczyła historia? Nie do końca. Wprawdzie w czasie insurekcji kościuszkowskiej wykonano kilka wyroków śmierci, ale główni przywódcy zostali powieszeni in effigie jedynie w formie portretów na szubienicach. Po ostatnim rozbiorze Seweryn Rzewuski żył w Wiedniu. Ksawery Branicki przywdział generalski mundur armii rosyjskiej i mieszkał w swoich majątkach na Ukrainie, a Szczęsny Potocki wybudował dla żony jeden z najbardziej okazały...2021-04-2829 minHistoria Jakiej Nie ZnacieKonstytucja 3 maja nie była pierwsza w Europie. Kulisy wielkiego mitu [1791]Szwecja i Korsyka niestety miały swoje konstytucje zakładające trójpodział władzy, jeszcze zanim Rzeczpospolita Obojga Narodów uchwaliła swoją. Mało tego, nawet swoją "konstytucję" mieli już na początku XVIII wieku Kozacy. Konstytucja Filipa Orlika składa się z preambuły oraz XVI artykułów. Z treści Konstytucji wynika, że autorzy pragnęli nadać jej formę umowy społecznej między Hetmanem, Wojskiem Zaporoskim oraz narodem ukraińskim (ruskim).Mimo wszystko to polska Konstytucja 3 maja, choć nie pierwsza w Europie i druga na świecie - jak przez lata uczono nas w szkołach - była najpełniejs...2021-04-2823 minHistoria Jakiej Nie ZnacieCzy w Rzeczpospolitej Obojga Narodów istniało niewolnictwo?Czy dziś po blisko 250 latach możemy mówić o tym, że legendarna Rzeczpospolita Obojga Narodów była w istocie państwem, w którym obok wolności szlacheckiej istniało także niewolnictwo chłopów?Rozpiętość poziomu życia i majątku pomiędzy panami i włościanami jest sprawą oczywistą, ale w Rzeczpospolitej Obojga Narodów występowała ona także między szlachcicami najbogatszymi a masami bez ziemi. Magnatów stać było nie tylko na to by fundować budowę okazałych na rezydencji na terenie Korony i Litwy, wydawać tysiące liwrów i dukatów na wytworne...2021-04-2821 minHistoria Jakiej Nie ZnacieKonfederacja barska. Ostatnia wojna religijna Europy? [1768-1772]Chłopskie rozruchy na Ukrainie tzw. koliszczyzna w czasie konfederacji barskiej doprowadziły do śmierci 100 tysięcy katolików. Czy konfederacja barska traktowana dziś jako pierwsze polskie powstanie narodowe była w istocie ostatnią wojną religijną Europy?Zapraszamy do wysłuchania rozdziału specjalnego podcastu „Historii jakiej nie znacie” zrealizowanego na okoliczność 230. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja.Konfederacja barska po 250 latach wzbudza emocje, gdyż w wyniki rzekomego spisku powstańców miał zginąć ostatni król Polski Stanisław August Poniatowski. Zamiach, czy raczej porwanie miał zlecić Kazimierz Pułaski. 20 lat przed uchwaleniem Konstytucji 3 maja, na warszawskiej ulicy król zosta...2021-04-2822 min
Historia Jakiej Nie ZnacieStanisław August Poniatowski i nie taka wolna elekcja [1764]W specjalnym cyklu “Historii jakiej nie znacie”, który realizujemy na 230. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja sprawdzimy, na ile elekcja Stanisława Augusta była wolna, dlaczego powielamy mity o erotycznych relacjach króla z Katarzyną II. Dlaczego najbardziej oświecony oraz jeden z najbardziej inteligentnych polskich władców był jednocześnie znienawidzony masy szlacheckie. Ekspertami w opowieści o początku czasów stanisławowskich będą prof. Zofia Zielińska z Wydziału Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego oraz prof. Richard Butterwick-Pawlikowski z Uniwersytetu Londyńskiego. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.2021-04-2827 min
Historia Jakiej Nie ZnacieMengele. Anioł Śmierci z AuschwitzGościem odcinka jest Max Czornyj autor książki "Mengele. Anioł Śmierci", napisanej w pierwszej osobie czasu teraźniejszego porażającej biografii niemieckiego oprawcy. W podcaście wysłuchacie także fragmentów książki, która ukazała się nakładem Wydawnictwa FILIA. Josef Mengele stał się symbolem nazistowskiej medycyny i realizowanych przez Niemców eksperymentów naukowych. Do Auschwitz dość późno, bo dopiero w maju 1943 roku. Nie był ani pierwszy, ani jedyny, poza tym badacze i autorzy kilku biografii zbrodniarza przyznają że w zeznaniach więźniów często z jego nazwiskiem utożsamiano kilku innych SS-manów w kitlach. Liczbę lekarzy...2020-04-0131 min