Shows
Po co sztuka? Galeria Osobliwości Grażyny Bastek24. O Johannesie Gutenbergu i jego Biblii. Rozmowa z Marcinem BoguszemPrzez trzy lata Johannes Gutenberg i jego warsztat w Moguncji drukował Biblię. Spod eksperymentalnej matrycy z pierwszymi ruchomymi czcionkami wyszło - jak się przypuszcza - ok. 180 egzemplarzy. Zostało ich niewiele, zaledwie 47, ale tylko 17 w komplecie, czyli w dwóch tomach. Jeden z nich znajduje się w Muzeum Diecezjalnym w Pelplinie. Od 7 lutego do 23 marca 2025 roku dwutomową Biblię Gutenberga z Pelplina można oglądać w Galerii SztukiŚredniowiecznej w Muzeum Narodowym w Warszawie. W tym podcaście rozmawiam z Marcinem Boguszem, historykiem i historykiem sztuki, który w Muzeum Narodowym w Warszawie zajmuje się kolekcją sztuki średniowie...2025-03-1052 minPo co sztuka? Galeria Osobliwości Grażyny Bastek23: O kobietach przy sztalugach i innych osobliwościach. Rozmowa z prof. Piotrem OczkoPiotrek Oczko jest postacią niezwykłą. Utalentowanym pisarzem, a także zapalonym kolekcjonerem. W mieszkaniu Piotrka na krakowskim Podgórzu rozmawiamy o jego książkach, w tym o tej najnowszej – „Suknia i sztalugi. Historie dawnych malarek”, poświęconej artystkom czasów nowożytnych. Wspominamy też o tych poprzednich, a przede wszystkim o „Pocztówce z Mocum”, która jest według mnie najwybitniejszym przykładem współczesnej eseistyki. Tym, czym dla starszego pokolenia (w tym dla mnie) była „Martwa natura z wędzidłem” Zbigniewa Herberta, tak dla współczesnych czytelników może być „Pocztówka z Mocum” – a zatem fascynującą, wciągającą op...2024-11-221h 22Po co sztuka? Galeria Osobliwości Grażyny Bastek22. O wszystkich świętych. Rozmowa z Marcinem BoguszemW tym podcaście rozmawiam z Marcinem Boguszem, historykiem i historykiem sztuki, który w Muzeum Narodowym w Warszawie zajmuje się kolekcją sztuki
średniowiecznej. Czy wiecie ilu jest świętych Kościoła Katolickiego i gdzie oni są? Albo co trzeba zrobić, żeby znaleźć się w ich gronie? Na pierwsze pytanie odpowiedź nie jest łatwa, bo oprócz oficjalnego spisu jest też całkiem spora szara strefa – to postaci obdarzane lokalnym kultem, nigdy oficjalnie nie wpisane do rejestrów watykańskich, a wśród nich… święty Pies. A gdzie są? Wiadomo – w Niebie. Zostać świętym być może nie jest aż tak trudno – obecny...2024-10-3151 minPo co sztuka? Galeria Osobliwości Grażyny Bastek21. O kilimach i kolekcjonowaniu. Rozmowa z prof. Piotrem KordubąW tym podcaście rozmawiam z profesorem Piotrem Kordubą, znawcą designu, architektury mieszkaniowej i kultury zamieszkiwania, autorem wielu książek, w tym niedawno wydanej, napisanej wraz z Jarosławem Trybusiem – „Warszawskie mieszkania. Biografie miejsc, rzeczy i ludzi”, ale też (już samodzielnie) monografii poznańskich osiedli.
Rozmawiamy o kilimach, które prof. Korduba kolekcjonuje od czasów studiów (polecam anegdotę o kupieniu tego pierwszego). A jak wspaniała jest to kolekcja można zobaczyć na wystawie „Fenomen polskiego kilimu” w Centralnym Muzeum Włókiennictwa w Łodzi, która – już dwukrotnie przedłużona, potrwa do 24 listopada.
Gdy wysłuchacie tej rozmowy, zain...2024-09-291h 00Po co sztuka? Galeria Osobliwości Grażyny Bastek20. O pięknych twarzach w kuferku. Rozmowa z Pawłem MatrackimGościem tego podcastu jest Paweł Matracki, stomatolog i lekarz medycyny estetycznej. Rozmawiamy o twarzach dawniej i dziś, a inspiracją stała się dla nas bajka Leszka Kołakowskiego „Piękna twarz”. Oglądamy razem hollywoodzkie gwiazdy – Gretę Garbo, Marilyn Monroe, Audrey Hepburn, współczesne divy – Margot Robbie i Taylor Swift, a także wizerunki kobiet, które znamy jedynie z obrazów – Cecylię Gallerani, Monę Lisę, Wenus Botticellego, anonimową Dziewczynę z perłą i zastanawiamy się nad dawnymi i współczesnymi kanonami urody i wreszcie o tym, co decyduje o tym, że twarz określamy jako piękną.
Ale to nie wszystko. Paweł zdradza te...2024-08-1852 minPo co sztuka? Galeria Osobliwości Grażyny Bastek19: O sztuce blogowania o sztuce. Rozmowa z Justyną Stasiek-HarabinW tym podcaście rozmawiam z Justyną Stasiek-Harabin, którą zapewne znacie jako Minervę, autorkę jednego z najstarszych w Polsce blogów o sztuce. Wymieniamy się naszymi doświadczeniami, jak stara blogerka z młodą, a młodą jestem tym razem ja, bo Justyna prowadzi swoją stronę już od 2015 roku. Jeśli śledzicie co robi, jeśli obserwujecie stronę Justyny i jej media społecznościowe, to posłuchajcie również o tym, co, a właściwie kto za tym wszystkim stoi. Jakie przemyślenia, postawy, jakie radości towarzyszą Justynie i innym twórcom treści w sieci, ale
też jakie są ciemne s...2024-06-2652 minPo co sztuka? Galeria Osobliwości Grażyny Bastek18. O histerii i herstorii. Rozmowa z Sonią kisząNa zakończenie pierwszego sezonu rozmawiam z Sonią Kiszą, autorką książki „Histeria sztuki. Niemy krzyk obrazów”. Wspominamy słynne artystki – Sofonisbę Anguissolę i Artemisię Gentileschi oraz rozprawiamy o współczesnych, feministycznych interpretacjach starych mitów i losach ich bohaterek i bohaterów – Meduzie, Perseuszu, Atenie i Posejdonie. Czasem się spieramy, np. o funkcje brutalnych scen w przedstawieniach męczeństw świętych i rolę dawnych mistrzów w kształtowaniu treści dzieł sztuki, ale zgadzamy się w kwestiach pryncypialnych i podobnie jak Guerilla Girls, nawołujemy do obecności dzieł kobiet w muzeach i galeriach oraz samych kobiet we współczesnych instytu...2024-04-011h 07Po co sztuka? Galeria Osobliwości Grażyny Bastek17. O kobietach i sztuce. Rozmowa z dr Agnieszką MorawińskąW tym podcaście rozmawiam z Agnieszką Morawińską – kuratorką, dyrektorką, ambasadorką i… prekursorką. To Agnieszka Morawińska była autorką pierwszej w Polsce wystawy prezentującej dokonania kobiet i pomysłodawczynią towarzyszącego jej katalogu, który stał się punktem wyjścia do badań nad twórczością „naszych” artystek. „Artystki polskie” otwarto w Muzeum Narodowym w Warszawie w 1991 roku, zaledwie kilka lat po „American Women Artists”, wystawie inaugurującej działalność National Museum of Women in the Arts w Waszyngtonie.
W towarzystwie posapującej Japki, Agnieszka wspomina okoliczności powstania wystawy i opowiada o swoich ulubionych artystkach. Od pionierskiej ekspoz...2024-03-1559 minPo co sztuka? Galeria Osobliwości Grażyny Bastek16. Dlaczego fascynuje nas odmienność? Rozmowa z prof. Pawłem MajewskimGościem tego podcastu jest prof. Paweł Majewski, wytrawny erudyta o intrygującej inteligencji. Rozmawiamy o starożytnych cyrkach, w których pokazy egzotycznych zwierząt i ludzi z odległych regionów świadczyć miały o potędze cesarstwa; wspominamy freak shows (dziewiętnastowieczne „pokazy dziwolągów”) i porażający film „Freaks” Toda Browninga z 1932 r., epatujący dalekim od normy wyglądem bohaterów; przywołujemy wystawy światowe z ludzkim zoo, w tym kongijską wioskę z wystawy światowej w Brukseli z 1958 roku (sic!).
Omawiamy wiele historycznych zjawisk i ludzi, m.in. „kobietę z brodą” - Maddalenę Venturę, rodzinę...2024-01-1951 minPo co sztuka? Galeria Osobliwości Grażyny Bastek15. Czyje jest miasto? Rozmowa z Michałem KsiążkiemPo lekturze „Atlasu dziur i szczelin” Michała Książka miejsce, w którym mieszkasz już nigdy nie będzie takie samo. Uzyskasz tysiące nowych sąsiadów i odzyskasz wzrok. Miejsca, w których mieszkają ludzie są zabrane naturze, ale natura zawsze do nich wraca. Odbija każde wolne miejsce. Samosiejki drzew i krzewów rosną na Pałacu Kultury, zaplątują tam się nawet pomidory, ptaki mieszkają w neonie Teatru Dramatycznego. Pałac to 25 hektarów powierzchni z niepoliczalną ilością szczelin i dziur. Z punktu widzenia zwierząt to wielka, ciepła góra. Gdyby ją zostawić samą sobie zarosłaby...2023-10-2854 minPo co sztuka? Galeria Osobliwości Grażyny Bastek14. O czym mówią gmachy muzeów? Rozmowa z prof. Gabrielą ŚwitekProf. Gabriela Świtek zajmuje się sztuką i architekturą współczesną. „Czyta” budynki, tak jak inni historycy sztuki malarstwo czy rzeźbę. W naszej rozmowie wzięłyśmy na warsztat budynki muzealne, od tych pierwszych, stawianych na potrzeby publicznych kolekcji w pierwszej połowie XIX wieku, po współczesne. Zaczynamy od Altes Museum w Berlinie - klasycznej świątyni sztuki, a kończymy na projektach Daniela Libeskinda. Zastanawiamy się też nad najnowszymi muzeami otwieranymi w Polsce. A na końcu stawiamy dość osobliwą tezę dotyczącą koncepcji europejskiego muzeum.
Logo podcastu: Darek Bylinka – Ubawialnia
Muzyka: fragmenty „Czarodziejsk...2023-10-141h 02Po co sztuka? Galeria Osobliwości Grażyny Bastek13. O cudach natury. Rozmowa z Mikołajem GolachowskimMikołaj Golachowski, biolog i polarnik, jest znakomitym rozmówcą i gawędziarzem. Fascynująco opowiada o swoich dwóch pasjach – podróżach do krain polarnych i poznawaniu świata zwierząt. Mam nadzieję, że zniesiecie szum klimatyzacji w tle (nagrywaliśmy w straszny upał).
Mikołaj wyjaśnia dlaczego wombat ma świetny tyłek oraz czemu rawka jest najdziwniejszą ze wszystkich istot na ziemi. Wspominamy też zimne lądy – Arktykę i Antarktykę, Inuitów, dawne wyprawy i brytyjskich kanibali oraz ziemski raj, czyli Georgię Południową – krainę tysiąca odcieni błękitu i bieli.
Logo podcastu: Darek Bylinka –...2023-09-3050 minPo co sztuka? Galeria Osobliwości Grażyny Bastek12. Moda, czyli kim jesteśmy. Rozmowa z Karoliną SulejW rozmowie z Karoliną Sulej, antropolożką mody rozmawiamy o tym, że ubiór nadaje nam tożsamość, buduje relacje społeczne, kształtuje kulturę, a nawet ratuje życie. Karolina jest autorką przełomowej książki o ubiorach w obozach koncentracyjnych („Rzeczy osobiste”), w których dbałość o ubiory i codzienną rutynę pozwalała przetrwać. W czasie wojen, zarówno tej z lat 40. XX wieku, jak i tych obecnych, bardziej niż kiedykolwiek dowiadujemy się czym są dla nas rzeczy osobiste.
Nasza rozmowa przetacza się od modnych ciuszków, przez opowieść o zagładzie do współczesności, w której przemysł modowy nadal jest...2023-09-1658 minPo co sztuka? Galeria Osobliwości Grażyny Bastek11. Shunga, czyli sex po japońsku. Rozmowa z Justyną ZałęskąW rozmowie z Justyną Załęską, opiekunką kolekcji japońskiej w Muzeum Narodowym w Warszawie rozmawiamy m.in. o tym, czy shunga to pornografia i czym się różni od erotycznych przedstawień w dawnej sztuce europejskiej.
Ilustracje do dzieł, o których mowa w podcaście znajdziecie na stronie: Grażyna Bastek. Galeria Osobliwości
Japońskie słowo shunga oznacza „wiosenne obrazy”, tą poetycką nazwą określa się w Japonii przedstawienia erotyczne. Znajdujemy je na zwojach, drzeworytach i w miniaturowych rzeźbach netsuke. Początki shunga sięgają XVII wieku, ale rozwinęła się i była szczególnie popularna w ok...2023-09-0253 minPo co sztuka? Galeria Osobliwości Grażyny Bastek10. Gdzie jest Orient? Rozmowa z dr Magdaleną PinkerOrient? Daleki Wschód? Odkrycia geograficzne? Już nie… W rozmowie z dr Magdaleną Pinker – kuratorką Zbiorów Sztuki Orientalnej (sic!) Muzeum Narodowego w Warszawie i adiunktką w Katedrze Arabistyki i Islamistyki Wydziału Orientalistycznego (sic!) Uniwersytetu Warszawskiego, wspominamy jak można, a jak nie należy nazywać dzisiaj cywilizacje pozaeuropejskie i różne regiony kulturowe. Nie jest to jednak rozmowa jedynie o kolonialnych grzechach Zachodu i postkolonialnej pokucie. Mówimy jak silnym narzędziem jest model europejskiego muzeum funkcjonujący równie dobrze w Chinach, jak i w krajach Zatoki Perskiej, w której jak grzyby po deszczu powstają wspaniałe muzealne bud...2023-08-0557 minPo co sztuka? Galeria Osobliwości Grażyny Bastek9. O dziwności rzeczy. Rozmowa z Agnieszką RayssW tym odcinku rozmawiam ze znakomitą fotografką Agnieszką Rayss. Poznałyśmy się podczas pracy nad katalogiem wystawy „Stan rzeczy”. Przez kilka miesięcy Agnieszka wraz z Marcinem Wichą oglądali magazyny Muzeum Narodowego w Warszawie. W efekcie powstały dwie opowieści - fotograficzny reportaż Agnieszki i esej Marcina Wichy, o tym, co zobaczyli i usłyszeli w muzealnych podziemiach.
Agnieszkę Rayss fascynuje świat eksponatów, często też takich, o których muzea chciałyby zapomnieć, zakryć i zapakować na zawsze. W szafkach, pudełkach, okryte bibułkami, owinięte tywekiem tracą swą tożsamość i stają się nowymi instalacjami; op...2023-07-2240 minPo co sztuka? Galeria Osobliwości Grażyny Bastek8. Po co drag? Rozmowa z dr Marcinem BoguckimZ Marcinem Boguckim, znawcą kultury queer i aficionado dragu umówiliśmy się na rozmowę o Kim Lee i poświęconej jej wystawie w Muzeum Woli. Wspominamy Królową Warszawy, ale zdradzamy również własne fascynacje i doświadczenia z dragiem! I nawet śpiewamy... . Rozmowa nie dotyczy jednak wyłącznie ciuszków, przebieranek i występów. Drag, szczególnie dzisiaj, w Polsce, to nie tylko ekstrawagancka zabawa, to kwestia polityczna - dotyka tożsamości,
tolerancji, a także postrzegania ról społecznych i płci. Jak mówi maestra RuPaul: „Wszyscy rodzimy się nadzy. Cała reszta to drag”.
2023-07-0850 minPo co sztuka? Galeria Osobliwości Grażyny Bastek7. Po co arcydzieła? Rozmowa z Jackiem DehnelemTa rozmowa toczyła się w hotelowym numerze w Berlinie z widokiem na katedrę i wieżę telewizyjną. Z Jackiem Dehnelem przywołaliśmy Krivoklata, trzech mężczyzn z rodziny Goya i bohatera kolejnej książki Jacka, czyli Serwis Łabędzi.
Dzięki osobliwym upodobaniom Krivoklata rozprawialiśmy o arcydziełach, wystawach, muzeach i wspólnej niechęci do Renoira i egzaltowanego pisania o sztuce. Przede wszystkim jednak o słabości do rzeczy dziwnych.
_
Nazywam się Grażyna Bastek i jestem historyczką sztuki. Zajmuję się malarstwem dawnym, ale często przekraczam granice gatunków i czasów. „Po co sztuka” t...2023-06-241h 00Po co sztuka? Galeria Osobliwości Grażyny Bastek6. Po co historia? Rozmowa z Piotrem Bartuszkiem o filmach historycznych i kostiumowychZ Piotrem Bartuszkiem, historykiem sztuki i reżyserem castingów rozmawialiśmy patrząc na piękny las rosnący tuż przy granicy z Białorusią. To tam rozgrywa się jeden z tragicznych epizodów współczesnej historii. A nasza konwersacja dotyczyła filmów historycznych i kostiumowych oraz środków, dzięki którym osiąga się w kinie poczucie autentyczności minionych czasów. Było więc o kostiumach, rekwizytach, ale też języku i obyczajach. W sumie wyszło na to, że filmy, czy to te o przeszłości, czy te dotyczące przyszłości, są w zasadzie o nas samych...2023-06-1056 minPo co sztuka? Galeria Osobliwości Grażyny Bastek5. Po co Vermeer? Rozmowa z Agatą KulesząW kwietniowy, deszczowy dzień zwiedzałyśmy wystawę Vermeera w Amsterdamie. Było nas cztery. Cztery dziewczyny z Polski, które lubią oglądać wystawy i gadać o sztuce. Nasze rozmowy balansują pomiędzy powagą a żartem, ale i jeden i drugi sposób jest równie dobry, aby „zobaczyć” obraz i „opowiedzieć” go tak, aby nabrał dla nas znaczenia i przemówił.
Próbkę tego, jak można oglądać obrazy i jak je osobiście dekodować usłyszycie w rozmowie z Agatą Kuleszą, która potrafi nadać dramaturgii wszystkiemu, co widzi. Wspominamy nasz wyjazd do Amsterdamu i opowiadamy skąd bierze się s...2023-05-271h 00Po co sztuka? Galeria Osobliwości Grażyny Bastek4. Po co muzea w Przyszłości? Rozmowa z prof. Krzysztofem PomianemProf. Krzysztof Pomian, autor znakomitego opracowania „Muzeum. Historia światowa”, którego 1. tom ukazał się właśnie po polsku, wspomina podczas
naszej rozmowy różne wystawy – te pierwsze, które zobaczył w 1949 roku, jak i te nad którymi sam pracował; zradza również, jaką jeszcze chciałby zrobić. Mówimy jednak nie tylko o kilku dekadach muzealnych doświadczeń Profesora lecz także o historii muzeów i dość pesymistycznych wizjach ich przyszłości. Czy świat, jaki znamy i muzea, jakie znamy przetrwają?
_
Nazywam się Grażyna Bastek i jestem historyczką sztuki. Zajmuję się malarstwem dawnym, ale często prze...2023-05-1337 minPo co sztuka? Galeria Osobliwości Grażyny Bastek3. Po co immersja? Rozmowa z dr Moniką StobieckąJaki jest przepis na hitową wystawę? – Pokaż egipskie wykopaliska i koniecznie mumie, a w tytule przyda się „faraon”. Pierwszym dwudziestowiecznym blockbusterem była objazdowa ekspozycja „Skarby Tutenchamona” (1972-1981), która gromadziła w każdym mieście świata miliony widzów. Współczesny przepis na blockbuster jest prostszy – wielkie nazwisko. Bohaterem pokazu może być Johannes Vermeer, ale też David Bowie, czy Kubuś Puchatek.
W dzisiejszych czasach wielką publiczność można zdobyć pokazując widzom wielkoformatowe projekcje dzieł słynnych artystów. I w tym momencie nasza
rozmowa o hitowych wystawach, zmienia bieg. Wkraczamy w świat immersji, która niejedno ma imię.
__
Nazy...2023-04-2948 minPo co sztuka? Galeria Osobliwości Grażyny Bastek2. Po co nam sztuczna inteligencja? Rozmowa z dr Ewą DrygalskąRozmawiamy o tym, czy sztuczna inteligencja (AI) jedynie generuje obrazy, czy tworzy sztukę i jaka jest różnica pomiędzy artystą, a pozbawionymi uczuć algorytmami. Wreszcie o jakości tego, co powstaje z wymieszania zdeponowanych w sieci zasobów. Ewa widzi więcej korzyści z zaangażowania AI w procesy twórcze, ja się nieco okopuję broniąc artystów i malowideł (sic!), ale w każdej rozmowie przydaje się ten dobry i ten zły.
__
Nazywam się Grażyna Bastek i jestem historyczką sztuki. Zajmuję się malarstwem dawnym, ale często przekraczam granice gatunków i czasów. „Po co sztuka” to...2023-04-1547 minPo co sztuka? Galeria Osobliwości Grażyny Bastek1. Po co muzea? Rozmowa z prof. Marią PoprzęckąProfesor Maria Poprzęcka jest autorką słynnego powiedzenia: „W muzeach najbardziej lubię widok z okna”, w naszej rozmowie zdradza, dlaczego omija Luwr, jakiego powodu nie weszła za pierwszym razem do Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku i co ją fascynuje w niszowych, małych ekspozycjach. Mówimy też o tym, że sztuka jest śmiertelnie poważną sprawą, wreszcie o trudach i ostatecznie również przyjemnościach zwiedzania muzeów.
__
Nazywam się Grażyna Bastek i jestem historyczką sztuki. Zajmuję się malarstwem dawnym, ale często przekraczam granice gatunków i czasów. „Po co sztuka” to rozmowy z historykami s...2023-04-0151 min