Shows
Wygląda na niezłą sztukęOto ciało moje. Przypadek Any MendietyJej performatywne działania splatały się z przestrzenią. Poprzez ciało łączyła się z naturą, pozostawiając w ziemi, błocie, śniegu czy piasku odciski swojej sylwetki. Tak powstała słynna seria „Silueta”, którą Ana Mendieta rozpoczęła w Meksyku w 1973 roku. W tym samym roku wykonała szereg działań, dotyczących przemocy i napaści wobec kobiet, w których nawiązywała do realnych zdarzeń. Bezkompromisowa twórczość Mendiety została jednak wykorzystana przeciwko niej w procesie, dotyczącym jej nagłej i niewyjaśnionej śmierci. Co się stało z Aną Mendietą i dlaczego stała się ikoną sztuki feministyc...2024-08-0946 minWygląda na niezłą sztukęMłodość, starość, seksualność i czarowniceHiperwidzialne, kiedy jest młode. Niewidzialne, gdy się starzeje. Kobiece ciało w naszej kulturze postrzegane jest bardzo ambiwalentnie. Z jednej strony tresowane przez męskie spojrzenie, z drugiej rugowane na marginesy widzialności. Z wciąż nakładanymi na nie nakazami, zakazami, powinnościami, piętnem i wstydem. Przyglądając się ciału i jego znaczeniom oraz możliwościom, zmieniającym się wraz z wiekiem, sięgam do feministycznych teoretyczek i feministycznych projektów artystycznych Ewy Partum, Iwony Demko i Agaty Zbylut. Przywołuję również figurę czarownicy. Bo to właśnie z czarownicami utożsamiano w XV wieku kobiety przechodząc...2024-07-0437 min
Wygląda na niezłą sztukęJesteśmy wnuczkami czarownic, których nie zdołaliście spalić. Rozmowa z Zofią KrawiecOd palenia na stosie, po internetowe lincze i wirtualny młot na czarownice. Od opowieści o naszych przodkiniach, po pytania o to, kim teraz jesteśmy. Od wielowiekowego tłumienia seksualności, po odbudowywanie relacji ze swoim ciałem. O tym, między innymi, rozmawiamy z Zofią Krawiec, autorką książki „Szepczące w ciemnościach. Jesteśmy wnuczkami czarownic, których nie zdołaliście spalić”. Kim były niegdysiejsze czarownice, kim są te współczesne? „Wygrzebując z podziemi pamięci ciekawe wzorce kobiecych zachowań, prędzej lub później natykałam się na duchy czarownic. Szły w orszaku jędz, zdzir i wariatek. B...2024-05-081h 16Wygląda na niezłą sztukęZe śmiercią jej do twarzyKrólewna Śnieżka była nawet po śmierci tak piękna, że krasnoludy zbudowały jej szklaną trumnę. Ofelia z "Hamleta" na zawsze będzie kojarzyć się z melancholijnym powabem martwego, ukwieconego ciała niesionego nurtem rzeki. Sława Marilyn Monroe nie malała również po śmierci, a Hugh Hefner wykupił kryptę tuż obok tej, w której pochowano aktorkę, mówiąc, że wieczność pragnie spędzić w jej towarzystwie. Z kolei siostry Lisbon z "Przekleństw niewinności" Sofi Coppoli, odizolowane od świata jak w domku dla lalek, podglądane przez chłopców z sąsiedztwa, zamknięte są w szklanej trum...2024-03-2951 minWygląda na niezłą sztukęWspaniałość i horror dziewczyństwaPrzemierzając dziewczyńskie pokoje, zarówno te dosłowne, jak i metaforyczne, przyglądam się czym może być dziewczyńskość. Łóżkiem z baldachimem i toaletką z lustrem? Pamiętnikiem wyklejonym diamencikami? Nocowanką z koleżankami? Nostalgicznymi powrotami do tego, co puchate, brokatowe, urocze? A może niechęcią do własnego ciała, osamotnieniem i niezrozumieniem, dojmującym rozczarowaniem, a nawet traumą? Może być tym wszystkim. Dziewczyńskość to spektrum i nie ma jednej kategorii oraz tożsamości. Zatem sięgając, między innymi, do literackich i artystycznych przykładów, przyjrzę się manifestacjom dziewczyńskości. Spodobał Ci się ten odcinek? Moż...2024-01-2532 minWygląda na niezłą sztukęMelancholiczki, histeryczki i smutne dziewczynyOd Virginii Woolf, Sylvi Plath, przez „Piknik pod wiszącą skałą”, „Przekleństwa niewinności” Sofi Coppoli, po Lanę Del Rey, „Euforię” i Dorotę Masłowską. Jaka jest herstoria smutku? Dlaczego na przestrzeni dziejów wizerunek smutnej dziewczyny był niezwykle atrakcyjny i co stoi za estetyzacją cierpienia? A może, tak jak zrobiła to Audrey Wollen, twórczyni Teorii Smutnej Dziewczyny, możemy potraktować smutek jako narzędzie rebelii, którym rozszczelnimy utarte ścieżki? I wreszcie, co się stanie, jeśli uznamy, że smutek często jest kostiumem złości, która wyparta, pozostaje przystrojona w piórka dziewczęcej socjalizacji? W tym odcinku...2023-11-0837 minWygląda na niezłą sztukęCzarownica z PalermoTegoroczny sycylijski powidok, a więc herstoria Giovanny Bonanno, która żyła Palermo w XVIII wieku i nazywana była la vecchia dell’aceto. Pseudonim odnosił się do tego, że Giovanna preparowała i sprzedawała trudne do wykrycia i bardzo skuteczne trucizny, a jej klientkami były głównie kobiety. Po aresztowaniu, Bonanno została oskarżona o czary i poddana procesowi, w którym ścierały się racjonalizm oraz przesądy. Czy Giovanna rzeczywiście była czarownicą i morderczynią? Jakie zbieżności odnajdziemy pomiędzy tą herstorią a "Genialną przyjaciółką" Eleny Ferrante? Jak ma się do tego proces Johny'ego Deppa...2023-09-1921 minWygląda na niezłą sztukęKuchenne rewolucjeBon appetit! Mówiła Julia Child pod koniec każdego odcinka swojego kulinarnego programu, który robił furorę w amerykańskiej telewizji lat 60. XX wieku. I tymi słowami również zapraszam do stołu, aby ugościć Was w wyborowym towarzystwie feministycznych artystek czy pisarek. Przed Wami pierwsza z dwóch części odcinka poświęconego jedzeniu i sztuce w feministycznym wydaniu. Tutaj jeśli chcecie, to możecie w zamian za tę ucztę postawić mi kawę: https://buycoffee.to/wyglada-na-niezla-sztuke W odcinku mówię o: - "Semiotics of the Kitchen" Marthy Rosler; - "The Dinner Party" Judy Chicago; - "Feeding F...2023-08-2152 minWygląda na niezłą sztukęOdsłanianie dziewczyńskości. Rozmowa z Martyną BorowieckąW wakacyjnym odcinku odwiedzamy pracownię krakowskiej malarki Martyny Borowieckiej, w której obrazach dziewczyńskość i kobiecość jest wszechobecna. Jednak nie zawsze tak było. Rozmawiamy o studiach na Akademii Sztuk Pięknych, drodze do emancypacji, wyłonieniu się dziewczyńskości w malarstwie, popkulturowych i modowych inspiracjach, niepokojącej wymowie obrazów oraz estetyce glamour. Ale, tak charakterystyczny dla twórczości artystki glamour, to nie tylko wizualnie atrakcyjna powierzchnia, to także coś, co wzbudza niepokój. Jeśli chcesz wesprzeć podcast i umożliwić rozwój jego treści, to tutaj możesz postawić mi wirtualną kawę: buycoffee.to/wyglada-na-niezla...2023-07-111h 01Wygląda na niezłą sztukęSztuka menstruowaniaOd magicznej butelki z tamponem w "Czarownicy miłości", przez współczesną cenzurę krwi menstruacyjnej i traktowanie jej w kategoriach tabu oraz obrzydliwości, po feministyczne projekty artystek, które tematykę okresową podejmują od lat 70. XX wieku. Dlaczego menstruacja wciąż wzbudza obrzydzenie, popłoch albo pobłażliwość? Gdzie pojawiają się szczeliny do zdejmowania kulturowego tabu oraz normalizowania okresu? W tym odcinku mówię o: - filmie "Czarownica miłości" (2016), reż. Anna Biller; - kampanii "Tak Dla Podpasek", a na stronie kampanii znajdziecie badania, o których wspominam; - działalności Fundacji Różowa Skrzyneczka i wystawie "kap, kap, przeciekły majtki, p...2023-06-1337 minWygląda na niezłą sztukęCzy płonęłaś kiedyś na stosie?Drugi odcinek z serii „Wygląda na złą sztukę”, w której skupiam się na negatywnych zjawiskach z obszaru współczesnej sztuki i kultury. Sięgając do pytania, które pojawia się w filmie „Lux Aeterna” Gaspara Noé - „Czy płonęłaś kiedyś na stosie?”, zastanawiam się nad współczesnymi stosami i współczesnymi czarownicami w kontekście niedawno wydanej książki Marii Anny Potockiej „Kobieta postfeministyczna. Dyktatura kobiet”. W tym odcinku odnajdziecie nie tylko krytyczną analizę tej publikacji, ale również rozważania związane z historią feminizmu oraz teorią feministyczną. buycoffee.to/wyglada-na-niezla-sztuke Książki i filmy, o których mówię w odcinku: - B. Friedan, „Mist...2023-04-061h 26Wygląda na niezłą sztukęYou are so art déco. Przypadek Tamary Łempickiej„You’re so Art Déco ”, śpiewa Lana Del Rey w piosence, będącej soundtrackiem do „Wielkiego Gatsby’ego” w reżyserii Baza Luhrmanna. Dekadencja, blichtr, połysk, szampańska zabawa i szalone imprezy. To wszystko stereotypowo kojarzy się z latami 20. XX wieku, które są też złotą dekadą Tamary Łempickiej, gwiazdy malarstwa w stylu art déco . Ale co właściwie kryje się pod lśniącą, dekoracyjną powierzchnią jej obrazów oraz pod wypreparowanym, chłodnym wizerunkiem pewnej siebie celebrytki? I co Łempicka, określana skandalistką (sic!) może mieć wspólnego z Pamelą Anderson i Wirginią Woolf? Wiem, te trzy nazwiska w je...2023-02-1746 minWygląda na niezłą sztukęHappy new fear! O potwornej kobiecościOd mitologicznych potworzyc, przez mizoginiczne twierdzenia Arystotelesa, lęk przed waginą i spojrzenie Meduzy w ujęciu Freuda, aż po współczesne filmy grozy. Kobiecość w kategoriach potworności przedstawiana była od dawna. Ale co jeśli ową potworną kobiecość potraktujemy jako to, co należałoby afirmować i jako potencjał emancypacji? Nie bez powodu jednym z ikonicznych dzieł współczesnej humanistyki jest "Manifest cyborgów" Donny Haraway z 1985 roku, a dziwolągi z Netflixowego hitu "Wednesday" podbijają serca. Jeśli spodobał Wam się ten odcinek, to tutaj można postawić mi kawusię: buycoffee.to/wyglada-na-niezla-sztuke Filmy, książki, dzieła, o których mówię w odcinku...2022-12-3031 minWygląda na niezłą sztukęSezon na czarownice. Rozmowa z Martą KudelskąCzy rzeczywiście rozpoczął się „Season of the Witch”, jak śpiewał Donovan w słynnej piosence z 1966 roku? A może tak jak przeczytamy w manifeście feministycznej grupy W.I.T.C.H. z 1968 roku, a więc, że czarownica śmieje się w każdej z nas? Jakby nie było, podczas rozmowy z Martą Kudelską prześledzimy wywrotową i emancypacyjną moc czarownicy od czasów polowań, przez współczesną sztukę, po anime z lat 90. oraz najnowsze serialowe hity. Jeśli spodobał Wam się ten odcinek, to tutaj można postawić mi kawusię: buycoffee.to/wyglada-na-niezla-sztuke Książki i filmy, o których rozmawiamy to: - Mona...2022-12-0544 minWygląda na niezłą sztukęWalcz jak dziewczyna, czyli krótka herstoria włosówOd procesów czarownic, przez boba lat 20., Fridę Kahlo i Zofię Stryjeńską, japońskie kobiece demony, Britney Spears i Zendayę, problem "good hair" afroamerykańskich kobiet oraz z Michelle Obamę, afgańskie bacha posh, aż po współczesne irańskie protesty wraz z paleniem hidżabów czy ścinaniem włosów. Kobiece włosy były i są polityczne. W tym odcinku przyjrzymy się jak włosy, a tym samym całe kobiece ciało może być poddawane opresji, zawstydzaniu, kontroli. Jednak włosy mogą stać się także źródłem siły, buntu i emancypacji. buycoffee.to/wyglada-na-niezla-sztuke2022-10-1838 minWygląda na niezłą sztukęPomaluj świat na cipkowy różowyDlaczego cipka wciąż naznaczona jest poczuciem wstydu, tabu, określana jako "tam na dole", poddawana głównie seksualizacji, medykalizacji lub (auto)cenzurze? Nawet autorka "50 twarzy Greya" nazywa w swojej książce cipkę jako "to miejsce". Zawłaszczana, kontrolowana, poddawana opresji i przemocy, wymazywana z języka, wiązana z czarami oraz nieczystością. Taki był los wulwy przez wieki i tę cipkową historię prześledzimy w niniejszym odcinku, któremu przyświeca cytat z najnowszej płyty Beyonce "Renaissance": "Pomaluj świat na cipkowy różowy". Zatem pędzle w dłoń i czas na odrodzenie! Jeśli spodobał Wam się ten odcinek, to tutaj można po...2022-09-0941 minWygląda na niezłą sztukęRadykalne leżenie, czyli o pozie Olimpii i memiczności sztuki. Rozmowa z Kacprem SzaleckimMake #olimpiapose great again - jak głosi opis konta Fanaticsolimpia na Instagramie. Jego autorem jest Kacper Szalecki, artysta, który zafascynowany słynną pracą "Olimpia" Katarzyny Kozyry z 1996 roku, zaczął przybierać pozę Olimpii w różnych sytuacjach. A następnie ją fotografować. Półleżąca pozycja wzorowana na jednym z najbardziej znanych dzieł, tak zwanej, sztuki krytycznej, która z kolei nawiązywała do XIX-wiecznej "Olimpii" Maneta, stała się rodzajem mema. Powtarzanego już nie tylko przez Szaleckiego i osoby z jego otoczenia, ale również przez kolejne kładące się Olimpie. Czy leżenie ma w sobie polityczny potencjał? Jak...2022-08-1034 minWygląda na niezłą sztukęOd Wenus z lustrem do Wenus z ekranemWspółczesnymi lustrami stały się ekrany, dlatego przyjrzymy się jak fazę lustra zastąpiła faza ekranu, biorąc na warsztat dwa dzieła. Pierwszym z nich jest ikoniczna „Wenus z lustrem” z 1647 roku autorstwa hiszpańskiego artysty Diego Velazqueza oraz jego krytyczna i feministyczna interpretacja z 2014 roku w wykonaniu instagramowej artystki Audrey Wollen. A pomiędzy tymi dziełami pojawi się, do dziś wzbudzający, kontrowersje polityczny akt sufrażystki Mary Richardson, Alicja po drugiej stronie lustra, psychoanaliza Jacques’a Lacana czy jej feministyczna dekonstrukcja autorstwa Luce Irigaray. Jeśli spodobał Wam się ten odcinek, to tutaj można postawić mi kawusię: buy...2022-07-1729 minWygląda na niezłą sztukęIdealna forma vs wulgarne ciało, czyli o kobiecym akcieUderzająca liczba przedstawień w sztuce to wizerunki kobiecego ciała. Akt stał się ikoną zachodnioeuropejskiej kultury, symbolem cywilizacji i jej dokonań. Ale syndrom ciało/akt stoi dziś w centrum nie tylko artystycznych, lecz również (a może przede wszystkim) ideologicznych kontrowersji. Bo mówiąc o ciele, cielesności i seksualności nie sposób oddzielić ich od tego jak funkcjonują w kontekście społecznym, politycznym, popkulturowym. Przez kogo są kształtowane, narzucane, represjonowane czy cenzurowane. Jakie wizerunki i narracje są w mainstreamie, a które są spychane na margines lub wypierane. Jeśli spodobał Wam się ten odcinek, to tutaj mo...2022-06-2036 minWygląda na niezłą sztukęWygląda na złą sztukę. Mobbing, przemoc, seksizmOdcinek o mobbingu, przemocy i seksizmie w sztuce opowiedziany na podstawie doświadczeń osób, które tego typu zachowań doświadczyły. Zaczynając od teatru, przez uczelnie, aż po przestrzeń sztuk wizualnych, przyjrzymy się mechanizmom opresji. Tym samym rozpoczynam pierwszą odsłonę serii "Wyglada na złą sztukę", czyli ważne i trudne aktualne tematy, które warto poruszać. buycoffee.to/wyglada-na-niezla-sztuke2022-05-2352 minWygląda na niezłą sztukęCiało, brokat i dziewczyny. Rozmowa z Iwoną DemkoKontynuując temat polityczności i rewolucyjności różu, tym razem rozmawiam z Iwoną Demko − artystką, której sztandarowym kolorem w życiu i sztuce jest właśnie różowy. I z tej naszej rozmowy wyłoni się obraz tego jak dziewczynki, a następnie kobiety są socjalizowane do różnych ról, o patriarchacie i tym w jaki sposób można go rozmontowywać, herstorii, a także pierwszych studentkach Akademii sztuk Pięknych w Krakowie oraz sztuce, która ma moc wpływania na rzeczywistość. Jeśli spodobał Wam się ten odcinek, to tutaj można postawić mi kawusię: buycoffee.to/wyglada-na...2022-05-0352 minWygląda na niezłą sztukęPolityczność koloru: różowyKolor to nie tylko odcień, faktura i temperatura, ale również całe spektrum znaczeń. Może posiadać wielką polityczną moc i sprawczość i jeśli rozejrzymy się wokół, to okaże się, że batalie o kolor są nieustające. W tym odcinku rozprawiam się ze stereotypami na temat różowego i nawiązuję do sztuki Marii Pinińskiej-Bereś oraz Iwony Demko - różowych gigantek. buycoffee.to/wyglada-na-niezla-sztuke2022-04-1234 minWygląda na niezłą sztukęWojna nie ma w sobie nic z kobiety?W 1983 roku Swietłana Aleksijewicz, białoruska reporterka i późniejsza noblistka, napisała przełomową książkę zatytułowaną "Wojna nie ma w sobie nic z kobiety". Przełomową, bo w zupełnie nowy, nieznany dotąd sposób pisała o kobiecym doświadczeniu wojny, oddając głos tym, które przez lata milczały. W 2022 tytuł ten przewija się w mediach w kontekście trwającej wojny w Ukrainie. I jest to dla mnie pretekstem, żeby przyjrzeć się słynnemu reportażowi i zastanowić czy rzeczywiście wojna nie ma w sobie nic z kobiety? Jeśli spodobał Wam się ten odcinek, to...2022-03-2132 minWygląda na niezłą sztukęGłos kobietW Dniu Kobiet, zdominowanym przez męską wojnę, opresję i agresję, głos kobiet jest szczególnie istotny. Dlatego będzie o głosie, który powoduje trigger, zabieraniu głosu, mansplainingu, przechwytywaniu narracji przez kobiety, kobiecych lektorkach, wirtualnych asystentkach, Young Leosi, Rebece Solnit i jej książce "Mężczyźni objaśniają mi świat", francuskiej filozofce Hélène Cixous czy o barokowej artystce Artemisii Gentileschi. Pierwszy odcinek podcastu jest rodzajem głosowego manifestu. Głosu, który nie tyle krzyczy, ile zaczyna się sam ze sobą oswajać. Jeśli spodobał Wam się ten odcinek, to tutaj można postawić mi kawusię: buycoffee.2022-03-0828 min