Shows
Amon LorintFonse “et Cie”, da George Fay
Dj’ alans continouwer nosse grand toû dèl Walon’rèye dès scrijeûs èt, audjoûrdu, nos îrans do costé d’ Chârlèrwè, a Djilî.
Noste auteûr, George Fay î a vnou å monde l’ an 1899. Il a morou l’ an 1986.
Il a scrît bråmint dès pîces di tèyåte a succès, dès pîces pol radio èt co dèl powêzîye. Mins çou k’ nos î alans taper on côp d’ ouy ådjoûrdu, c’ è-st ène oûve di prôze: « Fonse “et Cie” » (1942). C’ èst tot pôrtrêts d’ èfants al dilongu...2025-03-1520 minAmon LorintLi tèlèfone do curè, da Rodolphe Dedoyard
Dj’ èspère ki vos n’ avoz nin l’ tièsse ki toûne, a fwace do potchî d’ one cwane a l’ ôte di nosse payis, paski, ådjoûrdu, nos alans continouwer nosse grand toû des scrîjeûs d’ amon nos ôtes et nos ‘nn’ îrans è l’ Årdène, po lére èchène on bokèt d’ on ptit lîve k’ a parètou å Muzêye do pårladje å payis d’ Bastogne l’ an 2002. C’ est « Li tèlèfone do curè » da Rodolphe Dedoyard (1913-1993), aspalé pa Michel Francard. Dedoyard èsteût curé, il a vnou å monde a Baconfwè, on hamia di Tnîvèye (inte Bastogne èt Måtche). Come...2025-02-1416 minAmon LorintBoule di Gôme, da Arthur Xhignesse
I gn a on noûmot k’ ireut bén po Arthur Xhignesse (1873-1941) : avanciveus. Pocwè ? Pask’ il a stî dins les prumîs walons scrijheus a cåzer do vraiy vicaedje do peupe, et k’ il a stî dins les prumîs a scrire on roman è walon : « Boule di Gôme » (1912). Xhignesse a scrît bråmint des lives di powezeye (par egzimpe « Les pôves diâles », 1907) mins c’ est s’ roman k’ nos alans lére eshonne enute. « Boule di Gôme », c’ e-st ene coûte ouve ki nos prezinte — avou tenawete li mitan d’ on rizlet po n’ nén tchoûler — on dobe pôrtrait : li ci d’ e...2025-01-2424 minAmon LorintLi dérène chîje, da Anatole Marchal
Ådjourdu, nos alans lire on boket da on scrijheu k’ nos avans ddja lî eshonne, c’ est l’ Anatole Marchal (1901 – 1966), di Durnal.
Ses deus lives les pus cnoxhous, c’ est des lives di fåves ki leu tite c’ est:
Å tins des nûtons (1937)
Li dérène chîje (1941)
Li pus bea des deus, por mi, c’ est « Li dérène chije ». Marchal î a trové l’ ton k’ i fåt po fé acroere k’ i pout gn awè ene sacwè d’ estchanté dins nosse monde – minme s’ i gn a eto come on vint d’ miråcoleye ki sofele doûçmint dins mwintès fåve2024-11-0625 minAmon LorintÈl réjion dins l’ monde, da Willy Bal
Dji v’ vôreu bén cåzer d’ on tot tene live k’ åreut plu, et minme k’ åreut dvu candjî l’ istwere di nosse lingaedje. Rén k’ ça! Pocwè ç’ ki dj’ di ça? Paski l’ oteur, dins ci ptit live la, mostere èn egzimpe ki (måleureuzmint) nolu n’ a shûvou après lu 60 ans å long.
L’ oteur ki dj’ v’s è cåze oûy, c’ est Willy Bal (1916-2013). Li tite do live c’ est « El réjion dins l’ monde ». C’ e-st ene conferince ki li scrijheu d’ Djanmiou a dné an 1936.
2024-09-1520 minAmon LorintDoze fèmes, da Joël Thiry
Ci côp ci, nos alans lére on live k’ e-st ene miete pus noû k’ les cis k’ nos avans lî djusk’ asteure. C’ e-st ene ouve ki Joel Tîri a fwait parete è 2008 å Muzêye do Pårlaedje e l’ Årdene. Si tite, c’ est « Doze fèmes ». Ci n’ est nén on roman, ni des contes ou des fåves mins ene dozinne di portraits d’ comeres å moumint k’ leu vicåreye berôde djus et divni ene destinêye. Avou tos les tchapites, i gn a ene bele foto d’ feume po rprezinter l’ cene k’ on-z è cåze (les fotos ont stî fwait...2024-07-2430 minAmon LorintLès crwès dins lès bruwêres, da Edmond Wartique et Edouard Thirionet
Enute, nos lijhans eshonne « Lès crwès dins lès bruwêres », da Edmond Wartique et Edouard Thirionet. L’ ouve a paretou è 1932 et ci n’ est nén on roman, c’ e-st on live di sovnances ki cåze di çou k’ a-st arivé a des sôdårs walons k’ ont stî fé prijhnîs å moes d’ awousse 1914, cwand les Almands ont ataké et pris les fôrts ki disfindént Nameur. C’ e-st on live ki vos rmouwe tot etir paski – vola ene sacwè k’ dji n’ mådjinéve nén divant do lire ciste ouve la – les camps almands del prumire guere...2024-07-0722 minAmon LorintBârtèleû, da Ben Genaux
Li Ben Genaux a vnou å monde è 1911 et mori è 1996. Il esteut mwaisse di scole di s’ mestî, et i dessinéve foirt bén (waitîz l’ imådje del coviete).
Il a scrît des fåves (« 27 au quaut’ron»), des rimeas (« Skèrlaches ») et on bea ptit live saetchî di s’ vicåreye come mwaisse di scole: « Kègn 42 ». C’ e-st ene sôre d’ inkete di police: gn a ene sakî, on scolî dandjureu, k’ a hapé l’ bol al sope da on gamén k’ on-z a spoté « Gros mindjeu » (a pus ki l’ bol n’ åye sitî tot biesmint pierdou?).
L’ « inkete ...2024-06-2719 minAmon LorintOn dîmègne, da Françwès Renkin
L’ ôte djoû, dj’ a stî tchançleus: dji rôléve dins on botikea ås vîs lives et dj’ a toumé so on live k’ a paretou è 1906 et k’ est divnou foirt råle: les « Ecrits wallons de François Renkin » (Les scrijhaedjes è walon da Françwès Renkin).
Li Françwès Renkin, djel conoxheu ene miete paski gn a onk ou l’ ôte di ses contes k’ avént stî publiyîs dins l’ « Anthologie de la Littérature wallonne » da Maurice Piron. Renkin scrijheut do walon lidjwès d’ inte Hu et Lidje. Il a morou tot djonne, l’ an 1906, a...2024-06-2127 minAmon LorintÈne bauke su lès bwès d’ l’ Ârdène, da Lucyin Mahin
L’ idêye di ç’ pitit podcast ci, c’ est do lére ou, pus rade, do schoûter eshonne des beas bokets d’ nosse literateure mins ossi, do fé ene porminåde dins tos les accints d’ nosse lingaedje et totes les coines di nosse payis, po bén mostrer k’ i n’ nos fåt nén awè pawe di rwaitî nosse lingaedje come on seul lingaedje, minme si nos avans tchaeke noste accint et sacwants mots bén da nos. Lére les bons oteurs di totes les contrêyes di nosse payis nos permet d’ nos afaiti a tos ces mots la, k’ o...2024-06-1518 min