Shows
Szafa Melomana#155 Wenecka Safona. O Barbarze StrozziŻaden XVII-wieczny włoski kompozytor nie opublikował tak dużej liczby utworów świeckich, co kompozytorka – La virtuosissima cantatrice, wenecka Safona, czyli Barbara Strozzi. Jej odkrycie w latach 70 minionego wieku sprawiło, że świat muzyki dawnej zadrżał z ekscytacji. Muzyka Strozzi, podobnie jak jej fascynujący, tajemniczy życiorys, doskonale wpisywały się w upodobania ruchu wykonawstwa historycznego. Powstały dziesiątki nagrań, a także dziesiątki mitów na temat jej rzekomego bogactwa lub wyjątkowo rozwiązłego stylu życia. Kim naprawdę była Barbara Strozzi i na czym polega oryginalność jej dorobku? O tym opowiadam w najnowszym odcinku.2025-06-201h 06
Szafa Melomana#154 Émile Zola w świecie opery„Nie interesuje mnie piękno ani perfekcja. Nie obchodzą mnie wielkie stulecia. Interesuje mnie tylko życie, walka, intensywność” – powiedział niegdyś Émile Zola, uporczywe sumienie Francji, pisarz, który był bliżej prawdziwego życia niż ktokolwiek przed nim, bezlitosny krytyk konwenansów i hipokryzji oraz kronikarz codziennej walki o przetrwanie. Mało kto jednak pamięta, że Zola był także współtwórcą teatru muzycznego – librecistą oper jednego kompozytora, pozostającego dziś w zapomnieniu Alfreda Bruneau, który stał się jednym z jego najbliższych przyjaciół i nie opuścił Zoli nawet w najczarniejszej godzinie. Dzisiaj rozwiejemy mroki zapomnienia i przyjrzymy się bliżej współpracy, która...2025-06-041h 20
Szafa Melomana#153 Muzyka czasu wojny. Jak brzmiał koniec wojny?80 lat temu, 8 maja ok. godz. 22:30 w dawnym kasynie oficerskim w dzielnicy Karlshorst w Berlinie delegacja niemiecka, której przewodniczył feldmarszałek Wilhelm Keitel, podpisała akt bezwarunkowej kapitulacji III Rzeszy. Zakończyła się II wojna w Europie. W kolejnych dniach stopniowo milkły wystrzały z karabinów i eksplozje pocisków artyleryjskich oraz bomb. Nie milkła za to muzyka, która w wielu momentach tej wojny była nie tylko głosem nadziei i pokrzepienia, ale także (może nawet częściej) przedłużeniem walki zbrojnej, narzędziem propagandy i opresji. Uwielbiana...2025-05-091h 15
Szafa Melomana#152 Pasja Janowa BWV 245My, słuchacze XXI wieku, prawdopodobnie nie zdajemy sobie sprawy z tego, jak awangardowe i nowoczesne było oratorium pasyjne na podstawie Ewangelii wg św. Jana, które Jan Sebastian Bach zaprezentował lipskiej publiczności w 1724 roku. Już pierwsze takty zapowiadają, że będzie to opowieść pełna ciemności, grozy i cierpienia, których w żadnym kazaniu ani wcześniejszych pasjach nie widziano, ani nie słyszano. Bach zbudował wielki teatr wyobraźni, który mimo upływu ponad 300 lat wciąż porusza, chwyta za gardło i wstrząsa. W Wielki Piątek roku 2025 przyjrzymy się bl...2025-04-181h 33
Szafa Melomana#151 LIVE #l3 Fryderyki i awantura o Teatr WielkiW nowym odcinku live: Fryderyki, czyli po co nam ten blichtr? Plany nowego dyrektora TW-ON, czyli sny o potędze i wolna elekcja dyrektora muzycznego, a także: czy jestem krytyczny wobec wszystkich artystów, którzy osiągnęli sukces komercyjny (NIE!) i jak przez 30 lat zmieniło się podejście zespołu Phantasm do "Kunst der Fuge"?Podcast powstał dzięki Mecenasom Szafy Melomana. Jeśli chcesz stać się jednym z nich i wspierać pierwszy polski podcast o muzyce klasycznej, odwiedź mój profil w serwisie Patronite.pl.Szafa Melomana to pierws...2025-04-041h 23
Szafa Melomana#150 Czy Bach miał poczucie humoru?Na postawione w tytule audycji pytanie nie jest trudno odpowiedzieć. Oczywiście, że Jan Sebastian Bach miał poczucie humoru. Trudniej jest jednak powiedzieć, jakie ono było, bo przecież kantata o kawie nie wyczerpuje tematu… O Bachu-człowieku wiemy niewiele, zaś humor, dowcip, komizm nie są najważniejszymi ani najbardziej charakterystycznymi cechami jego muzyki. Proponuję zatem, byśmy w Dniu Muzyki Dawnej, w tym roku przypadającym w 340 urodziny lipskiego kantora, udali się na poszukiwanie tych dzieł, które powiedzą nam więcej o tym, co Bacha cieszyło, co wywoływało uśmiech na twarzach jego i jego słuchaczy. My też si...2025-03-211h 15
Szafa Melomana#149 Hochsztaplerzy i oszuści. O muzycznych przekrętachW każdej dziedzinie ludzkiego życia da się oszukiwać, mataczyć, kręcić i kombinować, a szczególnie tam, gdzie są pieniądze. Muzyka jest oczywiście piękną i szlachetną sztuką, ale jest także biznesem. Skoro zaś da się na niej zarabiać, to zawsze znajdą się tacy, którzy lubią pójść na skróty, by zarobić więcej i szybciej osiągnąć sławę. Wybrałem dla Was kilka przykładów muzycznych krętactw, które nierzadko przyniosły fortuny. Czasem też pozwalały z kogoś zakpić albo wytknąć niewiedzę – tak się bowiem składa, że w każdym przypadku wiedza pozwoliłaby się przed oszus...2025-03-091h 00
Szafa Melomana#148 Jacqueline du Pré. Tragedia i mitW lutym 1973 roku Jacqueline du Pré miała zagrać w Nowym Jorku czterokrotnie koncert podwójny Brahmsa, występując wspólnie z Pinchasem Zukermanem. Z dnia na dzień sprawność jej palców pogorszyła się tak bardzo, że czwarty koncert musiała odwołać. Nikt wówczas nie zdawał sobie sprawy, dlaczego tak się stało. Krytycy dziwili się wyraźnemu spadkowi formy 28-letniej wiolonczelistki, która grała, „jakby zapomniała poćwiczyć”. Leonard Bernstein zachęcał ją, by po prostu wzięła się w garść. To nie było już możliwe. Tamtego wieczoru Jackie zagrała po raz ostatni. Przez kolejne lata stopnio...2025-02-231h 09
Szafa Melomana#147 Jacqueline du Pré. Narodziny gwiazdyByła ikoną wiolonczeli, Brunhildą tego instrumentu, solistką, którą zafascynowały się tłumy, dzikim mustangiem, jak nazywał ją Zubin Mehta. A może wcale nie? Może była, owszem, niezwykle utalentowaną, ale nieszczęśliwą dziewczyną, wychowaną na wielką artystkę w nadopiekuńczym domu o żelaznych zasadach? Jej wspaniałą karierę przerwało stwardnienie rozsiane. Jacqueline du Pré była artystką, która wywarła wpływ na kilka pokoleń muzyków, ale i postacią zagadkową, budzącą do dzisiaj liczne kontrowersje.Z okazji 80-lecia jej urodzin, zapraszam na pierwszą część opowieści o brytyjskiej wiolonczelistce. Opowiem o tym...2025-02-1258 min
Szafa Melomana#146 Koncert w Kolonii (The Köln Concert)24 stycznia 1975 roku w Operze w Kolonii, licząca ponad 1400 osób publiczność była świadkami niezwykłego koncertu – trwającej przeszło godzinę improwizacji, której autorem był 29-letni amerykański pianista Keith Jarrett. Nie był tej publiczności dobrze znany. Słuchacze, złaknieni jazzowych koncertowych, których wiele nie nadawano w telewizji czy w radiu przybyła głównie z ciekawości i także dlatego, że bilety były dość tanie. Nikt nie spodziewał się, że weźmie udział w historycznym wydarzeniu – nagraniu, które przejdzie do historii jazzu, pokona granice gatunkowe, stanie się emblematyczne dla wytwórni ECM, a wreszcie zostanie najl...2025-01-241h 35
Szafa Melomana#145 LIVE 12 - Podsumowanie roku 2024Rok 2024 w świecie muzyki klasycznej, czyli koncert noworoczny i absencja kobiet, przełamywanie barier płciowych na stanowiskach dyrygenckich, porażka Apple w ratowaniu świata muzyki, popowe drogi gwiazd, skandale i igranie z ogniem, czyli sztuczna inteligencja. Oprócz tego tradycyjnie – odpowiedzi na pytania.
Podcast powstał dzięki Mecenasom Szafy Melomana. Jeśli chcesz stać się jednym z nich i wspierać pierwszy polski podcast o muzyce klasycznej, odwiedź mój profil w serwisie Patronite.pl.
Szafa Melomana to pierwszy polski podcast o muzyce klasycznej, tworzony przez dziennikarza Mateusza Ciupkę. To fascynujące hi...2025-01-101h 37
Szafa Melomana#89 SZAFOWY LIVE #5W piątym odcinku na żywo sporo pianistyki: wspomnienie o „świetlistym pianiście”, czyli Menahemie Presslerze, kilka słów o Ingrid Haebler i jej (zbyt) perfekcyjnej pianistyce, o tym, jak Liu gra „V Suitę francuską” Bacha i dlaczego to nie mój klimat.
Są także odpowiedzi na Wasze pytania i m.in. o to, dlaczego bogowie wjechali do Walhalli polonezem oraz jak wykształcić w sobie umiejętność oceny wykonań muzyki klasycznej.
Zrealizowano w ramach stypendium Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
2023-05-1657 minSzafa Melomana#88 Marija Judina, pianistka prawdziwa w fałszywym świecieW jej grze było wszystko – płacz, radość, modlitwa i skarga. Całe życie spędziła w Związku Radzieckim, kraju niewoli, w którym do końca pozostała wolna w swoim duchowym świecie przepełnionym wiarą prawosławną, europejską literaturą i filozofią. Wszystko, co robiła, robiła otwarcie i płaciła za to wysoką cenę. Nie miała niczego – nie kolekcjonowała przedmiotów, nie gromadziła majątku. Nie miała nawet własnego fortepianu. Co tylko mogła, oddawała innym, łącznie z samą sobą. Przeżyła obie wojny światowe i przetrwała epokę Stalina. Zostało po niej kil...2023-05-111h 39Szafa Melomana#87 [EN] Why do we need opera in times of crisis? (guest: Ermonela Jaho)For a long time, I wanted to ask this question to someone who has been at the top of the opera world. The opportunity recently arose when Ermonela Jaho, one of the most outstanding opera singers, announced as the Artist of the Year 2022 by the International Classical Music Award, came to Wrocław. She performed for the first time in Poland during a gala at the National Forum of Music. The tremendous performance of Violetta in Traviata, moving Cio Cio San in Madame Butterfly, or the eye-watering creation of Sister Angelica in Puccini's Triptych - to speak of just s...2023-04-2543 minSzafa Melomana#87 [PL] Po co nam opera w czasach kryzysu? (gościni: Ermonela Jaho)
To pytanie od dawna chciałem zadać komuś, kto znalazł się na operowym szczycie świata. Okazja nadarzyła się niedawno, gdy do Wrocławia przybyła Ermonela Jaho, jedna z najwspanialszych śpiewaczek operowych, ogłoszona Artystą Roku 2022 przez International Classical Music Award. Wstrząsająca kreacja Violetty w Traviacie, poruszająca Cio Cio San w Madamie Butterfly czy wyciskająca łzy kreacja Siostry Angeliki w Pucciniowskim Tryptyku – to tylko niektóre z ról, które Ermonela Jaho śpiewała na scenach Metropolitan Opera, Royal Opera House, czy Opery Paryskiej. Kto dzisiaj potrzebuje emocji, które te kreacje niosą? Jaka będzie przyszłość oper...2023-04-2537 minSzafa Melomana#86 Glenn Gould (cz. 1) Pianista o wielu twarzach„Jeszcze wiele czasu musi się nałożyć na wiele miłości, aby prawdziwie doceniono geniusz Glenna Goulda” – powiedział kiedyś Yehudi Menuhin. Gould to muzyczny Światowid: kunszt pianistyczny to tylko jedna z jego wielu twarzy, innymi są: myśliciel, popularyzator, publicysta, dyrygent, kompozytor, autor audycji i słuchowisk. W najnowszym odcinku staram się spojrzeć w oczy przynajmniej kilku z tych twarzy. To pierwszy odcinek, którego celem jest zarysowanie sylwetki. W kolejnych przyjrzymy się m.in. proroctwom Goulda dotyczącym przyszłości świata muzyki klasycznej.
Zrealizowano w ramach stypendium Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.2023-04-201h 34Szafa Melomana#85 Retoryka. Szarlataneria czy język muzyki dawnej?Partia skrzypiec w arii "Gebt mir meinen Jesum wieder" symbolizuje
dźwięk srebrników rzucanych na posadzkę świątyni przez Judasza
boleśnie żałującego haniebnej zdrady – twierdził w swoich
audycjach Piotr Orawski. Brzmi efektownie, ale czy słuchając muzyki
dawnej, nie przesadzamy w wyszukiwaniu ukrytych znaczeń? Może
wyobraźnia podpowiada nam zbyt wiele? Z drugiej strony przecież
retoryka była sposobem myślenia o tworzeniu zarówno dzieł
literackich, mów politycznych, jak i komponowaniu muzyki. Co więcej,
odkrywanie retoryki udowadnia, że niewiele się zmieniliśmy przez
wieki, bo pewne chwyty działają na nas podobnie, jak na naszyc...2023-04-0545 min
Szafa Melomana#84 Czy Tár jest filmem antyfeministycznym?Słynny film Todda Fielda miał zdobyć co najmniej jedną statuetkę Oscara. Nie zdobył, ale i tak zrobiło się o nim bardzo głośno, a to za sprawą sugestywnej tytułowej roli Cate Blanchett. Nie wszystkim w świecie muzyki klasycznej ta figura wszechwładnej i niestroniącej od przemocy dyrygentki się spodobała – film skrytykowała Marin Alsop, która stwierdziła, że reżyser stracił szansę na pokazanie kobiety za pulpitem od dobrej strony. Czy istotnie tak jest? O tym rozmawiam z Gosią Fraser, dziennikarką, specjalistką w zakresie prywatności, nowych technologii, cyberbezpieczeństwa, zajmującą się tematyką feministyczną od wie...2023-03-3050 minSzafa Melomana#83 Jak zostaje się tytularnym organistą Saint-Sulpice?Tytularny organista w paryskim kościele Saint-Sulpice to jedno z najważniejszych stanowisk muzycznych we Francji – od wieków zarezerwowane dla rodowitych Francuzów. Miarę prestiżu tej funkcji wyznaczają wielkie nazwiska kompozytorów i organistów, którzy je zajmowali – na czele z Charlesem-Marie Widorem i Marcelem Dupré. Niedawno jednak gruchnęła informacja, że nowym organistą zostanie tam Karol Mossakowski, jeden z najwybitniejszych wirtuozów tego instrumentu, znakomity improwizator i laureat tegorocznej nagrody ICMA. O drodze do sukcesu, ale także o interpretacjach, instrumentach i zagadnieniach registracji rozmawiamy w najnowszym odcinku podcastu.
Zrealizowano w ramach stypendium M...2023-03-211h 08Szafa Melomana#82 Droga na szczyt. O Gustavo DudameluOd wenezuelskiego Barquisimeto do Nowojorskiej Filharmonii. To była długa i interesująca droga. Gustavo Dudamel, bez wątpienia jeden z najbardziej popularnych dyrygentów na świecie, niedawno został ogłoszony nowym szefem Nowojorskiej Filharmonii. Po kilkunastu udanych latach opuszcza Los Angeles Philharmonic i idzie ścieżką takich mistrzów, jak Arturo Toscanini czy Leonard Bernstein. Skąd wzięła się ta wielka kariera i jaki ma związek z Wenezuelą – krajem o trudnej historii, a zarazem jedynym, który prawo do edukacji muzycznej ma wpisane do konstytucji. Zapraszam tym razem na odcinek solowy.
Zrealizowano w ramach stypendium Min...2023-03-151h 26Szafa Melomana#81 O operowym konserwatyzmie i nowoczesnych inscenizacjachIleż to razy po spektaklu operowym, który nie odbywał się w historycznym kostiumie, słyszałem w korytarzach narzekania i utyskiwania. Towarzyszyły im sentymenty rodem z czasów Bogusława Kaczyńskiego za wielkimi wieczorami w La Scali, diwami i tradycyjną scenografią. Byłem ciekaw, jak na taki sentyment reaguje reżyser Cezary Tomaszewski, który od dawna raczy publiczność czymś zupełnie innym – „Wesołą Wdówkę” Lehara realizuje z udziałem czterech polskich sprzątaczek, zabiera Mendelssohna do Lasku Wolskiego, Monteverdiego do baru mlecznego, a z oratorium Schumanna „Raj i Peri” robi „queerową baśń”, jak określił to Adam Suprynowicz.
Rozmowę nag...2023-03-0750 minSzafa Melomana#80 Skąd przemoc w zawodzie dyrygenta?Wrzaski na próbach, wyzwiska, przemoc fizyczna i psychiczna, a wreszcie molestowanie seksualne. Te i inne zachowania zdarzały się w zawodzie dyrygenta nie raz, choć kojarzyły się głównie z postaciami historycznymi. Figurę tyrana z batutą niejako wskrzesił Todd Field w swoim głośnym filmie o fikcyjnej dyrygentce Lydii Tár (Cate Blanchett w tej roli). O tym, jakie korzenie ma ta figura, o przypadkach przemocowych dyrygentów i wręcz przeciwnie – dyrygentach-partnerach rozmawiam z dyrygentem i dyrektorem artystycznym Filharmonii Poznańskiej Łukaszem Borowiczem (pierwszy raz w Szafie!) oraz z Oskarem Łapetą, muzykologiem, krytykiem muzycznym i autorem bloga Klasyczn...2023-02-2854 minSzafa Melomana#79 Czym jest lyra viol?Z jednej strony to rodzaj violi da gamba, ale z drugiej także technika gry, która zmienia sposób brzmienia tego instrumentu i to na 59 różnych sposobów. Gambę kojarzymy głównie z repertuarem francuskim, a tymczasem wielka moda na na ten instrument zapanowała w Anglii. Skąd się to wszystko wzięło i na czym owa technika polega, opowiada Mateusz Kowalski, znakomity gambista, autor płyty „Antologia lyra viol”, wydanej przez Fundację inCanto i artykułu opublikowanego niedawno w „Ruchu Muzycznym”.
Zrealizowano w ramach stypendium Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.2023-02-2148 minSzafa Melomana#78 O organach NFM i Marcelu DupréW 2020 roku Narodowe Forum Muzyki wzbogaciło się o organy, które zaprojektowała i zbudowała pracownia Philippa Klaisa z Bonn. Teraz z kolei ukazała się pierwsza solowa płyta nagrana na tym instrumencie i to płyta monograficzna, zawierająca wybrane dzieła jednego z najgenialniejszych organistów francuskich Marcela Dupré. O tej płycie i o fascynujących szczegółach związanych z instrumentem rozmawiam z jego kuratorem, Tomaszem Głuchowskim. W odcinku można także posłuchać fragmentów albumu.
Serdeczne podziękowania składam Narodowemu Forum Muzyki za udostępnienie na potrzeby nagrania sali k...2023-02-1454 minSzafa Melomana#77 Il divino Boemo, czyli Josef MyslivečekOto czeska superprodukcja – film o kompozytorze, którego dziedzictwo jest starannie pielęgnowane, którego Czesi doceniają, słuchają i wykorzystują do pokazania, że w XVIII stuleciu mieli twórcę, któremu Mozart zaglądał w nuty. Mowa o Josefie Myslivečku, znakomitym autorze włoskich oper, którego bogate, ale zarazem pełne tragedii i mroku, przedwcześnie zakończone życie zafascynowało reżysera Petra Václava, który najpierw nakręcił dokument „Pamiętnik zapomnianego”, a następnie „Il Boemo”, czyli właśnie ową kasową produkcję zaprezentowaną w zeszłym roku. O kompozytorze, filmie i o tym, jak Czesi traktują muzykę klasyczną ro...2023-02-0745 minSzafa Melomana#76 Czy pianistów zastąpią roboty?Po tym jak Chińczycy zaprezentowali androida zdolnego grać na fortepianie, postanowiłem tematowi robotów-pianistów przyjrzeć się nieco bliżej. Nie jest on nowy, bo sięga XVIII wieku i uwielbianych wówczas automatów. Jednak wraz z rozwojem sztucznej inteligencji traci wymiar cyrkowej ciekawostki, a staje się poważnym problemem, tym bardziej, że kilka lat temu mieliśmy już do czynienia z upiornym koncertem, w którym dzięki sztucznej inteligencji wystąpił… nieżyjący pianista. Zapraszam do posłuchania tym razem solowego odcinka.
Podcast został zrealizowany w ramach stypendium Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.2023-01-3145 minSzafa Melomana#75 Dlaczego słuchamy tak dużo muzyki przeszłości? (gość: Giovanni Antonini)Giovanni Antonini zaczynał działalność w latach osiemdziesiątych na fali rosnącej popularności wykonawstwa historycznego. Przez wiele lat wypracował jednak własny styl, który coraz bardziej odchodzi od autentyzmu i zmierza w kierunku własnego, indywidualnego stylu oraz innowacyjnych pomysłów łączenia muzyki dawnej z nową. W najnowszym odcinku pytam wybitnego włoskiego dyrygenta i flecistę o Haydna, którego komplet symfonii nagrywa ze swoim zespołem, o to, jak zmieniła się publiczność i dlaczego współcześnie tak chętnie sięga po muzykę przeszłości, a tak niechętnie po muzykę nową.
Giovanniemu Antoniniemu na pot...2023-01-2448 minSzafa Melomana#74 Podsumowanie roku 2022Wkraczaliśmy w ten rok z bagażem pandemii na plecach. Prędko nasz świat dotknął inny kryzys, czyli inwazja Rosji na Ukrainę. Oprócz tego sztuczna inteligencja i galopujący postęp nowych technologii, wysokie ceny energii, inflacja, spadki frekwencji. Jaki był ten rok w świecie muzyki klasycznej? Czy wyłącznie kryzysowy?
Co było wydarzeniem muzycznym 2022 roku? Którego artystę najbardziej podziwialiśmy? Którą płytę uznajemy za album roku? Co nas zdziwiło, co rozczarowało, a co zwyczajnie wkurzyło? Czym się zachwycaliśmy? Podsumowują: Mateusz Borkowski i Oskar Łapeta.
Serdeczne podziękowania kieru...2023-01-1758 minSzafa Melomana#73 Jaka powinna być siedziba zespołu muzycznego?„Między próbą a planowaniem zakasujemy rękawy i... gruntujemy, malujemy, zrywamy, wiercimy, naprawiamy, budujemy, odświeżamy i dekorujemy!” – mówią członkowie zespołu Hashtag Ensemble, który przygotowuje wielkie otwarcie swoją siedziby pod nazwą Przestrzeń Muzyki Współczesnej Hashtag Lab. O tym, jaką rolę we współczesnym świecie i w promowaniu muzyki nowej powinna spełniać taka siedziba rozmawiam z flecistką Anią Karpowicz, laureatką Paszportu Polityki oraz dyrygentką Lilianną Krych, nominowaną do tej nagrody.
Zbiórka na wsparcie remontu znajduje się TUTAJ. Serdecznie zachęcam do udziału w niej!
Zrealizowano w ramach stypendium Ministerstwa Kultur2023-01-1046 minSzafa Melomana#71 Lidia Grychtołówna nagrała nową płytę!„Lidia Grychtołówna Plays in 2022” to najnowsza płyta legendarnej pianistki. Nagrana bezkompromisowo, zarówno w sensie jakości interpretacyjnej, jak i wysiłku włożonego w jej osiągnięcie. Album ma w tym tygodniu swoją premierę. Rozmawiam z jego twórcami – Bohaterką tytułową oraz Markiem Musiołem szefem Fundacji Art & Progress i spiritus movens przedsięwzięcia, m.in. o utworach, o tym, jakie miejsce zajmują w bogatym i długim życiu pianistki, a także o tym, czy łatwo ją było namówić do nagrania. W odcinku zamieszczam również fragmenty albumu. Zapraszamy do posłuchania!
Płytę zarówno...2022-12-1447 minSzafa Melomana#70 O Jerzym FitelberguHistoria muzyki pełna jest zapomnianych twórców. Jednym z nich był syn Grzegorza Fitelberga, wielkiego dyrygenta, kompozytora, współpracownika Karola Szymanowskiego i promotora jego twórczości. Jerzy był przeciwieństwem apodyktycznego ojca – introwertyczny, skupiony do szaleństwa na pisaniu muzyki, ponad siły pracowity – konflikt charakterów nie pomógł tej relacji i częściowo zmarginalizował twórczość tego młodszego. A tymczasem w jego dorobku dokonała się interesująca fuzja kierunków, prądów oraz stylów – swoiste nawarstwianie doświadczeń zebranych w różnych środowiskach artystycznych Warszawy, Berlina, Paryża i Nowego Jorku. Osiągnął wiele, miał na koncie kil...2022-11-2255 minSzafa Melomana#69 O szczęściu płynącym ze słuchania muzyki klasycznejNiedawno postawiłem w Szafie pytanie o to, dlaczego słuchamy muzyki klasycznej. Odezwał się do mnie Mateusz Rusowicz, dyrygent, dyrektor artystyczny festiwalu Radix Poloniae i popularyzator muzyki (kanał na YouTube MrusTalks), który dał prostą odpowiedź: ponieważ nas to uszczęśliwia. Jak przekazać dalej tę prostą prawdę? Co ona oznacza? Jak wiąże się ona z emocjami, które przeżywamy na koncertach i jakich emocji potrzebuje tzw. przeciętny odbiorca muzyki klasycznej (o ile taki w ogóle istnieje). Nad tym zastanawiamy się w najnowszym odcinku.2022-10-2640 minSzafa Melomana#68 O audiosferze inwazji na Czechosłowację w 1968 rokuDźwięki i ich układy bardziej niż kolory i figury kształtują społeczeństwa – twierdził francuski ekonomista i pisarz, Jacques Attali. W najnowszym odcinku podcastu z muzykolożką i redaktorką magazynu „Glissando” Adrianą Borowską przyglądamy się tragicznym wydarzeniom, które odbyły się w sierpniu w Pradze, kiedy to wojska pięciu państwa Układu Warszawskiego rozpoczęły inwazję na Czechosłowację. Pierwszym zjawiskiem, które obwieściło ten najazdy był właśnie hałas - dudnienie stalowych gąsienic czołgów i huk nadlatujących samolotów, któremu Prażanie przeciwstawili swój hałas – klaksony samoc...2022-10-1940 minSzafa Melomana#67 O Arturze RodzińskimArtur Rodziński (1892-1958) był tym polskim dyrygentem, który zrobił największą karierę w Stanach Zjednoczonych. Trafił tam jako asystent Leopolda Stokowskiego, który zachwycił się jego talentem w Warszawie jeszcze przed wojną. Samodzielną pracę z orkiestrami rozpoczął od Los Angeles Philharmonic, potem były orkiestry w Cleveland, Nowym Jorku i Chicago. Zapracował na przydomek „budowniczy” – miał sławę twórcy potęgi orkiestr składających się na amerykańską wielką piątkę, ale także opinię dyktatora batuty. W 1947 roku wylądował na okładce magazynu Time. To on dokonał pierwszych amerykańskich prezentacji „Harnasi” Szymanowskiego, „V Symfonii” Prokofiewa czy „Lady Makbet mceńskiego...2022-10-101h 14Szafa Melomana#66 O „Doktorze Faustusie” i demonizmie muzykiTo miała być wielka historiozoficzna rozprawa, w centrum której znalazła się kultura niemiecka, która wydała Beethovena, Schuberta, Brahmsa z jednej strony, a z drugiej Adolfa Hitlera. „Doktor Faustus” Tomasza Manna wywołał ogromną dyskusję w chwili premiery. Wokół tej powieści, licznych zagadnień filozoficznych i muzycznych w niej poruszonych powstała ogromna ilość pytań: Czy muzyka nowa to regres kultury czy jej postęp? Dlaczego człowiek wybiera zło, dlaczego daje się mu uwieść? Co los Adriana Leverkühna mówi o wyborach estetycznych dokonywanych przez awangardowych kompozytorów XX wieku? Jaka była rola Arnolda Schönberga w teori...2022-10-031h 21Szafa Melomana#65 O tym, czy zaleje nas sacro-polo i o muzyce w zakonach żeńskichKrytycy kościoła katolickiego – zarówno konserwatywni, jak i postępowi – twierdzą, że w muzyce kościelnej nastąpił kompletny upadek. Faktycznie, gdy słucha się sacro-polo, widzi się keyboardy zastępujące organy, czy obserwuje w kościoły, w których nie odbywają się żadne koncerty, można tak pomyśleć. Jednak to, co razi najmocniej, nie zawsze definiuje całość. Aby poszerzyć horyzont tego problemu, zaprosiłem do rozmowy Siostrę Wojciechę A. Tarnawską OP, która promuje śpiewanie chorału gregoriańskiego (także na Instagramie!). Siostra jest muzykolożką, gra na organach, śpiewa i propaguje piękno muzyki kościelnej i robi to...2022-09-2239 minSzafa Melomana#64 Elżbieta II w świecie muzyki klasycznejKim była dla świata muzyki klasycznej niedawno zmarła Królowa Elżbieta II? Co dla niego zrobiła? Jakie dzieła były jej dedykowane i czy wszystkie odniosły sukces? Kim na dworze królewskim był Master of the Queen's Music i jak Elżbieta II zrewolucjonizowała to stanowisko? Czy wreszcie lubiła muzykę klasyczną, czy aktywnie się nią zajmowała? O tym wszystkim opowiadam w pierwszym solowym odcinku Szafy Melomana. Zapraszam do posłuchania nie tylko opowieści, ale także muzyki związanej z Elżbietą II. 2022-09-1252 minSzafa Melomana#63 Dlaczego muzyka opiera się na skalach?Malarstwo operuje w zasadzie nieskończoną ilością barw. Muzyka przez wieki opierała się na skalach i wciąż uczy się jej przez pryzmat skal, czyli zestawu dźwięków o określonych wysokościach. Skąd to ograniczenie? Czy wynika ono z tego, że ludzki rozum potrzebuje kategoryzowania i porządkowania? A może chodzi o to, że utwór trzeba zanotować, albo że nie dałoby się zapamiętać melodii, która składa się ze zbyt wielu dźwięków o nieokreślonej wysokości? I wreszcie – jakie znaczenie dla muzyki ma przełamanie porządku skal w czasach awangardy i m...2022-09-0557 minSzafa Melomana#62 SZAFOWY LIVE #3W trzecim odcinku na żywo aktualności: o publiczności, która niechętnie wraca do sal koncertowych po pandemii, szczególnie w USA, o tegorocznych nagrodach Opus Klassik i nagrodzonych polskich zespołach i artystach, a także o tym, dlaczego sztuczna inteligencja zasiadła w jury i dlaczego za najlepiej sprzedającą się płytę z muzyką klasyczną uznała płytę z muzyką filmową. Omawiam także temat elitaryzmu muzyki klasycznej w odniesieniu do słów Olgi Tokarczuk, o tym, że książek nie pisze dla idiotów, i nawiązującego do tej głośnej wypowiedzi artykułu Dariusza...2022-08-2956 minSzafa Melomana#61 Mistrz ciszy. O Billu EvansieJego życie ktoś nazwał „najdłuższym samobójstwem w historii”. Odszedł przedwcześnie, mając zaledwie 51 lat, był chorobliwie nieśmiały i bardzo samokrytyczny, a pozostawił niezatarty ślad w historii jazzu. Bill Evans zrewolucjonizował koncepcję tria, stworzył własny, rozpoznawalny styl, na który składała poetyckość gry, umiarkowana, liryczna ekspresja, zdolność grania niewielkim, cichym dźwiękiem i indywidualna umiejętność improwizowania, wyprowadzona w dużej mierze z dorobku francuskich impresjonistów. Wiele jego albumów to ulubione płyty na półkach miłośników jazzu. Skąd się to wzięło, kim był Evans i co zadecydowało o jego sławie opowi...2022-08-2245 minSzafa Melomana#60 Po co nam muzyka klasyczna?Miłośnicy muzyki klasycznej często mają poczucie uwięzienia w oblężonej twierdzy, za której murami czai się Zenek na czele hordy discopolowych barbarzyńców. Ten niezdrowy układ sprawia, że uczestnictwo w kulturze muzycznej staje się sztucznie elitarne. Powinno być dokładnie odwrotnie. Słuchanie muzyki, branie udziału w koncertach czy spektaklach powinno być odruchem, codziennością, jedną z wielu intelektualnie atrakcyjnych form spędzania czasu. Wspólne słuchanie muzyki daje szczęście, uczy krytycznego myślenia, pomaga budować więzi społeczne. O tym, po co nam jest muzyka klasyczna, rozmawiam z Gosią Fraser, filozofką, prog...2022-08-171h 01Szafa Melomana#59 Anna Chęćka o kondycji współczesnej pianistyki i „konsumowaniu” muzykiTakie rozmowy lubię najbardziej! Umówiliśmy się z prof. Anną Chęćką, pianistką i filozofką, aby pod pretekstem trwającego w Dusznikach-Zdroju Festiwalu Chopinowskiego podsykutować o współczesnej pianistyce. Okazało się jednak, że temat stał się trampoliną do czegoś więcej. W muzyce są bowiem dwie strony – nadawcy i odbiorcy. Jacy jesteśmy jako publiczność? Czy pianista do ktoś, kogo uważnie słuchamy, bo ma coś zajmującego i głębokiego do powiedzenia? A może to ktoś, na kogo ostrzymy sobie zęby, aby go skonsumować, a jeśli nam nie posmakuje, gotowi jesteśmy cisnąć w niego gromy: „nudny”, „przewidyw...2022-08-0850 minSzafa Melomana#58 Aleksander Mocek o kontrapunkcie i (od)twarzaniu muzyki dawnejKontrapunkt wydaje się zagadnieniem fachowym, które słuchacza raczej nie interesuje. A do pewnego stopnia powinno. Muzyczna logika, jak kontrapunkt nazywa klawesynista Aleksander Mocek związany z Capellą Cracoviensis, wykładowca Akademii Muzycznej w Krakowie, to jednocześnie siła twórcza. Jeśli wgłębić się w jego historyczną rolę, można zauważyć, jak wiele dzieli wykonawcę czasów na przykład baroku od współczesnego – o ileż więcej miał wolności, w jak wielu aspektach ufał mu kompozytor! Studiowanie kontrapunktu zmienia nasz punkt widzenia na ruch wykonawstwa historycznego i każe pytać, czy na przykład Bach, którego słuchamy n...2022-07-251h 04Szafa Melomana#57 O poprawności politycznej w operzeCzy „Madama Butterfly” to spektakl karykaturalnie przedstawiający Azjatów? Czy Aidę można ucharakteryzować na czarno? Czy Carmen to fałszywy obraz kobiet w społeczności romskiej? Co można skreślić z libretta? Czy nie zmierzamy w tym wszystkim do cancel culture? Czy awantura o blackface, która rozpętała się niedawno wokół Anny Netrebko, to wiele hałasu o nic? O zjawisku politycznej poprawności w operze zmianach dokonywanych we współczesnych inscenizacjach kanonicznych dzieł rozmawiam z dwójką gości – śpiewakiem Pawłem Konikiem oraz reżyserką Karoliną Sofulak.
Rozmowę uzupełniają nagrania:
„America for ever...2022-07-171h 04
Szafa Melomana#56 Gosia Fraser o sztucznej inteligencji w świecie muzyki klasycznejZaskakujące otwarcie nowego sezonu przygotowała Semperoper Dresden. Teatr planuje premierę pierwszej opery w dziejach tej sceny i historii gatunku, która zostanie częściowo skomponowana i wykonana przez sztuczną inteligencję. „Chasing Waterfalls” („Goniąc wodospady”) to opowieść o istocie ludzkiej, która trafia do równoległego świata wirtualnego, gdzie spotyka swoje cyfrowe odbicie lustrzane i przeżywa wiele przygód. Informacja o tej premierze stała się dla mnie pretekstem do podjęcia tematu coraz głębszego wkraczania nowych technologii w świat muzyczny.
O zagrożeniach, które ten proces ze sobą niesie dla kultury, jej odbiorców oraz twórcó...2022-07-0444 minSzafa Melomana#55 SZAFOWY LIVE #2W drugim odcinku na żywo aktualności: finał sezonu Berliner Philharmoniker i bojkot muzyki rosyjskiej na konkursach muzycznych. O francuskich uczniach i Ave verum Mozarta w Lourdes – czy to zamach na laickie szkolnictwo we Francji? O likwidacji McGill Conservatory w Montrealu i rozwiązaniu orkiestry symfonicznej w San Antonio, w Teksasie. O darmowych lekcjach muzyki w Luksemburgu i Narodowym Programie Edukacji Muzycznej w Wielkiej Brytanii. O rozbudowie Akademii Muzycznej w Katowicach oraz nowym dyrektorze Opery Krakowskiej.
Omawiane płyty:
„Cello Works” Mateusza Ryczka
„Farewells” Jakuba Józefa Orlińskiego i Michała Biela
„Colombina” Fahmiego Alqhaia i Acc...2022-06-3055 minSzafa Melomana#54 O „Głosie Śląska”, czyli organach Michaela EngleraTa rekonstrukcja była przedsięwzięciem unikatowym po II wojnie światowej – w Kościele św. Elżbiety we Wrocławiu dokonano całkowitej odbudowy bezcennych organów Michaela Englera (młodszego), które strawił pożar w 1976 roku. Od najmniejszego gwoździa po największą piszczałkę – wszystko wykonano zgodnie z duchem epoki, aby odtworzyć arcydzieło barokowego budownictwa organowego. O dziejach tego instrumentu i jego fenomenalnych możliwościach opowiada organista Piotr Rojek, dziekan Wydziału Instrumentalnego Akademii Muzycznej we Wrocławiu oraz kierownik Katedry Organów, Klawesynu i Muzyki Dawnej.
PS. Od początku podcastu marzyłem o odcinku poś...2022-06-211h 16Szafa Melomana#53 Szymon Mechliński o Konkursie MoniuszkowskimMówi się, że to najważniejszy konkurs wokalny na świecie. W minioną sobotę w Warszawie zakończył się 11 Konkurs Moniuszkowski. Z jednym z jego tryumfatorów, barytonem Szymonem Mechlińskim rozmawiam na gorąco, m.in. o tym, co poczuł, gdy dowiedział się, że w kategorii głosów męskich pierwszej nagrody nie przyznano, a drugą dzieli z Wołodymyrem Tyszkowem, o adrenalinie konkursowej i o znaku firmowym mojego Gościa, czyli przywracaniu do życia koncertowego i scenicznego nieznanych polskich oper.
Nasz odcinek uzupełnia aria Angelosa „Boże! Sędzio! Mścicielu” z opery „Wyrok” Zygmunta Noskowskiego w wyk...2022-06-1344 minSzafa Melomana#52 Oskar Łapeta o krytyce muzycznejDla kogo my piszemy? Po co? Czy krytyka to tylko narzekanie na złe wykonania, czy może ustanawianie kanału komunikacji pomiędzy słuchaczem a wykonawcą. Czym jest dzisiaj krytyka muzyczna i czy kogoś obchodzi to, co krytyk ma do powiedzenia? O tym wszystkim rozmawiam z Oskarem Łapetą, muzykologiem i publicystą, autorem bloga „Klasyczna Płytoteka”.2022-06-0635 minSzafa Melomana#51 Julia Kaleńska-Rodzaj o psychologii tremyCzy trema jest zawsze przeszkodą w występie, czy też siłą mobilizującą? Czy artysta, który nie odczuwa tremy zepsuje występ? Czy obecność publiczności wzmaga tremę, czy może być na nią lekarstwem? Na te i wiele innych pytań odpowiada Julia Kaleńska-Rodzaj, autorka książki „Psychologia tremy”, wydanej niedawno przez Wydawnictwo Naukowe PWN, psycholożka związana z Instytutem Psychologii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, specjalizująca się w psychologii muzyki, zwłaszcza w zagadnieniach psychologicznego przygotowania muzyka do występu publicznego.
Recenzja książki pióra Łucji Siedlik na łamach Ruchu Muzycznego dostępna jest TUTAJ.
Muzyka, któr...2022-05-3143 minSzafa Melomana#50 Jubileuszowe Q&AZ okazji okrągłego 50 odcinka podcastu zorganizowałem pierwsze Q&A, czyli sesję pytań od Słuchaczy i odpowiedzi. Mówię m.in. o tym, czy w krytyce muzycznej obowiązuje zasada „o gustach się nie dyskutuje?”, jak krytyk muzyczny słucha koncertów i czy wiedza przeszkadza mu w odbiorze, jakie płyty w Szafie cenię najwyżej, którego kompozytora mógłbym słuchać do końca życia, co sądzę o modzie koncertowej i stosowności ubioru publiczności oraz artystów, a także o tym, czy wysoki poziom zespołu może usprawiedliwiać mobbing. Odcinek p...2022-05-2352 minSzafa Melomana#49 Aleksander Wnuk o perkusji i postperkusji„Kim pan jest, panie Aleksandrze?” – wzorem francuskiego dziennikarza pytającego o Messiaena rozpoczynam rozmowę z perkusistą Aleksandrem Wnukiem, specjalizującym się w muzyce współczesnej. Perkusista to instrumentalista grający w zasadzie na nieograniczonej ilości instrumentów. Kim zatem jest? Jaka jest jego tożsamość? Jak ćwiczy? Jaki jest jego status w środowisku muzycznym? Czym jest postperkusja?
Naszą rozmowę prowadzimy zainspirowani artykułem Aleksandra Wnuka w Ruchu Muzycznym. Na końcu odcinka słuchamy utworu Nicole Lizée Katana of Choice w wykonaniu mojego gościa.2022-05-021h 21Szafa Melomana#48 Paweł Konik o śpiewaniu w niemieckim teatrze operowymW Polsce znajduje się 13 teatrów operowych. W Niemczech ponad 80, co daje naszemu zachodniemu sąsiadowi gigantyczną przewagę, ale także zapewnia mu pozycję operowej potęgi na świecie. Liczy się, że 1/3 wszystkich przedstawień operowych na świecie granych jest właśnie w Niemczech. Na tamtejszych scenach nie brakuje polskich śpiewaków. O tym, co znaczy związać się z niemieckim teatrem operowym, jakie niesie to wyzwania, co daje w życiu, a co zabiera, rozmawiam ze śpiewakiem, barytonem Pawłem Konikiem, absolwentem Katowickiej Akademii Muzycznej i solistą Staatsoper Stuttgart od sezonu 2018/2019.2022-04-2539 minSzafa Melomana#47 Karolina Kolinek-Siechowicz o zmartwychwstaniu kompozytora w wykonawstwie muzyki dawnejCzym jest autentyczność w wykonywaniu muzyki dawnej i co z ma z nią wspólnego zmartwychwstanie kompozytora, czyli odwrotność „śmierci autora”? Czy autentyczność można stopniować? Co decyduje o tym, że jedno wykonanie przeżywamy, a innego po prostu słuchamy? Czy historyczna precyzja nie odbiera nam metafizycznego odczuwania wykonywanej muzyki? O tym w specjalnym wielkanocnym odcinku podcastu rozmawiam z Karoliną Kolinek-Siechowicz, moją koleżanką z redakcji „Ruchu Muzycznego”, specjalizującą się w muzyce dawnej, doktorantką na Wydziale Artes Liberales Uniwersytetu Warszawskiego.
Artykuł, który sprowokował naszą rozmowę, znajduje się tutaj, a artykuły Karoliny w „Ruchu Muzycznym”, które polecamy, tutaj i tut2022-04-1854 minSzafa Melomana#46 Michał Lazar o improwizacji„Komponowanie zawsze będzie echem inspiracji; improwizacja jest żywą inspiracją, czymś, co dzieje się właśnie w tym momencie. Nie bój się błędów. Nie ma czegoś takiego” – mówił Miles Davies. O sile improwizacji jako naturalnym sposobie tworzenia muzyki, o jej miejscu w edukacji muzycznej, o tym, czy lepiej jest improwizować samemu czy w zespole i o wielu innych impro-tematach rozmawiam ze znanym i lubianym gościem mojego podcastu – gitarzystą, improwizatorem i kompozytorem Michałem Lazarem.
W odcinku słuchamy m.in. fragmentów jego debiutanckiej solowej płyty „Z miasta historie”, a także fragmentu improwizacji „Bloke...2022-04-041h 04Szafa Melomana#45 Adam Suprynowicz o fonografiiO blaskach i cieniach rynku fonograficznego, o tym, dlaczego w Polsce muzycy płacą za produkowanie swoich płyt (i to niemało), komu się ten interes opłaca, kto na nim traci, jak nagrać dobrą płytę, jak płyt potrzebujemy, a które omijamy szerokim łukiem – o tym wszystkim rozmawiam z Adamem Suprynowiczem krytykiem muzycznym dziennikarzem radiowym przez latach związanym z Polskim Radiem, laureatem Złotego Mikrofonu.2022-03-271h 00Szafa Melomana#44 Karolina Sofulak i Tomasz Tokarczyk o „Turandot”Podobno to najlepsza z oper Pucciniego. Jedyna, której nie ukończył, jedyna, w której tytułowa bohaterka nie umiera i jedyna z tak dużym udziałem chóru. O „Turandot” rozmawiałem z reżyserką Karoliną Sofulak oraz z kierownikiem muzycznym Opery Krakowskiej Tomaszem Tokarczykiem na kilka dni przed pierwszym wystawieniem dzieła w historii tego teatru. Odcinek jest zapisem spotkania z publicznością, które poprowadziłem w ramach cyklu „Inspiracje”.2022-03-221h 01Szafa Melomana#43 Yaroslav Shemet o niepodległości muzyki ukraińskiejMoim gościem jest Yaroslav Shemet, kierownik artystyczny Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Śląskiej oraz wykładowca Akademii Muzycznej w Poznaniu. Po ponad dwóch tygodniach rosyjskiej agresji na Ukrainę, rozmawiamy o Charkowie i krzywdach tego miasta, o tym, że średnio co 50-70 lat pacyfikowana jest kultura ukraińska, a mimo to znalazła wiele sposobów na przetrwanie i obronienie swojej niepodległości. Wspominamy wielkich ukraińskich kompozytorów i ich walkę o własną tożsamość. Mówimy także o bojkocie kultury rosyjskiej i o tym, dlaczego w czasie wojny trudno o szarości i półśrodki.
Pretekstem do...2022-03-1444 minSzafa Melomana#42 Romuald Twardowski o muzyce ukraińskiejRosja dokonała agresji na Ukrainę. Trudno zajmować się muzyką, gdy media zalewają nas tysiącami niepokojących, czy wręcz przerażających informacji i gdy zastanawiamy się, co dzieje się z naszymi sąsiadami na wschodzie. Przysłowie mówi, że nie czas żałować róż, gdy płoną lasy. My jednak podejmiemy tę próbę, choćby po to, by obalić jeden z argumentów użytych przez agresora w stosunku do Ukrainy, że to kraj tak naprawdę bez własnej tożsamości, pozbawiony własnej kultury.
Dlatego właśnie muzyce ukraińskiej poświęcam dzisiejszy odcinek. Moim...2022-02-2857 minSzafa Melomana#41 Adam Krzeszowiec o wiolonczeliWiolonczela ma w sobie intymność, liryzm i śpiewność. W „Traktacie o łuskaniu fasoli” Wiesław Myśliwski pisał, że „potrafi się dobrać do najczulszych strun w człowieku. Jakby to, co najgłębsze, nieodgadnione, kryło się w dźwiękach”. Czy tak faktycznie jest, czy to przesada? O instrumencie, repertuarze, ikonicznych wiolonczelistach, ale także o Loli i Hauserze, rozmawiam z Adamem Krzeszowcem, koncertmistrzem NOSPR, solistą, kameralistą (współtworzy słynny Polish Cello Quartet) i wykładowcą Akademii Muzycznej w Katowicach.2022-02-211h 00Szafa Melomana#40 Małgorzata Sarbak o fortepianie tangentowym i reinterpretowaniu ChopinaMałgorzata Sarbak to jedyna w Polsce posiadaczka fortepianu tangentowego – niegdyś bardzo popularnego instrumentu, łączącego cechy klawesynu i wczesnych fortepianów. Gosia opowiada, jak go zdobyła – to mrożąca krew w żyłach historia z tajemniczym irańskim handlarzem instrumentami w roli głównej. Rozmawiamy także o Chopinie, który „odłączony” od Steinwaya, może ukazać zupełnie nieznane oblicze. Aby to udowodnić, prezentujemy nagrania, których dokonała moja Gościni, pochodzące z cyklu recitali „Podaj PIN do Chopina”, emitowanych przezPolskie Radio Chopin. Całego recitalu można posłuchać tutaj.2022-02-1457 minSzafa Melomana#39 Spółdzielnia muzyczna o swojej pierwszej płycieTomasz Sowa, Paulina Woś i Martyna Zakrzewska w porywającej rozmowie odbywanej w tajemniczym miejscu (okazuje się na końcu odcinka, co to za miejsce) opowiadają o debiutanckiej płycie Spółdzielni muzycznej contemporary ensemble, na którą zespół kazał nam czekać aż sześć lat, a która ukazała się nakładem wydawnictwa DUX. Jak piszą artyści, „znalazły się na niej kompozycje, które ukształtowały tożsamość zespołu i zahartowały naszego muzycznego ducha. Ansambl balansuje z jedną nogą w klasyce XX wieku, a drugą w dźwiękowo-performerskich eksperymentach.”2022-01-3134 minSzafa Melomana#38 Tymoteusz Bies o tym, czy muzyk zawsze musi być najlepszySpośród ambitnych muzyków, którzy chcą wspiąć się na szczyt, 99% zostanie skrzywdzonych – nie każdy może być najlepszy, ale wielu próbuje. Jak nie nasiąknąć toksyną bycia „the best”? Co zrobić, aby nie traktować muzykowania jako wyścigu, a kariery jako drapieżnej walki z konkurentami? O tym opowiada Tymoteusz Bies, znakomity pianista, uczestnik Konkursu Chopinowskiego, kameralista, a także twórca muzyki.
Odcinek powstał we współpracy z Anią Karpowicz, kuratorką cyklu JEDNOKROTNI odbywającego się w Wolskim Centrum Kultury. Tymoteusz Bies będzie pierwszym gościem tego cyklu, a jego koncert odbędzie się 30 stycznia o go...2022-01-2448 minSzafa Melomana#37 Magda Miśka-Jackowska o podcastachZ okazji moich urodzin publikuję chyba najmniej muzyczny odcinek w dotychczasowej historii Szafy, ale ściśle z Szafą związany, bo opowiadający o podcastach i podcastowaniu. Moją gościnią jest Magda Miśka-Jackowska, dziennikarka radiowa z ponad 20-letnim doświadczeniem, długo związana z RMF Classic, a obecnie autorka SCORE AND THE CITY – jednego z nielicznych podcastów poświęconych muzyce filmowej. Rozmawiamy o tym, czym podcast różni się od audycji radiowej, z jakimi problemami mierzymy się, nagrywając nasze rozmowy, jakich podcastów słuchamy i wreszcie o tym, dlaczego jest tak mało podcastów poświęconych muz...2022-01-1750 minSzafa Melomana#36 Paweł Konik o Raoulu Koczalskim-kompozytorzeO tym, że Raoul Koczalski był wybitnym pianistą i spadkobiercą chopinowskiej tradycji nikogo przekonywać nie trzeba. Ale o tym, że był dobrym kompozytorem już tak. Kilkaset utworów, w tym pieśni, opery, koncerty fortepianowe, symfonie, muzyka kameralna, a nawet filmowa, przez wiele dziesięcioleci okrywała zasłona milczenia i niepamięci. Dopiero w ostatnich latach wracają do łask, a dzieje się to za sprawą odkrywców i entuzjastów, którzy często na własną rękę, pełni determinacji odkrywają ten bogaty dorobek. Jednym z nich jest Paweł Konik, śpiewak, solista Opery w Stuttgarcie, który jest Waszym i moim gościem w...2022-01-1039 minSzafa Melomana#35 Podsumowanie 2021 rokuCo było wydarzeniem muzycznym 2021 roku? Jaki był najlepszy koncert, spektakl, festiwal? Którego artystę podziwialiśmy? Co nas zdziwiło, co rozczarowało, a co zwyczajnie wkurzyło? Czym się zachwycaliśmy? Jakich płyt słuchaliśmy i wreszcie – po prostu – jaki był ten rok w muzyce klasycznej? Podsumowują: Łucja Siedlik i Mateusz Borkowski. 2022-01-0356 minSzafa Melomana#34 Jerzy Stankiewicz o „Kwartecie na koniec czasu” Oliviera MessiaenaW ostatnim odcinku Szafy Melomana w tym roku rozmawiamy o jednym z najważniejszych muzycznych dzieł XX wieku, obrazującym w równym stopniu tragizm, jak i piękno tego stulecia – „Kwartecie na koniec czasu”, napisanym przez Oliviera Messiaena podczas niewoli w Stalagu VIIIa Görlitz na przełomie 1940 i 1941 roku. W środku zimy, w środku wojny, na zapleczu lichego, niedogrzanego baraku i przy ogromnym wsparciu polskich jeńców, powstała oraz miała premierę kompozycja ambitna, trudna, nieprzystająca do obozowej rzeczywistości. Jak do tego doszło? O tym opowiada muzykolog, historyk, znawca, miłośnik i propagator twórczości O...2021-12-271h 27Szafa Melomana#33 Piotr Sałajczyk o partnerstwie w muzyce i akompaniowaniu„Po co męczyć gamę, gdy się gra akompaniament” – śpiewał swego czasu Zbigniew Łapiński w piosence „Akompaniator”. Tytułowy muzyk łupie akordy, których nikt nie słyszy i cieszy się, ilekroć ktokolwiek rozpozna go na skrawku sceny, który zajmuje schowany za solistą. Walką z takim rozumieniem roli pianisty towarzyszącego zajmował się przez całe swoje artystyczne życie Jerzy Marchwiński, pianista i pedagog. Pisał tak: „W przekonaniu ogółu pianista to prawie zawsze artysta występujący solo. Pianista, który nie gra sam, jakby pianistą być przestawał. Staje się dziwnym stworem, kimś zbliżonym do akompaniatora. Wszyscy inni wykonawcy – skrz...2021-12-2053 minSzafa Melomana#32 Anna Woźniakowska o pracy w radiu, muzycznym Krakowie i blogowaniu„Bez muzyki nie potrafię żyć” – powiedziała przed rokiem Anna Woźniakowska w rozmowie, którą nagrałem, zanim powstał mój podcast. Dzisiaj sięgam do archiwów i przypominam to ważne nagranie. Autorka tych słów, rówieśniczka Paula McCartneya, Harrisona Forda, Krzysztofa Klenczona i Tomasza Stańki (był jej kolegą z klasy), była wieloletnią dziennikarką Radia Kraków, krytyczką muzyczną, pisarką, a obecnie jest… blogerką. O pracy w radiu, środowisku muzycznym Krakowa oraz pisaniu na własny rachunek, rozmawiamy razem z Mateuszem Borkowskim, muzykologiem, krytykiem muzycznym, dziennikarzem, który tę audycję współprowadził. Powstała ona w ramach programu stypendialneg2021-12-1351 minSzafa Melomana#31 Krzysztof Firlus o violi da gambaJedni mówią, że to instrument bólu, inni, że najbardziej poetycki spośród dawnych instrumentów – jedno drugiego zresztą nie wyklucza. Chodzi o violę da gamba, która przez 300 lat podbijała serca słuchaczy i wykonawców, ale przegrała batalię o siłę dźwięku z wiolonczelą i na blisko dwa wieki popadła w zapomnienie. Powróciła w połowie XX wieku, na fali ruchu wykonawstwa historycznego i na nowo rozkochała w sobie słuchaczy. O tym magicznym instrumencie, o jego dziejach, popularności, jaką przyniósł mu film „Wszystkie poranki świata” i wyrażaniu siebie w muzyce rozmawiam...2021-12-0553 minSzafa Melomana#30 Rodzina i przyjaciele o Jerzym KatlewiczuStefan Kisielewski wywróżył mu wielką karierę, mówiąc z właściwą sobie swadą, że „z tej mąki będzie chleb” – i był! Jerzy Katlewicz należał do grona najwybitniejszych polskich dyrygentów XX wieku. Najsilniej związał się z Filharmonią Krakowską, której był najdłużej urzędującym dyrektorem i to jego nazwisko wyznaczało epokę świetności tego zespołu w minionym stuleciu. Lista krajów, sal koncertowych i teatrów operowych, w których występował, wydaje się nie mieć końca, podobnie jak lista nazwisk wybitnych muzyków, z którymi współpracował przez kilkadziesiąt lat kariery dyry...2021-11-281h 16Szafa Melomana#29 Ania Karpowicz o flecie w muzyce współczesnejFlet jest jednym z najstarszych instrumentów, jakie ludzkość wynalazła, ale jego złota era zaczęła się dopiero w XX stuleciu, kiedy pochód kompozytorów współczesnych podążył szlakiem wytyczonym przez Debussy’ego. O kształceniu flecisty, wolności twórczej i odtwórczej, „ walce z grawitacją” w muzyce konkretnej oraz poszukiwaniach rytualności, a także o inwestowaniu swojego czasu w projekty artystyczne, gdy ma się na głowie rodzinę i o granicy wieku flecisty – opowiada Ania Karpowicz, solistka, kameralistka, założycielka Hashtag Ensemble, inicjatorka (z Markiem Brachą) festiwalu WarszeMuzik, wiceprezeska Instytutu Wajnberga oraz laureatka Paszportu Polityki w kateg...2021-11-211h 07Szafa Melomana#28 Karina Skrzeszewska o belcanto i freelancingu w operzeJak radzi sobie śpiewaczka operowa, która jest freelancerką i specjalizuje się w dziełach belcantowych? Jakie są zalety, a jakie wady etatu? Czy dyrektorzy teatrów powinni dbać o współpracowników, czy o tylko artystów zatrudnionych na etatach? Gdzie w świecie opery podziała się empatia i wrażliwość? Czy kształci się dzisiaj odpowiednią ilość śpiewaków? Jakie choroby toczą świat teatrów repertuarowych? Między innymi o tym rozmawiamy długo i intensywnie z Kariną Skrzeszewską, znakomitą śpiewaczką, absolwentką wrocławskiej Akademii Muzycznej, autorką wielkich kreacji partii m.in. Normy, Anny Boleny i Marii Stuart.2021-11-1455 minSzafa Melomana#27 Michał Lazar o gitarze w muzyce współczesnejCzy gitara to ziomek na domówce, który utknął w kuchni? Ilu jest gitarzystów grających muzykę współczesną w Polsce i czy więcej niż dwóch? Co stało się z gitarą, gdy podłączono ją do prądu? Dlaczego na akademiach muzycznych studenci gitary mają się lepiej od innych instrumentalistów? Na te i wiele innych spontanicznych pytań, wirtuozowsko odpowiada Michał Lazar – gitarzysta specjalizujący się w muzyce współczesnej związany ze Spółdzielnią muzyczną contemporary ensemble, kompozytor i improwizator.2021-11-081h 16Szafa Melomana#26 Lidia Grychtołówna o potrzebie reformy Konkursu ChopinowskiegoByło to jedno z najbardziej poruszających spotkań w historii mojego podcastu – Lidia Grychtołówna to legenda polskiej pianistyki, ale zarazem czynna pianistka, która dzięki swojemu wiekowi (w tym roku ukończyła 93 lata!) ma do powiedzenia przy instrumencie rzeczy młodszym często niedostępne. Wspólnie komentujemy niedawno zakończony XVIII Konkurs Chopinowski. Grychtołówna brała udział w piątej edycji w 1955 roku i zajęła wówczas VII miejsce, a następnie wielokrotnie zasiadała w jury. Z tej podwójnej perspektywy – uczestniczki i jurorki – głosi dzisiaj konieczność reformy Konkursu. Dlaczego? Posłuchajcie!
Jest dostępna także nieco...2021-10-2544 minSzafa Melomana#25 Marcin Gmys podsumowuje XVIII Konkurs ChopinowskiCzego dowiedzieliśmy się o Chopinie po trzech tygodniach konkursowej ofensywy? Dlaczego należy wymienić jury? Skoro Bruce Liu był najlepszy, czemu nagrody specjalne zgarnęli inni? Za kim mój gość w finale tęsknił najmocniej? Dlaczego Eva Gevorgyan nie stanęła na podium? Na te i wiele innych trudnych pytań z werwą odpowiada uważny obserwator Konkursu Chopinowskiego, Marcin Gmys, muzykolog, krytyk, dyrektor Polskiego Radia Chopin i profesor w Instytucie Muzykologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.2021-10-2545 minSzafa Melomana#24 Małgorzata Woźna-Stankiewicz o muzykologiiCzemu w Polsce teoria muzyki i muzykologia są rozdzielone? Po co w ogóle studiować muzykologię i kto powinien to robić, a kto nie? Do czego muzykologia potrzebna jest słuchaczom muzyki, a do czego muzykom? Co muzykolog ma zrobić z disco-polo? Te i wiele innych pytań zadaję profesor Małgorzacie Woźnej-Stankiewicz, specjalistce w zakresie estetyki i teorii muzyki, znawczyni muzyki francuskiej i polsko-francuskich relacji muzycznych, a także muzykolożce o ponad 40-letnim dorobku naukowym (Instytut Muzykologii UJ)2021-10-171h 03Szafa Melomana#23 Maria Stępień i Łucja Siedlik o romansie muzyki ludowej i współczesnejDwie znakomite skrzypaczki należące do Radical Polish Ansambl opowiadają o tym, jak zakochały się w muzyce ludowej, na czym polega jej siła i w jaki sposób walczą o artystyczne równouprawnienie twórczości ludowej i tzw. „poważnej”. Jest także o Chopinie – trochę w kontekście odbywającego się właśnie II etapu Konkursu, w którym królują walce, polonezy i mazurki.
W odcinku wspominamy o rozmowach z Maciejem Filipczukiem dla Polskiego Radia oraz dla Narodowego Centrum Kultury, a także polecamy posłuchanie utworu „Il Combattimento di Gaca e Meto”.2021-10-1059 minSzafa Melomana#22 Jakub Gucik o tym, czy Konkurs Chopinowski szkodziRozpoczęło się chopinowskie szaleństwo – długo wyczekiwana olimpiada pianistyczna w Warszawie trwa, a my zastanawiamy się, czy Konkurs pomaga muzyce polskiej, czy jej szkodzi – czy impreza swoim ogromnym zasięgiem i prestiżem przyćmiewa czy oświetla inne zjawiska w świecie rodzimej muzyki? Promuje Chopina, czy zamyka go akademickich ramach? Moim gościem jest Jakub Gucik, wiolonczelista krakowskiego kolektywu Spółdzielnia muzyczna contemporary ensemble, improwizator i kompozytor.2021-10-0343 minSzafa Melomana#21 Romuald Twardowski o muzyce cerkiewnejSkąd muzyka cerkiewna w twórczości Pendereckiego? W jakim trunku mistrz gustował? Dlaczego festiwal muzyki cerkiewnej został z cerkwi wyrzucony? Co Twardowski robił na ukraińskim Majdanie? Co by powiedział Palestrinie, gdyby go spotkał? O tym wszystkim mówi Romuald Twardowski (rocznik 1930), który napisał szereg kompozycji inspirowanych prawosławiem, a od blisko czterech dekad sprawuje funkcję Przewodniczącego jury Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Cerkiewnej „Hajnówka” w Białymstoku. Zapraszamy do słuchania!2021-09-2648 minSzafa Melomana#20 SZAFOWY REPORTAŻ! Jerzy Trzanowski i Cithara Sanctorum SilesiaZ okazji okrągłego dwudziestego odcinka podcastu nowość – reportaż, którego akcja rozgrywa się w Cieszynie. Tyle narzekałem, że muzyka klasyczna jest w moim rodzinnym mieście nieobecna lub słabo obecna, że wykrakałem i 12 września wystartował tam festiwal Cithara Sanctorum Silesia organizowany przez fundację Kulturalny Szlak i stojącego na jej czele Rafała Monitę. Inspiracją było fascynujące życie i dorobek „słowiańskiego Lutra”, czyli księdza Jerzego Trzanowskiego, autora zbioru pieśni nabożnych „Cithara Sanctorum” i rodowitego Cieszynianina. Nie czekając wiele, ruszyłem z mikrofonem w teren, aby zrelacjonować, co na tej inauguracji się działo.
W repor...2021-09-2034 minSzafa Melomana#19 Anna Proszowska-Sala o budowaniu marki artysty i promowaniu muzyki klasycznej„Są dwie skrajności w myśleniu o komunikacji w muzyce klasycznej: jedna jest taka, że jesteśmy posh, niedostępni i rzucamy odbiorcy kłody pod nogi. Druga polega na przekonaniu, że musimy zrobić coś taniego i popularnego, bo ludzie są za głupi, żeby docenić wartościowe rzeczy. Obie są fałszywe” – mówi w najnowszym odcinku Anna Proszowska-Sala, specjalistka w zakresie komunikacji marketingowej i public relations, szefowa firmy CITYBELL CONSULTING oraz absolwentka m.in. Universität Mozarteum w Salzburgu w klasie klawesynu prof. Elżbiety Chojnackiej. Prowadzi autorskie programy rozwoju kariery i przedsiębiorczości artystycznej na UMFC oraz Akademii Muzycznej...2021-09-121h 05Szafa Melomana#18 Anna Woźniakowska wspomina Teresę Żylis-Garę„Jeden wielki sen, jeden cudowny sen, to jest moje życie. Wiem, że wybrałam dobrą drogę. Zawsze w to wierzyłam. Kocham życie, kocham śpiew i kocham ludzi” – mówiła Teresa Żylis-Gara w wywiadzie udzielonym Maciejowi Kucharskiemu dla Ruchu Muzycznego. Niedawno okazało się, że był to jeden z jej ostatnich wywiadów. 28 sierpnia zmarła. Odeszła jedna z największych polskich śpiewaczek operowych XX wieku, gwiazda Metropolitan Opera w Nowym Jorku. O jej barwnym życiu i oszałamiającej karierze rozmawiam z redaktor Anną Woźniakowską, dziennikarką radiową i krytyczką muzyczną, która w marcu 1958 roku była na widowni Opery Krakowskiej, gdy Te...2021-09-0536 minSzafa Melomana#17 Maciej Zimka o akordeonieAkordeon to instrument przyszłości, bo choć przeszłość ma burzliwą, to przyszłość ma w nowej literaturze pisanej na ten instrument. To może wydawać się paradoksalne, gdy myślimy o akordeonie, który przecież kojarzy nam się z epoką wczesnego jazzu, bluesa, argentyńskim tangiem i jego niezliczonymi odmianami, zadymionymi knajpkami lub muzykami ulicznymi. Ale akordeon to o wiele, wiele więcej. O tym rozmawiam z Maciejem Zimką, akordeonistą, kompozytorem, wykładowcą Akademii Muzycznej w Krakowie. Po raz pierwszy prezentujemy także fragmenty płyt mojego gościa, które wkrótce będą miały premierę. Oprócz Macieja Zimki grają Wiesła2021-08-2958 minSzafa Melomana#16 Marta Gawlas o flecie traverso (historycznym)Z Martą poznaliśmy się podczas Festiwalu Bachowskiego w Świdnicy, gdzie podbiła serca publiczności pełną wdzięku, blasku i technicznej sprawności grą na flecie traverso. Choć dopiero co obroniła licencjat na Akademii Muzycznej w Katowicach, ma już pierwsze poważne sukcesy konkursowe oraz grono wiernych fanów. Po Świdnicy spotkaliśmy się w innym urokliwym mieście – Cieszynie, skąd Marta pochodzi, i tam nagraliśmy historyczny odcinek Szafy – pierwszy i na pewno nie ostatni wywiad w świetnie zapowiadającej się karierze młodej flecistki. W odcinku także zamieściliśmy niepublikowane dotąd nagrania kompozycji F. Couperina...2021-08-2354 minSzafa Melomana#15 Paweł Pietruszewski o muzyce do gier wideoJak tworzy się muzykę do „Wiedźmina”, „Cyberpunka 2077” czy „Dead Island”? Ile to ma wspólnego z pisaniem muzyki „poważnej” i czy muzyka do gry może być arcydziełem? Czy ten biznes się opłaca i z jakimi wyzwaniami musi się mierzyć kompozytor wykształcony w świecie muzyki klasycznej, który zapragnie spróbować swoich sił w wirtualnej rzeczywistości? Między innymi o tym rozmawiam z Pawłem Pietruszewskim, kompozytorem, dyrygentem, sound designerem, producentem i aranżerem, wykładowcą w Dolnośląskiej Szkole Wyższej oraz Szkole Muzyki Nowoczesnej i właścicielem PP music studio. W podkaście wykorzystaliśmy fragmenty soundtr...2021-08-1544 minSzafa Melomana#14 Marcin Świątkiewicz o klawesynie„Jest to właściwie szafka z orzechowego drzewa z czarnym obramowaniem. Można by pomyśleć, że przechowują tam spłowiałe listy, cygańskie dukaty i wstążki. A naprawdę test tam tylko kukułka zaplatana w gąszczu srebrnych liści.” – pisał Zbigniew Herbert w swoim wierszu o tytule „Klawesyn” z tomu „Hermes, pies i gwiazda”. Klawesyn ma podobny życiorys, jak mitologiczny Feniks – od wielkiej popularności, bycia na szczycie, przez całkowite zapomnienie po wskrzeszenie z popiołów i ewolucję w zupełnie nowym kierunku. O jego burzliwych losach rozmawiam ze znakomitym klawesynistą Marcinem Świątkiewiczem, wykładowcą Akademii Muzycznej w Katowicach...2021-08-081h 12Szafa Melomana#13 Aleksandra Dąbek o eliminacjach do Konkursu ChopinowskiegoZnamy uczestników Konkursu Chopinowskiego, który odbywa się po raz osiemnasty – nieco ponad tydzień temu zakończyły się eliminacje. Wśród 87 wybranych znalazła się Aleksandra Hortensja Dąbek, absolwentka krakowskiej Akademii Muzycznej, która do Konkursu stanęła po raz drugi. Rozmawiamy o tym, co poczuła, gdy dowiedziała się, że się udało, jakie emocje panowały w sali kameralnej Filharmonii Narodowej oraz w jej kulisach i czy Chopina należy grać po chopinowsku czy po swojemu?
Występ Aleksandry Dąbek w eliminacjach konkursowych znajdziecie tutaj: https://youtu.be/KkXbz3okNgk?t=6822021-08-0133 minSzafa Melomana#12 Dorota Kozińska o życiu i twórczości Leosza JanaczkaBył 27 lat starszy od Bartóka i 26 od Strawińskiego i Szymanowskiego, 38 od Honeggera. Choć urodził się w połowie XIX wieku, jego twórczość wyprzedziła epokę – z łatwością usłyszymy w niej oznaki nadchodzących przemian muzycznych XX stulecia. Charles Mackerras, australijski dyrygent, który miał duże zasługi w promowaniu na świecie oper Janaczka nazwał styl jego muzyki „zupełnie nowym, oryginalnym, wyjątkowym na tle innych oraz niemożliwym do zaszufladkowania”. Jakim był człowiekiem i jakim artystą? Jak na jego twórczość wpłynęła śmierć obojga dzieci oraz tragiczna, obsesyjna i niespełniona miłość? Pomiędzy lipcową rocznicą urod...2021-07-251h 06Szafa Melomana#11 Witold Raszka o muzyce klasycznej w małym mieścieWakacyjnie, ze śpiewem ptaków w tle, rozmawiamy o obecności muzyki klasycznej w małych miastach na przykładzie Cieszyna. Lato to czas festiwali, więc pytam, co stało się z „Muzyką dawną w Cieszynie”. Czy na koncerty są pieniądze i czy jest publiczność zainteresowana ich słuchaniem? Czy w małych miastach trzeba grać ambitnie, czy popularyzować? Trzeba odpalać fajerwerki, czy pracować u podstaw? Odpowiedzi szukamy z Witoldem Raszką, nauczycielem, wiceprezesem Cieszyńskiego Towarzystwa Muzycznego, który przez ponad dwie dekady organizował życie muzyczne w mieście, z którym dzisiaj jest… no właśnie – sami posłuchajcie jak.2021-07-1838 minSzafa Melomana#10 Martyna Zakrzewska o fortepianie w muzyce współczesnejZ okazji dziesiątego odcinka przybył ON – Jego Wysokość Fortepian, ale nie ten romantyczny, z pianistą, który odrzuca poły fraka i gra chopinowskiego poloneza, tylko współczesny, świeży, perkusyjny, otwarty na eksperymenty, wchodzący w związki z elektroniką. Moją gościnią jest znakomita pianistka Martyna Zakrzewska, specjalizująca się w muzyce współczesnej, związana ze Spółdzielnią Muzyczną contemporary ensemble. Rozmawiamy o tym, jak zmieniło się w XX i XXI stuleciu podejście kompozytorów do fortepianu, co ma do roboty pianista, który zakochał się w muzyce nowej, a nawet zastanawiamy się, czy prof. Halina Lorkowska, robiąc przed...2021-07-111h 17Szafa Melomana#9 Paweł Wójtowicz o muzyce dla dzieciJak muzycznie edukować dzieci, aby nie wiedziały, że są edukowane i uczyły się przez zabawę? Jak pisać muzykę dla najmłodszych wykonawców, aby czerpali radość z grania i mogli się trochę popisać? Kim jest Profesor Wiolinek i co robi w operze na strychu? Jak zrobić spektakl zrozumiały zarówno dla niesłyszących, jak i niewidzących młodych odbiorców? O tym w najnowszym odcinku mówi Paweł Wójtowicz, skrzypek, koncertmistrz Orkiestry Opery Krakowskiej, kompozytor, autor utworów oraz spektakli dla dzieci.
W podkaście wykorzystane zostały utwory ze zbioru Pawła Wójtowicza „Magiczne drzewo czyli...2021-07-041h 00Szafa Melomana#8 Martyna Pastuszka o skrzypcach barokowychCzym różnią się skrzypce barokowe od współczesnych? Czy słuszność mają ci, którzy żartują z grania „na flakach”, czy ci, którzy śmieją się z „machania smyczkiem w prawo i w lewo”? Czy skrzypek barokowy to gadżeciarz? Ile zestawów strun nosi w futerale i czy do każdego utworu ma inny smyczek? Na te i inne pytania odpowiada Martyna Pastuszka, skrzypaczka, solistka, kameralistka, współzałożycielka i szefowa {oh!} Orkiestry Historycznej, dwukrotnie nominowana do Paszportu Polityki. Naszą rozmowę wzbogaciliśmy o fragmenty nagrań dokonanych przez moją gościnię.
Link do rozmowy z Janem Tomaszem Adamusem, o której wspominamy: https://2021-06-271h 07Szafa Melomana#7 Sławomir Machała o szkolnictwie muzycznym z perspektywy małego miastaJuż od piątku uczniowie będą żyli latem i wakacjami. Zanim to jednak nastąpi, w Szafie rozmawiamy o szkolnictwie muzycznym, ale z perspektywy rubieży – nadgranicznego Cieszyna, w którym znajduje się Państwowa Szkoła Muzyczna I i II stopnia im. Ignacego Paderewskiego. Rozmawiam z jej dyrektorem (oraz absolwentem), gitarzystą, Sławomirem Machałą – o sukcesach i porażkach polskiego szkolnictwa muzycznego, o tym, jak wygląda edukacja u czeskich sąsiadów, o przymusie kształcenia solistów i głośnej sprawie samobójstwa ucznia w warszawskiej „Czwórce”. Zastanawiamy się także, jaka przyszłość czeka edukację muzyczną w Polsce.2021-06-2053 minSzafa Melomana#6 Oskar Łapeta o śmiertelnym wrogu SzymanowskiegoZdaniem niektórych był wybitniejszym symfonikiem niż Karol Szymanowski, którego ten uważał za jednego ze swoich największych przeciwników. Jego dorobek w znacznej części uległ zniszczeniu podczas II wojny światowej. Zmarł w nędzy, w zasadzie zapomniany już za życia. O Eugeniuszu Morawskim, „kompozytorze wyklętym”, rozmawiam z Oskarem Łapetą, znawcą jego twórczości, muzykologiem i publicystą, autorem bloga Klasyczna Płytoteka.
Wszystkie odcinki podcastu dostępne są na stronie www.szafamelomana.pl2021-06-1354 minSzafa Melomana#5 Jan Tomasz Adamus o tożsamości zespołu artystycznego i potrzebie sztuki w życiu„Opowiadamy się za sztuką wysoką, za sztuką niedosłowną, za abstrakcyjnym pięknem, które otwiera umysły. Odrzucamy antynowoczesną, oportunistyczną estetykę prymitywnego gustu mas” – pisał na łamach „Ruchu Muzycznego” gość najnowszego odcinka podcastu, Jan Tomasz Adamus, dyrektor capelli cracoviensis, Festiwalu Opera Rara i Festiwalu Bachowskiego w Świdnicy. Rozmawiamy o tożsamości zespołu artystycznego – czy zespół ma swój brand, markę, identyfikację? W oparciu o jakie idee można je budować i w jaki sposób: po dyktatorsku, czy może demokratycznie?
Wszystkie odcinki podcastu dostępne są na stronie www.szafamelomana.pl2021-06-0641 minSzafa Melomana#4 Janusz Siadlak o demokracji w chórzeW najnowszym odcinku rozmawiamy o chórach, chóralistyce i tym, czy chórmistrz to gorszy dyrygent. Zwracamy uwagę, że chór jest instytucją demokratyczną – w końcu każdy dysponuje instrumentem, który jest w nim potrzebny, choć wcale nie oznacza to, że dobry chór łatwo zbudować. Moim gościem jest Janusz Siadlak, dyrygent, chórmistrz, założyciel i wieloletni szef Collegium Cantorum związany z Filharmonią Częstochowską.
Wszystkie odcinki podcastu dostępne na stronie www.szafamelomana.pl2021-05-3137 minSzafa Melomana#3 Mateusz Borkowski o tym, czy potrzebujemy krytyki muzycznejW najnowszym odcinku rozmawiamy o krytyce muzycznej i o tym, czy środowisko muzyczne potrzebuje recenzji, relacji lub wywiadów. Zwracamy uwagę, że choć krytyka muzyczna to stosunkowo młoda dyscyplina, już ma na swoim koncie co najmniej kilka grzechów. Moim gościem jest Mateusz Borkowski, dziennikarz, radiowiec, krytyk muzyczny, muzykolog i pedagog, autor bloga Orfeum Borkowskiego oraz gospodarz audycji „Mistrzowie i uczniowie” w Radiu Kraków.
Wszystkie odcinki podcastu dostępne na stronie www.szafamelomana.pl2021-05-2453 minSzafa Melomana#2 Paweł Riess o tym, czy altówka to gorsze skrzypceW najnowszym odcinku rozmawiamy o altówce, zwanej „Kopciuszkiem instrumentów”, stojącym w cieniu skrzypiec – o powodach tego stanu rzeczy, historii altówki, repertuarze, który na dobre zaczął rodzić się dopiero w minionym stuleciu oraz o boskiej violi d’amore. Jakby na przekór niesławie altówki właśnie nią postanowiłem zainaugurować cykl moich rozmów o instrumentach. Oprócz rozmów o altówce w podkaście także muzyka i to w wykonaniu mojego znakomitego gościa, Pawła Riessa, altowiolisty, skrzypka, dyrygenta, doktoranta Akademii Muzycznej w Krakowie i muzyka Orkiestry Opery Śląskiej.
Wszystkie odcinki podcastu d...2021-05-171h 25Szafa Melomana#1 Iwona Socha o byciu śpiewaczką operową w PolsceGościnią pierwszego odcinka podcastu Szafa Melomana jest Iwona Socha, solistka Opery Krakowskiej, śpiewaczka operowa, stale obecna na polskich scenach i estradach koncertowych od 15 lat. Rozmawiamy o tym, jak to jest być śpiewaczką pracującą na etacie w polskim teatrze operowym, o zarobkach, o menadżerach (a w zasadzie ich braku), godzeniu pracy z życiem prywatnym oraz o tym, czy w operze może zapanować demokracja.
Muzyka w intro: L. Delibes, „Marche - Cortège de Bacchus” z suity baletowej „Sylvia” (1876), źródło: liberliber.it / Creative Commons
Wszystkie odcinki podcastu dostępne na: https://szafamelomana.pl/index.php/category/podcast/2021-05-021h 07