Shows
Podcast Muzeum Historii PolskiStanisław Leszczyński - dwukrotny król, oświecony sarmata i uciekający chłop?Wybierz swojego ulubionego władcę w Rankingu Królów Polski! Zagłosuj na stronie https://ranking.muzhp.pl/ Biografia tego władcy mogłaby stanowić rewelacyjny materiał na serial przygodowy, thriller polityczny czy epos o upadku Rzeczypospolitej. Król przebieraniec, który kreował swój wizerunek na sarmatę, uciekał z kraju w przebraniu chłopa, by ostatecznie stać się ważnym symbolem dla potomnych. Pytanie - symbolem czego?Stanisław Leszczyński był królem dwukrotnym. Po raz pierwszy ten bogaty magnat zasiadł na tronie z namaszczenia szwedzkiego władcy Karola XII, po tym, jak ten ostatni wkroczył...2025-07-061h 02Podcast Muzeum Historii PolskiMichał Korybut Wiśniowiecki - słaby król na trudne czasy?Wybierz swojego ulubionego władcę w Rankingu Królów Polski! Zagłosuj na stronie https://ranking.muzhp.pl/ Michał Korybut Wiśniowiecki nie miał zostać królem, ale elekcja 1669 roku zaskoczyła wszystkich. Szlachta, tłumnie zgromadzona na polu elekcyjnym, chciała, aby na tronie zasiadł „Piast”. W końcu ktoś rzucił nazwisko młodego syna słynnego wodza Jeremiego Wiśniowieckiego, a szlacheckie rzesze niespodziewanie ją podchwyciły. Michał zasiadł jednak na tronie w kraju wyniszczonym kozackim powstaniem Chmielnickiego, szwedzkim „potopem” i wojną domową między magnatem Jerzym Lubomirskim a królem Janem Kazimierzem, zakończoną abdykacją wł...2025-07-0458 minPodcast Muzeum Historii PolskiJan Kazimierz Waza - francuska niewola, potop szwedzki i abdykacjaWybierz swojego ulubionego władcę w Rankingu Królów Polski! Zagłosuj na stronie https://ranking.muzhp.pl/ Lata 1648-1668 to dwie dekady panowania ostatniego na polskim tronie władcy z dynastii Wazów - Jana Kazimierza. Lata dla Rzeczypospolitej tragiczne. Powstanie Chmielnickiego, potop szwedzki, wojna domowa, liberum veto i mało znana historia grożącego naszemu państwu rozbioru - to wszystko miało wówczas miejsce. Skłócony z magnatami Jan Kazimierz nie zdołał – mimo talentów wojskowych – szybko stłumić powstania Chmielnickiego. Gdy do Polski wlał się szwedzki „potop”, władca uciekł za granicę i powróc...2025-07-0255 minPodcast Muzeum Historii PolskiWładysław IV Waza - pogromca Moskwy, miłośnik sztuki i tolerancyjny władca?Wybierz swojego ulubionego władcę w Rankingu Królów Polski! Zagłosuj na stronie https://ranking.muzhp.pl/ Pierwszy monarcha elekcyjny urodzony w Polsce. Władca wybitnie wykształcony, zainteresowany sztuką i teatrem, o dużych talentach militarnych. Gdyby takich władców Polska miała więcej, to być może historia Rzeczypospolitej potoczyłaby się inaczej. Jak wyglądało panowanie Władysława IV Wazy?Czy był pierwszym władcą "medialnym", o którego postawie, podjętych decyzjach i relacjach z otoczeniem wiemy znacznie więcej? Czy rzeczywiście korespondował z Galileuszem i jako pierwszy w...2025-06-301h 03Podcast Muzeum Historii PolskiWielka ucieczka Henryka WalezegoUcieczka w środku nocy. To najbardziej mu pamiętamy. Tylko raz w historii Polski zdarzyło się, żeby król zbiegł, zostawiając pusty tron. Zarówno współcześni, jak i potomni zrównywali za to Walezego z ziemią! Czy rzeczywiście zasłużył na aż taką krytykę? Jakim był człowiekiem? Co możemy powiedzieć o jego wpływowej matce - Katarzynie Medycejskiej? Czy rzeczywiście płakał, kiedy został wybrany na władcę jednego z najpotężniejszych krajów Europy? Henryk Walezy był pierwszym królem polskim wybranym w wolnej elekcji. Szerokie poparcie tej kandydatury wśr...2025-06-251h 20Podcast Muzeum Historii PolskiZygmunt II August - ostatni z Jagiellonów i twórca I RzeczpospolitejZygmunt August był spadkobiercą potężnej monarchii Jagiellonów. Po śmierci jego długo panującego ojca, stanął w obliczu poważnych wyzwań - przede wszystkim sukcesji tronu oraz jedności Polski i Litwy. W jaki sposób poradził sobie z tym problemami?Jak wyglądało jego osobiste życie? Czy Bona Sforza, jego matka, wpłynęła na jego decyzje życiowe? Czy rzeczywiście Zygmunt II był człowiekiem nieszczęśliwym?Pod koniec życia coraz bardziej schorowany król zaczął zabiegać o umocnienie unii pomiędzy Polską i Litwą, która mogła się rozpaść w obliczu jego bezpotomnej śmi...2025-06-2150 minPodcast Muzeum Historii PolskiZygmunt I Stary - Bona Sforza, Stańczyk i złoty wiek?Wybierz swojego ulubionego władcę w Rankingu Królów Polski! Zagłosuj na stronie https://ranking.muzhp.pl/ Zygmunt miał niewielkie szanse na to, by zostać królem. Przymierzano go do różnych, niekiedy absurdalnych funkcji. Okazało się jednak, że na tron wstąpił i pozostał na nim na tyle długo, by otrzymać od potomnych przydomek "Stary". Zygmunt objął tron mocarstwa, składającego się z Polski, Litwy oraz licznych księstw i lenn. Dwór na Wawelu był wówczas jednym z najwspanialszych w Europie, Wisłą spławiano coraz więc zboża na eksport, a Mikołaj Kop...2025-06-191h 13Podcast Muzeum Historii PolskiKazimierz Jagiellończyk - mąż stanu, pogromca Krzyżaków i słaby dowódca?Władca, który zbudował fundament pod przyszłą potęgę państwa Jagiellonów. Nie tylko skruszył potęgę zakonu krzyżackiego i odzyskał dla Polski dostęp do morza, ale także potrafił rozciągnąć wpływy dynastii na kraje ościenne. Kazimierz Jagiellończyk w naszej historii wyrasta na postać posągową.Elita polityczna z biskupem Zbigniewem Oleśnickim na czele nie była początkowo przekonana do młodego Jagiellona. Dlaczego tak się stało? Jaki związek z tym konfliktem miał Jan Długosz, który w pewnym momencie został nauczycielem dzieci Kazimierza Jagiellończyka? Jak długo państwo trw...2025-05-2957 minPodcast Muzeum Historii PolskiWładysław Warneńczyk - potężny biskup, tragiczna krucjata i ścięta głowaMarzył o sławie obrońcy chrześcijaństwa, o chwale i zaszczytnym miejscu w historii, a w rezultacie został marionetką w rękach doświadczonych polityków. Nie zdążył okrzepnąć na tronie. Choć Władysław Warneńczyk panował w Polsce przez 10 lat, jego osobisty wpływ na losy królestwa nie okazał się wielki. Na tron wstępuje jako dziesięciolatek i swoje panowanie rozpoczyna od dużego sukcesu - podpisania traktatu pokojowego, który zakończył wojnę z zakonem krzyżackim. To nie on jednak odegrał kluczową rolę w tym wydarzeniu. Przypadła ona szarej emanacji dworu króla - biskupowi Zbi...2025-05-2252 minPodcast Muzeum Historii PolskiMieszko II - grabarz państwa Piastów?Weź udział w Rankingu Królów Polski i wybierz swojego ulubionego władzę na stronie https://ranking.muzhp.pl/Bohater tego podcastu odgrywał istotną rolę w imperialnych planach Bolesława Chrobrego. Jego małżeństwo z siostrzenicą cesarza Ottona III podniosło nie tylko jego osobistą pozycję, ale rangę całej dynastii Piastów. Był wykształcony i obyty. Mimo tego, pozostał władcą zapomnianym. Czym drugi korowany władca Polski, Mieszko II, sobie na to zasłużył?Otrzymał w spadku wielkie piastowskie dominium, które stało się przekleństwem dla jego rządów. Skąd wziął się polityczny...2025-05-0148 minPodcast Muzeum Historii PolskiBolesław Chrobry - twórca imperium PiastówWeź udział w Rankingu Królów Polski i wybierz swojego ulubionego władzę: https://ranking.muzhp.plWładca, który nikomu w Europie się nie kłaniał i nikogo o zdanie nie pytał. Konsekwentnie rozszerzał granice swojego imperium, które w szczytowym momencie sięgało od Grodów Czerwieńskich przez Pragę aż do Magdeburga. Zwieńczeniem jego skutecznej i bezkompromisowej polityki była koronacja - wydarzenie dla naszej historii kluczowe. Droga do korony nie była jednak dla Bolesława Chrobrego ani krótka, ani prosta. Musiał zwyciężyć w walce o sukcesję po Mieszku I. Był...2025-04-2541 minPodcast Muzeum Historii PolskiBolesław Krzywousty i bratobójcza walka o władzęSwoich współczesnych zszokował krzywoprzysięstwem. Wywołało ono niepokój nawet u Galla Anonima, jego nadwornego kronikarza, który przyczynił się do rozpowszechnienia pozytywnego wizerunku swojego patrona. Jak dzisiaj możemy oceniać panowanie Bolesława Krzywoustego?Czy był politycznym awanturnikiem? Skąd się wziął jego przydomek? Dlaczego zabił swojego brata Zbigniewa i jakie skutki miała ta zbrodnia? Jak oceniać brzemienny w skutki dla naszej historii testament Krzywoustego?Bolesław nigdy nie sięgnął po koronę. Dlaczego nie zdecydował się na to? O tym wszystkim w Podcaście Muzeum Historii Polski z serii Inne historie Polski...2025-04-171h 20Podcast Muzeum Historii PolskiWładysław Herman, czyli władca z przypadku?Rodzimi kronikarze pisali o nim bez entuzjazmu. Dzisiaj, po wielu wiekach pozostaje w cieniu swojego kontrowersyjnego brata Bolesława Szczodrego i syna Bolesława Krzywoustego. Co możemy powiedzieć o rządach Władysława Hermana?Władzę przejmuje nieoczekiwanie w 1079 roku. Stabilizuje relacje z sąsiadami i mimo niesprzyjających warunków, rządzi spokojnie. Po pewnym czasie pod bokiem wyrasta mu prawdziwa szara eminencja dworu, obdarzony wielkimi talentami i wpływami Sieciech. Dochodzi do konfliktu o poważnych dla naszej historii konsekwencjach. Dlaczego Władysław Herman nie zachował się w pamięci potomnych? Czy to pr...2025-04-1148 minPodcast Muzeum Historii PolskiNarodziny królestwa - Polska sprzed 1000 latMożna powiedzieć, że początki polskiego państwa są pogrążone w mroku i zmuszają nas do snucia różnych teorii. Nie mamy pewności skąd pochodzą Piastowie. Nie wiemy dlaczego koronacja Bolesława Chrobrego miała miejsce w 1025 roku, aż 25 lat po zjeździe gnieźnieńskim. Czy Gniezno na pewno było pierwszą stolicą państwa Piastów?
Zapewne można tak powiedzieć, ale należy pamiętać, że we wczesnym średniowieczu władca był tzw. rex ambulans - władcą podróżującym. By sprawować funkcję wodza naczelnego i najwyższego sędziego, musiał stale przemieszczać się. Jed...2025-01-291h 05Podcast Muzeum Historii PolskiJak Krzyżacy stali się Prusakami. Hołd 1525Rok 1525 wyznacza ważną cezurę w historii Europy i niebagatelną dla historii Polski datę. Pozwoliliśmy wówczas Krzyżakom zmienić szyld i rozpocząć historię Prus. Jak się później okazało, zgubną dla Rzeczpospolitej.
W szkołach nadal uczymy się, że hołd pruski był wiązał się ze zmianą religii przez Wielkiego Mistrza. Tak naprawdę Albrecht wymanewrował swojego wuja, czyli Zygmunta Starego i przeszedł na luteranizm po ustanowieniu świeckiego księstwa. Krzyżacy po raz ostatni ogrywają Polskę, a Prusy z lennika szybko staną się największym wrogiem Rzeczypospolitej.
W dzisiejszym odcinku usłyszycie Państwo mało znaną relację z przebiegu Hołdu Pruski...2025-01-221h 03Podcast Muzeum Historii PolskiZapomniany geniusz - Michał Doliwo-DobrowolskiSzkolny program nauczania historii XIX wieku poświęcony jest wydarzeniom, które zmierzały do odzyskania przez Polskę niepodległości - od powstań narodowych, przez masowe ruchy polityczne, po I wojnę światową. Nie wspomina się o czymś, co nasz gość uznaje za największą rewolucję w naszych dziejach - rewolucję przemysłową. Spójrzmy na ostatnie dziesięciolecia XIX wieku z tej perspektywy.
Kto uchodzi za ikonę tej rewolucji? Czy jest nią Thomas Edison, którego niesłusznie kojarzymy przede wszystkim z żarówką? A może promowany współcześnie przez Elona Muska Nikola Tesla? Jak w tej stawce odnajduje...2025-01-011h 31Podcast Muzeum Historii PolskiReakcja pogańska. Pierwszy kryzys w historii Polski?Jest czwarta dekada XI wieku. Niewiele lat minęło od śmierci pierwszego króla Polski Bolesława Chrobrego. To czas poważnego kryzysu dynastycznego. Na arenę dziejów wchodzą synowie niedawno zmarłego monarchy - Mieszko II, Bezprym i Otto. Piastowskim ziemiom grozi wielkie niebezpieczeństwo. Dochodzi do czegoś, co historycy nazywają reakcją pogańską.
Na czym polegała? Dlaczego wybuchła? Czy rzeczywiście powrócono do wierzeń i praktyk pogańskich? A może pogański bunt był odpowiedzią na twardą politykę Bolesława Chrobrego? Czy doszło wtedy do upadku młodego królestwa, które na nogi postawił dopiero K...2024-12-0451 minPodcast Muzeum Historii PolskiNajwiększa Polska królowa? Mity o Bonie Sforzy"To jest diabeł, który się nie da wypędzić postem i modlitwą" - mawiano o niej. I nawet trudno się dziwić takim słowom, bo taka kobieta wcześniej się w Polsce się nie pojawiła. Bona Sforza, królowa Polski do dziś wywołuje gorące spory. Czy była to jedna z najwybitniejszych władczyń w historii Polski?
Czy rzeczywiście była trucicielką? Czy zasłużyła na czarną legendę, która towarzyszyła jej przez wieki? Jak zdołała zrazić do siebie niemal wszystkich w Polsce łącznie z jedynym, ukochanym synem - Zygmuntem Augustem?
...2024-11-201h 15Podcast Muzeum Historii PolskiLednica i tajemnicze początki państwa PiastówPrzypadające w 2025 roku tysiąclecie koronacji Bolesława Chrobrego to doskonała okazja do tego, żeby przyjrzeć się tajemniczym początkom naszego państwa. Spójrzmy w stronę Lednicy, czyli kolebki państwa pierwszych Piastów. Czy można powiedzieć, że nasi dalecy przodkowie mieli swoją stolicę? Jeśli tak, to gdzie się mieściła? Jak wyglądało codzienne życie na tych ziemiach w drugiej połowie X wieku? Co jedli i jak długo żyli mieszkańcy tych ziem?
Jaki jest rodowód Piastów? Czy Mieszko I mógł być wikingiem? Czy miał swoich niewolników? Z rozmowy...2024-11-1453 minPodcast Muzeum Historii PolskiHistoria Polski w kronikach. Co wiemy o naszych początkach?Dlaczego musiało minąć mniej więcej 150 lat od założenia państwa polskiego do powstania pierwszej kroniki opisującej historię naszych ziem? Kim był jej autor - Gall Anonim? Chorwatem, a może Wenecjaninem? Czy rzeczywiście okazał się jednym z najwybitniejszych literackich reprezentantów ówczesnego chrześcijańskiego świata?
Kroniki zaczynają pojawiać się w podobnym czasie na polskich, czeskich i ruskich ziemiach. Co wiemy o wcześniejszych opisach minionych wydarzeń? Co możemy powiedzieć o Widukindzie, Thietmarze, Brunie z Kwerfurtu? Czy jednego z nich moglibyśmy nazwać polakożercą?
Wincenty Kadłubek, autor Kroniki Polski, reprezent...2024-10-2349 minPodcast Muzeum Historii PolskiInflanty - zapomniana kraina I RzeczpospolitejRzeczpospolita Obojga Narodów w czasach największej świetności obejmowała tereny nie tylko Polski, Litwy, Białorusi i Ukrainy, ale także część Łotwy i Estonii. Słynne Inflanty to nasze dawne północne rubieże i teren konfliktów trzech mocarstw Rzeczypospolitej, Szwecji i Moskwy. Jednak ich historia sięga znacznie dalej...
W XII i XIII wieku na tych ziemiach ma miejsce ekspansja krzyżowców. Początkowo nie byli to jednak Krzyżacy, lecz Kawalerowie Mieczowi. Z kim rywalizowali i dlaczego ponieśli sromotną porażkę w bitwie pod Szawłami? Czy Krzyżacy to wykorzystali? Kim by...2024-09-1841 minPodcast Muzeum Historii PolskiKu chwale i ku przestrodze. Malarstwo historyczneMalarstwo historyczne kojarzymy najczęściej z jednym twórcą - Janem Matejką. Jednak opowieść o tych, którzy tworzyli dzieła przedstawiające wydarzenia z przeszłości jest bardziej skomplikowana. Czy historyczne obrazy malowano ku chwale i ku przestrodze?
XIX wiek przyniósł Europie eksplozję historyzmu. W polskich warunkach malarstwo historyczne nabrało, w obliczu utraty suwerenności, szczególnego wyrazu. Na czym polegała nasza specyfika? Czy nie zrozumienie jej przez Francuzów spowodowało, że słynny obraz Matejki pt. "Rejtan - upadek Polski" uznali za przestrogę przed pijaństwem? I co z tą historią ma wspólnego Napo...2024-09-041h 00Podcast Muzeum Historii PolskiMieszko i jego drużyna. Bitwa pod CedyniąBitwa pod Cedynią - pierwsza batalii w historii polskiej wojskowości, symbol walki z niemieckim najeźdźcą i wreszcie choćby i dziś najdalej na zachód wysuniętego przyczółku naszej ojczyzny. Tylko czy słynna Cedynia to na pewno Cedynia, a sama bitwa bardziej niż zderzeniem dwóch armii była starciem lokalnych watażków, czyli Mieszka I i margrabiego Hodona?
Jak wyglądała pierwsza drużyna wojów Mieszka i czym różniła się od zachodniego rycerstwa? Czy najlepsi z zastępów księcia tworzyli późniejsze elity państwa Piastów czy byli raczej ty...2024-08-2853 minPodcast Muzeum Historii PolskiOstatnia wojna I RzeczpospolitejWojna, w której rodakom po raz pierwszy objawiły się militarne talenty Tadeusza Kościuszki i księcia Józefa Poniatowskiego. Wojna, po której ustanowiono order Virtuti Militari i zarazem ostatnia wojna w historii Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Co wydarzyło się w 1792 roku?
Przypomnimy o konfederacji targowickiej i jej głównych przedstawicielach. Kim był Stanisław Szczęsny Potocki, a co wyróżniało Seweryna Rzewuskiego? Czy rzeczywiście byli bezwolnymi marionetkami w rękach Katarzyny Wielkiej?
Dlaczego uchwalenie Konstytucji 3 maja było tak istotne? Czy interwencja wojsk rosyjskich z 1792 roku była nieuchronna? Jak prz...2024-08-0739 minPodcast Muzeum Historii PolskiKatarzyna Wielka. Biografia carycy, która zmieniła historię PolskiWładczyni, której rządy umocniły Rosję w roli europejskiego imperium i ta sama, której długie panowanie oznaczało koniec dla I Rzeczypospolitej. Katarzyna Wielka, urodzona w Szczecinie Niemka, na którą dziś musimy spojrzeć bez uprzedzeń, jako fenomen polityczny drugiej połowy XVIII wieku.
Jej małżeństwo z Piotrem III Romanowem nie było szczęśliwe. Następca tronu najprawdopodobniej był niepełnosprawny umysłowo, co zostało wykorzystane przez jego małżonkę. W jaki sposób Katarzyna zdobyła władzę w Rosji?
Znaną historią jest romans Katarzyny Wielkiej i Stanisława Augusta Poni...2024-07-1041 minPodcast Muzeum Historii PolskiHenryk Sienkiewicz - historyczny pisarz wszech czasów?
Gdyby tworzył dziś, jego opowieści zapewne stałyby się kasowymi hitami niczym najpopularniejsze współczesne seriale. Wizja historii Sienkiewicza służyła nie tylko pokrzepieniu serc rodaków pod zaborami, ale stała się kuźnią pokoleń patriotów zaczytanych w jego dzieła. Jak wielki wpływ na twórczość pisarza miała rewolucja techniczna, czego szukał na Dzikim Zachodzie i dlaczego stał się obiektem ataku innych polskich pisarzy? Dziś przybliżamy postać mistrza powieści historycznej - Henryka Sienkiewicza.
Polacy kojarzą wiek XIX przede wszystkim z zaborami, ale warto pamiętać, że był to okres wielkich przemian społeczn...2024-06-121h 07Podcast Muzeum Historii PolskiCzerwona kartka dla komunistów. Wybory z 4 czerwca 1989 rokuUpadek muru berlińskiego uchodzi za symbol upadku komunizmu w Europie. Ale nie byłoby tego gdyby nie wydarzenia, które rozgrywały się w Polsce pod koniec lat 80. Powstanie ogromnego ruchu społecznego, jakim była "Solidarność" i trwanie jej mitu wyróżniało Polskę wśród tzw. demokracji ludowych. Co było tak niezwykłego w tej historii?
Jak to możliwe, że w komunistycznej Polsce doszło do wyborów 4 czerwca 1989 roku? Dlaczego komuniści zdecydowali się na ich organizację? Jaki był międzynarodowy kontekst tych wydarzeń? Parę lat wcześniej generał Jaruzelski wprowadził stan wojenny. Czy n...2024-06-031h 15Podcast Muzeum Historii PolskiII Rzeczpospolita i Litwa. Trudne sąsiedztwoRelacje II Rzeczpospolitej z Litwą były napięte od początku. Zadecydował o tym przede wszystkim polsko-litewski konflikt z lat 1919-1920 o kształt granicy. Polskie wojsko zajęło ostatecznie Wilno, co dla Litwy było olbrzymim ciosem. Z drugiej strony, polska mniejszość, która pozostała na Litwie była represjonowana przez władze państwowe.
Przedstawimy ważne postaci po polskiej i litewskiej stronie, które decydowały o biegu wydarzeń. Przypomnimy postać wojewody Bociańskiego, który odcisnął swoje piętno na województwie wileńskim. Spojrzymy na zmianę w relacjach, które nastąpiły po śmierci pochodząc...2024-03-201h 02
Podcast Muzeum Historii PolskiTajemnice obrazów Jana MatejkiWładca, zdrajca, mędrzec. Kod i symbole, którymi posługiwał się Jan Matejko portretując władców i wybitne postacie do dziś skrywa wiele tajemnic. Czy umiemy odszyfrować symbole, którymi przepełnione jest malarstwo jednego z najwybitniejszych polskich malarzy?
Wizerunki postaci historycznych i wizja historii Polski w malarstwie Jana Matejki to obrazy już na stałe wdrukowane w świadomość każdego Polaka. Myślimy o naszej przeszłości „Matejką". Jego pędzel utrwalił wizerunki władców, wybitnych postaci, stworzył obrazy przełomowych wydarzeń historycznych.
Tylko, czy to na pewno malarstwo historyczne? Czy nie za dużo w nim jest ukrytych znaczeń...2024-02-0955 min
Podcast Muzeum Historii PolskiZazdrość, zdrada i wielkie plany - król Jagiełło i król JadwigaOn zaprawiony w bojach, zapewne niepiśmienny, ona wychowana na jednym z najświetniejszych europejskich dworów. On poganin, ona żarliwa katoliczka. Trudno wyobrazić sobie bardziej niedobrany duet! Ale właśnie to małżeństwo doprowadziło do stworzenia unikalnego w skali światowej projektu, który odcisnął głębokie piętno na historii Polski, Litwy i całego regionu.
Według większości historyków związek Władysława Jagiełły i Jadwigi Andegaweńskiej nie był udany. Ale czy na pewno? Zajrzymy do królewskiego magla! Będzie o plotkach, pomówieniach i scenach zazdrości!
Jak doszło do mariażu Jagiełły z J...2024-01-311h 02
Podcast Muzeum Historii PolskiPrawda historii, prawda ekranu. O kinie historycznymWielkie tematy historyczne nadal stanowią inspirację do tworzenia filmów. Czy jednak filmy są dobrym źródłem poznania historii? A może mówią więcej o epoce, w której powstają niż o wydarzeniach, o których opowiadają?
W polskiej kinematografii powstało wiele filmów, które dotykały ważnych wydarzeń historycznych dla naszego narodu. Co o naszej przeszłości mówią takie filmy, jak „Pan Tadeusz” Andrzej Wajdy, „Krzyżacy” Aleksandra Forda, czy „Przesłuchanie” Ryszarda Bugajskiego? Wiele do dziś ważnych filmów powstało w okresie PRL. Jak to wyglądało? Czy walka z panującą wówczas cenzurą była skut...2024-01-171h 21
Podcast Muzeum Historii PolskiPartia rosyjska w RzeczpospolitejW ciągu ostatnich 300 lat tylko przez 50 lat wojska rosyjskie nie stacjonowały nad Wisłą. Czy to wszystko zaczęło się od tajemniczego spotkania Augusta II Mocnego z carem Piotrem I pod koniec XVII wieku? Dlaczego polski król zdecydował się na przystąpienie do wojny ze Szwecją, która ostatecznie wyraźnie osłabiła Rzeczpospolitą? W 1705 na terytorium Rzeczpospolitej wkraczają sojusznicze wojska rosyjskie. Czy to zapoczątkowuje nową epokę w naszych dziejach?
Jakie są źródła tych wydarzeń? Z jakich powodów Rzeczpospolita stała się zależna od swojego wschodniego sąsiada? Jak budowano system rosyjski w Polsce i jakie instrukcje wyd...2023-11-291h 04
Podcast Muzeum Historii PolskiPoganin, analfabeta, krzywoprzysięzca. Jagiełło zanim został królem.Władzę ugruntowywał wszelkimi możliwymi metodami – nie stroniąc od intryg, krzywoprzysięstwa, zdrady i przemocy. Do tego prawdopodobnie był analfabetą i wcale niekoniecznie poganinem. A my widzimy w nim jednego z najwybitniejszych władców. I słusznie!
W tym podcaście Muzeum Historii Polski „1000 lat. Prześwietlenie” opowiemy o Władysławie Jagielle − władcy pod wieloma względami wyjątkowym. Prześwietlimy jego życie i działania z czasów zanim został królem Polski. W najbliższym czasie pojawią się dwa kolejne podcasty poświęcone Jagielle.
Na ile mroczną miał przeszłość? Co stało za krwawymi rodzinnymi porachunkami? Dlac...2023-11-1550 min
Podcast Muzeum Historii PolskiJak jeździć po powojennej stolicy? Warszawa w ruchu.Kiedy po Warszawie najlepiej jeździło się samochodem? Czy decydowała o tym jakość dróg? Jaki plan na komunikację miejską miała powojenna Warszawa? I czy Polska Rzeczpospolita Ludowa rzeczywiście niechętnie patrzyła na tzw. transport indywidualny?
W dzisiejszym podcaście Muzeum Historii Polski poruszymy temat, wokół którego narosło wiele mitów. Pomówimy o odbudowie Warszawy w kontekście komunikacji i transportu miejskiego. Plany odbudowy stolicy Polski zakładały stworzenie szlaku komunikacyjnego przez miasto na odcinku wschód-zachód. Budowa trasy W-Z, jedno z największych przedsięwzięć powojennej odbudowy, zrealizowało ten cel. Na tym jednak nie kon...2023-11-0245 min
Podcast Muzeum Historii PolskiMasoneria - fakty i mity. Historia ruchu wolnomularskiegoMasoneria była przez wieki oskarżana o kreowanie spisku mającego na celu przejęcie władzy nad światem. Ile jest prawdy w tej czarnej legendzie? Aura tajemnicy, która otaczała ruch wolnomularski prowokowała do snucia różnych, nie zawsze prawdziwych opowieści na jego temat.
Skąd wzięli się masoni? Kiedy powstały pierwsze loże? Dlaczego Wyspy Brytyjskie okazały się ich kolebką i co to oznaczało dla wolnomularzy, którzy działali w dawnej Rzeczpospolitej?
Do ruchu wolnomularskiego należeli najwybitniejsi Polacy. Opowiemy o kilku z nich, nie pomijając najbardziej znanego polskiego wolnomularza, c...2023-07-231h 55
Podcast Muzeum Historii PolskiIII Rzesza - państwo stanu wyjątkowego90 lat temu, w 1933 roku Adolf Hitler przejmuje władzę w Niemczech. Zaczyna budowę III Rzeszy – państwa stanu wyjątkowego. Państwa, w którym parlament był nazywany najdroższym chórem na świecie, bo jego głównym zadaniem było śpiewanie hymnu narodowego. Państwa, które stawało się totalitarne i na czele którego stał wódz.
Dlaczego Niemcy dali się uwieść Hitlerowi? Kto go popierał najchętniej i jak reagowano na jego radykalne propozycje? Czy jednym z fundamentów III Rzeszy była nienawiść do innych, w tym do Polaków? Jak układały się polsko-niemieckie relacje? Wreszcie...2023-07-0946 min
Podcast Muzeum Historii PolskiLitwa. Tajemnica Wielkiego KsięstwaPolska i Litwa przez stulecia tworzyły unikatowe w swojej skali, organizacji i mozaice etnicznej państwo Europy. Te więzy przetrwały, bo nadal wiele polskich nazwisk ma korzenie w Wielkim Księstwie, a wiele polskich słów stało się częścią języka litewskiego. Związki między Krakowem i Trokami, a później Warszawą i Wilnem trwały jeszcze dłużej niż Rzeczpospolita Obojga Narodów.
Tylko kim tak naprawdę byli Litwini zanim zaczęła się ta historia? Jak to się stało, że jeszcze przed unią z Polską stworzyli największe państwo średniowiecznej Europy? Jak wyglądała litewska "gra...2023-06-1141 min
Podcast Muzeum Historii PolskiHusaria - elitarna jazda RzeczpospolitejHusaria nie tylko zapisała się w militarnych dziejach świata odnosząc spektakularne zwycięstwa, ale była też formacją wojskową, które w dawnej Rzeczpospolitej funkcjonowała przez aż 250 lat. Kiedy powstała i na czym się wzorowała? Jakie były jej największe sukcesy i co dla niej zrobił Stefan Batory? Dlaczego warto pamiętać o słynnej bitwie pod Kircholmem?
Ile mierzyła kopia husarza i czemu służyły słynne husarskie skrzydła? Jak drogie było utrzymanie tej formacji wojskowej i czy rzeczywiście była elitarna? Co zadecydowało o tym, że husaria przestała być skuteczn...2023-06-0449 min
Podcast Muzeum Historii PolskiKazimierz Pułaski. Ostatni rycerz RzeczpospolitejBohater Ameryki, Hektor z Częstochowy, ale też banita skazany za królobójstwo. Nazywany niekiedy ostatnim rycerzem Rzeczpospolitej. Wybitny dowódca i krnąbrny podkomendny. Kazimierz Pułaski − jedna z najbarwniejszych i najbardziej kontrowersyjnych postaci w historii Polski.
Kim był ten nieprzecięty człowiek? Jak bez doświadczenia wojskowego stał się wybitnym dowódcą, który przez lata wodził za nos wojska carskie? Jak stał się najpierw bohaterem, a później przestępcą, o którym huczało w całej Europie? Jak wreszcie doszło do tego, że w Stanach Zjednoczonych, a nie w ojczyźnie jest uznawany za herosa, a dzień jeg...2023-05-281h 00
Podcast Muzeum Historii PolskiRządzący i rządzeni. Jak powstały elity?Radziwiłłowie, Potoccy, Lubomirscy, Ostrogscy i Czartoryscy - magnackie rody Rzeczypospolitej Obojga Narodów to ważna część naszej historii W jaki sposób wytworzyła się ta najbardziej uprzywilejowana i zamożna warstwa polskiej szlachty? Czy w czasach nowożytnych byliśmy królestwem, w którym władca miał mniej do powiedzenia niż wpływowe rody magnatów, a w ten sposób budowany ustrój stał się przyczyną zguby dawnej Rzeczpospolitej?
Zastanowimy się nad tym, jak potoczyłaby się nasza historia gdyby Jagiellonowie już w XV wieku posłuchali rad Kallimacha. Ustrój dawnej Rzeczpospolitej wyróżniał się na tle Europy. Na czym polegał...2023-05-2150 min
Podcast Muzeum Historii PolskiKlęski żywiołowe w dawnej Polsce.Jak ze zmianami klimatycznymi radzili sobie nasi przodkowie? Dlaczego wzrost i spadek temperatury miał tak olbrzymie znaczenie dla rozwoju kultury? Czym była tzw. "mała epoka lodowcowa"? Kiedy Polacy doświadczyli największych klęsk głodu i idących za nimi epidemii? Czy potop szwedzki rzeczywiście doprowadził dawną Rzeczpospolitą na skraj przepaści?
W podcaście pomówimy o klęskach żywiołowych, o powodziach i pożarach. Jak sobie z nimi radzono? Czy powódź z 1997 roku rzeczywiście była największą w historii Polski? Dlaczego pożary budziły tyle obaw? Kiedy powstały pierwsze służby ogniowe? Czy...2023-05-1433 min
Podcast Muzeum Historii PolskiAngielski tron a sprawa polskaLosy monarchii brytyjskiej od wieków rozpalają wyobraźnię ludzi na całym świecie. W podcaście rozmawiamy o angielskim tronie i jego tradycjach. Dlaczego współcześnie tylko w Wielkiej Brytanii koronacja ma sakralny charakter? Czy w przeszłości zmiana władców następowała częściej? Jak wygląda sukcesja po angielsku?
Co możemy powiedzieć o relacjach polskiego i angielskiego tronu? Który Piast jako pierwszy był związany z angielską monarchią? Co wydarzyło się w XVIII wieku, uważanym za okres największego dynastycznego sukcesu w historii Polski? Kim była Maria Klementyna Sobieska i jaki miała związek z...2023-05-0740 min
Podcast Muzeum Historii PolskiUpadek i odrodzenie dawnej Rzeczpospolitej.Czy dawna Rzeczpospolita musiała upaść? Czy jej ostatni król - Stanisław August Poniatowski mógł cokolwiek na to poradzić? Na czym polegały zaproponowane przez niego reformy i dlaczego nie spodobało się to sąsiadom Rzeczpospolitej? Jakim królem był Stanisław August? W podcaście zastanowimy się nad spojrzeniem angielskich i polskich historyków na ostatnie lata I RP.
Na czym polega różnica pomiędzy tymi perspektywami? Wreszcie, czy problemy I Rzeczpospolitej końca XVIII wieku pozwalają nam lepiej zrozumieć dzisiejszą pozycję naszego kraju?
Rozmawiają dr Michał Przeperski i jego goście, prof. Richard Butterwick-Pawlikowski z Univ...2023-04-3042 min
Podcast Muzeum Historii PolskiPiastowie i wyprawy krzyżoweWyprawy krzyżowe do Ziemi Świętej to ważny rozdział w historii Europy. Pierwsza wyprawa krzyżowa, która zapoczątkowała okres zbrojnych krucjat, rozpoczęła się odezwą papieża Urbana II wygłoszoną na synodzie w Clermont 27 listopada 1095 roku, a słowa Deus vult, czyli „Bóg tak chce”, zostało hasłem przewodnim pierwszych krzyżowców.
Co sprawiło, że ruch krucjatowy zaczął działać dopiero w XI wieku i dlaczego w ogóle się narodził? Kim byli rycerze, którzy brali udział w pierwszych wyprawach? Czy zdobycie Jerozolimy w 1099 roku należy do największych sukcesów krzyżowców? Co było ich...2023-04-2337 min
Podcast Muzeum Historii PolskiPowstanie w getcie warszawskim.Powstanie w getcie warszawskim miało trwać 3 dni. Zakończyło się jednak po niespełna miesiącu heroicznej walki. Członkowie konspiracyjnych organizacji zbrojnych postanowiło sięgnąć po broń i rzucić wyzwanie niemieckiemu okupantowi. Warszawskie getto było największym w Generalnym Gubernatorstwie i całej okupowanej Europie. Z podcastu dowiecie się na czym polegała realizowana przez nazistów antysemicka polityka i dlaczego wiele zmieniło się od momentu rozpoczęcia akcji "Reinhardt".
Co kierowało członkami organizacji konspiracyjnych - Żydowskiej Organizacji Bojowej i Żydowskiego Związku Wojskowego? Dlaczego postanowili walczyć, skoro nie mieli nadziei na zwycięstwo?
Pomówimy o tym...2023-04-1649 min
Podcast Muzeum Historii PolskiZakon templariuszy i jego tajemniceZakon Templariuszy należał do najpotężniejszych w średniowiecznej Europie. Kim byli zakonnicy z czerwonym krzyżem na koszulach? Dlaczego ich zakon nie wydał żadnego świętego? Czym się zajmowali i dlaczego nie brali udziału w wyprawach krzyżowych? Pomówimy o ich innowacyjnych rozwiązaniach, które rozwinęły średniowieczny system bankowy. Czy można powiedzieć, że templariusze oferowali podobne usługi do dzisiejszych biur podróży?
Wspomnimy o tym, co doprowadziło zakon templariuszy do upadku. Przyjrzymy się wytoczonemu im procesowi, który rzuca światło na ich tragiczny koniec.
O tym – i na wiele innych tematów – będą rozmawiali Cezary Koryck...2023-04-0938 min
Podcast Muzeum Historii PolskiZbrodnia katyńskaCo się stało w Katyniu wiosną 1940 roku? Dlaczego Stalin i Beria wydali wyrok śmierci na polskich oficerów, policjantów, pograniczników oraz ich rodziny? NKWD wykonało ten rozkaz i rozstrzelało blisko 22 tysiące polskich obywateli.
Czy ktokolwiek ocalał? Jak doszło do odkrycia tej zbrodni i dlaczego Niemcom zależało na jej nagłośnieniu? Jaką rolę w tych wydarzeniach odegrał słynny pisarz – Józef Mackiewicz?
Wreszcie, czym dzisiaj jest dla nas pamięć o zbrodni katyńskiej?
O tym – i na wiele innych tematów – będą rozmawiali w tym odcinku Podcastu Muzeum Historii Polski dr Michał Przeperski i jeg...2023-04-0238 min
Podcast Muzeum Historii PolskiMity o Kazimierzu WielkimW historii Polski był tylko jeden władca, którego nazwaliśmy "wielkim". Chodzi o syna Władysława Łokietka i ostatniego reprezentanta rodu Piastów - Kazimierza. Czy rzeczywiście był wyjątkowym królem, a jego dokonania nie ograniczają się do zdobycia Rusi Halickiej? Co można powiedzieć o przeprowadzonych przez niego reformach wewnętrznych? Czy słynne powiedzenie, że Kazimierz "zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną" jest trafne? Wreszcie, czy stawiane mu zarzuty o tchórzostwo, bigamię i gwałt były prawdziwe?
O niezwykle burzliwym okresie w historii Polski i wyjątkowej postaci jaką był Kazimierz Wielki w podkaście z serii „100...2023-03-2655 min
Podcast Muzeum Historii PolskiPrzemoc w polityce II RPPolitycy ginący od kul, krwawo tłumione zamieszki, gwałtownie wybuchające strajki - tak wyglądały lata 20. XX wieku w Europie. Czy dotyczyło to także Polski? Co możemy powiedzieć o wyborach prezydenckich, które wygrał Gabriel Narutowicz i czy dokonany na nim zamach był grzechem pierworodnym II Rzeczpospolitej? Co pisała prasa i jak wielkie były emocje w społeczeństwie? Panująca hiperinflacja doprowadziła w 1923 roku do powstania w Krakowie, które przesądziło o upadku rządu Wincentego Witosa. Porozmawiamy także o przeprowadzonym przez Józefa Piłsudskiego zamachu stanu. Czy lata dw...2023-03-1242 min
Podcast Muzeum Historii PolskiPolski złoty. Krótka historiaKiedy złotówka stała się równowartością 100 groszy i dlaczego nie zawsze tak było? Jak długo rozliczano się pieniądzem kruszcowym i dlaczego odegrał on tak istotną w historii? Czy XIX wiek przyniósł coś, poza masowym drukiem papierowego pieniądza? Kiedy po raz pierwszy pojawiły się polskie napisy na banknotach? Skąd wziął się pomysł wprowadzenia waluty "lech" i co w ten sposób chciał osiągnąć autor pomysłu - Józef Piłsudski? I wreszcie, dlaczego tak istotne dla II Rzeczpospolitej było wprowadzenie złotówki?
W tym odcinku podkastu z detalami i bez cenzury będą rozma...2023-03-0546 min
Podcast Muzeum Historii PolskiŻołnierze Wyklęci - o tych, którzy nie złożyli broni.Dlaczego mówimy o nich "Wyklęci"? Kto był największym wrogiem żołnierzy podziemia niepodległościowego? Dlaczego sfałszowane wybory 1947 roku w decydujący sposób pogorszyły sytuację Żołnierzy Wyklętych? Jak wiele osób działało w podziemiu w latach 1945-1947 i jakie organizacje tworzyły jego trzon? Augusta Emil Fieldorf, Franciszek Niepokólczycki, Witold Pilecki - czy pamięć o żołnierzach podziemia niepodległościowego może dzisiaj łączyć Polaków?
W tym odcinku podcastu z detalami i bez cenzury rozmawiają dr Michał Przeperski i jego gość dr hab. Filip Musiał, historyk i dyrektor Muzeum Żołnierzy Wyklętych i...2023-02-2346 min
Podcast Muzeum Historii PolskiWielki, mały człowiek. Władysław ŁokietekDlaczego Władysław Łokietek został legendą? Czy zadecydował o tym talent polityczny przedostatniego króla z dynastii Piastów? Dlaczego jego postać rozbudza wyobraźnię historyków? Jaka była droga Łokietka na szczyt władzy i jak oceniamy prowadzoną przez niego politykę wobec rozbicia dzielnicowego? W dzisiejszym podkaście przypomnimy także najważniejsze postaci XIV-wiecznej Polski: Przemysła II, arcybiskupa Jakuba Świnkę, Jana Luksemburskiego oraz Kazimierza Wielkiego. Opowiemy także o Krzyżakach i rzezi Gdańskiej.
O niezwykle burzliwym okresie w historii Polski i wyjątkowej postaci jaką był Władysław Łokietek w podkaście z serii „1000 lat. Prześwietlenie...2023-02-1652 min
Podcast Muzeum Historii PolskiLosy niepokonanego generała i jego żołnierzyI Dywizja Pancerna zapisała się w historii nie tylko Polski, ale też Holandii, Belgii i Francji. Generał Stanisław Maczek stworzył doskonale zorganizowaną jednostkę taktyczną. Jakim był dowódcą i gdzie zaczęła się jego kariera wojskowa? Kim byli żołnierze, którzy przynależeli do I dywizji i jakim sprzętem dysponowali? Dlaczego silnik czołgu był najważniejszą jego częścią? Gdzie żołnierze generała Maczka odnieśli największe sukcesy i dlaczego pamięć o ich dokonaniach nadal jest żywa w kilku państwach zachodniej Europy?
W tym odcinku podkastu z detalami i bez cenzury będą rozmawiali dr Michała Przeperski i...2023-02-0940 min
Podcast Muzeum Historii PolskiWielka emigracja Rosjan do PolskiPolska znacznie bardziej kojarzy się z emigracją niż z imigracją. Były jednak w polskiej historii momenty, w których to nasza ojczyzna stawała się domem dla obywateli innych państw. Dzisiaj opowiemy nieoczywistą historię rosyjskiej wielkiej emigracji - Rosjan, którzy uciekali przed rewolucją bolszewicką, by żyć w Polsce. Kim byli? Jak wpisali się w wielobarwny pejzaż II Rzeczpospolitej? Kim był Dymitr Fiłosofow i jaki wywarł wpływ na polską inteligencję? Jak patrzeć na te wydarzenia z dzisiejszego punktu widzenia?
W tym odcinku podkastu z detalami i bez cenzury pomówimy o rosyjskiej imigracji w Polsce. Gościem Michała Przeperskiego...2023-02-0245 min
Podcast Muzeum Historii PolskiNarodowa ofiara. Powstanie StyczniowePodsumowanie zrywu wolnościowego, jakim było Powstanie Styczniowe może przyprawić o zawrót głowy. W trakcie jego trwania stoczono 1200 bitew, w których brało udział 100 tysięcy powstańców. Jakie były przyczyn jego wybuchu? Kto stanął na jego czele i dlaczego dzisiaj nie wspominamy najlepiej jego pierwszego dyktatora - Ludwika Mierosławskiego? Jak na to wszystko zareagowało Imperium Rosyjskie i car Aleksander II? A przede wszystkim, czy Powstanie miało szanse na powodzenie?
Przybliżmy sylwetki kilku kluczowych dla Powstania Styczniowego postaci: Romualda Traugutta, Konstantego Romanowa, a także budzącego grozę Michaiła Wileńskiego. Kim byli...2023-01-2654 min
Podcast Muzeum Historii PolskiWybitni naukowcy, którzy wybrali Polskę.Jak wyglądała chirurgia w XIX wieku? Na czym polegały rewolucyjne zmiany tego stulecia? Dlaczego wybitni lekarze i naukowcy z zaboru pruskiego i austriackiego zdecydowali się wybrać polską tożsamość? Wynalazca masek i rękawiczek chirurgicznych, Jan Mikulicz-Radecki, jeden z najwybitniejszych chirurgów ówczesnej Europy – Ludwik Rydygier, a także Rudolf Weigl, twórca szczepionki przeciwko tyfusowi – oni wszyscy podążyli tą drogą. Co nimi kierowało? Kim byli i co osiągnęli w dziedzinie medycyny? Badania Rudolfa Weigla mogły doprowadzić do uratowania milionów ludzi w trakcie II wojny światowej. Jak to możliwe, że dzisiaj nie pamiętamy o jego wy...2023-01-1251 min
Podcast Muzeum Historii PolskiDlaczego Polska nie miała kolonii?Kto pierwszy odkrył Amerykę i czy mógł być to Jan z Kolna? Kim była ta legendarna postać? Czy Polska brała udział w odkryciach geograficznych? Kto dzisiaj pamięta o Krzysztofie Arciszewskim, Michale Bojmie, a także innych odkrywcach? Co możemy powiedzieć o kolonialnych ambicjach II Rzeczpospolitej? Czy to prawda, że Angola, Liberia czy też Madagaskar mogły stać się polskimi terenami zamorskimi?
W najnowszym odcinku podkastu z detalami i bez cenzury popłyniemy tropem polskich odkrywców. Pomówimy o polskich ambicjach kolonialnych oraz o tym, co z nich wyszło. Gościem Cezarego Koryckiego jest profesor Andrzej Karpiń...2023-01-0551 min
Podcast Muzeum Historii PolskiTytoń. Dzieje największej plagi w historii PolskiJakie właściwości zdrowotne przypisywano tytoniowi w poprzednich wiekach? Kto pierwszy zapakował papierosy do paczki i dlaczego nie zawsze możemy wierzyć autorom XIX-wiecznych poradników zdrowotnych zachwalających jego zalety? Czy to prawda, że w ciągu ostatniego stulecia nikotyna zabiła więcej Polek i Polaków niż dwie wojny światowe? Wreszcie - kiedy w historii Polski palono najwięcej?
W najnowszym odcinku podkastu z detalami i bez cenzury pomówimy o dziejach produkowania i zażywania używki jaką stał się tytoń. Gościem Cezarego Koryckiego jest profesor Michał Kopczyński z Muzeum Historii Polski.
Zapraszamy do podkastu Muz...2022-12-2949 min
Podcast Muzeum Historii PolskiJak leczono kiedyś? Dzieje medycynyCzy wiesz, że jeszcze w XIX wieku lekarz mył ręce dopiero po operacji, a nie przed? Amputacja piłą, kuracja rtęcią, magiczne mikstury oraz nacinanie dziąseł ząbkującym dzieciom - to tylko kilka szokujących przykładów dawnych zabiegów medycznych. Czym była medycyna przed wiekami? Jak często uciekano się do rytuałów opierających się na czynnościach magicznych i do kiedy wierzono w takie rytuały? Kiedy nastąpiły największe przełomy w tej medycyny i co do nich należało? W tym odcinku podkastu "Inne historie Polski" Cezary Korycki weźmie pod lupę ważne...2022-12-2146 min
Podcast Muzeum Historii PolskiPlayboy, celebryta, bohater. Książę Józef PoniatowskiBohater, heros, wojownik z pomnika − takim znamy księcia Józefa Poniatowskiego z lekcji historii. Słusznie, bo to jeden z najwybitniejszych Polaków, ale nie do końca... W tym odcinku podcastu przedstawimy nagą prawdę o księciu Pepim – chwilami nawet dosłownie, bo dzięki pewnemu zakładowi gołego arystokratę mogła zobaczyć cała Warszawa, i to dwukrotnie. Odpowiemy na pytanie czym zasłużył sobie na miano jednego z największych playboyów w naszej historii i dlaczego kobiety zawsze stawały po jego stronie. W naszej opowieści nie zabraknie jednak wielkich czynów, niezwykłej brawury i męstwa...2022-12-141h 05
Podcast Muzeum Historii Polski„Polacy nie gęsi…”, czyli Sarmaci wobec cudzoziemszczyznyCo możemy powiedzieć o Sarmatach? Kim byli i dlaczego są istotni dla historii Polski? "Polacy nie gęsi, iż swój język mają" - jak po wielu wiekach możemy interpretować słynny cytat Mikołaja Reja, zwłaszcza że w okresie Renesansu to właśnie przybysze znad Wisły i Niemna zadziwiali Europę znajomością języków i otwartością na inne kultury? Czy mieszkańcy Rzeczpospolitej Obojga Narodów mieli kompleksy wobec cudzoziemszczyzny, czy wręcz przeciwnie niepowtarzalne już nigdy więcej poczucie wyższości? Skąd wzięło się pojęcie Sarmacji i jak rywalizowaliśmy z Litwinami, k...2022-12-0247 min
Podcast Muzeum Historii PolskiWielki głód. Barbarzyńska polityka StalinaW środku Europy w latach 1932-1933 zagłodzono kilka milionów obywateli Związku Sowieckiego. Za decyzją stał Józef Stalin. Dlaczego Wielki Głód na Ukrainie spotkał się z obojętnością całego świata, a Walter Duranty - dziennikarz, który kłamał na jego temat został uhonorowany prestiżową nagrodą Pulitzera? I co wspólnego z tragedią na Ukrainie miał paranoiczny strach Józefa Stalina przed Polakami? Porozmawiajmy o zbrodni, jej sprawcach i ich obłąkanych motywacjach, a także o pamięci, która ma współcześnie bardzo ważne znaczenie polityczne.
W tym odcinku podcastu z detalami i bez cenzury po...2022-11-2339 min
Podcast Muzeum Historii PolskiZapomniany mundialW tym szczególnym odcinku powrócimy do czerwca 1938 roku. Przeniesiemy się na murawę boiska, na którym polska reprezentacja piłki nożnej stawiła czoła poteżnej drużynie z Brazylii. W jakim składzie zagrali Polacy w swoim debiutanckim meczu? Kto dzisiaj pamięta takie nazwiska jak Ernest Wilimowski czy Leonidas da Silva? Kim był Michał Frank i dlaczego zapadł w pamięć jako wybitny komentator sportowy? Jakie były losy polskich piłkarzy w czasie II wojny światowej i w okresie powojennym? Na te i inne pytania odpowie Marek Stremecki.
Zapraszamy do podcastu Muzeum Historii Polski. To opowieści o wybitn...2022-11-1723 min
Podcast Muzeum Historii PolskiDlaczego świętujemy 11 listopada? Narodziny II RPCo w gruncie rzeczy wydarzyło się 11 listopada 1918 roku i dlaczego ten dzień został Narodowym Świętem Niepodległości? W jakich warunkach powstała nowa Europa po I wojnie światowej i czy burzliwe losy naszego kraju w latach 1918-1923 były wyjątkowe na tle losów innych państw europejskich? Czy odrodzona Polska była pomysłem elit, które siłą narzuciły swoją wizję ludowi? A może jednak zbudowały ją – jak pisał wieszcz Zygmunt Krasiński – pospołu: "z polską szlachtą, polski lud"?
W tym odcinku podcastu Muzeum Historii Polski z detalami i bez cenzury pomówimy o narodzinach II Rzeczpos...2022-11-1052 min
Podcast Muzeum Historii PolskiKrzyżacy. Największy "przekręt" średniowiecznej polityki?Dlaczego Krzyżacy zajmują tak istotne miejsce w polskiej historii? Skąd się wzięli? Czy znaleźli się oni na ziemiach polskich, bo udało im się dokonać fałszerstwa? Jak funkcjonował zakon krzyżacki i za kogo modlili się jego członkowie? Czy do dziś nosimy okulary Sienkiewicza, gdy spoglądamy na rycerzy z czarnym krzyżem na płaszczu? Pomówimy także o tym, co przyniosło zwycięstwo pod Grunwaldem, a także o znaczeniu hołdu pruskiego.
W tym odcinku podcastu Muzeum Historii Polski z detalami i bez cenzury pomówimy o budzących grozę Krzyżaków. Gościem od...2022-11-0448 min
Podcast Muzeum Historii PolskiMiędzy toporem a dybami. Zbrodnia i kara w dawnej PolsceW tym podcaście przyjrzyjmy się z bliska średniowiecznemu światkowi przestępczemu. Czy mieliśmy w swojej historii polskiego Robin Hooda? Dlaczego tak często rozbojem parali się na naszych ziemiach szlachetnie urodzeni i kim byli legendarni polscy rozbójnicy? I wreszcie, czy prawdziwe było wyjątkowe okrucieństwo, jakie zadawano każdemu, kto wchodził na ścieżkę bezprawia? Podobno dyby stanowiły bardziej humanitarny sposób na resocjalizację, a repertuar kar był szeroki i bezwzględny. Przypomnimy też postać Michała Piekarskiego, który targnął się na życie króla Zygmunta III Wazę.
W tym odcinku podcastu Muzeum Historii Polski z detalami i bez...2022-10-2854 min
Podcast Muzeum Historii PolskiPolak, Węgier, dwa bratanki? Mity i rzeczywistość.Co o polsko-węgierskich relacjach mówi nam znane przysłowie "Polak, Węgier, dwa bratanki, i do szabli, i do szklanki"? Czy Węgrzy zawsze byli naszymi przyjaciółmi? Jak te stosunki wyglądały w XX wieku? Dlaczego poznański czerwiec 1956 roku wpłynął na węgierskie powstanie z października tego roku? Kim był Imre Nagy i dlaczego zbezczeszczono zwłoki Jánosa Kádára? Czy Polska stanowiła inspirację dla węgierskiej opozycji demokratycznej na przełomie lat 80. i 90. XX wieku? O tym wszystkim opowie dr Dominik, analityk Instytutu Europy Środkowej, politolog specjalizujący się w tematyce węgierskiej.
Zap...2022-10-2136 min
Podcast Muzeum Historii PolskiCzy Polsce należą się reparacje?Ludzkie życie - czy można przeliczyć je na pieniądze? Na czym polega odszkodowanie, zadośćuczynienie, a czym są reparacje w kontekście strat wojennych? W jaki sposób eksperci kalkulują ich zakres? Czy można mówić o sprawiedliwej odpłacie w przypadku szkód przyniesionych przez wojnę?
Dowiedz się, czy Niemcy rozliczyły się ze swojej mrocznej przeszłości, a państwa Europy Środkowej i Wschodniej mogą domagać się reparacji od współczesnej Rosji.
Gościem Michała Przeperskiego jest prof. dr hab. Piotr Madajczyk, historyk zajmujący się stosunkami polsko-niemieckimi, najnowszą historią Polski oraz przymusowymi migracjami w Europie Środkowej.
Za...2022-10-1233 min
Podcast Muzeum Historii PolskiKatastrofa 1939. Kampania wrześniowaWojna obronna 1939 roku to jedno z najtragiczniejszych wydarzeń w historii Polski. W nieco ponad miesiąc niemieckie dywizje rozbiły do szczętu polską armię, a Sowieci wbili Polakom nóż w plecy, zajmując ogromne obszary wschodniej Polski. Wszystko to przy bierności naszych sojuszników. Czy los Polski był przesądzony już w chwili, w której Hitler wydał rozkaz?
W podcaście z serii „1000 lat. Prześwietlenie” Łukasz Starowieyski światło historycznego roentgena skieruje na tzw. kampanię wrześniową, próbując odpowiedzieć na pytania:
• Czy dla Hitlera Polska od początku była wrogiem numer jeden?
• Dlaczego Francja i Anglia pozostawiły Polskę s...2022-10-051h 00
Podcast Muzeum Historii PolskiCzy to była przyjaźń? Hitler, Stalin i IV rozbiór PolskiCzy czwarty rozbiór Polski w 1939 roku był dla Hitlera i Stalina oczywistością? Czy ideowe różnice pomiędzy nazizmem a komunizmem były tylko elementami politycznego teatru, a wspólna defilada Wehrmachtu i Armii Czerwonej w Brześciu nad Bugiem, która odbyła się 23 września 1939 roku, spotkaniem dwójki przyjaciół? Porozmawiajmy o układzie niemiecko-sowieckim wymierzonym w Polskę i Polaków.
Gościem Michała Przeperskiego jest dr Sławomir Dębski, historyk, dyrektor Polskiego Instytut Spraw Międzynarodowych oraz badacz relacji sowiecko-niemieckich.
Zapraszamy do podcastu Muzeum Historii Polski. To opowieści o wybitnych postaciach sprzed wieków i kulisach kluczowy...2022-09-2338 min
Podcast Muzeum Historii PolskiObrona miast kresowych w '39Połowa września 1939 roku, Polska broni się przed przeważającymi siłami niemieckimi, na wschodzie pozostają głównie oddziały tyłowe. Gdy nad ranem 17 września bez wypowiedzenia wojny polską granicę przekracza Armia Czerwona, opór stawiło jej kilkadziesiąt tysięcy żołnierzy regularnej armii oraz ochotnicy. Heroiczna obrona Kresów była skrajnie trudna – pomimo to stanowi chwalebny rozdział w narodowych dziejach.
Symbolem bohaterstwa była obrona Wilna, Lwowa i Grodna, choć były to nie tylko miasta etnicznie polskie. Czy to dowód, że II RP udało się zbudować atrakcyjny model polskości? Dlaczego polskich miast bronil...2022-09-1736 min
Podcast Muzeum Historii PolskiRosja nigdy nikogo nie zaatakowała. Wojny i rzezie, które stworzyły MoskwęIle prawdy jest w niedawnych twierdzeniach rzecznika Kremla oraz patriarchy Moskwy Cyryla, jakoby w swojej historii Rosja nigdy nikogo nie napadła? W jaki sposób Rosja stała się największym państwem świata, skoro nigdy nie prowadziła wojen agresywnych? Dlaczego rosyjskie elity powtarzają tezę o tym, że Rosja w swojej historii nigdy nikogo nie napadła właśnie teraz, w 2022 roku, kiedy rosyjskie wojska bombardują dziesiątki tysięcy miast w Ukrainie, niszczą szkoły i szpitale, zabijając dziesiątki tysięcy ludzi?
Opowieść rozpocznie się w czasach wczesnego średniowiecza, obejmując m.in. złupienie Kijowa w 1169 roku o...2022-09-081h 35
Podcast Muzeum Historii PolskiCzy Polska mogła obronić się we wrześniu 1939 roku?Salwy z pancernika Schleswig-Holstein spadły na polską składnicę tranzytową na Westerplatte o 4.45. Był 1 września 1939 roku.
Wojsko Polskie zostało - bez wypowiedzenia wojny - zaatakowane na całej długości granicy polsko-niemieckiej, a polskie miasta znalazły się pod niemieckimi bombami. Pomimo heroicznej walki, Polacy ponieśli klęskę.
Czy mogliśmy lepiej przygotować się do wojny? Dlaczego Polska zdecydowała się bronić całej granicy? Czy to nasz kraj był tak słaby czy Niemcy tak silne? I czy kawaleria w 1939 roku. miała sens?
W podcaście Muzeum Historii Polski na te pytania odpowie Grzegorz Rutkowski. Tłem op...2022-09-0141 min
Podcast Muzeum Historii PolskiCzy Ameryka zdradziła Polskę?5 lipca 1945 roku rządy Stanów Zjednoczonych oraz Wielkiej Brytanii cofnęły dyplomatyczne uznanie rządowi II Rzeczpospolitej rezydującemu w Londynie. Kilka miesięcy wcześniej miała miejsce konferencja jałtańska, gdzie ustalono, że powstanie nowy, powołany w Moskwie rząd Polski. Czy Polska została zdradzona przez anglosaskich sojuszników? Kim był Franklin Delano Roosevelt, najdłużej urzędujący prezydent USA w historii? Co kształtowało politykę zagraniczną USA I połowy XX wieku i czy miała na nią wpływ sowiecka agentura?
Gościem Michała Przeperskiego był redaktor Piotrem Zaremba, publicysta, historyk, a...2022-08-2432 min
Podcast Muzeum Historii PolskiTo wcale nie był cud. Wojna polsko-bolszewicka 1920 roku„Cud nad Wisłą” – tak zwykło się mówić o bitwie stoczonej w sierpniu 1920 roku pomiędzy oddziałami radzieckiej Armii Czerwonej a Wojskiem Polskim. Dlaczego dla błyskotliwych dowódców, walecznych żołnierzy jest to krzywdzące określenie? Spróbujemy zmierzyć się też z tezą, iż Polska zatrzymała komunistyczną powódź, która mogła zalać całą Europę. Będzie też o tym, dlaczego nie warto nam było zdobywać Kijowa oraz czy ostatecznie... nie przegraliśmy naszej wygranej?
O tym w podcaście Muzeum Historii Polski „1000 lat. Prześwietlenie” opowie Łukasz Starowieyski. Tłem opowieści będzie wojna polsko-bolszewicka, czerwony terror...2022-08-1550 min
Podcast Muzeum Historii PolskiRozbicie dzielnicowe. Saga rodu PiastówSpisując testament Bolesław Krzywousty próbował zatrzymać bieg historii. Umiera w 1138 roku. Dla Polski to data graniczna. Synowie Krzywoustego rzucają się sobie do gardeł, kolejne pokolenia rozszarpują kraj na coraz drobniejsze części, a tron krakowski zmienia się w gorące krzesło. Rozpoczyna się rozbicie dzielnicowe, które potrwa niemal 200 lat, aż do koronacji Władysława Łokietka w 1320 roku.
Tym razem w podcaście Muzeum Historii Polski „1000 lat. Prześwietlenie” Łukasz Starowieyski zabiera nas w podróż do średniowiecznej Polski. Tłem opowieści będą zdrady, bratobójcze wojny, morderstwa, zamachy i korona, która nie zawsze przynosi szczęście. Posłuchaj...2022-08-1052 min
Podcast Muzeum Historii PolskiBarykady łączyły PowstańcówDokładnie o godzinie 17.00 na magazyny na ulicy Stawki uderzył Oddział Dyspozycyjny "A" Kedywu Okręgu Warszawskiego AK. Obiekt został w krótkim czasie przejęty przez jeden z najlepiej wyszkolonych i uzbrojonych oddziałów Armii Krajowej w Warszawie. Stare Miasto zdobyło w ten sposób dostęp do zapasów wyżywienia i odzieży, zabezpieczając walczących na kolejny miesiąc.
W Podcaście Muzeum Historii Polski zagłębimy się w spór dzielący historyków od dekad: czy istnieje jedna wersja opowieści o Powstaniu, której powinniśmy się trzymać? Opowiemy także o zaskoczeniu Niemców i nielicz...2022-08-0133 min
Podcast Muzeum Historii PolskiRozliczanie komunizmuCzy rozliczenie komunistycznego reżimu jest wciąż otwartym rozdziałem historii Polski? Kto może dokonać ostatecznego rozrachunku i na jakich zasadach? Jak oceniać polskie spojrzenie na trudną przeszłość? Rządząca przez 45 lat w okresie powojennym komunistyczna monopartia wprowadziła w Polsce niedemokratyczny ustrój, który trwał do 1989 roku. Czy III Rzeczpospolita poradziła sobie z poprzedzającym ją okresem? Zapytamy o rolę instytucji takich jak sądy oraz Instytut Pamięci Narodowej. Co wyróżnia Polskę na tle państw regionu w procesie rozliczania z komunizmem? O tym wszystkim usłyszycie w podcaście Muzeum Historii Polski. Gościem Michała Przep...2022-07-0637 min
Podcast Muzeum Historii PolskiDawne Polaków podróżePierwszych polskich podróżników okresu I Rzeczpospolitej nie nazwiemy turystami. Kim byli? Co możemy powiedzieć o tych, którzy odważyli się przekraczać granice państw Europy? Czy byli to wyłącznie dyplomaci? Dlaczego podróż odgrywała tak istotną rolę w kształtowaniu młodego człowieka z "dobrego domu"? O tym wszystkim w specjalnym - turystycznym - odcinku podcastu Muzeum Historii Polski "Prześwietlenie. Inne historii Polski". Pochylimy się nad tym, jak w czasach renesansu podróżowali nasi magnaci i na które uczelnie najczęściej wysyłali swoich synów. Wspomnimy o tym, czym był Grand Tour po europejskich stolicach...2022-06-1552 min
Podcast Muzeum Historii PolskiNieudana reanimacja. Ostatnie lata PRL.Jak to się stało, że komunizm upadł? Czy możliwe było naprawienie PRLu? Czy ktokolwiek wierzył w reformy gospodarcze i obietnice polityczne tamtych czasów? W najnowszym odcinku podcastu Muzeum Historii Polski wsiądziemy na swoisty historyczny rollercoaster lat 80-tych; od szczytu solidarnościowego entuzjazmu, przez mroki stanu wojennego, kocie łby kryzysu ostatnich lat komunizmu, aż do przedświtu nadziei na wolność. Przewodnikami tej wycieczki będą Łukasz Starowieyski i dr Michał Przeperski, rzecznik prasowy Muzeum Historii Polski.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny 2022-05-2742 min
Podcast Muzeum Historii PolskiŁukaszowcy. Malarze niepodległości30 kwietnia 1939 roku, prezydent USA Franklin Delano Roosevelt otworzył Nowojorską Wystawę Światową, która pod hasłem „Świat Jutra” miała zaprezentować wizję postępu społecznego i rozwoju techniki.
Wśród eksponatów na polskim pawilonie znalazł się cykl obrazów Bractwa św. Łukasza, który po 83 latach wraca do Polski, gdzie znajdzie się jako element wystawy stałej Muzeum Historii Polski. Obrazy Łukaszowców, bo tak nazywano tą grupę artystyczną przedstawiają najważniejsze wydarzenia z historii Polski, jej wkład w rozwój cywilizacji zachodniej, relacje z sąsiadami, tradycje tolerancji i konstytucjonalizmu.
Kim byli Łukaszowcy? Co czyni ich sztukę wyjątkową? Wreszcie, czemu n...2022-05-0634 min
Podcast Muzeum Historii Polski#MojaPamiątkaAkcja #MojaPamiątka została zainicjowana w pierwszych tygodniach pandemii koronawirusa. Zachęcała do podzielenia się swoim wspomnieniami osoby po 60. roku życia, z których Muzeum Historii Polski stworzyło wirtualną wystawę. Punktem wyjścia do opowieści mogło być zdjęcie, dokument lub film wideo z domowego archiwum. Do Muzeum wpłynęło prawie 400 prac. Wystawa opowiada o wydarzeniach z naszej historii od XIX w. po czasy współczesne. Akcja pod patronatem Premiera Mateusza Morawieckiego.
O #MojejPamiątce rozmawiają Gabriela Sierocińska-Dec, koordynator akcji i dr Michał Przeperski z Muzeum Historii Polski.2022-03-1020 min
Podcast Muzeum Historii PolskiEnigma. Zagadka rozwiązanaCzym była Enigma? Jak jej używano? Co legendarna maszyna szyfrująca ma wspólnego z dzisiejszymi komputerami? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań znajdziecie w podcaście Muzeum Historii Polski, w którym Michał Nałęcz-Nienewski, jeden z kuratorów wystawy “Enigma. Zagadka rozwiązana” rozmawia z dr Markiem Grajkiem, kryptologiem, informatykiem, specjalistą w dziedzinie szyfrów.
Chcecie zobaczyć oryginalny egzemplarz polskiej repliki Enigmy na własne oczy? Wystawa "Enigma. Zagadka rozwiązana" czeka na Was w Kordegardzie. Galerii Narodowego Centrum Kultury do 28 listopada 2021 r. przy ul. Krakowskie Przedmieście 15/17 w Warszawie. Wstęp wolny.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury...2021-11-1231 min
Podcast Muzeum Historii PolskiWojna trwałaby dwa lata dłużej? Złamanie kodu EnigmyO szyfrach Enigmy Niemcy mówili, że są „niemożliwe do przezwyciężenia”. Ten błąd pychy znacznie przyspieszył ich klęskę – część historyków mówi, że nawet o dwa lata. Kto złamał szyfr, kto zrekonstruował urządzenie? Jak była rola Polaków? Dlaczego Brytyjczycy tak długo ukrywali prawdę o niemieckim urządzeniu szyfrującym – o tym usłyszycie w kolejnym odcinku podcastu Muzeum Historii Polski. Łukasz Starowieyski prześwietlił historię tego urządzenia i niezwykłą historię złamania jego szyfru – jego gościem jest Grzegorz Rutkowski z Muzeum Historii Polski.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Podcast zrealizo...2021-11-0534 min
Podcast Muzeum Historii PolskiWygnani na poniewierkę. Losy żołnierzy i cywilów po upadku Powstania WarszawskiegoGdy 3 października 1944 podpisany został układ o zaprzestaniu działań wojennych w Warszawie, skończyło się powstanie, a zaczęła nowa gehenna. Do obozów urządzanych przez Niemców szli nie tylko walczący z bronią w ręku żołnierze, ale też mieszkańcy miasta. Przez największy z nich, w Pruszkowie, przeszło od 350 do 650 tys. osób. W tym odcinku podcastu Muzeum Historii Polski prześwietlimy ich popowstańcze losy. Gdzie zaprowadził ich los? Ile osób zginęło? Jak wyglądał obóz przejściowy w Pruszkowie? Pokażemy też warszawskich Robinsonów, czyli osoby, które po upadku powstan...2021-10-2234 min
Podcast Muzeum Historii PolskiKobiety w Powstaniu WarszawskimSzacuje się, że w Powstaniu Warszawskim wzięło udział nawet 12 tysięcy kobiet, co stanowiło ok. 20 proc. wszystkich powstańców. Kobiety w powstaniu to nie tylko sanitariuszki i emisariuszki. Wiele z nich przeprowadzało powstańców przez ciemne i wilgotne kanały, podkładało miny, a nawet chwytało za karabiny na równi z mężczyznami. Jaka była więc rola kobiet w Powstaniu Warszawskim? W czym się specjalizowały? Czemu zdecydowały się walczyć? Tego wszystkiego dowiecie się z podcastu historycznego "1000 lat. Prześwietlenie", w którym Łukasz Starowieyski rozmawia z Sebastianem Pawliną, historykiem, pisarzem i pracown...2021-09-3032 min
Podcast Muzeum Historii PolskiOd debiutu do sportowej potęgi. Polacy na igrzyskach olimpijskichCzas na kolejną odsłonę podcastu Muzeum Historii Polski. Tym razem pełną sportowych emocji, ale też niezwykłych postaci i wielkich czynów dokonywanych nie tylko na sportowych, ale też na wojennych arenach. Prześwietlimy polski udział w igrzyskach olimpijskich. Pokażemy trudne początki, łącznie z odwołanym na miesiąc przed Igrzyskami debiutem olimpijskim, gdy z powodu wojny bolszewickiej sportowcy zamiast na Igrzyska do Antwerpii pojechali na front. Spotkamy się z niezwykłymi postaciami: Haliną Konopacką - dyskobolką, poetką i kierowcą, która w 1928 r. zdobyła złoty medal olimpijski, a 11 lat później w czasie kampanii wrześniowej uratował...2021-07-2335 min
Podcast Muzeum Historii Polski500 lat dzwonu ZygmuntDzwon Zygmunt, błędnie nazywany „Dzwonem Zygmunta” obchodzi dziś 500 lat! To z całą pewnością najsławniejszy z polskich dzwonów, ustępujący gabarytami jedynie licheńskiemu dzwonowi „Maryja Bogurodzica”. Ten wiszący w Katedrze na Wawelu dzwon, bije już od 1521 roku. Do wprawienia go w ruch, zupełnie jak przed wiekami wciąż wykorzystuje się siłę ludzkich mięśni, a każdy dźwięk, który się z niego wydobywa, jest wspólnym wysiłkiem nawet 12 osób, jednocześnie pociągających za linę.
O niezwykłej historii „Zygmunta”, Bractwie Dzwonników Wawelskich, a także mitach, które wokół niego powstały opowie Marek Stremecki...2021-07-0909 min
Podcast Muzeum Historii PolskiKastrat, stare bóstwa, i trójkąt małżeński. Polska XI i XII wiekuW kolejnym odcinku podcastu Muzeum Historii Polski „1000 lat. Prześwietlenie ” Łukasz Starowieyski znów wróci do czasów początków Polski. To będzie podróż po wyjątkowo chwiejnym państwie − które od potęgi do zupełnego upadku dzielić mogło ledwie kilka lat: jak w przypadku czasów Mieszka II. Syn Bolesława odważnie rzucał rękawice cesarzowi, by po dziewięciu latach żebrać o pomoc, zrzekając się korony. Spotkamy się też ze starymi bóstwami, o których groźnym powrocie ze zgrozą piszą ówcześni kronikarze. Zobaczymy Polskę spustoszoną tak, jak nie była nigdy wcześniej, ani zapewne nigdy...2021-06-2845 min
Podcast Muzeum Historii PolskiFutbol. Jak to się w Polsce robiło?Czas na kolejny podcast Muzeum Historii Polski. Tym razem Łukasz Starowieyski przyjrzy się najpopularniejszemu sportowi, a być może też najpopularniejszej rozrywce na świecie - czyli piłce nożnej, która na polskie ziemie przywędrowała w samej końcówce XIX w. Nie od razu się przyjęła, uważano ją nawet za niebezpieczną - grożącą nawet śmiercią i nie patriotyczną. Zdecydowanie przegrywała z ... gimnastyką. Dlaczego? O tym w rozmowie z historykiem sportu dr Robertem Gawkowskim z Uniwersytetu Warszawskiego. Jak wyglądał pierwszy mecz na ziemiach polskich i czemu trwał zaledwie 6 minut, czy porażka 0:3 może być honorowa? Kto komu daw...2021-06-1141 min
Podcast Muzeum Historii PolskiPowstania i plebiscyty. Wojna o Górny Śląsk.W kolejnym epizodzie podcastu Muzeum Historii Polski "1000 lat. Prześwietlenie" przeniesiemy się na Śląsk w szczególnie burzliwych czasach - początku XX w. i wracającej polskiej niepodległości. Łukasz Starowieyski i jego gość prof. Cecylia Leszczyńska z Uniwersytetu Warszawskiego, przeprowadzą nas przez 3 powstania i plebiscyt. Czy Śląsk się Polsce należał skoro w jej granicach leżał ostatnio 600 lat wcześniej? Kto go zamieszkiwał? Dlaczego przegraliśmy plebiscyt i ile było w tym winy rządu w Warszawie. Dlaczego rząd zakazywał się Ślązakom bić? Dlaczego wreszcie o ostatecznej linii granicy kreślili Chińczyk z Brazylijczykiem...2021-05-3134 min
Podcast Muzeum Historii PolskiCzasy Stanisławowskie - kierunek oświecona zagładaW podcaście Muzeum Historii Polski „1000 lat. Prześwietlenie” zajmiemy się zagładą I Rzeczpospolitej. Czy można było jej uniknąć? Co sprawiło, że jedno z największych państw ówczesnej Europy – większe od Hiszpanii, czy Francji, zostało w ciągu 30 lat rozdrapane, tak że zniknęło z map świata? Czy można było je uratować i jak? Czy Stanisław August Poniatowski, ostatni władca, to marionetka Rosji, zdrajca, a może po prostu realista? A uchwalenie Konstytucji 3 Maja, to zamach stanu, czy może wola Polaków i Litwinów, powód do chwały, czy gwóźdź do trumny? Opowiem...2021-05-0344 min
Podcast Muzeum Historii PolskiSYBERIA PO POLSKU - KRAINA NIE TYLKO MĘCZEŃSTWA.Słuchając podcastu Muzeum Historii Polski „1000 lat. Prześwietlenie”, tym razem udamy się w daleką podróż ‒ na Syberię. Brzmi to złowróżbnie, ale ta kraina ma dwa oblicza. Przez pokolenia kojarzyła się Polakom przede wszystkim z katorgą i cierpieniem. Tam właśnie zsyłani byli walczący o wolność przeciw caratowi ‒ konfederaci barscy, powstańcy z kolejnych polskich zrywów czy konspiratorzy. Z drugiej strony jest takie powiedzenie, że Rosjanie Syberię odkryli, a Polacy skolonizowali. „To nasz inżynier budował tam drogi i koleje wytyczał, i skarby kruszców odkrywał, i ziemiami zarządzał, i przedsiębiorstwa handlowe zakładał, i szkoły wznos...2021-04-2633 min
Podcast Muzeum Historii PolskiCYTADELA WARSZAWSKA – nie tylko czarna legendaCzas na kolejny odcinek podcastu Muzeum Historii Polski „1000 lat. Prześwietlenie”. Tym razem prześwietlimy budowlę i jej czarną legendę. Na podstawie jej historii można praktycznie napisać więzienną historię Polski XIX i początków XX wieku. Odcisk carskiego buta dławił też wszelkie próby wyzwoleńcze, a na stokach twierdzy zawisło wielu polskich bohaterów. Ale czy rzeczywiście Cytadela to samo zło? Wraz z Łukaszem Sobechowiczem z Muzeum Historii Polski przejdziemy się po korytarzach warszawskiej Cytadeli. To będzie wyprawa w czasie i przestrzeni po zakamarkach twierdzy, ale też polsko-rosyjskiej historii. Będzie nie tylko o cierpieniu 40 tysi...2021-03-1832 min
Podcast Muzeum Historii PolskiBITWA POD GRUNWALDEM − niewykorzystany triumf?Słuchając podcastu Muzeum Historii Polski „1000 lat. Prześwietlenie” wybierzemy się na bitewne pole. Grunwald to jedna z najsławniejszych polskich bitew i jedna z największych średniowiecznej Europy. I jedno z najwspanialszych polsko-litewskich zwycięstw. Zastępy dumnych Krzyżaków zostały starte w pył. Czemu jednak ten niezwykły triumf przyniósł tak mało bezpośrednich korzyści? Czemu na przyłączenie Gdańska do Polski trzeba było jeszcze czekać ponad pół wieku? Czy Litwini naprawdę uciekli z pola walki i czy rzeczywiście była to tak wielka bitwa, jak mówią ówcześni kronikarze? Czy Krzyżacy byli samy...2021-03-0244 min
Podcast Muzeum Historii PolskiMiasto i nowoczesność – rewolucja technologiczna w XIX w.W podcaście Muzeum Historii Polski „1000 lat. Prześwietlenie” zapraszamy na wycieczkę po mieście. Mieście u progu wejścia w nowoczesność – czyli na początku XIX w. Właśnie wówczas rewolucja technologiczna w krótkim czasie wywróciła powoli dotąd zmieniający się świat. A największej przemianie poddała miasta. Przez setki, a może tysiące lat zamieszkiwało w nich zaledwie 10-15 procent ludności. W ciągu kilkudziesięciu kolejnych jak grzyby po deszczu zaczęły wyrastać wielusettysięczne monstra. Dlaczego u progu XIX w. historia tak przyspieszyła? Jak żyło się w miastach bez kanalizacji, bie...2021-01-2833 min
Podcast Muzeum Historii PolskiPolskie Państwo Podziemne – fenomen na światową skalę?W kolejnym odcinku podcastu Muzeum Historii Polski „1000 lat. Prześwietlenie” zejdziemy do podziemia! A dokładniej do Polskiego Państwa Podziemnego. To będzie opowieść o prawdziwym fenomenie na skalę światową. Zorganizowana konspiracja w czasie II wojny światowej w Polsce liczyła ok. 400 tys. osób. Najwięcej oczywiście było żołnierzy Armii Krajowej, ale ok. 50 tys. osób zajmowało się działalnością cywilną. Jak było to możliwe w warunkach brutalnej okupacji? Czym zajmowały się struktury cywilne i po co istniały? Czego dokonały oddziały zbrojne? O tym wszystkim Łukasz Starowieyski rozmawia z Grzegorzem Rutkowskim, hi...2021-01-2733 min
Podcast Muzeum Historii PolskiPotop Szwedzki, być może największa tragedia w historii PolskiSłuchając podcastu Muzeum Historii Polski „1000 lat. Prześwietlenie” przeniesiemy się w czasy być może największej tragedii w całej historii naszego kraju. Wojna ze Szwedami, w powiązaniu z innymi konfliktami zbrojnymi, powstaniem kozackim oraz towarzyszącym im głodowi i zarazom, spowodowała, że ludności Polski skurczyła się z 11 do 7 mln! Jak doszło do tej hekatomby? Kto okazał się prawdziwym zdrajcą, a kto bohaterem nie bez skazy? Czy obrona Częstochowy to rzeczywiście był przełom? I co z wizją Henryka Sienkiewicza – na ile wszyscy patrzymy na potop jego oczami. O tym opowie nam – dziennikarz i...2021-01-2542 min
Podcast Muzeum Historii PolskiZ mroku legend do europejskiego mocarstwa, 100 lat, w których powstała PolskaW podcaście Muzeum Historii Polski „1000 lat. Prześwietlenie”, zapraszamy do podróży w mroki dziejów, gdzie historia miesza się z legendami i czasem nieprawdopodobnymi wręcz hipotezami. Opowiemy o początkach historii Polski. Od legendarnych założycieli państwa przez pierwszego historycznego władcę – Mieszka, aż po Bolesława Chrobrego.
Czy Lech, Popiel i Piast istnieli naprawdę, czy Mieszko był wikingiem, czy Gniezno rzeczywiście było pierwszą stolicą Polski – prawda to, czy późniejszy wymysł. Kto tak naprawdę ochrzcił się w 966 r.? O tym wszystkim opowie Łukasz Starowieyski (historyk i dziennikarz) oraz dr Tomasz Borowski z Muzeum Historii Polski.
Dofinansowan...2021-01-0143 min
Podcast Muzeum Historii Polski10. ROCZNICA KATASTROFY SMOLEŃSKIEJ10 kwietnia 2010 roku o g. 8.41 pod Smoleńskiem doszło do katastrofy Tu-154. Zginęły wszystkie 96 osób. Wśród nich na pokładzie znajdował się prezydent Lech Kaczyński z małżonką Marią, politycy, ludzie kultury, rodziny katyńskie i załoga.
Zapraszamy do wysłuchania specjalnej rozmowy, w której przypominamy tamte dramatyczne chwile. Osoby wypowiadające się: dyrektor Muzeum Historii Polski Robert Kostro i była poseł Lena Dąbkowska - Cichocka nie stronią od osobistych, przejmujących tonów. Przypominają osoby im bliskie, z którymi współpracowali, cenili czy podziwiali, którzy jak Tomasz Merta współtworzyli Muzeum Historii Po...2020-05-1919 min