Shows
NKV LeidenWaszink (Van Cobet tot Waszink, deel XIV)In deze laatste aflevering van ‘Van Cobet tot Waszink’ gaat Bram in op het fenomeen Waszink. Deze geniale opvolger van Muller maakte tijdens de oorlog een zware tijd mee. Dit kwam ook naar voren in zijn inaugurele rede uit 1945, die de hoopvolle en toepasselijke titel ‘Humanitas’ droeg. Waszink was een wetenschappelijke uitblinker die niet alleen veel internationale lof verwierf, maar ook Europese classici na de oorlog wist te verbinden. Ook onder zijn eigen studenten was hij razend populair: van heinde en verre kwam men naar Leiden om zijn vrijdagmiddagcolleges bij te wonen, waarvan de onderwerpen – heel modern – na inspraak van de stude...2020-10-0620 min
NKV LeidenVan Groningen en de gijzelaars van Gestel (Van Cobet tot Waszink, deel XIII)B.A. van Groningen, hoogleraar Grieks van 1928 tot 1963, was een tegenpool van F. Muller Jzn.: hij behoorde tot de 'raddraaiers' van het anti-Duitse verzet aan de Leidse universiteit en werd als zodanig met vele Nederlandse intellectuelen opgesloten in Kamp Sint-Michielsgestel. Onder de classici in het kamp bevonden zich ook M.A. Schwartz, Onno Damsté en Cees Spoelder -- de vier classici stonden al eerder met elkaar in contact (de classiciwereld was immers klein...) en de klassieke talen werden door hen ook in het kamp beoefend. In deze aflevering neemt Bram ons mee langs een aantal mooie verhalen die met d...2020-09-2917 min
NKV LeidenHet raadsel Muller (Van Cobet tot Waszink, deel XII)F. Muller Jzn. had er al een stormachtige carrière op zitten toen hij in 1921 hoogleraar werd in Leiden. Muller was in alle opzichten de tegenpool van Hartman: Muller zette de deur open voor de nieuwe, Duitse inzichten uit de ‘Altertumswissenschaften’ en de taalkunde, en daarmee was hij een vertegenwoordiger van de modernere stroming in de klassieken. Maar Muller drijft door in zijn germanofilie naarmate de oorlog nadert. Terwijl zijn collega’s in opstand komen tegen de nationaalsocialistische invloeden op de universiteit, wordt Muller lid van de Kultuurraad en pleit hij in zijn rectorale rede voor ‘eenheid’. Maar aan het eind va...2020-09-2224 min
NKV LeidenDe lesstof (Van Cobet tot Waszink, XI)Wat leerde men zoal op het gymnasium? Op slechtere scholen kwam men maar tot en met Xenophon, Caesar en Ovidius, maar op de betere scholen kwam er een breed scala aan auteurs langs, waarvan ook oude boekenlijsten van het Stedelijk Gymnasium Leiden getuigen. Naast vertalen besteedde men aandacht aan de zogeheten Themata, het vertalen van Nederlandse teksten naar het Latijn. De cultuur, oude geschiedenis en taalwetenschap zijn ondergeschoven kindjes, maar vanaf 1916 van tijd komt daar officieel verandering in – waarbij Xenophon het onderspit delft…
Deze podcast is het elfde deel van de reeks "Van Cobe...2020-09-1514 min
NKV LeidenEen eeuw gymnasiaal debat (Van Cobet tot Waszink, deel X)In deze aflevering gaat Bram dieper in op de geschiedenis van het gymnasium, en die begint in de Franse tijd. In deze periode wordt de Latijnse school aan allerlei regels onderhevig, en die regels zouden in de loop van de 19de eeuw nog vele malen veranderen. Ook in de 19de eeuw kende het gymnasium ups en downs, zo steeg het aantal gymnasiumleerlingen in de jaren 1860 niet mee met het inwoneraantal van Nederland. Waar heeft het gymnasium zijn huidige populariteit dan aan te danken?
Deze podcast is het tiende deel van de reeks "Van Cobet tot Waszink. De...2020-09-0823 min
NKV LeidenVan studie naar school (Van Cobet tot Waszink, deel IX)De populariteit van het gymnasium fluctueerde nogal, en daarmee de kansen op werk voor de classici. Het werk op een school lag echter vroeger, net als nu, voor de hand, en de pedagogiek won geleidelijk aan belang (uiteraard tot afkeer van J.J. Hartman). In deze podcast nemen we een kijkje in de keuken van het gymnasium, de belangrijkste werkgever voor classici.
Deze podcast is het negende deel van de reeks "Van Cobet tot Waszink. De klassieken in Leiden, 1850-1950" waarin Bram van der Velden ons over de geschiedenis van het vakgebied der klassieke talen in Leiden...2020-09-0116 min
NKV LeidenDisputen en tentamens (Van Cobet tot Waszink, deel VIII)Aanvankelijk is het bij de opleiding klassieken één en al tekstkritiek wat de klok slaat. Het is dan ook tekenend dat Caspar Reuvens, van 1818 tot 1835 de eerste hoogleraar archeologie ter wereld, vele decennia lang geen opvolger krijgt. Langzaamaan sijpelen de oude geschiedenis en de materiële cultuur het programma binnen, niet in de laatste plaats dankzij de disputen, die het de studenten mogelijk maakten onderwerpen te behandelen die buiten de gebaande paden vielen (zoals de al eerder genoemde Altertumswissenschaften). Bovendien vormden de dispuutsvergaderingen een welkome gelegenheid om niet onder de priemende ogen van de docent het vak te beoefenen...
...2020-08-2415 min
NKV LeidenTeunis zat op een kurk (Van Cobet tot Waszink, VII)Hoe beleefden de studenten klassieke talen hun studie in de periode tussen 1850 en 1950? Aanvankelijk was studeren een elitaire bezigheid: gymnasia en universiteiten waren duur. Een loophole in het systeem is echter het toelatingsexamen van de universiteit: ook zonder het afronden van je gymnasiumopleiding kun je deze niet al te lastige toets doen. Aanvankelijk moeten alle studenten in hun eerste jaar bovendien college volgen op alle faculteiten, voordat ze zich kunnen specialiseren in een vakgebied. Maar in deze specialisatie valt het studeren soms tegen: de al eerder genoemde Beck streeft rond 1900 onderwijsvernieuwingen na, die de didactiek van de niet altijd...2020-08-1720 min
NKV LeidenBenoemingen (Van Cobet tot Waszink, VI)Stel je voor: de hoogleraar Grieks gaat met emeritaat, hoe zoek je dan anno 1900 - een tijd zonder aio's, UD's en UHD's - een nieuwe? Wat dit betreft lijden we aan bronnenschaarste, maar één opvallend document uit de nalatenschap van de familie Damsté vertelt een paar pikante verhalen uit het alledaagse leven van de 19de-eeuwse hoogleraren.
Deze podcast is het vijfde deel van de reeks "Van Cobet tot Waszink. De klassieken in Leiden, 1850-1950" waarin Bram van der Velden ons over de geschiedenis van het vakgebied der klassieke talen in Leiden vertelt.
Bra...2020-08-0920 min
NKV LeidenDe buitenlanders (Van Cobet tot Waszink, deel V)‘Geen wetenschap voor de wetenschap, maar voor je eigen levensgeluk’, zo doet J.J. Hartman de rond 1900 ontstane Altertumswissenschaften af. De Nederlandse wetenschappers zien de nieuwe methodes van de oudheidwetenschappen en tekstkritiek niet zitten. Classici als Cobet en Hartman staan nauwelijks in contact met buitenlandse wetenschappers en houden er toch vooral hun eigen methoden op na. Maar waarom bewonderen de grote buitenlandse classici als Housman en Madvig de eigenheid van de ‘Nederlandse filologie’ toch zo? En wat is precies de eigenheid van die ‘Nederlandse filologie’?
Deze podcast is het vijfde deel van de reeks "Van Cobet to...2020-08-0315 min
NKV LeidenVrouwen (Van Cobet tot Waszink, deel IV)Rond de eeuwwisseling komen er steeds meer vrouwen op de universiteit studeren, en voor- en tegenstanders laten van zich horen. Onder de tegenstanders zouden we misschien de wat conservatieve leerlingen van Cobet willen rekenen, en wat de aartsconservatieve Hartman betreft, krijgen we gelijk – maar het ligt toch iets complexer. Hoe reageert de wereld der klassieken op deze grote maatschappelijke verandering?
Deze podcast is het vierde deel van de reeks "Van Cobet tot Waszink. De klassieken in Leiden, 1850-1950" waarin Bram van der Velden ons over de geschiedenis van het vakgebied der klassieke talen in Leiden vertelt.
...2020-07-2616 min
NKV LeidenDe Nieuwe Tijd (Van Cobet tot Waszink, deel III)Terwijl de nobelprijswinnaars Kamerlingh Onnes, Zeeman en Lorentz baanbrekende ontdekkingen doen aan de bètafaculteit fulmineren er nogal wat alfa-academici tegen 'De Nieuwe Tijd'. Eén van hun voormannen was prof. dr. J.J. Hartman, hoogleraar Latijn, die met ambtsgenoten als P.H. Damsté de fiets en het elektrisch licht belachelijk maakte in (overigens prijswinnende) gedichten. Maar achter deze wat kinderachtig ogende stellingmakerij gaat een grotere maatschappelijke verandering schuil...
Deze podcast is het tweede deel van de reeks "Van Cobet tot Waszink. De klassieken in Leiden, 1850-1950" waarin Bram van der Velden ons over de...2020-07-2011 min
NKV LeidenHet woelige leven van Botto Wiglius Schultetus Aeneae (Van Cobet tot Waszink, deel II)Van de wereldberoemde Carel Gabriel Cobet wenden we nu onze blik naar de geheel vergeten Botto Wiglius Schultetus Aeneae, een Friese medicus met klassieke pretenties. Bij zijn promotie in de medicijnen baarde Schultetus Aeneae opzien -- niet alleen door zijn stellingen (die voor een deel betrekking hadden op totaal buiten zijn eigen vakgebied liggende zaken), maar ook door het venijnige staartje dat deze promotie kreeg...
Deze podcast is het tweede deel van de reeks "Van Cobet tot Waszink. De klassieken in Leiden, 1850-1950" waarin Bram van der Velden ons over de geschiedenis van het vakgebied der klassieke...2020-07-1315 min
NKV LeidenDe trein naar Leiden (Van Cobet tot Waszink, deel I)De naam van Carel Gabriel Cobet valt al snel in een geschiedenis van de studie der klassieken in Nederland. Cobet maakte school, maar zijn aanpak werd niet door iedereen gewaardeerd. Dr. Bram van der Velden neemt ons mee naar het Nederland van de 19de eeuw om te kijken naar kritiek op Cobets misschien wat al te radicale tekstkritische methoden...
Deze podcast is het eerste deel van de reeks "Van Cobet tot Waszink. De klassieken in Leiden, 1850-1950" waarin Bram van der Velden ons over de geschiedenis van het vakgebied der klassieke talen in Leiden vertelt.
...2020-07-0611 min