Shows
Myrka ÍslandLjósufjöllÁrið er 1986. Þetta var á þeim árum þegar slys lítilla flugvéla voru allt of algeng og kröfðust margra mannslífa. Skoðum eitt af þessum hræðilegast slysum, þegar lítil vél fórst á leið sinni frá Ísafirði til Reykjavíkur. Vegna ofsaveðurs voru björgunarstörf afar erfið en enn á ný sönnuðu björgunarsveitirnar gildi sitt í samfélaginu. Var einhverjum um að kenna að svona fór, hvernig voru siðferðisreglur blaðamanna, hvað er flugbrautasveitin og hversu margir búa eiginlega í Bolungavík?2025-07-2558 minMyrka ÍslandJörundur hundadagakonungurSíðasti þátturinn í áttundu seríu fjallar um fjárglæframanninn, spilafíkilinn, skipstjórann, landkönnuðinn, fangann, landnemann, löggæslumanninn, túlkinn, njósnarann, umbótamanninn, kaupmanninn og síðast en ekki sísts, æðsta ráðamann Íslands, Jörgen Jörgensen! Þótt aldrei hefði hann reyndar kallaði sig konung yfir einu eða neinu.2024-05-031h 15Myrka ÍslandFerðalangurinn Guðríður ÞorbjarnardóttirFörum nánast til upphafs Íslandssögunnar að þessu sinni og kynnumst hinni víðförlu konu Guðríði Þorbjarnardóttur sem samkvæmt sögum ferðaðist um allan hinn þekkta heim víkingatímans; frá Vesturheimi til Rómar. Sem er áhugavert út af fyrir sig. Enn áhugaverðara er hvernig hún hefur verið notuð til landkynninga og í þjóðernislegum áróðri. Jafnvel hægt að færa rök fyrir því að hún hafi verið tekin í nútímalega dýrðlingatölu.2024-04-261h 24Myrka ÍslandRammíslensk óveðurEnn köfum við í spurningalista Þjóðminjasafnsins sem eru hafsjór af frábærum heimildum. Í þessum þætti dugði mér þó að styðjast aðeins við einn sögumann, engan annan en Magnús frá Gilsbakka í Borgarfirði. Í spurningalistanum "Hamfarir" skrásetti hann fjöldann allan af óveðrum á 20.öldinni sem all flestir Íslendingar fyrr og síðar, kannast við lýsingarnar á.. Það er komið að því að Sigrún móðgi eldri borgara af Boomer kynslóðinni.2024-04-191h 32Myrka ÍslandMá ég eiga við þig morð?Í miðjum Móðuharðindunum kom upp undarlegt mál á Suðurnesjum. Niðursetningurinn, og að okkar mati, breytingaskeiðskonan Elín tapaði lífi sínu við grunsamlegar aðstæður. Til að leysa úr málinu voru misgáfulegir menn sem gátu alls ekki orðið sammála um eitt eða neitt, enda blandaðir inn í klassíska, íslenska embættismannaflækju. Og hverjir liðu fyrir þá flækju aðrir en almúginn?2024-04-121h 01Myrka ÍslandSögur af söndumÍ sendnum fjörum Suðurlands má finna margar dularfullar sögur af yfirnáttúrulegum fótsporum og fyrirbærum. Þar fyrir utan býður þátturinn upp á heilmikinn haturspóst. Ekki aðeins vegna landafræði, heldur vegna mögulegra rangfærslna um vita og brýr landsins, að ógleymdri blessaðri málfræðinni. Það er af nógu að taka!2024-04-051h 10Myrka ÍslandGaldra ImbaErfiðar konur hafa löngum þótt óþægilegar og þá getur verið gott að saka þær um nornaskap. Svo var um Ingibjörgu nokkra Jónsdóttur sem var uppi á hinni stórhættulegu 17. öld. Eftir að maður hennar hafði verið ásakaður um galdra, fluttist galdraorðið yfir á hana og spunnust um Imbu ótrúlegust þjóðsögur á meðan hún lifði.2024-03-291h 10Myrka ÍslandUppboð á StröndumUppboð voru sorgleg og undarleg "skemmtun" í íslensku samfélagi áður fyrr. Við kíkjum á eitt þekkt uppboð ef svo má segja, af Kambi á Ströndum. Sem er ekki síst áhugavert vegna þess hversu vandræðalega stutt er síðan það gerðist. Gott er að vara við andkapítalísku reiðiranti þáttarstýru í lok þáttar. Gæti farið fyrir brjóstið á einhverjum hreintrúarsinna. Ég lofa þó hvorki bót né betrun á því sviði. 2024-03-221h 01Myrka ÍslandArnes Pálsson flökkukarlÞessi er hálfgerður spin off þáttur af gamla Höllu og Eyvindar þættinum okkar. Því þar brá fyrir aukapersónunni Arnesi Pálssyni sem mér fannst eiga skilið sinn eigin þátt. Til eru margar skemmtilegar þjóðsögur af honum, þótt hann virðist aðallega hafa verið einhver skítablesi.2024-03-151h 15Myrka ÍslandVafasamar gamansögurÞað er eins og allir í gamla daga hafi verið eins og ég; með myrkur í sálinni en bros á vör. Flestir þekkja sögurnar af Bakkabræðrum og við kynnum fleiri persónur til leiks. Eins og hjónin sem tímdu ekki að gefa vinnufólkinu að borða og maðurinn sem fæddi kálf.2024-03-081h 00Myrka ÍslandLögheimili draugaVelkomin í áttundu Myrku seríuna! Við byrjum á þætti sem var tekinn upp fyrir framan áhorfendur á Bara Fest, haustið 2023. Þess vegna er hljóðið ekki sem allra best en við vonum að fólk láti það ekki stoppa sig í að velta vöngum yfir búsetusvæðum drauga og hvort, og þá hvaða reglur gilda um lögheimili þeirra. Við komumst að því að partý getur verið svo gott að húsið fer af þakinu, læknis og lyfjaþjónusta var mun betri á Íslandi á 19.öld en núna, og að aldrei, undir nokkrum kringumstæðum skyldi karlmaður elta konu á röndum. Hvorki lifandi né dauða!2024-03-0146 minMyrka ÍslandÓkindinSíðasti þátturinn í 7.þáttaröð fjallar um ógeðfelldar íslenskar barnagælur! Við Anna fengum liðsauka frá Gunnhildi Völu til að flytja nokkrar vel valdar vísur sem áður hrelldu börn og kannski fullorðna. Helstu persónur og leikendur sem hægt er að nefna eru krummi, boli, Grýla og Leppalúði. Þátturinn var tekinn upp fyrir framan áhorfendur í Snorrastofu í Reykholti í Borgarfirði og styrktur af Menningarsjóði Borgarbyggðar. Það er vel við hæfi að stundum heyrist í prúðu ungbarni sem var sem betur fór ekki nógu gamalt til að átta sig á umfjöllunarefninu.2023-08-141h 11Myrka ÍslandMorð í MóðuharðindumVið förum um víðan völl og snertum á meindýraplágu í Ástralíu, dónalegum Íslendingum, samstöðu með unglingum og handsnúnu mafíósatölvu Sigrúnar sem sannarlega er ekki 17 ára, heldur aðeins frá árinu 2017! Aðal umfjöllunarefnið er samt sem áður bandalag þriggja ungra Breiðdælinga á einhverjum versta tíma Íslandssögunnar, sem endaði sannarlega óheppilega.2023-08-061h 15Myrka ÍslandTröllasögurVið höfum áður rætt álfa, margar tegundir drauga og hinar ýmsu kynjaskepnur úr íslenskum þjóðsögum en ekki mikið farið í sígildar tröllasögur. Sigrún segir nokkrar minna þekktar sögur af ýmsum toga þótt það sé almenn kvenkyns slagsíða á íslenskum tröllasögum þar sem tröllkarlar viðrast hafa dáið út mun fyrr en kvenkynið sem fól vissulega í sér áskorun fyrir þær sem eftir lifðu. 2023-07-291h 01Myrka ÍslandGuðmundur góðiHver kannast ekki við Gvendarbrunna hér og þar um landið? Þeir eru tilkomnir vegna blessunar Guðmundar Arasonar Hólabiskups, oftast kallaður Guðmundur góði. Hann spígsporaði um landið með staf og stólu og blessaði vatnsból, vegi og björg, með hundruði förukvenna og fátæklinga í eftirdragi. Hann var furðufugl, meinlætamaður sem sennilega hefði aldrei átt að komast í stjórnunarstöðu og var jafnvel kennt um að hafa tapað sjálfstæðinu fyrir Íslands hönd. Hann lenti í deilum við mann og annan og jók enn á þá risastóru karlasápuóperu sem St2023-07-211h 31Myrka ÍslandSkiptineminn SatanÍ tilefni af 66. myrka þættinum langaði mig að ræða við ykkur um Satan! Úr varð einhver samtíningur um komu Satans inn í líf Íslendinga og hvernig hann hvarf þaðan aftur eftir nokkur hundruð góð ár. Við förum um víðan völl, langt aftur í tímann, til útlanda, í kirkjudanspartý, löngu dauður biskup auglýsir óvart bæði nammi og bjór og við komumst loksins að því hvaðan lúsmýið er komið!2023-07-011h 14Myrka ÍslandStrand Friedrich Alberts á SkeiðarársandiÍ janúar árið 1903 strandaði þýskur síldarbátur við Ísland með 12 manna áhöfn, á Skeiðarársandi. Skipverjar lifðu strandið í rauninni af en eftirleikurinn er eins og besta Hollywood handrit. Fátt sem gleður Sigrúnu eins mikið og að detta niður á svona góða hrakningasögu sem hefur upp á allt að bjóða; vonlaust íslenskt vetrarveður, vonleysi, læknaleysi, rúm á sleðum, limlestingar og almennan hetjuskap.2023-06-3057 minMyrka ÍslandSæringar og forneskjaHver kannast ekki við að þurfa að verja búfé sitt fyrir tófubiti, sefa óvini sína eða vanta peninga? Hér er lausnin komin; allt um hvernig þú getur létt þér lífið með hinum ýmsa galdri og særingum.2023-06-231h 05Myrka ÍslandDillons húsLitla krúttlega húsið sem nú hýsir kaffisölu Árbæjarsafnsins á sér áhugaverða, rómatíska en á köflum ógeðfellda sögu. Sigrún og Anna keyrðu alla leið í Stykkishólm til að ræða það mál á Narfeyrarstofu fyrir framan áhorfendur á myrkum dögum í vetur. 2023-06-231h 03Myrka ÍslandÓlöf ríkaÞað gleður okkur alltaf að finna góðar sögur af áhugaverðum konum og ekki verra ef það er frá 15. öld, sem er tímabil sem við höfum ekki fjallað mikið um vegna heimildafátæktar frá þeim tíma. Sögurnar af hirðstjórafrúnni og skörungnum Ólöfu ríku á Skarði á Skarðsströnd eru því sennilega stórlega ýktar, en skemmtilegar engu að síður!2023-06-091h 16Myrka ÍslandHvítárvallabaróninn Rétt fyrir aldamótin1900 kom til Íslands undarlegur förumaður sem kallaði sig barón. Hann skapaði ótal kjaftasögur og kenningar og hleypti ferskum vindum í landann. Við reynum að komast að því hvort maðurinn var snillingur eða bara tæpur á geði.2023-06-091h 07Myrka ÍslandMorðin á SjöundáLoksins kemur að þessum þætti! Ekki aðeins síðasta þætti sjöttu séríu og síðasta þætti ársins, heldur hunskaðist Sigrún loksins til að taka þetta mál fyrir sem hefur lengi staðið til og verið óskað eftir. Tvo dauðföll verða í Rauðasandshreppi á Vestfjörðum og sveitin logar í kjaftasögum. Við vitnum hægri vinstri í frásögn Gunnars Gunnarssonar í bókinni Svartfugl, sem fer ágætlega eftir heimildum og er alveg eins góð útgáfa af atburðunum og hver önnur.2022-12-301h 23Myrka ÍslandJón Indíafari IIVið höldum aftur til Danborg á Sri Lanka þar sem við skildum við Jón Ólafsson í síðasta þætti. Þar dvaldi hann í eitt ár og lenti í hinum ýmsu skemmtunum, uppákomum og hrakförum. Hann var þarna orðinn viðförlasti Íslendingur allra tíma og við fylgjum honum heim á leið aftur þar sem hann hafði safnað saman upplýsingum og sögum sem síðar varð að hinni 400 blaðsíðna ferðabók sem hér hefur verið vitnað í.2022-12-201h 17Myrka ÍslandJón Indíafari IAnna er enn að reyna að yfirtaka umræðurnar! Nú bættir hún við dagskrárliðnum "Anna les úr þjóðskránni" sem á eflaust eftir að slá í gegn í Austur Indíum, en þangað er ferðinni einmitt heitið í þætti dagsins! Hver man ekki eftir viðar og tekk búðinni Jóni Indíafara? Nefnd eftir Jóni Ólafssyni sem lengi vel var víðförlasti Íslendingurinn. Hann skrifaði 400 blaðsíðna reisubók sem ég þvældi mér í gegnum og efnið er svo mikið að við komumst ekki yfir það í einum þætti.2022-12-091h 12Myrka ÍslandBróðurmorðÓsvífna Anna reynir að stela þætti dagsins með tali um Disneymyndir, áramótaskaup og Eyjólf bróður sinn! Þegar ég loksins kemst að, segi ég ykkur frá Eyjólfi sem var myrtur í Reykjavík, árið 1913. Ekki bróðir Önnu samt, hann var hvorki fæddur, né myrtur á þessum tíma og er að ég held enn á lífi. Málið vakti mikla athygli á sínum tíma enda íbúar smábæjarins Reykjavíkur ekki vanir morðmálum. Æsifréttasnepillinn Morgunblaðið kemur líka sterkt inn sem sögupersóna í þessu máli.2022-12-0859 minMyrka ÍslandGaldra LofturÞótt við hættum að brenna grunað galdrafólk á báli, var ekki þar með sagt að við hættum að segja af þeim sögur eða finnast galdrar spennandi. Síður en svo! Á 18. öld náðu sögusagnir af galdrafólki hámarki og þar af er sennilega frægastur Loftur nokkur, kenndur við galdra. Við heyrum söguna af honum og hvort einhver fótur hafi verið fyrir henni yfirleitt.2022-12-0152 minMyrka ÍslandKambsrániðVið höldum áfram að segja sögur af fólki í Árnessýslu í upphafi 19. aldar. Þá riðu ekki kannski hetjur um héruð, skulum frekar kalla þá hraustmenni. Þar ber hæst heljarmennið Sigurð Gottsvinsson sem hefði vissulega getað nýtt hina miklu krafta sína til betri hluta en hann gerði. Ránið á Kambi var á sínum tíma stærsta sakamál sem komið hafði upp á Íslandi og í það flæktist margt fólk, margir Jónar og Þuríður formaður!2022-11-231h 09Myrka ÍslandÞuríður formaðurStígið um borð í sjálfstæðan fyrrihluta þáttar um mannlífið í Árnessýslu í byrjun 19. aldar. Hér stýrir Þuríður Einarsdóttir bátnum okkar og annarra á Höggstokkseyrarbakka, þegar það þótti ekkert tiltökumál þótt konur væru sjómenn. Þuríður var merkiskona sem kemur einnig við sögu í næsta þætti og því mikilvægt að kynnast henni áður en lengra er haldið.2022-11-1654 minMyrka ÍslandEyjafjallajökuls og GrímsvatnagosVið förum út á hálan jarðfræðiísinn hjá Eyjafjallajökli og Grímsvötnum í dag. Hamfarir eru ekki bara lengst í sögulegri fortíð okkar heldur eigum við fjöldan allan af virkum eldstöðvum sem minna sífellt á sig og halda okkur á tánum. Sigrún er óvenju málhölt og treg í þessum þætti enda er hún ekki með nein próf á tölur og stærðir nema um sé að ræða prjónaskap.2022-11-101h 13Myrka ÍslandTilberi og margýgjaVið eigum svo mörg skemmtileg og falleg orð í íslensku, eins og þessi tvö; tilberi og margýgja! Því miður vill svo til að þau lýsa mjög ógeðfelldum fyrirbærum úr íslenskum þjóðsögum, sem er einmitt það sem gerir þau stórkosleg. Eða allavega í okkar augum.2022-11-0352 minMyrka ÍslandGullskipiðÍ upphafi 6. seríu förum við í fjársjóðsleit! Því fyrir 400 árum strandaði glæsilegt hollenskt skip á Suðurlandi sem hvarf svo bara í sandinn og enginn lagði á minnið hvar það sást síðast. Um það hafa síðan spunnist sögur og vonir og þrár ævintýra og athafnamanna um að finna óskemmt skipið í sandinum, fullt af gersemum. 2022-10-281h 14Myrka ÍslandSumarauki 22Til að sanna að við séum enn á lífi gerðum við þátt um ferðalög, lífið, baska og ekkert! Ég fann 20 ára gamalt háskólaverkefni sem ég varð að deila með Önnu og öðrum sem vilja heyra um samskipti Íslendinga við Baska. Haturspóstar vegna "á Bolungarvík" vinsamlegast afþakkaðir. Við vitum þetta en virðumst samt sem áður eiga erfitt með að gera þetta rétt...2022-07-1557 minMyrka ÍslandGuríður SímonardóttirFimmtugasti Myrki þátturinn fjallar um Guðríði "bad ass" Símonardóttur sem var rænt ásamt tæplega 400 Íslendingum af sjóræningjum árið 1627 og flutt í þrælahald í Barbaríinu í Algeirsborg. Af þessu heyrðum við í tveimur þáttunum í 4. seríu. En þar endar saga Guðríðar alls ekki því hún átti eftir að komast aftur til Íslands löngu síðar og hneyksla landann. Glöggir áheyrendur geta heyrt al íslenskt haglél bylja á upptökustúdíóinu. Fullkomin leið til að þakka fyrir veturinn og bjóða vorið velkomið með þessum síðasta þætti í bili.2022-05-131h 36Myrka ÍslandÞorir þú til læknis?Það er heldur betur flissþáttur í dag! Annað er varla hægt þegar kafað er ofan í kukl og kerlingabækur á Íslandi á 18. og 19.öld. Ég leyfi mér að efast um andlega og líkamlega heilsu landsmanna í ljós þeirra fráleitu hugmynda um lækningamátt hinna ýmsu saurtegunda og dýrainnyfla. Við skoðum allskonar hugmyndir um "lækningar" samkvæmt Jónasi frá Hrafnagili, hvort sem þær voru mikið eða lítið stundaðar, því það vitum við því miður alls ekki.2022-05-061h 13Myrka ÍslandFyrstu ÍslandsvinirnirStundum er gestsaugað glöggt og í gegnum tíðina höfum við bæði elskað og hatað að lesa lýsingar erlendra gesta á landi og þjóð. Fátt gleður okkur og móðgar okkur jafn mikið og það sem sá mikilvægi hópur hefur að segja um okkur. Við skoðum nokkra af breskum fyrirmönnum sem komu hingað á 18. og 19. öld og höfðu skoðanir á lifnaðarháttum okkar og hvað það er sem helst hefur nýst nútíma sagnfræðingum af því efni sem þeir skildu eftir sig.2022-04-291h 17Myrka ÍslandEinar, Sólborg og HöfðiMálið er stórt í dag! Fáir menn hafa gnægt svo yfir þjóðlífinu á Íslandi eins og Einar Benediktsson var um aldamótin 1900. Hann var allstaðar og hafði skoðanir á öllu. Aflaði sér mikilla vina og mikilla óvina. Enda var hann stórbrotinn hæfileika maður á mörgum sviðum. En stórbrotið fólk er líka brothætt og það var Einar líka. Við skoðum hið svokallað Sólborgarmál í Þistilfirði sem hafði mikil áhrif á sálarheill Einars og sögurnar sem fylgdu þeim báðum og þjóðinni með draugasögum úr Höfða.2022-04-221h 11Myrka ÍslandAf Stuttu SigguEnn er ég rám sem regindjúp en það stoppar okkur ekki í að segja ykkur frá lífi og örlögum óvenjulegrar konu sem kölluð var Stutta Sigga. Uppeldi hennar var nöturlegt og hluta af ævi sinni tilheyrði hún hinu alræmda flökkufólki sem var þjóðflokkur sem Íslendingar óttuðust meira en heimsendi og gera kannski enn í dag. Við lesum söguna upp úr Grímu hinni nýju og heyrum mörg ljómandi falleg íslensk orð í kaupbæti.2022-04-1452 minMyrka ÍslandSæmundur fróðiÞátturinn okkar í dag er tileinkaður minningu helstu klappstýru þessara þátta og vini okkar Önnu, honum Árna pípara sem lést fyrir stuttu. Til að við hefðum einhverja burði til að halda uppteknum hætti ákvað ég að taka fyrir létt efni, en það eru þjóðsögur af Sæmundi fróða sem uppi var á 11. og 12. öld. Helst segir frá viðureignum hans við kölska sjálfan sem ekki virtist nú vera skarpasta ljósaperan í ljósabekknum, blessaður.2022-04-071h 05Myrka ÍslandMiklabæjar SolveigLöng og flókin ástarsaga beinagrinda gæti verið ágætis lýsing á sögu Solveigar og séra Odds á hinni skelfilegu 18.öld. Þetta var harmsaga sem ásótti sveitir norðanlands í marga áratugi, jafnvel árhundruð. Hversu margar beinagrindur er hægt að finna óvænt í kirkjugarði og hver á hvaða bein?2022-03-181h 00Myrka ÍslandÞarf alltaf að vera morð?Já, Anna mín, það þarf allavega að vera morð öðru hverju í ógeðisþáttum eins og okkar. Við bregðum okkur í sakamála leik vegna tveggja morðmála. Þau eiga ekkert sameiginlegt nema það að hafa bæði verið framin það herrans ár 1704. En við getum lofað þungaðri konu, framhjáhaldi, líkskoðunum, dularfullri hempu og það sem allir elska; manni sem klikkar á tylftareið! Ekki reið, nei; eið!!2022-03-111h 08Myrka ÍslandTorfi í KlofaMig langaði svo að finna eitthvað áhugavert og skemmtilegt að segja ykkur Önnu frá 15. öldinni, sem er kennd við Englendinga og er yfirskyggð af því leiðinlegasta sem til er í allri sagnfræði; Verzlunarsögu!! En ég fann rustamenni og dólg þar sem varð að þjóðsagnapersónu þótt hann hafi sannarlega verið til í alvöru. Torfi heitir maðurinn, kenndur við Klofa! Hann reið um héruð Sunnanlands og var rosa mikið aðal kallinn.2022-03-041h 06Myrka ÍslandÞverárundrinVið hefjum 5.þáttaröð með ógeði! Það er kannski viðbúið en mér finnst þetta samt óvenju ógeðfellt mál vegna þess að það inniheldur ill örlög dýra. Það sat í mér þegar ég var krakki. Spakir menn eru kallaðir saman til að leika rannsóknarlögreglur í breskum sjónvarpsstíl þegar kindur taka að hrökkva upp af með ónáttúrlegum hætti á Litlu-Þverá í Húnavatnssýslu. Er illskeyttur ærsladraugur á ferðinni eða mannlegt skrímsli?2022-02-241h 12Myrka ÍslandFrostaveturinn 1918Síðasti þáttur í fjórðu þáttaröðinni okkar! Við reynum að vera jólalegar og fundum kuldalega stemningu í frostavetrinum 1918. Skoðum aðeins þennan alræmda vetur sem í rauninni var aðeins fáránlega kaldur janúarmánuður þar sem hvert kuldametið á fætur öðru var slegið. Eins komumst við að því til hvers vesti eru. 2021-12-241h 12Myrka ÍslandValtýr á grænni treyjuÞað er frjálslegt spjall um þjóðsögu/morðmál frá Austurlandi í dag. Saga sem ég heyrði nýlega vegna þess að hinn harði vetur sem brast á eftir aftöku Valtýs var kallaður Valtýsvetur. Sitt sýnist hverjum um sannleiksgildi þjóðsögunnar og Sigrún hefur, ótrúlegt en satt, skoðanir á því hver hafi myrt Símon sendisvein.2021-12-1759 minMyrka ÍslandVelkomin í Barbaríið!Eftir að Grindvíkingum, Austfirðingum og Vestmannaeyingum hafði verið smalað eins og búfénaði ofan í maga austurlensku víkingaskipanna, tók við hryllilegt ferðalag í hið svokallaða Barbarí; Sjálft Tyrkjaveldið. Örlög hinna 350 Íslendinga og Dana sem rænt var góðviðris sumarið 1627 urðu æði misjöfn.2021-12-101h 26Myrka ÍslandTyrkjarán hið fyrraEinn áhugaverðasti og magnaðasti viðburður Íslandssögunnar (ég veit að ég segi þetta oft...) er klárlega Tyrkjaránið! Það sem færri kannski vita er að áður en "Tyrkirnir" fóru til Vestmannaeyja létu þeir greipar sópa annarsstaðar á Íslandi. Þar leynast margar æsilegar sögur og óhugnaður. Sigrún talar svo mikið, er með óvenju mikið málstol, aðdraganda, og sögulegan bakgrunn, að við náum ekki einu sinni að komast til Vestmannaeyja í þessum þætti! Að ógleymdum tæknilegu örðugleikunum!2021-12-0356 minMyrka ÍslandSígildar draugasögurEr ekki kominn tími á einn laufléttan fliss þátt um sígilda íslenska drauga eftir allt dramað undanfarið? Við skoðum hvernig hin íslenska draugasaga varð til og þróaðist með tímanum. Heyrum af Höfðabrekku-Jóku, Írafells-Móra og að sjálfsögðu Djáknanum af Myrká.2021-11-2558 minMyrka ÍslandMóðuharðindinHér kemur þá hinn helmingurinn af Skaftáreldasögunni; sjálf Móðuharðindin, sem eru merkilegt nokk, ekki harðindi einnar slæmrar móður eins og einhverjir hafa haldið! Þetta er sá hörmungartími sem felldi sennilega hvað mest af íslensku þjóðinni og ekki síst af búfénaði landsins og herti genamengi íslenskra húsdýra til muna. Kafið í móðuna með okkur!2021-11-181h 06Myrka ÍslandSkaftáreldarÞað er komið að máli málanna! Skaftáreldarnir, gosið í Lakagígum 1783, eitt stærsta hraungos mannkynssögunnar, hvorki meira né minna! Fylgjumst með frásögn eldklerksins Jóns Steingrímssonar af því þegar iður jarðar opnast í "eldsveitunum" í Skaftafellssýslum. Ef einhvern tíman var tími til að trúa á heimsendi, þá var þetta líklega tíminn.2021-11-1257 minMyrka ÍslandAftökurLétt og skemmtilegt spjall um íslenskar aftökur fyrr og síðar! Íslendingar náðu að taka um 250 manns af lífi á snörpu aftökutímabili, nokkuð sem hefur verið skoðað í áhugaverður verkefni sem heitir Dysjar hinna dæmdu. Kafið í drykkingarhylinn og klifrið upp í gálgann með okkur!2021-11-0552 minMyrka ÍslandErtu geðveikur?Geðveila, sturlun, geðveiki, sinnisveiki, brjálsemi; allt eru þetta dásemdir sem mannshugurinn hefur boðið okkur upp á svo lengi sem maðurinn hefur verið við lýði. Við Anna skoðum meðferð og kenningar um andleg veikindi á fyrri öldum því við höfum á þeim skoðanir, í bland við almenna útúrdúra um tannviðgerðir. 2021-10-2959 minMyrka ÍslandMyrki BubbiFyrsti þáttur í 4. seríu var tekinn upp í beinni á Bara Bar í Borgarnesi þannig að það er smá umhverfishljóð í kringum okkur en færir okkur Bara stemningu. Bubbi Morthens hefur verið manna duglegastur að yrkja um hörmungar Íslandssögunnar og tilvalið að skoða aðeins hvað hefur orðið honum innblástur. Tónlistaratriðin hafa verið klippt út.2021-10-221h 20Myrka ÍslandSpánverjavíginFyrir rúmum 400 árum tóku nokkrir vaskir menn á Vestfjörðum upp á því að murka lífið úr tugum skipbrotsmanna sem höfðu orðið þar strandaglópar yfir vetur. Atburðurinn hefur gengið undir nafninu Spánverjavígin þótt þar hafi alls ekki verið um Spánverja að ræða, heldur baskneska hvalveiðifangara. Um er að ræða einstakt fyrirbæri í íslenskri sögu; fjöldamorð á erlendum borgurum. Það er áhugavert að reyna að komast til botns í þessu máli, í okkar síðasta þætti í þriðju seríu Myrka Íslands.2021-05-211h 26Myrka ÍslandSölvi HelgasonVið erum voða lítið myrkar í dag, bara frekar bjart yfir okkur! Við skoðum aðeins lífhlaup okkar frægasta sérvitrings, Sölva Helgasonar. "Var hann helgur maður eða latur flækingshundur?" spurði Magnús Eiríksson og það er ágæt spurning og svarið er sennilega að hann var hvorugt en samt svo miklu meira. Sennilega hittu Sólstrandargæjarnir frekar naglann á höfuðið því Sölvi var klárlegar "Rangur maður á röngum tíma, í vitlausu húsi"2021-05-1452 minMyrka ÍslandBlóðskömmin og SunnefaÍslenska orðið blóðskömm var notað yfir samlífi fólks sem ekki mátti sænga saman samkvæmt kirkjunni. Slíkt komst yfirleitt ekki upp nema barn kæmi undir og refsingar við slíku voru harðar og skipti engu hvort samþykki eða ofbeldi hefði komið við sögu. Í þessu samhengi skoðum við eitt langdregnasta sakamál Íslandssögunnar, Sunnefumálin svokölluð, þar sem systkinin Sunnefa og Jón Jónsbörn voru sökuð um að eignast börn saman.2021-05-071h 03Myrka ÍslandHrakningar á heiðumVið vitum flest hvernig íslensk veður og villur geta leikið fólk, hvort sem er í fortíð, nútíð eða framtíð. Þess vegna skoðum við nokkur gömul og góð heilræði varðandi útbúnað og viðbrögð ef fólk kemst í hann krappann í íslenskri náttúru og heyrum svo ótrúlegu söguna af honum Kristni, manninum sem gekk í öfuga átt.2021-04-301h 07Myrka ÍslandNiðursetningar og níðingsverkOkkur er alls ekki hlátur í hug í dag! Niðursetningar voru þeir lægstu af þeim lágu í gamla íslenska bændasamfélaginu og örlög þeirra voru algjörlega háð góðvild þeirra sem tóku þá að sér. Hinn 10 ára Páll Júlíus var ekki heppinn í úthlutun húsbænda um aldamótin 1900 og við vörum við viðfangsefni þáttarins sem inniheldur misþyrmingar á barni. Vinsamlegast knúsið börnin ykkar aukalega í dag!2021-04-2359 minMyrka ÍslandFróðárundrinNú skoðum við það sem kallað hefur verið "einn magnaðasti draugagangur íslenskrar bókmenntasögu". Það voru undarlegir atburðir sem gerðust á Snæfellsnesi í kringum árið 1000 og hafa verið nefnd Fróðárundrin. Erum við að tala um illa anda, sefasýki alls heimilisfólksins eða bara sjúkdóm vegna óhreinlætis?2021-04-161h 00Myrka ÍslandEyvindur og HallaÞað er komið að okkar eigin útileguglæpapari sem arkaði um hálendi Íslands fram og til baka, hvort sem var gangandi, ríðandi eða á handahlaupum; Eyvindi og Höllu. Þau náðu að búa áratugum saman að mestu utan samfélags mannanna á 18.öld. Við reynum að fá einhvern botn í sögu þeirra, líf, bústaði og ákvarðanatökur og síðast en ekki síst að reyna að skilja þjóðsögurnar frá raunveruleikanum.2021-04-091h 28Myrka ÍslandKynjaskepnur á landiLéttur og ljúfur þáttur um þjóðsagnakenndar furðuskepnur sem geta sést á landi en dvelja alla jafna í vatni. Förum yfir hvernig hægt er að þekkja þær og bregðast við árásum þeirra eða kænsku. Kannski höfum við kenningar um uppruna og ástæður þessara sagna, kannski alls ekki.2021-04-0258 minMyrka ÍslandDhoon strandið IIHér kemur seinni hluti af dramatískri frásögn af björgunarafrekinu við Látrabjarg þegar 12 skipverjum af breska togaranum Dhoon var bjargað í land við ótrúlega erfiðar aðstæður. Nú fáið þið að vita hvort allir komu heilir heim!2021-03-261h 05Myrka ÍslandDhoon strandið IVelkomin í þriðju seríu Myrka Íslands! Fyrsti þátturinn reyndist svo langur að við breyttum honum í tvo þætti. Við erum stödd í skammdegi, slyddu og kulda árið 1947 þegar breski togarinn Dhoon strandaði við Látrabjarg. Sagan af björgun skipbrotsmanna er svo ævintýraleg og mögnuð að orðið "hetjudáð" á vel við.2021-03-1955 minMyrka ÍslandMyndskreytt sögustund Myrka ÍslandsEnn einn aukaþátturinn á meðan beðið er eftir að þriðja sería fari í vinnslu. Þátturinn tengist myndlistarsýningu sem verður á ferðinni um Vesturland 2021 þar sem sýndar eru myndir sem gerðar voru fyrir kynningar á þáttunum. Við rifjum upp gamlar sögur og heyrum einhverjar nýjar líka. Anna Dröfn var því miður í veikindaleyfi en Sigrún fékk góðan gest í spjall, Sigurstein Sigurðsson arkitekt. Þáttinn er hægt að sjá í mynd á youtube rás Kvikborg eða með því að slá inn Myrka Ísland.2021-02-181h 29Myrka ÍslandFöstudagurinn DimmiAukaþáttur! Við fengum að vera í dómnefnd í sagnakeppni Föstudagsins Dimma því hann er rafrænn í ár! Lesum tvær góðar sögur sem okkur fannst eiga heima í þættinum og jafnvel tengjast okkur aðeins og því sem við höfum fjallað um. Varað er við innihaldi seinni sögunnar, sem innheldur lýsingar á kynferðisofbeldi.2021-01-1336 minMyrka ÍslandLeitin að vorinu - á bakvið tjöldinÖðruvísi þáttur að þessu sinni þar sem Sigrún gerist óforskömmuð í jólabókaflóðinu og kynnir sína eigin bók. Leitin að vorinu er að vísu síðan í fyrra en er fyrirrennari Týnda barnsins sem kemur fyrir þessi jól. Þar sem Sigrún er sjúk í þjóðsögur og goðsagnaverur langar hana að segja frá bakgrunni einhverra þeirra fyrirbæra sem koma fyrir í bókinni og hvaðan hugmyndirnar koma.2020-12-0846 minMyrka ÍslandGrýla lifir!Síðasti þáttur annarrar seríu er fullur af mannætum, óstaðfestum kenningum, ljóðalestri og jafnvel söng! Hver er Grýla í okkar samfélagi, hvaðan kemur hún og hvert er hún eiginlega að fara? Eitt er samt víst; hún er alls ekki dauð!2020-11-211h 29Myrka ÍslandSvartidauðiVið komumst ekki hjá því að fjalla um plágur. Nú er það plága pláganna, Plágan með stórum staf. Það er ótrúlegt en satt ekki Covid 19, heldur Svartidauði. Fyrir meira en 500 árum lagði plágan milljónir manna af velli í Evrópu og Asíu en barst seint og um síðir til litla Íslands og gerði þar usla í tveimur faröldrum á 15.öld.2020-11-131h 08Myrka ÍslandReynistaðabræðurFá íslensk mál hafa í gegnum tíðina valdið eins miklum heilabrotum og feygðarför bræðranna Bjarna og Einars Halldórssona frá Reynistað í Skagafirði ásamt þremur öðrum mönnum. Finnum við Anna Dröfn svarið við því hvað gerðist á Kili árið 1780? Það er hæpið. Líklegra er að við spyrjum bara fleiri spurninga. Eins og hver hárreitir prest og hvernig dettur hönd af manni?2020-11-061h 21Myrka ÍslandKötlugosEr til fallegra íslenskt orð en "hamfarahlaup"? Það er ólíklegt en það er líka ólíklegt að það sé gaman að upplifa hamfarahlaup á eigin skinni. Katla getur boðið upp á slíkt og við rifjum upp hennar síðust sýningu fyrir 102 árum síðan.2020-10-281h 17Myrka ÍslandÓkindur í hafiVið erum málglaðar og flissandi á siglingu um höfin í kringum Ísland. Þar bíða okkar eitraðir fiskar, illhveli, lifandi eyjar og mæður í stórum stíl! Heimkoma er sannarlega ekki örugg úr þessari ferð og það er bókað að Landafræðilögreglan mun vilja ná tali af okkur ef við komumst aftur í land....2020-10-231h 16Myrka ÍslandReimleikar í HvítárnesiAllt frá byggingu sæluhússins í Hvítárnesi hafa gengið um það draugasögur. Margir hafa á þeim skoðanir og þegar hefur verið skrifuð BA ritgerð um þær. Hvernig stendur á þessum þrálátu sögusögnum sem lítið lát virðist vera á? Eru gestir upp til hópa ímyndunarveikir eða eru þarna einhverjar óhamingjusamar sálir sem vilja segja gestum eitthvað?2020-10-161h 04Myrka ÍslandBirnir ganga á landÞað var mun algengara áður fyrr að hvítabirnir gengu á land á Íslandi og af því eru til margar sagnir og þjóðsögur. Við förum því um víðan völl í sögunni; frá landnámi og alveg fram í nútímann að þessu sinni. Þáttur sem mun hræða alla sem ekki voru þegar orðnir hræddir við hvítabirni eftir að hafa horft á Nonna og Manna á sínum tíma!2020-10-091h 30Myrka ÍslandÁ Brimarhólm með hann!Það eru fleiri sögur um glæpi og refsingu, Sigrún getur bara ekki hætt! Tíska, pólitík, kostnaður og hugmyndafræði upplýsingarinnar sveifluðu örlögum íslenskra fanga á fyrri öldum. Skyggnumst inn í aðstæður í íslenskum og dönskum fangelsum og hver veit nema kunningjar úr Húnaþingi líti við.2020-10-021h 10Myrka ÍslandSíðasta aftakanSeinni hluti umfjöllunar um morðin á Illugastöðum og eftirmál þeirra sem leiddu til síðustu aftakanna á Íslandi árið 1830. Er eitthvað meira viðeigandi en alvondur sýslumaður, hvað eru skammir, munum við einhvern tíman hætta að velta fyrir okkur hvað gekk á á bænum Illugastöðum og hvað er þetta handrit langt?2020-09-251h 32Myrka ÍslandMorðbrennan á IllugastöðumEitt þekktasta sakamál Íslandssögunnar verður tekið fyrir í fyrsta þætti þessarar þáttaraðar. En aðeins að hluta til, því við skiptum því í tvennt, samt er þessi þáttur einn og hálfur tími! Þess má geta að við sendum þáttinn út í beinni útsetningu og þaðan kemur allt bull um að vera í mynd en við vonum að það hafi ekki mikil áhrif á heildarhlustun þáttarins.2020-09-171h 29Myrka ÍslandMóðir mín í kví kvíEitt af því óhugnalegasta í íslenskum þjóðsögum eru sögur af barnadraugum, svokölluðum útburðum. En það sorglega er að það var oft sannleikskorn í sögnunum. Ýmislegt gerði það að verkum í gamla íslenska bændasamfélaginu að foreldrar sáu enga aðra leið en að farga nýfæddum börnum sínum. Hvað gæti mögulega rekið fólk út í slíkt?2020-05-151h 08Myrka ÍslandÆrsladraugarHugtakið ærsladraugur eða poltergeist, er frekar nýtt í íslensku og áður voru notuð orð eins og gangári, fjandi, djöflar, djöfulgangur eða annað til að lýsa óupplýstum og dularfullum atburðum sem seinna voru flokkaðir sem ærsladraugar. Við skoðum 3 hressa íslenska ærsladrauga frá 18. og 19. öld sem voru vel skrásett af samtíðarfólki en engin skýring fannst á þrátt fyrir rannsóknir.2020-05-0849 minMyrka ÍslandAxlar-BjörnÞað er komið að okkar eina sanna raðmorðingja; Axlar-Birni! Hann var víst ekki slæmur í öxlunum, heldur bjó hann á bænum Öxl á Snæfellsnesi fyrir 400 árum. Staðreyndir og sagnir gætu því eitthvað hafa skolast til á leiðinni en sagan er góð þrátt fyrir það.2020-05-0153 minMyrka ÍslandSpænska veikin 1918Það hlaut að koma að því að við fjölluðum um mál málanna; pestin sem heimsótti okkur fyrir rúmum 100 árum og bar það villandi nafn, spænska veikin. Hún gerði mikinn usla á mjög skömmum tíma og eymdin í Reykjavík og öðrum kaupstöðum varð fólki minnisstæð lengi á eftir. Þetta er áhugavert að skoða í ljósi nútímans, ekki til að hræða heldur til að fræða og jafnvel til að velta fyrir okkur hvað við höfum lært af þessu öllu saman.2020-04-241h 10Myrka ÍslandFylgjurÞað er létt yfir okkur Önnu og efninu að þessu sinni þegar við förum yfir nokkrar þekktar og minna þekktar, fylgjur. Sumar þeirra eru jafnvel nokkuð skondnar. Hvernig voru hugmyndir fólks um fylgju nýfædds barns tengdar gæfu þess í lífinu áður fyrr? Og hvenær snerist sú hugmynd upp í andhverfu sína með ættarfylgjunum?2020-04-181h 03Myrka ÍslandStrand Pourqoui Pas?Þann 16.september 1936 fórst hið fræga franska rannsóknarskip Pourqoui Pas? með manni og mús. Eða næstum því. Sagan hefur allt sem prýða þarf gott drama: óveður, brim, mannfall, langa líkfylgd og máf. Þetta er frásögn sem varla er hægt að verða leiður á!2020-04-101h 22Myrka ÍslandGaldrafár IIVið höldum áfram með galdrafárið á Íslandi á 17.öld og förum yfir þekktustu galdramálin; Kirkjubólsmálið og Selárdalsmálið. Hvað var það sem varð til þess að Vestfirði skáru sig svo úr í galdraofsóknum og hvað getum við mögulega lært af sögunni?2020-04-0357 minMyrka ÍslandGaldrafár IHvað er betra en að ylja sér við dálítinn varðeld? Sennilega fátt nema ef varðeldurinn er gerður til að brenna manneskju fyrir galdra. Í landi þar sem erfitt er að vinna efni í lítinn bálköst, enduðu samt furðu margar ólánssamar sálir líf sitt einmitt þar. Ísland náði að taka þátt í brennufárinu sem barst frá Evrópu. Efnið er það viðamikið að þættinum verður skipt í tvennt.2020-03-2757 min
Hlaðvarp HeimildarinnarMyrka Ísland – Hvað ber að varast í samskiptum við álfa?Myrka Ísland er nýr hlaðvarpsþáttur þar sem fjallað verður um myrka atburði Íslandssögunnar. Af nægu er að taka því við eigum fjöldann allan af þjóðsögum um draugagang og kynjaskepnur. Eins mun verða fjallað um slys, glæpi, náttúruhamfarir eða hvað annað spennandi sem leynist í myrkum afkimum sögu okkar.
Umsjónarmenn Myrka Íslands eru þær Sigrún Elíasdóttir og Anna Dröfn Sigurjónsdóttir, en þær hafa einnig gert hlaðvarpsþættina Þjóðlegir þræðir sem nutu töluverðra vinsælda.
Í þessum fyrsta þætti er létt spjall um samskipti Íslendinga2020-03-2447 minMyrka ÍslandDraugrÍ einni af Íslendingasögunum leynist frægasti miðaldadraugur sem sögur fara af, hann er jafnvel frægur út fyrir landssteinana. Hvern getur verið um að ræða? Jú, það hlýtur að vera hann Glámur sem er örlagavaldur í lífi Grettis Ásmundarsonar í samnefndri sögu. Við köfum í sálarástand og myrkfælni eins aðal töffara Íslandssögunnar.2020-03-2045 minMyrka ÍslandÁlfur út úr hólÁlfasögur hafa alltaf heillað Íslendinga en hvað vilja þeir okkur eiginlega? Hvernig leit Íslenska bændasamfélagið á samskipti manna og álfa og hvað þurfti sérstaklega að varast?2020-03-1247 min