Shows
w sztuceRIOPELLEBył najprawdziwszym geniuszem. Takim podręcznikowym, zwariowany o ogromnym temperamencie, inteligentny i szalony. Uchodził za czarodzieja. Emanował energią. Jego pasja czy zapał były zaraźliwe. Malował, rzeźbił, tworzył formy przestrzenne. Stał się królem Montréalu, a także Paryża. Kochała go Joan Mitchell, najbardziej magnetyczna malarka współczesnej Ameryki. Tak jak nie byłoby abstrakcji bez Jacksona Pollocka, tak nie byłoby jej, gdyby nie abstrakcja właśnie. Wyjechała z Chicago do Paryża, aby temperament malarski zamienić na akordy pustki, jak to powiedział kiedyś Jean- Pierre Schneider, inny wybitny malarz. Na jej drodze stanął Jean-Paul Rio...2024-05-1921 minw sztuceBRANCUSIOto jeden z najbardziej wpływowych artystów XX wieku: Constantin Brâncusi. Najnowsza wystawa tego rzeźbiarza w Centre Pompidou pokazuje olbrzymi dorobek i rolę jaką odegrał. Jest takie miejsce w Paryżu, gdzie narodził się niejeden klejnot sztuki współczesnej. Miejsce trochę zapomniane i nieco romantyczne. To Impasse Ronsin przy rue Vaugirard. Dość dawno opuszczone przez artystów, ale przeszło do historii sztuki z powodu jednego z nich. Magię Ronsin stworzył bowiem Constantin Brâncusi. Jest bez wątpienia najwybitniejszym artystą w zaułku Ronsin. Rumuński rzeźbiarz był jego najwierniejszym mieszkańcem, pracując tam od 1916 roku aż do swojej śm...2024-04-2815 minw sztuceYoko OnoNajwyższy czas powiedzieć to głośno: Yōko Ono (小野 洋子) jest obecnie jedną z najwybitniejszych żyjących artystek. Jej wkład w rozwój sztuk wizualnych, filmografii, konceptualizmu oraz performance jest nie do przecenienia, mimo to, dla wielu osób, zwłaszcza tych, którzy o sztuce mało wiedzą, nadal pozostaje ona w cieniu Johna Lennona. Retrospektywa Yōko Ono, którą obecnie można obejrzeć w Tate Modern jest nie tylko hołdem złożonym tej wielkiej artystce, ale także rozwianiem jakichkolwiek wątpliwości, co do jej statusu w świecie sztuki.2024-04-2216 min
w sztuceFRANCIS BACON - Corpus ChristiW roku 1933 Francis Bacon namalował „Ukrzyżowanie”. Dzieło niesamowite, choć w jakimś stopniu konwencjonalne, ukazujące bezmiar bólu i w kształcie, który zapowiadał późniejszą stylistykę artysty. Ten wątek nie był obcy malarstwu w tamtym czasie, raczej dowodem na walkę języka i formy. Francis Bacon wpisał się w linię, jaką znamy z twórczości Renato Guttuso, określanego przez Watykan jako pictor diabolicus. Figura Chrystusa emanuje światłem, jest niewyraźna, rozmazana. Coś jak jaskrawy flesz na kliszy. Duch uchodzi z ciała cierpiącego Jezusa. Z jednej strony, czarno biała tonacja obrazu pozwala uchwycić, rodz...2024-03-3023 minw sztuceHAMNETNazywano ją królową Soho, albo królową upadłą, gdyż po latach artystycznej świetności umierała w zapomnieniu, nędzy i samotności. Nina Hamnet malowania uczyła się w Paryżu, gdzie była kochanką Amadeo Modiglianiego i Diego Rivery. Jej mistrzem i mentorem był Roger Fry, twórca Omega Workshops. Była ostatnią artystką londyńskiej bohemy, której początki sięgały Montparnasse. Choć mówi się, że była bardziej skandalistką niż artystką, to jej obrazy stały się częścią dorobku brytyjskiej kultury.2024-03-1412 minw sztuceGUSTONMalarstwo Philipa Gustona jest niewygodne i drażni każdego, kto z siłą Herkulesa buduje swój własny świat utkany z mrzonek. Jest obnażeniem karłowatości ludzkich opinii i lęków, które szybko przeradzają się w bunt i agresję.W dzisiejszych czasach intelektualnej i twórczej impotencji oraz paraliżującego strachu, który nie pozwala formułować myśli i opinii niezgodnych z polityczną poprawnością, prace Gustona są niczym jeden wielki wyrzut sumienia. Obecnie, żaden z artystów nie podejmuje tematów niewygodnych. 90 procent rozmazuje farby na płótnie myśląc, że są Pollockami, reszta maluje Mysz...2024-03-1016 minw sztuceKLEINBył cudownym dzieckiem swoich czasów. Artystą, który w fenomenalny sposób i z wielką łatwością wdarł się do światowej kultury, będąc jednocześnie symbolem epoki, na równi z marką samochodów Citroën, kształtem Oranginy, piosenkami Yves Montanda czy filmami z udziałem Catherine Deneuve. Bo choć był tylko malarzem to stał się ikoną współczesnej kultury. Niepowtarzalnym zjawiskiem. Yves Klein był malarzem czystej formy, a błękit stał się jego sygnaturą. O nim mowa. Stał się legendą jeszcze za życia, głównie za sprawą spektakularnych działań artystycznych, polegających na odciskaniu kobiecego ciała na papierze właśnie. Antropo...2024-02-2315 minw sztuceROTHKOMark Rothko przez całe swoje życie zmagał się z demonem depresji. Stawał do tej nierównej walki z taką samą determinacją z jaką Syzyf taszczył swój głaz. Lecz w końcu się poddał. Ostatnie lata dryfował w moralnej próżni, w której ludzie pieniądza infekowali umysły artystów. Zataczał się pijany z ciemności do ciemności, którą pochłaniał każdego dnia. Stawał się przy tym, jeszcze bardziej bezbronny i wrażliwy do granic absurdu. Można go było zranić jednym słowem, ale nawet tysiąc nie wystarczyło, aby go uleczyć. W malarstwie abstrakcyjnym cz...2024-02-2025 minw sztuceDE STAËLNicolas de Staël miał 41 lat, kiedy zginął. 16 marca 1955 roku, jego ciało znalazła sąsiadka. Staël wyfrunął ze swojego okna pracowni przy ulicy Revely w Antibes, a następnie upadł na bruk, jak niegdyś Ikar, bo przecież człowiek, jak wiemy, nie może latać. Lekarz, zawezwany niemal natychmiast, stwierdził śmierć. Malarz spadł z tarasu, wprost na głowę. Nicolas de Staël nie cierpiał. Jego krótkie życie i niezwykłą twórczość złamała depresja, niechęć do bycia w tłumie, który jest szary, pełen obstrukcyjnej nijakości i zbyt prostacki, aby tkwić obok jego poezji pełnej światła i kolorów...2024-02-1416 minw sztuceNOGUCHIWychowywany przez samotną matkę w kraju, który potępiał wszystko, co nie jest zgodne z jego tradycją, odrzucony przez ojca, którego spotkał dopiero po wielu latach, gdy obydwoje byli u szczytu swoich karier, całe życie szukał sposobu aby zasłużyć na miłość w oczach innych. Mimo, że Ameryka odrzuciła jego z powodu rysów twarzy, a Japonia za błękitne oczy, które zdradzały, że jest i pozostanie na zawsze Gaijin (外人), to nie było w jego życiu większej miłości, niż do obu tych krajów. Mówił o sobie, że jest „samotnym” samotnikiem, który ni...2024-02-0513 minw sztuceROTHKO I GIACOMETTIMark Rothko i Alberto Giacometti, wielki malarz i wspaniały rzeźbiarz. Jedni z najważniejszych artystów XX wieku. Obaj zastosowali w swojej sztuce, być może ten sam język i chcieli opowiedzieć dokładnie o tym samym. Nie znali się, nie mieli żadnej potrzeby za swojego życia pokazywać się razem. Na wystawie w Fundacji Louis Vuitton w Paryżu poświęconej twórczości Rothko w ostatniej sali pojawiła się niespodziewanie dla widza, rzeźba Giacomettiego. Dlaczego? O tym właśnie opowiadam.2024-01-2116 minw sztuceLOWRYObrazy zaczął sprzedawać pod koniec życia. Trafiły one do największych galerii i kolekcjonerów sztuki osiągając astronomiczne ceny. Zaoferowano mu Order Imperium Brytyjskiego (OBE) oraz Order Kompanii Honorowej. Stał się członkiem Royal Academy of Arts. Zapraszano go na kolacje do Downing Street. Jego urodziny celebrowała Halle Orchestra, a po śmierci piosenka o nim „Matchstalk Men and Matchstalk Cats and Dogs”, szturmem zdobyła listy przebojów. Otrzymał honorowy doktorat trzech uniwersytetów oraz jeden od miasta Salford, które kiedyś w jego malarstwie upatrywało obrazę dla mieszkańców Lancashire. Niektóre z tych zaszczytów przyjął, inne...2023-09-0729 minw sztuceNEELAlice Neel zradykalizowała malarstwo portretowe do tego stopnia, że można bez wątpienia nazwać ją prekursorką nowego kierunku w sztuce – czymś na kształt psychoanalizy obrazu. Na jej płótnach widnieją prawdziwi ludzie z prawdziwymi ciałami i prawdziwymi problemami, odbijającymi się w ich oczach. Nie sposób tego nie zauważyć. Nie spełniają oni żadnych standardów piękna. Bez względu na to, czy spoglądamy na nich z perspektywy lat 30. 40. 70., czy czasów obecnych. Jeśli dostrzegamy w nich piękno, to tylko dlatego, że dzięki wrażliwości Neel widzimy więcej. Potrafimy wejść poza zewnętrzn...2023-08-2038 minw sztuceBOB DYLANJeden z najważniejszych muzyków na świecie. Bob Dylan. Ale dziś posłuchamy tylko o jego obrazach. Albowiem Bob Dylan jest również malarzem i to znakomitym, wyrosłym z klasycyzmu i abstrakcji, doskonale obeznanym z twórczością Paul Cézanne, Alice Neel czy Edwarda Hoppera. Ale nie to go czyni wielkim. To malarska wrażliwość, poczucie koloru, perfekcyjny rysunek. Dylan posiada wszystkie atrybuty rasowego malarza. Posłuchajmy tej historii.2023-07-0516 minw sztuceMUNCHZanim dotknął pędzlem płótna, Munch tygodniami przeżywał udręki. Wiedział dokładnie, co chce namalować. W pewien sposób malował z pamięci, z obrazu, który już wcześniej zobaczył na dnie swojej duszy. Tak samo było w przypadku portretów. Nie potrzebował modeli, tak jak inni portreciści. Dla Muncha ich obecność nie miała wielkiego znaczenia. Jeśli model chciał podczas pozowania zmienić pozycję, Edvard nie miał nic przeciwko temu. Nie był jak Lucian Freud, który swoich modeli trzymał przez 18 miesięcy na emocjonalnej smyczy, nie pozwalając im podczas pozowania, nawet mrugnąć okiem. Munch rozmawiał podc...2023-06-0527 minw sztuceCEZANNEObrazów Paula Cézanne, jak i jego samego, nie jest łatwo zrozumieć, choć na pierwszy rzut oka wydają się proste i niemal banalne. Ernest Hemingway mawiał – „wolę Cézanne na pusty żołądek. Nauczyłem się go najlepiej rozumieć, kiedy byłem głodny. Zastanawiam się, czy on też był głodny, kiedy malował. Myślę jednak, że bardziej prawdopodobnym było to, że on, po prostu zapominał jeść, kiedy malował.” Z ostatnim stwierdzeniem Hemingwaya trudno się zgodzić, gdyż Cézanne nie należał do osób, które odmówiłyby sobie talerz porządnego, prowansalskiego jedzenia. Zapraszam do wysłuchania podcastu o tym, jak mala2023-05-0725 minw sztuceBASQUIAT/WARHOLJean-Michel Basquiat i Andy Warhol na cztery ręce. Razem namalowali ponad 160 obrazów. Można je teraz oglądać w Paryżu. Niezwykła wystawa ukazująca ich wzajemne relacje, artystyczny dialog i skłonność do wygłupów. Obaj są rozpoznawalni tak samo jak John Lennon czy Madonna. Obaj są akceptowalni bez zastrzeżeń jako część naszego wyobrażenia o współczesnej kulturze. O paryskiej wystawie tych dwóch wielkich artystów opowiadam w tym podcaście.2023-04-2415 minw sztuceMATISSEHenri Matisse to jeden z największych malarzy w historii. Z pewnością należał obok Picassa do najbardziej wpływowych w XX wieku. Nie brakuje go w żadnym podręczniku do historii sztuki, jest także filarem każdej wystawy o sztuce współczesnej. W swoim długim życiu, przewędrował wiele zakątków Francji, miał chyba poczucie, że opanował wszystkie kolory i poznał całe światło. Popłynął także na Polinezję, aby szukać czegoś nowego. Wspominał: każde światło daje inną harmonię, a tu jest wyjątkowe. Bo to inny, rodzaj otoczenia, inny rodzaj atmosfery. Światło Pacyfiku jest puchar...2023-04-1226 min
w sztuceVERMEERWystawa Johannesa Vermeera w Amsterdamie przejdzie do historii jako jedno z najważniejszych wydarzeń tego roku. Zainteresowanie wizytą w Rijksmuseum przeszło najśmielsze oczekiwania, bo przecież do końca stycznia sprzedano 100 tysięcy biletów, a drugiego dnia, po otwarciu ekspozycji ich po prostu zabrakło. W sumie wystawę obejrzy prawie pół miliona osób z całego świata.Sfinks z Delft już kilka dekad temu okrzyknięty został geniuszem. Gdyby nie olśnienie Marcela Prousta i pewnej, amerykańskiej pisarki, która spała pod plakatem przedstawiającym „Dziewczynę z perłowym kolczykiem”, a przez historyków zwaną „Dziewczyną w turbanie”...2023-03-2742 minw sztuceKRYTYKA: SALTZ, LEIRIS, RUDOMINOWe współczesnej sztuce za wielkimi nazwiskami artystów stali zawsze krytycy. Autorzy tekstów i rozpraw, którzy zbudowali legendę wielu z nich : Francisa Bacona, Andy Warhola, Henry Moore, Anselma Kiefera, Davida Salle, Juliana Schnabla, a także wielu innych.Jaka jest rola krytyków sztuki w dzisiejszych czasach, kiedy dominują media społecznościowe, obowiązuje poprawność polityczna i należy uważać na parytety płci, światopoglądu oraz koloru skóry? Czy krytyk może nadal „krytykować”? Czy w dzisiejszych czasach jego opinia ma takie same znaczenie jak przed laty? O tym jest dzisiejszy podcast.2023-01-3125 minw sztuceFRANCIS BACON W PARYŻUTragedia poprzedzająca wielki triumf. Jak śmierć i zmartwychwstanie. Oto przychodzi dzień największego wydarzenia w życiu Francisa Bacona. Otwarcie wystawy w Grand Palais w Paryżu. Był drugim artystą, który tego zaszczytu dostąpił za życia. Przed nim był tylko Pablo Picasso. Bacon miał wtedy cały świat u swoich stóp. Ale dwa dni wcześniej w hotelowej toalecie zmarł jego kochanek George Dyer. Feralną noc, kiedy umierał, malarz spędził w kasynie. Dyer jest postacią tragiczną w tej opowieści o życiu, piciu i malowaniu, jak w gruncie rzeczy sam Francis Bacon. Niezwykle inteligentny, potrafiący sprostać w dysputach najwięks...2023-01-2321 minw sztucePRZYJACIELE: BACON,AUERBACH,FREUD, ANDREWSByło ich czterech. Francis Bacon, Lucian Freud, Frank Auberach i Michael Andrews. Dzieliło ich prawie wszystko. Pochodzenie, styl malowania, wrażliwość z jaką patrzyli na świat. Łączyła ich za to miłość do sztuki, uzależnienie od Colony Room i rentgenowski wręcz zmysł obserwacji, który pozwalał im zobaczyć w rozmówcy, coś więcej, niż tylko przypadkowego człowieka. Przyjaciele. To nie tylko nazwa wystawy tych czterech fenomenalnych artystów. To także opowieść o nich samych, o tym, co ich łączyło i kim byli w życiu codziennym.Przyjaźń między tą czwórką przechodziła różne e...2023-01-1618 minw sztuceHISTORIA SZTUKI BEZ MĘŻCZYZNCzy historia sztuki bez mężczyzn jest wiarygodna i prawdziwa? Czy można z niej wyrzucić Leonarda da Vinci, Caravaggia, Moneta, Gauguina, Van Gogha, Picassa czy Bacona? Brytyjska historyk sztuki, Katy Hessel napisała historię sztuki na nowo. Czy ma rację?2023-01-0627 minw sztuceFOUJITANazywali go „Fou” gdyż po francusku jego oryginalne, japońskie nazwisko czytało się "fi". A w tamtym Paryżu, "fu" fonetycznie znaczyło całkiem coś innego, był wszak wesołkiem, całkiem zwariowanym. Przyjechał do Francji jako Fujita czyli Glicyniowe Pole. Po japońsku wymawia się jego nazwisko „Fudżitā”, lecz Francuzi mówili do niego „Fiżita”. Dlatego je zmienił w pisowni na Foujita. Brzmiało poprawnie, a przy tym zabawnie. Tsuguharu Foujita. Największy ze wszystkich japońskich artystów. Sławą dorównuje mu tylko Hokusai.Stał się jednym z najbardziej znanych artystów z Montparnasse obok Mod...2023-01-0227 minw sztucePICASSO, MONET, FRIDA OD KUCHNIPaul Gauguin smażył jajka z tuńczykiem dla Vincenta van Gogha, Frida Kahlo uwielbiała tamales, a Pablo Picasso żywił się kleikiem ryżowym. Kuchnia wielkich artystów.Oto historie o smakach i gustach kulinarnych, o tym jak i co pitrasili. Opowieść nie tylko wigilijna. Zapraszamy do wysłuchania tego smakowitego podcastu.2022-12-2223 minw sztuceMONET - MITCHELLJest raczej bezsporne, że w swoim malarstwie Claude Monet był bliższy Joan Mitchell niż odwrotnie. Choć niemożliwa byłaby ta relacja, z uwagi na dekady dzielące ich życia. Ale w tym, swoistym paradoksie, mamy do czynienia z przenośnią, parabolą wieńczącą tych dwoje, których pasją stał się portret natury czy bogactwa roślinności. Mitchell, Monet - spotkanie dwóch czułych i wrażliwych gigantów. O tym dzisiaj rozmawiamy W Sztuce2022-12-1919 minw sztuceEDWARD HOPPERŻycie Edwarda Hoppera było tak nudne i banalne, iż jego żona uważała, że napisanie biografii ich kota Artura byłoby o wiele bardziej ciekawsze. Edward był zamkniętym w sobie, złośliwym introwertykiem, dla którego słowo mówione było zbędnym wynalazkiem ludzkości. Bo cały świat toczył się w jego głowie, w słowach niewypowiedzianych i w myślach niedokończonych. Z milczenia i samotności uwił sobie kokon, w którym było mu bardzo wygodnie. A z drugiej strony, mamy do czynienia z czystym brylantem, malarskim fenomenem. Hopper stał się, jedną z największych...2022-12-1317 minw sztuceLUCIAN FREUDLucian Freud, wybitny brytyjski malarz obchodzi właśnie 100 - lecie swoich urodzin. Na pierwszy rzut oka nie pasował do bandy pijaków z Colony Room. Uroczy, zawsze świetnie ubrany, w dobrze skrojonych spodniach i najczęściej pod krawatem. Prawie nigdy nie nadużywający alkoholu, ani innych używek, którymi żywiło się ówczesne Soho. Uzależniony jedynie od sztuki. Oto podcast o tym malarzu, jednym z największych w dziejach sztuki współczesnej. Zapraszamy!2022-12-0117 minw sztuceDWIE KRÓLOWE Z SOHOSoho to legendarna dzielnica Londynu, od dekad słynąca z klubów i teatrów. Miejsce stało się kultowe za sprawą wielu artystów i piosenkarzy. Do historii przeszły Colony Room czy The French House. Bywali tam Francis Bacon, John Deakin, Lucian Freud. Dwie kobiety, malarki stały się częścią tej legendy. Nina Hamnett i Isabel Rawsthorne. Jedna była kochanką Modiglianiego druga Giacomettiego. O nich jest ta opowieść.2022-11-2420 minw sztucePAUL GAUGUINPaul Gauguin to wybitny francuski malarz, który istotnie wpłynął na losy sztuki współczesnej. Miał bardzo ciekawe życie, podróżował po całym świecie. Autor pojechał jego śladami na Polinezję, do Bretanii, Paryża, a także do Ameryki Południowej i do wielu innych miejsc.2022-11-2420 minw sztuceBISTROT W PARYŻUBistrot to legenda Paryża. Kojarzy to miasto z barem cynowym, gdzie podawano przy blacie tanie wino i jajka na twardo. Bistra pojawiły się w Paryżu razem ze sprzedawcami węgla. Przybyli oni do stolicy Francji z Owernii w połowie XIX wieku i wprowadzili nowe obyczaje kulinarne. Bistra były też miejscami spotkań artystów i poetów.2022-11-2423 minw sztucePIERRE SOULAGESPierre Soulages, francuski malarz, zmarł 26 października 2022 roku mając 102 lata. Był jednym z najwybitniejszych współczesnych artystów. Był bezpośrednim świadkiem w zasadzie wszystkiego, co w sztuce współczesnej się wydarzyło. Pożegnał go na dziedzińcu Luwru prezydent Francji.2022-11-2419 min