Shows
Zdamzdahm: O lekturach inaczej#51: O pamięci i moralnej odpowiedzialności (Edelman, Miłosz, Andrzejewski, Błoński, Turowicz)
Marek Edelman w rozmowie z Janem Błońskim, Czesławem Miłoszem i Jerzym Turowiczem, zatytułowanej „Ludzkość, która zostaje”, wspomina, że walczący już od pierwszego dnia powstania w getcie widzieli za murami karuzelę i jej widok był dla nich tragiczny. Tu, w getcie, walczy się o godną śmierć, tam, za murami, ludzie się śmieją i bawią. Karuzela jest symbolem samotności ginących, którzy bali się, że umierają po cichu, że nikt tego nie widzi, że wybuch powstania pozostanie niezauważony. Zapraszam na podcast na temat pamięci i odpowiedzialności. 2024-01-2826 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#50: Co myślę o filmie „Chłopi”Twórcy nowej adaptacji „Chłopów” Władysława Reymonta przenoszą widzów w świat mieszkańców wsi Lipce z przełomu XIX i XX wieku i prezentują dramat „innej” – kobiety odrzuconej przez gromadę. Film udowadnia, że historia ma wymiar uniwersalny, a dawne teksty można z powodzeniem prezentować współczesnemu widzowi, także temu, który nie zna literackiego pierwowzoru.2023-10-2927 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#49: Placówka Bolesława Prusa (Pierwszorzędna Lektura Drugorzędna)„Placówka” jest powieścią, w której poznajemy historię gospodarza Józefa Ślimaka i jego rodziny. Spojrzenie na chłopa, które prezentuje nam Prus, jest spojrzeniem prawdziwym i według mnie – odważnym. Bo to nie jest „wymądrzanie się” warszawskiego Pana Pisarza, a raczej uważne spojrzenie na całość duszy chłopskiej, z jej wszystkimi zaletami i wadami.2023-10-0821 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#48: Cham Elizy Orzeszkowej (Pierwszorzędna Lektura Drugorzędna)„Cham” Elizy Orzeszkowej to powieść prezentująca relację dwojga bohaterów – Pawła i Franki. On jest prostym i cichym chłopem, ona energiczną i rozchwianą emocjonalnie kobietą z miasta. Ich związek przepełniony jest bólem i wzajemnym poczuciem krzywdy. Orzeszkowa pokazuje, że miłością nie można zbawić człowieka.2023-09-1724 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#47 Opowiem ci o SłowackimChoć poeta ten nazywany jest jednym z najważniejszych w polskiej kulturze, to zawsze wymieniany jest jako drugi, zawsze pozostaje trochę w cieniu Adama Mickiewicza. A przecież Słowacki długo był fanem autora „Dziadów” i zaczytywał się w jego utworach. Mityczny konflikt Słowackiego z Mickiewiczem jeszcze wiele lat po śmierci poety wpływał na ocenę jego życia i twórczości. Zapraszam na moją opowieść o życiu i dziełach Juliusza Słowackiego.2023-09-0332 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#46 Sezonowa miłość Gabrieli Zapolskiej (Pierwszorzędna Lektura Drugorzędna)„Sezonową miłością” Gabrieli Zapolskiej otwieram minicykl opowieści o książkach, które zasługują na większe uznanie – prawdziwych „Pierwszorzędnych lekturach drugorzędnych”. Poznajcie główną bohaterkę: Tuśkę, która nieco przypomina panią Dulską na wakacjach. Wszystko jednak się zmienia, gdy poznaje ona aktora Porzyckiego. Dla niego jest gotowa odrzucić konwenanse, opuścić męża i synów. Nietrudno się domyślić, jaki finał będzie miała ta historia…2023-08-2728 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#45 Opowiem ci o WyspiańskimStanisław Wyspiański to jeden z najważniejszych młodopolskich artystów – tworzył dramaty, słynne portrety, monumentalne witraże. Bardzo ważna była dla niego kwestia polska i dlatego nazywany bywał „czwartym wieszczem”. Żył krótko, ale pozostawił po sobie wiele.
2023-03-1926 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#44 Czy niebezpieczni dżentelmeni mogli się spotkać naprawdę?Witkacy, Tadeusz Boy-Żeleński, Bronisław Malinowski oraz Joseph Conrad to czterej główni bohaterowie komedii „Niebezpieczni dżentelmeni” Macieja Kawalskiego. Artyści ukazani są w filmie niczym żywe symbole okresu, w którym przyszło im żyć – Młodej Polski. W podcaście opowiadam o tych interesujących postaciach i zastanawiam się, czy ich drogi mogłyby skrzyżować się w 1914 roku w Zakopanem?2023-03-0131 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#43 Bunt w literaturzeBunt przybierać może różnorakie formy – inaczej przecież buntuje się dziecko wobec rodziców, inaczej zaś zniewolony obywatel. Zwykle człowiek musi mierzyć się z konsekwencjami buntu, które przecież nie są łatwe. Mimo tego literatura pokazuje, że bunt jest ważny i warto go podjąć, nawet jeśli jego realizacja może prowadzić do utraty wolności, a nawet życia.
Spis treści: 00:00 Intro - Ikar / 03:45 Ikar Iwaszkiewicza / 06:45 Prometeusz / 08:34 Jan Kochanowski / 13:29 Konrad / 14:26 Kordian / 17:59 Giaur / 19:14 Witold (Nad Niemnem) / 21:28 Artur (Tango) / 23:32 Justyna (Nad Niemnem) / 25:01 Winston / 27:02 Podsumowanie2023-02-1227 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#42 Ojciec w literaturzeNikogo chyba nie trzeba przekonywać, jak ważną rolę w życiu każdego dziecka pełni ojciec. Literatura podejmuje ten temat różnorako. Poznajemy zatem ojców zaangażowanych, troszczących się o swoje dzieci oraz takich, którzy od roli ojca uciekają, nie są w stanie jej sprostać. Każda z tych postaw ma wpływ na to, na jakiego człowieka wyrośnie dziecko – czy będzie chciało ojca naśladować czy może obieca sobie, że nigdy nie pójdzie w jego ślady?
Spis treści: 00:00 Intro / 00:55 Benedykt Korczyński / 06:22 Stomil / 12:27 Jan Kochanowski / 13:46 Władysław Broniewski / 15:58 Toma...2023-01-1531 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#41 Ojczyzna w literaturzeO ojczyźnie można mówić różnie, co udowadniają teksty pochodzące z różnych epok. Niektóre może znacie, wymowa innych może Was nieco zaskoczyć – nie wszyscy poeci nawoływali do miłości i poświęcenia się z ojczyznę, dlatego dziś opowiem też o utworach, które z taką postawą polemizują.
Spis treści: 00:00 Intro / 02:23 Kazania sejmowe / 06:24 Pieśń o dobrej sławie / 07:35 Odprawa posłów greckich / 10:48 Hymn do miłości Ojczyzny / 15:14 Rota / 18:03 Rzadko na moich wargach / 21:59 Herostrates / 23:59 Czarna wiosna / 25:10 Herostrates - ciąg dalszy / 28:34 Podsumowanie
Muzyka: Kacper Musiał / www.minormajor.pl2022-12-1829 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#40 Matka w literaturzeMama jest najważniejszą postacią w życiu dziecka, a jej rola nie zmniejsza się, gdy człowiek dorasta. Matka wspiera, tłumaczy, wskazuje słuszną drogę, a przede wszystkim cierpi wtedy, gdy jej dziecko przeżywa ból lub gdy calowo ją rani. Cierpienie jest nieodłączną częścią macierzyństwa.
Spis treści: 00:00 Intro / 01:18 Demeter / 03:47 Niobe / 04:46 Lament świętokrzyski / 07:49 Elegia o chłopcu polskim / 10:28 Przedwiośnie / 12:01 Treny / 15:12 Matka Jana Kasprowicza / 18:17 Podsumowanie
Muzyka: Kacper Musiał / www.minormajor.pl2022-11-1320 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#39 Miasto w literaturzeDzisiaj chciałabym spojrzeć na miasto nie tylko jak na tło rozgrywających się w utworze literackim wydarzeń. Przestrzeń ta, jej dynamika, ludzie ją zamieszkujący wpływają zawsze na losy głównych postaci, determinują je. I z tych najciekawszych portretów miast układam swoistą literacką mapę, a Was zapraszam do wspólnej podróży – odwiedzimy m.in. Oran, Petersburg, Moskwę czy Londyn. Nie obiecuję, że podróż ta będzie przyjemna, ale mam nadzieję, że okaże się pouczająca.2022-10-2324 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#38 Rok do maturyOtwierający nowy rok szkolny podcast postanowiłam poświęcić nowej maturze, i to nie tylko dlatego, że w ostatnich miesiącach wzbudziła tak wiele negatywnych emocji wśród uczniów i nauczycieli. Chciałabym przede wszystkim przybliżyć strukturę egzaminu, omówić główne zmiany i zaproponować kilka rad, jak ze spokojem przygotować się do części pisemnej i ustnej. Oczywiście nie byłabym sobą, gdybym nie dorzuciła komentarza na temat całego tego maturalnego zamieszania.2022-09-2256 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#37 Ekranizacje lektur szkolnychZapraszam na podcast na temat trzech filmów powstałych na postawie lektur: „Pana Tadeusza”, „Przedwiośnia” i „Chłopów”. Każdy z nich polecam, choć robię to z różnych względów. Mam nadzieję, że spodoba Wam się ta swobodniejsza wypowiedź – nagrywając ją, bawiłam się świetnie!2022-08-0423 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#36 Przyjaźń w literaturzeDziś nieco swobodniejszy wakacyjny podcast - opowiadam w nim o mojej definicji przyjaźni i ulubionych literackich przyjaciołach: Hipolicie Wielosławskim, Ignacym Rzeckim, Razumichinie i adresacie korespondencji tytułowego bohatera „Cierpień młodego Wertera".2022-07-2625 min
Zdamzdahm: O lekturach inaczej#35 Wycieczka do muzeum z Tadeuszem RóżewiczemTadeusza Różewicza zna chyba każdy, choć pisarz ten kojarzony jest przede wszystkim z poezją wojenną. A przecież jego twórczość, powstająca przez cały wiek XX, jest niezwykle różnorodna i dokumentuje najważniejsze zmiany w kulturze i stylu życia człowieka. Dziś chciałabym wraz z Różewiczem zaprosić Was na wycieczkę do muzeum, podczas której zastanowimy się nad tym, jak działa ludzka pamięć i jaki jest nasz stosunek do przeszłości.2022-06-1720 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#34 Bohaterowie FerdydurkeDzisiejszym materiałem kończę tegoroczną serię na temat „Ferdydurke”, chociaż wciąż jeszcze towarzyszy mi uczucie niedosytu, bo o powieści tej można mówić i mówić... Ale może jeszcze wrócę do niej przy innej okazji. Gombrowicz jak nikt inny potrafi kreować bohaterów nietuzinkowych, także tych pozostających na drugim planie, dlatego dziś zapraszam na podcast na temat innych bohaterów utworu, m.in. Pimki, Miętusa, Syfona czy Zuty.
Spis treści: 00:00 Intro / 01:46 Profesor Pimko / 06:13 Miętus (Miętalski) / 09:41 Syfon (Pylaszczkiewicz) / 12:05 Zuta Młodziakówna / 14:47 Zosia Hurlecka / 15:56 Walek / 17:15 Konstanty i Zygmunt Hurleccy / 19:52 Zakończeni2022-05-2220 min
Zdamzdahm: O lekturach inaczej#33 Józio Kowalski z Ferdydurke (analiza bohatera)„Ferdydurke” powinien znać każdy. Nie tylko dlatego że Gombrowicz stworzył w tym dziele interesujący obraz świata, ale może przede wszystkim z powodu głównego bohatera – Józia Kowalskiego. Postać właściwie od samego początku utworu skazana jest na porażkę w starciu z formą, mimo tego nie ustaje w próbach przekraczania siebie, ucieczki od formy. Zastosowana przez Gombrowicza groteska nie przesłania uniwersalnego sensu utworu: wszystko podszyte jest dzieckiem.
Przy okazji zapraszam na mój kanał na YT (zdamzdahm), gdzie znajdziecie pełne wideoopracowanie „Ferdydurke”.2022-05-0120 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#32 Motywy do matury w Makbecie i HamleciePrzygotowania do matury nie oznaczają ciągłego powtarzania „Lalki” czy „Pana Tadeusza”! W swojej dzisiejszej wypowiedzi postaram się przekonać Was, że warto sięgnąć także do Szekspira, który w swoich dwóch wielkich dziełach – „Makbecie” i „Hamlecie” – podejmuje tematy takie jak los ludzki czy wina i kara.
Spis treści: 00:00 Wprowadzenie / 00:54 Charakterystyka i porównanie bohaterów Szekspira / 06:29 Motyw rodziny / 09:36 Motyw winy i kary / 13:44 Motyw władcy / 15:24 Motywy fantastyczne / 18:16 Motyw theatrum mundi / 19:55 Podsumowanie2022-03-2021 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#31 Jeszcze o Makbecie (analiza bohatera)Po streszczeniu „Makbeta” przyszedł czas na skupienie się na tytułowym bohaterze. W tym podcaście staram się go scharakteryzować i jednocześnie wskazać, co stracił przez pragnienie władzy, a potem lęk przed jej utratą. Makbet jest ciekawie zbudowaną postacią – nieczęsto przecież zdarza się, byśmy tak mocno kibicowali upadkowi postaci i czekali, aż los ukarze jej pychę. A jednocześnie w bohaterze tym przeglądamy się niczym w lustrze, jako ludzie tragicznie dążący do spełnienia własnych pragnień.
Spis treści 00:00 Wprowadzenie - co stracił Makbet? / 02:36 1. Moralność 06:22 / 2. Małżeństwo, rodzinę / 10:16 3. Szacunek, zaufanie, dostatnie życie / 13:32 P2022-02-2016 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#30 Człowiek złagrowany a zlagrowany (Herling-Grudziński, Borowski)Pobyt w obozie musiał wpłynąć nas psychikę więźnia. Niespotykane wcześniej warunki pozbawiały go godności człowieczej, zmuszały do skrajnych zachowań. Gustaw Herling- Grudziński i Tadeusz Borowski stosują odmienne techniki portretowania rzeczywistości i mimo wielu podobieństw, dostrzegamy także różnice w postępowaniu człowieka w sytuacji zniewolenia
Spis treści: 00:00 Wprowadzenie / 00:43 Ukazanie niewoli, jej wypływ na człowieka / 02:27 Człowiek w łagrze / 09:20 Człowiek w lagrze / 12:44 Podsumowanie2022-02-0613 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#29 Historie więźniów z Jercewa (Inny świat, Herling-Grudziński)„Inny świat” to opowieść nie tylko o Gustawie Herlingu-Grudzińskim, ale może przede wszystkim o osobach, które wraz z nim były osadzone w Jercewie. Opowiadając o nich, autor interesuje się tym, co sprowadziło ich do tego miejsca – czasem było to ślepe zakochanie w systemie, innym razem przypadkowy gest, który w oczach komunistów stanowił zagrożenie. Analizuje ponadto sposoby poradzenia sobie z niewolą, nie czyniąc przy tym z bohaterów swojej historii herosów.
Spis treści: 00:00 Wprowadzenie // 01:50 Gustaw Herling-Grudziński // 05:33 Zabójca Stalina // 08:43 Michaił Stiepanowicz W. // 10:38 Jewgienija Fiodorowna i Jarosław R. // 13:40 Pamfiło...2022-01-3018 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#28 Święta Bożego Narodzenia w literaturzeDzisiejszy podcast jest prezentem dla wszystkich tych, którzy dzielnie towarzyszyli mi przez ostatnie miesiące – mam nadzieję, że słuchając go, będziecie się bawić tak dobrze, jak bawiłam się ja, kiedy go nagrywałam. Wesołych!
Spis treści: 00:00 Intro // 02:14 „Chłopi” // 09:58 „Inny świat” // 13:20 „Wigilia” // 15:41 „Cierpienia młodego Wertera” // 17:56 Podsumowanie2021-12-1920 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#27 Rodzina w literaturzeŚrodowisko rodzinne ma fundamentalny wpływ na kształtowanie się człowieka – udowadniają to także historie zawarte w utworach literackich. To dzięki rodzinie poznajemy podstawowe wartości, jej zawdzięczamy nasz sposób widzenia świata. Nawet kiedy za wszelką cenę staramy się unikać błędów naszych rodziców, to często okazuje się, że „niedaleko pada jabłko od jabłoni”. W tym podcaście mówię o przykładach rodzin pochodzących z różnych dzieł literackich, starając się jednocześnie podkreślić, jaki wpływ na bohaterów miało to najbliższe otoczenie.
Spis treści: 00:00 Intro // 01...2021-12-0526 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#26 Charakterystyka i ocena Zenona Ziembiewicza (Nałkowska, Granica)Zenon Ziembiewicz to bohater o dwóch twarzach: publicznej i prywatnej. Za młodu był idealistą, który, by móc robić karierę, gotowy był do wielu ustępstw. „Granica” pokazuje, że tego typu działania muszą mieć swoje konsekwencje. W tym podcaście dokonuję analizy i oceny tego bohatera. Jeśli szukacie kompletnego opracowania tej lektury, zajrzyjcie na kanał Zdamzdahm na YT.2021-10-2427 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#25 Kobiety w Granicy Zofii NałkowskiejNa kartach „Granicy” Zofia Nałkowska wiele miejsca poświęca psychice kobiecej. Choć głównym bohaterem utworu jest mężczyzna, Zenon Ziembiewicz, to naszą uwagę przykuwają właśnie pojawiające się w jego bliższym lub dalszym otoczeniu postaci kobiece – zawiedzione przez mężczyzn, skrzywdzone, samotne. O nich jest ten odcinek. Na początku zestawiam los Cecylii Kolichowskiej i matki Zenona, Żańci, po to, aby pokazać stosunek bohaterek do upływającego czasu. Sporo miejsca poświęcam dwóm najważniejszym postaciom kobiecym utworu – Elżbiecie Bieckiej i Justynie Bogutównie, które ponoszą konsekwencje przekroczenia granic psychicznych. Na ko...2021-10-1023 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#24 Bohaterowie Przedwiośnia Stefana ŻeromskiegoPoprzedni odcinek podcastu w całości poświęciłam postaci Cezarego Baryki z „Przedwiośnia”. Nadeszła więc pora na scharakteryzowanie pozostałych bohaterów tego utworu. Kompendium zaczynam od rodziców Czarka – Seweryna i Jadwigi, a następnie omawiam kolejne postaci, które pojawiają się w jego życiu. Kreśląc ich sylwetki, opowiadam o tym, jaki mieli wpływ na kształtowanie się osobowości młodego Baryki.
Spis treści: 00:00 Wstęp / 00:43 Seweryn Baryka / 09:50 Jadwiga Barykowa (z Dąbrowskich) / 17:01 Szymon Gajowiec / 24:12 Antoni Lulek / 29:33 Hipolit Wielosławski / 34:26 Laura Kościeniecka / 37:23 Karolina Szarłatowiczówna / 40:13 Wanda Okszyńska...2021-09-2643 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#23 Losy Cezarego Baryki (charakterystyka bohatera)Cezary Baryka to z pewnością jeden z ciekawszych bohaterów literatury XX-lecia międzywojennego. Samotny, pełen sprzeczności, poszukujący swojej drogi i – wreszcie – popełniający błędy… Charakteryzując tę postać, opowiadam o jej życiu w Baku, relacjach z rodzicami, nawłockich romansach oraz o wyborach, przed którymi staje podczas pobytu w Warszawie. Jeśli poszukujecie nie tylko charakterystyki Czarusia, ale i opracowania całego „Przedwiośnia”, to zapraszam na film na moim kanale na YT, w którym znajdziecie najważniejsze informacje o tej książce: https://youtu.be/9gnbF-JeCOM2021-09-1826 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#22 Marta Elizy Orzeszkowej i kwestia kobieca w pozytywizmieW pierwszym odcinku nowego sezonu dzielę się z Wami garścią wakacyjnych przemyśleń, które koncentrują się wokół „Marty” Elizy Orzeszkowej. Jakie były poglądy autorki na kwestię kobiecą? Jaką rolę odgrywała literatura pozytywizmu w procesie emancypacji kobiet? Co to znaczy, że „Marta” jest powieścią tendencyjną?2021-09-0633 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#21 Jeszcze więcej słów o Nad NiemnemCześć! Zapraszam na ostatni podcast pierwszego sezonu „O lekturach inaczej”. To zarazem druga część mojej pogadanki o „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej. Opowiadam o bohaterach utworu i przy okazji wspominam także o najważniejszych jego wątkach. Dziele i łączę postaci tego tekstu, opowiadając o ich postawach względem ojczyzny i drugiego człowieka.2021-08-3040 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#20 Kilka słów o Nad NiemnemCześć, dziś zapraszam Was na pierwszy z podcastów na temat „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej - mówię w nim o swoich przygodach z tą książką, a także o jej głównych wątkach. Opowiadam też o swoim ulubionym bohaterze - Benedykcie Korczyńskim. Chociaż wiem, że „Nad Niemnem” nie ma najlepszej opinii wśród uczniów, to mam nadzieję, że zachęcę Was do wyrobienia sobie samodzielnej opinii o tej lekturze.2021-07-1038 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#19 Dlaczego warto czytać lekturyPowodów jest kilka, ja wybrałam te, które według mnie są najważniejsze i o których opowiadam swoim uczniom. Od lat kanon lektur budzi wiele zastrzeżeń i kontrowersji, dyskutuje się nad jego szerokością oraz anachronicznością polecanych uczniom pozycji. Mam nadzieję, że uda mi się pokazać, że z każdej z tych książek (no prawie...) można wynieść coś wartościowego – nawet wtedy, gdy dana pozycja z listy lektur nie budzi naszej sympatii.2021-06-2328 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#18 Dlaczego uczniowie (nie)czytają?Serdecznie zapraszam na dzisiejszy podcast, który poświęciłam temu, jak pracuję z lekturami na zajęciach. Staram się także wskazać trzy podstawowe czynniki, które według mnie wpływają na to, czy uczniowie czytają lekturę. Nie jest to żaden poradnik dla nauczyciela, ale mam nadzieję, że moje doświadczenia okażą się dla Was interesujące. Jest też kilka (chyba) zabawnych anegdotek :) Jednocześnie zapraszam na przyszłotygodniowy podcast, w którym powiem, dlaczego warto te szkolne lektury czytać. Możecie spodziewać się trochę niepoważnego poradnika dla tych, którym z lekturami nie jest po drodze.2021-06-1433 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#17 Co jest poważne? (M. Kundera, Edward i Bóg)Gdy byłam kilka lat młodsza i jeszcze randkowałam, „Edward i Bóg” Milana Kundery był pewnego rodzaju egzaminem – wydawało mi się, że ocena tego opowiadania dużo powie mi o człowieku (niech pierwszy rzuci czymś tam ten, kto nigdy czegoś podobnego nie robił).
Dziś już tak nie myślę, ale wspomniany tekst nadal jest mi szczególnie bliski.
Zapraszam do poszukiwania wraz ze mną odpowiedzi na pytanie: „Co jest poważne?”.2021-06-0630 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#16 Kilka słów o mnie i literaturzeCześć! Nie tak łatwo było mi to nagrać (chociaż świetnie się przy tym bawiłam) i też niepewnie czuję się, kiedy to udostępniam. Mam jednak nadzieję, że ciepło przyjmiecie historię o mnie samej i o tym, jakie znaczenie w moim życiu mają książki. Opowiadam też, jakim byłam uczniem, jak potoczyły się moje studia i dlaczego zostałam nauczycielem.2021-05-3033 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#15 Edward Redliński, KonopielkaW tym odcinku wybieram się w podróż do Taplar, nad którymi unosi się widmo katastrofy. Świat wiejskiej gromady wkrótce stanie na głowie, a to za sprawą władz powiatowych, które postanowiły obsypać zacofaną wioskę dobrodziejstwami nowoczesnej cywilizacji. W planach mają osuszenie bagna i budowę drogi, elektryfikację chat oraz otwarcie szkoły, w której wysłana z miasta nauczycielka wprowadzać będzie chłopskie dzieci w tajniki czytania i pisania. Mieszkańcy Taplar przyjmują to wszystko z właściwą sobie rezerwą... tym bardziej, że po wsi chodzą słuchy o znakach, które mogą budzić niepokój. Oto w gospod...2021-05-2329 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#14 Złe kobiety w literaturzeWystępne z natury czy zepsute przez społeczeństwo? Czarne charaktery ulegające pierwiastkowi zła, który tkwi w każdym z nas, czy buntowniczki odrzucające role, które przewidziała dla nich kultura? W nawiązaniu do mojego wideoopracowania „Balladyny” (dostępne na YT) w tym odcinku podcastu opowiadam o wizerunkach złych, przewrotnych kobiet w literaturze, posiłkując się przykładami lady Makbet z „Makbeta” Williama Shakespeare’a, tytułowej bohaterki „Balladyny” Juliusza Słowackiego, Jagny z „Chłopów” Władysława Reymonta, tytułowej bohaterki „Pani Bovary” Gustave’a Flauberta oraz Róży Żabczyńskiej z „Cudzoziemki” Marii Kuncewic...2021-05-1434 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#13 Jarosław Iwaszkiewicz, BrzezinaKolejny odcinek poświęcony twórczości Jarosława Iwaszkiewicza. Po „Pannach z Wilka” przyszedł czas na pochodzące z tego samego zbioru opowiadanie „Brzezina” – piękny utwór poruszający problem przemijania i mierzenia się człowieka z własną śmiertelnością. Poza omówieniem „Brzeziny” opowiadam też o mojej „relacji” z Iwaszkiewiczem. Zdradzam też co nieco z podcastowych planów na wakacje.2021-05-0731 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#12 Samotnicy w literaturzeW tym odcinku mierzę się z tematem samotności i samotników w literaturze. Gdy idzie o samotnych bohaterów literackich, jest w czym wybierać. Dlatego musiałam dokonać pewnej selekcji, przy której – nie ukrywam – kierowałam się przede wszystkim własnymi upodobaniami. Wśród omawianych postaci znajdziecie zarówno samotników z wyboru, jak i bohaterów, których na życie w pojedynkę skazał los. W przyszłości przyjdzie mi zapewne dograć drugą część tych rozważań, w której skupię się wyłącznie na motywie samotności w romantyzmie – tutaj ledwie dotykam tego ważnego zagadnienia. Ten odcinek należy trakto...2021-04-3032 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#11 Miłość w literaturze (od antyku do pozytywizmu)Temat na dziś: motyw miłości w literaturze. Zagadnienie jest bardzo obszerne, więc nie sposób je wyczerpać w pół godziny. Skupiam się więc na przeglądzie kilku utworów, które moim zdaniem w sposób interesujący i typowy dla swojej epoki ukazują to uczucie. Zaczynam od starożytności, a kończę na pozytywizmie.
Spis treści: 0:00 Wstęp metodologiczny / 02:50 Biblia: „Pieśń nad pieśniami” / 05:21 Antyk: „Uczta” Platona 09:07 / Średniowiecze: „Dzieje Tristana i Izoldy” / 12:48 Renesans: „Romeo i Julia” Williama Shakespeare'a / 14:03 Barok: „Do trupa” Jana Andrzeja Morsztyna / 15:28 Oświecenie: „Żona modna” Ignacego Krasickiego / 16:34 Romantyzm: Mickiewicz, Goethe / 22:17 Pozytywizm: „L...2021-04-2331 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#10 Kobiety w Lalce Bolesława PrusaObraz kobiet w literaturze to jedno z moich ulubionych zagadnień. W tym odcinku podcastu skupiam się na portretowaniu kobiet w „Lalce” Bolesława Prusa. Helena Stawska, baronowa Krzeszowska, prezesowa Zasławska, Ewelina Janocka, pani Wąsowska oraz (rzecz jasna!) Izabela Łęcka – oto bohaterki „Lalki”, które biorę na warsztat. Warto zwrócić uwagę, że większość z nich to przedstawicielki wyższej klasy społecznej, dlatego moje rozważania dotykają też tematów, takich jak arystokracja w „Lalce” czy obraz społeczeństwa polskiego w dziele Prusa. Jeśli szukacie szkolnego opracowania „Lalki”, to zapraszam na czteroodcinkową produkcję dostępną na moim kanale youtube'owym Zdamzdahm.2021-04-1631 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#9 Dlaczego warto wrócić do Lalki Bolesława Prusa?No wiadomo, dlaczego. Zaraz matura! ;) Ale ten odcinek podcastu jest nie tylko dla maturzystów. Z myślą przede wszystkim o nich przygotowałam bowiem czteroodcinkową serię filmów z opracowaniem tej „lektury z gwiazdką” (zainteresowanych zapraszam na mój kanał na YT: Zdamzdahm). Tutaj natomiast chciałabym na chwilę rzucić w kąt podręczniki i opowiedzieć Wam od serca o moim osobistym doświadczeniu czytelniczym z „Lalką” Bolesława Prusa. Co w tej lekturze mnie wzrusza, a co pozostawia obojętną? Którzy bohaterowie mnie irytują, a których darzę sympatią? Jak przez lata ewoluował mój stosunek do tej książki? Dlaczego uw...2021-04-0839 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#8 Panny z Wilka (J. Iwaszkiewicz)Dzisiejszy odcinek poświęcam „Pannom z Wilka” Jarosława Iwaszkiewicza. Opowiem trochę o samym autorze, o jego związkach ze skamandrytami, o jednym wierszu Tuwima i powodach, dla których utwory Iwaszkiewicza właściwie się nie starzeją.2021-04-0134 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#7 Sielanka oświeceniowaW tym odcinku opowiadam o antycznych początkach sielanki jako gatunku literackiego (Teokryt, Wergiliusz) oraz o jej pojawieniu się i rozwoju w literaturze polskiej doby renesansu (sielanka renesansowa Szymona Szymonowica, motywy sielankowe w pieśni „Panny XII” z „Pieśni świętojańskiej o Sobótce” Jana Kochanowskiego – „Wsi spokojna, wsi wesoła...”), przede wszystkim zaś omawiam sentymentalizm sielanki oświeceniowej na przykładzie utworu „Laura i Filon” Franciszka Karpińskiego.2021-03-2527 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#6 Motyw samobójstwa w literaturzeW tym odcinku poruszam temat samobójstwa w literaturze, jego poetyzacji oraz roli, którą ten motyw odgrywa w tradycji literackiej. Bliżej przyglądam się sylwetkom trzech postaci, które powszechnie kojarzone są z tym zagadnieniem: biblijnemu Judaszowi, Werterowi z „Cierpień młodego Wertera” Goethego oraz Stanisławowi Wokulskiemu z „Lalki” Prusa. W swoich rozważaniach posiłkuję się wyśmienitą książką „Samobójstwo jako doświadczenie wyobraźni” Stefana Chwina. Szkolne wideoopracowanie „Cierpień młodego Wertera” znajdziecie na moim kanale Zdamzdahm na YT.2021-03-1830 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#5 Jacek Soplica: bohater romantyczny? (A. Mickiewicz, Pan Tadeusz)Temat tego odcinka: żywot i charakterystyka Jacka Soplicy (księdza Robaka), głównego, choć nie tytułowego bohatera „Pana Tadeusza”. Pełne opracowanie tej lektury znajdziecie na moim kanale Zdamzdahm na YT.2021-03-1127 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#4 Przyroda w Panu TadeuszuTemat tego odcinka: opis i rola przyrody w „Panu Tadeuszu” Adama Mickiewicza. Pełne opracowanie tej lektury znajdziecie na moim kanale Zdamzdahm na YT.2021-03-0432 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#3 Motyw zła w literaturze (Jądro ciemności, Dżuma, Zbrodnia i kara)W tym odcinku kilka słów o literackim motywie zła, które tkwi w człowieku. Posłużę się przykładami z trzech lektur: „Jądra ciemności” Josepha Conrada, „Dżumy” Alberta Camusa oraz „Zbrodni i kary” Fiodora Dostojewskiego. Zwięzłe opracowanie tej pierwszej lektury znajdziecie na moim kanale Zdamzdahm na YT.2021-02-2431 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#2 Dlaczego nie lubię Tomasza Judyma? (S. Żeromski, Ludzie bezdomni)W tym odcinku kilka słów o przyczynach antypatii, którą darzę Tomasza Judyma, głównego bohatera „Ludzi bezdomnych” Stefana Żeromskiego. Zwięzłe opracowanie tej lektury znajdziecie na moim kanale Zdamzdahm na YT.
–––
Muzyka: Kacper Musiał / Studio22
2021-02-1531 minZdamzdahm: O lekturach inaczej#1 Kilka słów o gromadzie lipieckiej (W.S. Reymont, Chłopi)W tym odcinku kilka słów o bohaterach i najważniejszych motywach „Chłopów” W.S. Reymonta. Tak od serca... bo to jedna z moich ulubionych powieści ;). Bardziej szkolne (i nieco zwięźlejsze) opracowanie tej lektury znajdziecie na moim kanale Zdamzdahm na YT.2021-02-0556 min