Shows
Instytut ZachodniWidmo terroryzmu krąży po Unii Europejskiej – Podcast IZ 120/2025Analizując najważniejsze zagrożenia współczesnego świata nie można zapominać o zjawisku terroryzmu. Problem ten bowiem nie tylko wciąż występuje, ale niestety również sukcesywnie narasta i to w różnych częściach naszego globu choćby na Bliskim Wschodzie czy w Afryce. O obecnej eskalacji terroryzmu dobitnie świadczy także kazus Unii Europejskiej, gdzie jak wynika z najnowszego raportu Europolu liczba ataków w 2023 roku wzrosła o ponad 400%.
W podcaście IZ prof. Sebastian Wojciechowski analizuje wybrane przyczyny, przejawy oraz formy tego zjawiska, ukazując równocześnie najnowsze wyniki badania opinii publicznej dotyczące postrzegania kluczowych...2025-03-1115 min
Instytut ZachodniDeutsche Wirtschaft - gospodarka po wyborach - Podcast IZ 118/2025W kolejnym odcinku podcastu Deutsche Wirtschaft dr Justyna Schulz oraz dr Piotr Andrzejewski omawiają wyniki wyborów w Niemczech na gospodarkę i oraz zastanawiają się jaką politykę gospodarczą będzie prowadzić nowy kanclerz Friedrich Merz. Punkt wyjścia, czyli obecna sytuacja gospodarcza w Niemczech stanowi wyzwanie dla przyszłego rządu i to za poprawę sytuacji gospodarczej będzie stanowić podstawę rozliczeń w kolejnych wyborach. Jakie są punkty wspólne, a jakie różnice pomiędzy CDU/CSU, a SPD? Czy uda im się przełamać strukutralne problemy niemieckiej gospodarki? - na te pytania postaramy się odpowiedzieć w kolejnym odcinku z cyklu Deutsche Wirtschaft.2025-03-0624 min
Instytut ZachodniLuty 1945: Zygmunt Wojciechowski ujawnia istnienie Instytutu Zachodni - Podcasty IZ 100/2025W 80. rocznicę ujawnienia Instytutu Zachodniego wobec komunistycznych władz dr Mateusz Wiliński rozmawia z prof. Stanisławem Żerką o genezie tej decyzji.2025-03-0429 min
Instytut ZachodniWybory do Bundestagu XXI kadencji. Próba bilansu - Podcasty IZ 119/202523 lutego 2025 r. przeprowadzone zostały w Niemczech przedterminowe wybory do Bundestagu. Przyniosły one znaczące zmiany na niemieckiej scenie politycznej. Partie rządzącej w latach 2021-2024 koalicji SPD-Zieloni-FDP poniosły dotkliwe straty, co oznacza, że wyborcy wystawili negatywną ocenę rządowi Olafa Scholza. Jak przebiegała kampania wyborcza? Dlaczego wynik zwycięskich partii chadeckich był gorszy od oczekiwanego? Co stoi za sukcesem Die Linke? Jak będzie funkcjonował nowy Bundestag i jaka będzie pozycja nowej koalicji w obliczu silnej reprezentacji parlamentarnej AfD i Die Linke, a więc partii krytycznych wobec istniejącego porządku? Czy rozmowy między chadekami i...2025-03-0424 min
Instytut ZachodniCDU/CSU przed wyborami: czy Friedrich Merz wybrał właściwą strategię? - Podcasty IZ 117/2025Partie chadeckie prowadzą w sondażach poprzedzających wybory do Bundestagu XXI kadencji. Friedrich Merz, ich kandydat na kanclerza, zadeklarował na początku kampanii wyborczej, że to sprawy gospodarcze powinny ją zdominować. W programie i innych strategicznych dokumentach chadecy przedstawili swoje propozycje na ożywienie niemieckiej gospodarki. Jednak dramatyczne wydarzenia w Aschaffenburgu, a wcześniej w Magdeburgu, skłoniły Merza do zmiany strategii. Postanowił skoncentrować się na kwestiach związanych z nielegalną imigracją i bezpieczeństwem obywateli, co wywołało konsternację znacznej części klasy politycznej. Czy krok ten opłaci się chadecji?
O gospodarce i polityce migracyjnej w kampanii wyborczej CDU/C...2025-02-1725 min
Instytut ZachodniUstalenia konferencji jałtańskiej w sprawie polskich granic i ich konsekwencje- Podcasty IZ 116/2025Konferencja jałtańska, która obradowała od 4 do 11 lutego 1945 r., była jednym z trzech najważniejszych spotkań wielkiej trójki - przywódców ZSRR, Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych, pod koniec II wojny światowej. Ustalony wówczas porządek, doprecyzowany na konferencji poczdamskiej (lipiec-sierpień 1945), wobec braku traktatu pokojowego z Niemcami na wiele lat ukształtował powojenny porządek świata, zwany porządkiem jałtańsko-poczdamskim. Reperkusje powziętych wówczas postanowień są na Ziemiach Zachodnich i Północnych widoczne do dziś, a dyskusja o tym czy były one "zdradą Zachodu" wciąż trwa.
W podcaście IZ prof. Andrzej Sakson w rozm...2025-02-0427 min
Instytut Zachodni„Koniec starego świata”? Niemcy i Europa wobec powrotu Donalda Trumpa - Podcasty IZ 115/2025Powrót Donalda Trumpa na fotel prezydenta USA i zapowiadane przez niego zmiany w amerykańskiej polityce wywołały w niemieckich mediach komentarze zwiastujące „koniec starego świata”, stawiający pod znakiem zapytania dotychczasowy uregulowany, liberalny ład międzynarodowy. Choć w pierwszych dniach urzędowania nowa administracja amerykańska nie podjęła zdecydowanych działań wobec Europy – chociażby w postaci nałożenia ceł – to jednak powrót Trumpa stanowi wyzwanie dla UE i Niemiec, w szczególności w obszarze relacji handlowych i polityki bezpieczeństwa.
W podcaście IZ prof. Jadwiga Kiwerska w rozmowie z dr. Tomaszem Morozowskim analizuje na...2025-01-3132 min
Instytut ZachodniW rocznicę dojścia Hitlera do władzy w Niemczech - Podcasty IZ 114/202530 stycznia 1933 r. jest jedną z najbardziej złowieszczych dat w dziejach. Tego dnia na urząd kanclerza Rzeszy Niemieckiej został powołany Adolf Hitler. O okolicznościach temu towarzyszących i przekształcenia Niemiec w system dyktatury rozmawiają dr Krzysztof Rak i prof. Stanisław Żerko.2025-01-3045 min
Instytut ZachodniAfD: Wzrost poparcia i kontrowersje na niemieckiej scenie politycznej - Podcasty IZ 113/2024AfD budzi powszechne zainteresowanie obserwatorów niemieckiej sceny politycznej. Stosunkowo młoda i niewielka partia polityczne zyskuje sondażowe wsparcie wyborców na poziomie 20%. Niepokój budzi jej profil – populizm, antyelitaryzm, prorosyjskość, a nawet volkizm są charakterystyczne dla jej komunikacji politycznej. O obecnej kondycji partii i jej pozycji na scenie niemieckiej w okresie przedwyborczym z drem Mateuszem Wilińskim rozmawia dr Piotr Kubiak.
Nasi koledzy nagrali tę rozmowę na kilka godzin przed zamachem w Aschaffenburgu.2025-01-2938 min
Instytut ZachodniLewica przed wyborami: Die Linke kontra Sojusz Sahry Wagenknecht - Podcasty IZ 112/2024Co doprowadziło do rozłamu w Die Linke i jakie są różnice ideologiczne oraz programowe między tą partią a Sojuszem Sahry Wagenknecht? Czy podzielona lewica ma szansę odbudować swoją pozycję przed nadchodzącymi wyborami? Jakie pomysły na odnowę rozważa Die Linke?
O tych i innych kwestiach związanych z niemiecką lewicą rozmawiają Patrycja Tepper i dr Piotr Kubiak.
Zapraszamy do słuchania!2025-01-2828 min
Instytut ZachodniMaria Kiełczewska-Zaleska - jedna z założycielek Instytutu Zachodniego - Podcasty IZ 111_2024W grudniu 2024 r. Instytut Zachodni obchodził 80 rocznicę powstania, co stało się okazją do wspomnienia o założycielach placówki. Wśród badaczy zgromadzonych wokół idei powstania Instytutu znalazła się między innymi Maria Kiełczewska-Zaleska. Poznańska geografka już w latach 30. XX w. podejmowała zagadnienie polsko-niemieckiej granicy oraz osadnictwa, a opracowana przez nią podczas wojny praca o granicy na Odrze stała się pierwszą opublikowaną przez IZ (napisana wspólnie z Andrzejem Grodkiem).
Swoimi wspomnieniami na temat badaczki podzielił się Andrzej Zaleski - syn Profesorki, który Małgorzacie Bukiel opowiedział o działalności Matki z okresu wojny i swoich ws...2025-01-1518 min
Instytut ZachodniMensebach i jego kolekcja fotograficzna - Podcasty IZ 110/2024We wrześniu 1944 r. Alfred Menesebach jako członek Technische Nothilfe burzył powstańczą Warszawę, fotografując na bieżąco niszczycielską działalność swojego oddziału. Fotografie te stały się ważną częścią archiwum fotograficznego, które powstawało w jego biurze architektonicznym w okupowanym Lesznie. Do prywatnego archiwum Mensebacha wchodziły też zdjęcia jego projektów architektonicznych oraz nazistowskich uroczystości w Kraju Warty.
O tej kolekcji fotograficznej i jej twórcy rozmawiają Artur Michalak z Muzeum Okręgowego w Lesznie oraz dr Bogumił Rudawski z Instytutu Zachodniego w Poznaniu, redaktorzy tomu „Nazista – architekt – fotograf. Fotografie z kolekcji Alfreda Mensebacha”.
Link d...2025-01-0929 min
Instytut ZachodniWprowadzenie w Polsce stanu wojennego i zachodnioniemiecka Ostpolitik - Podcasty IZ 109/2024Zapraszamy do rozmowy z Prof. Stanisławem Żerko i dr. Krzysztofem Rakiem, którzy analizują reakcję rządzącej w Niemczech socjaldemokracji na wprowadzenie stanu wojennego w Polsce w 1981 roku. Tematem rozmowy jest także zachodnioniemiecka Ostpolitik w okresie rządów kanclerzy Willy Brandta i Helmuta Schmidta.2024-12-1952 min
Instytut ZachodniDeutsche Wirtschaft - Rozpad rządu w Niemczech: spór o gospodarkę - Podcasty IZ 108/2024W kolejnym odcinku podcastu Deutsche Wirtschaft Deutsche Wirtschaft dr Justyna Schulz oraz dr Piotr Andrzejewski przyglądają się gospodarczym przyczynom rozpadu rządu w Niemczech. Drugi z rzędu rok recesji wymusił na politykach potrzebę prowadzenia aktywniejszej polityki gospodarczej. Jednakże członkowie koalicji zaprezentowali diametralnie różne wizje polityki pobudzenia gospodarki; tak różne, że doprowadziło to do rozpadu koalicji. Jakie były główne argumenty i jak plasują się one w szerszej dyskusji o spadającej konkurencyjności Europy? - na te pytania postaramy się odpowiedzieć w podcaście Deutsche Wirtschaft.2024-12-0320 min
Instytut ZachodniUpadek koalicji federalnej w Niemczech - Podcasty IZ 106/2024Intensywny spór pomiędzy Olafem Scholzem, kanclerzem federalnym, i Christianem Lindnerem, federalnym ministrem finansów, doprowadził ostatecznie do rozpadu koalicji federalnej. Opuścili ją liberałowie, którzy od 2021 r. współrządzili Niemcami wraz ze socjaldemokratami i zielonymi.
Dr Piotr Kubiak i dr Mateusz Wiliński w rozmowie o tym, co doprowadziło do krachu niemieckiej koalicji federalnej i o tym, co w związku z tym będzie się dziać w najbliższym czasie na niemieckiej scenie politycznej.2024-11-0831 min
Instytut ZachodniCo dla Niemiec oznacza Trump? - Podcasty IZ 107/20245 listopada 2024 r. Amerykanie dokonali wyboru – do Białego Domu powróci Donald Trump. Wynik ten wywołuje konsekwencje znacznie szersze niż tylko w kontekście amerykańskim. Przygotowania na taki scenariusz były w Europie rozpatrywane na długo przed samymi wyborami w USA. O konsekwencjach wygranej Trumpa dla Republiki Federalnej Niemiec i reakcjach Berlina oraz szerzej – o jej wpływie na układ transatlantycki opowiada w podcaście Instytutu Zachodniego prof. Jadwiga Kiwerska w rozmowie z dr. Tomaszem Morozowskim.2024-11-0827 min
Instytut ZachodniRok 1918: odrodzenie państwa polskiego i nowy ład europejski - Podcasty IZ 105/2024Odzyskanie przez Polskę niepodległości w listopadzie 1918 r. był wynikiem niezwykle korzystnej koniunktury międzynarodowej – wszyscy trzej zaborcy ponieśli klęskę w Wielkiej Wojnie. Odbudowane państwo było jednym z głównych beneficjentów systemu wersalskiego, jak nazwano nowy porządek międzynarodowy w Europie. Wkrótce jednak Polska musiała zmierzyć się z próbami podważenia nowego ładu. Rozmawiają o tym znawcy polskiej i niemieckiej polityki zagranicznej, prof. Stanisław Żerko i dr Krzysztof Rak.2024-11-0741 min
Instytut ZachodniUcieczki Niemców z NRD w 1989 roku - Podcasty IZ 104/2024Wielka fala ucieczek z NRD latem i jesienią 1989 r. stanowiła jedno z najbardziej spektakularnych wydarzeń towarzyszących "jesieni ludów" w Europie Środkowo-Wschodniej. Tysiące obywateli NRD podejmowało w 1989 r. desperacką decyzję o przedostaniu się do Niemiec Zachodnich. Ich droga wiodła przez Budapeszt, Pragę i Warszawę. Jakie były przyczyny tego bezprecedensowego exodusu z NRD? Dlaczego "szlak ku wolności" uciekinierów prowadził właśnie przez Węgry, Czechosłowację i Polskę? Jaka była reakcja władz i obywateli tych państw? W jaki sposób rozwiązano problem uciekinierów z NRD? O tym wszystkim opowiada prof. dr ha...2024-10-1036 min
Instytut ZachodniDeutsche Wirtschaft - Plan Draghiego przyszłość europejskiej konkurencyjności - Podcasty IZ 103/2024Po wakacyjnej przerwie podcast Instytutu Zachodniego - Deutsche Wirtschaft wraca z omówieniem Planu Draghiego dla ratowania konkurencyjności Europy. W odcinku dr Piotr Andrzejewski oraz dr Rafał Szymanowski przybliżają sylwetkę Mario Draghiego, przedstawiają główne założenia planu oraz odnoszą się do niemieckich reakcji na propozycje byłego włoskiego premiera. Oceniamy na ile realne jest zablokowanie planu Draghiego przez Niemcy i czy istnieje szansa na realizację choćby części jego propozycji.2024-09-1735 min
Instytut ZachodniNazewnictwo na ZZiP po 1945 r. – Gorzów Wielkopolski wczoraj i dziś - Podcasty IZ 102/2024W dniu 2 sierpnia 2024 r. zakończyły się w Gorzowie Wlkp. konsultacje społeczne w sprawie stosunku mieszkańców do zmiany nazwy ich miasta z „Gorzów Wielkopolski” na „Gorzów”. Ożywione dyskusje na ten temat prowadzone w środowisku lokalnym od dłuższego czasu stały się przyczynkiem, by pokazać proces ustalania polskiego imiennictwa miejscowości na ziemiach przyłączonych do Polski po 1945 r.
O tym, jakie podmioty i osoby uczestniczyły w przemianowaniu nazw na ZZiP, jakimi kryteriami się kierowano, jaki był mechanizm działania Komisji oraz tryb postępowania względem urzędowego brzmienia nazw, a także jak to rzutuje na współcz...2024-09-0647 min
Instytut ZachodniCzy Chiny i Indie zdominują świat? - „Globalny szok” 2/2024Czy chiny i Indie – razem lub osobno lub wraz z Rosją mogą stworzyć alternatywny nowy ład? Wszyscy znamy chińskie przekleństwo „Obyś żył w ciekawych czasach”. Nasze z pewnością takimi są, bo zmiany dzieją się właśnie teraz. Czy może być jeszcze ciekawiej? W drugiej części serii podcastów „Globalny szok” udostępniamy dwugłos specjalistów od Indii – doktora Krzysztofa Iwanka z Akademii Sztuki Wojennej oraz Chin - doktora Tomasza Morozowskiego z Instytutu Zachodniego.
Zapraszam do wysłuchania podcastu. Joanna Dobosz-Dobrowolska, kierowniczka zespołu Pokój i bezpieczeństwo w IZ i organizatorka konferencji „Globalny szok”.2024-09-0520 min
Instytut ZachodniCzy USA mogą powrócić do izolacjonizmu? - „Globalny szok” 1/2024Świat stał się kruchy, a ład międzynarodowy trzęsie się w posadach. Jesteśmy w ogniu zmian. Dr Joanna Dobosz-Dobrowolska zaprasza do specjalnej serii podcastów Instytutu Zachodniego pt. „Globalny szok”. Rozmowy dotyczą ważkich zagadnień:
1. Na jakie części pęka obecny świat?
2. Kto będzie dominował w nowo tworzącym się ładzie? USA? Chiny? Indie?
3. Gdzie będą położone „strefy zgniotu”, czyli obszary konfliktów między mocarstwami?
4. Czy globalny system zarządzania przetrwa, czy uda się reforma ONZ?
5. Czy może wszystkich pokona sztuczna inteligencja?
W IZ regularnie spotykają się eksperci zajmujący się procesami pokoju i bezpieczeństwa. W ramac...2024-08-3010 min
Instytut ZachodniPionierzy kontrkultury na ZZiP – działalność olsztyńskiej „Pracowni” - Podcasty IZ 101/2024Najnowsza publikacja pod redakcją dr Mai Dobiasz-Krysiak „Pracownia. Archiwum odnalezione” prezentuje zbiór dokumentów, zdjęć i artykułów związanych z Interdyscyplinarną Placówką Twórczo-Badawczą „Pracownia” (następnie Ośrodek Działań Teatralnych „Pracownia”). Ruch ten wpisuje się w występujący na Ziemiach Zachodnich i Północnych Polski fenomen kultury alternatywnej. O pionierskich działaniach twórczych i badawczych olsztyńskiej „Pracowni” z prof. dr hab. Andrzejem Saksonem (Instytut Zachodni) oraz dr Mają Dobiasz-Krysiak (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu) rozmawia dr Agnieszka Stamm-Korecka.2024-08-2954 min
Instytut ZachodniWschodnie Niemcy: Jakie znaczenie mają nadchodzące wybory? – Podcasty IZ 99/2024W najnowszym odcinku podcastu Instytutu Zachodniego Patrycja Tepper oraz dr Piotr Kubiak przyglądają się nadchodzącym wyborom w trzech krajach związkowych na wschodzie Niemiec: Saksonii, Turyngii i Brandenburgii. Analizują, dlaczego te wybory mają tak istotne znaczenie przed przyszłorocznymi wyborami do Bundestagu, omawiają specyfikę wschodnioniemieckiego krajobrazu partyjnego oraz rosnące poparcie dla partii antyestablishmentowych.
Dlaczego nowa partia Sahry Wagenknecht, BSW, zyskuje na popularności? Jakie strategie przyjmą tradycyjne partie, takie jak CDU? Czy AfD po wygranej ma szanse na koalicje? Na te i inne pytania odpowiadają eksperci.
Zapraszamy do słuchania!2024-08-2728 min
Instytut ZachodniFederalny Trybunał Konstytucyjny o reformie ordynacji wyborczej - Podcasty IZ 98/2024Wyrok Federalnego Trybunału Konstytucyjnego w sprawie zgodności z konstytucją zapisów nowej federalnej ordynacji wyborczej budził i budzi spore zainteresowanie niemieckiej opinii publicznej. W swoim werdykcie z 30 lipca 2024 r. sędziowie z Karlsruhe stwierdzili, że niektóre z zapisów nowego prawa są niekonstytucyjne. Nie zmienia to jednak faktu, że konieczne było przeprowadzenie reformy prawa wyborczego, choćby po to, by zapobiec nieustannemu zwiększaniu się liczby posłów do Bundestagu. O dotychczas obowiązującej ordynacji wyborczej, trudnościach wynikających z jej stosowania oraz kierunku najnowszych reform rozmawiają dr Piotr Kubiak i dr Mateusz Wiliński.2024-08-0226 min
Instytut ZachodniDwa oblicza szczytu NATO w Waszyngtonie - część 2 - Podcasty IZ 97/20249-11 lipca w Waszyngtonie miał miejsce jubileuszowy szczyt NATO. Historycznie nawiązywał on do 75. rocznicy utworzenia Paktu. Natomiast w wymiarze praktycznym koncertował się na najważniejszych problemach stojących obecnie przed Sojuszem. Kluczowe ustalenia szczytu zamieszczono w deklaracji końcowej oraz zobowiązaniach co do długoterminowej pomocy dla Ukrainy. W dużym uproszczeniu zawarte tam konkluzje można zaliczyć do dwóch płaszczyzn czyli sfery polityczno-strategicznej i militarno-wojskowej.
W części drugiej podcastu prof. Sebastian Wojciechowski z Instytutu Zachodniego w rozmowie z płk dr Robertem Reczkowskim Zastępcą Dyrektora – Szefem Pionu Rozwoju Koncepcji i Wykorzystania Doświadczeń – Centrum Doktryn i Szkoleni...2024-08-0223 min
Instytut ZachodniPodcast Nato Częśc 1 Soundcloud9-11 lipca w Waszyngtonie miał miejsce jubileuszowy szczyt NATO. Historycznie nawiązywał on do 75. rocznicy utworzenia Paktu. Natomiast w wymiarze praktycznym koncertował się na najważniejszych problemach stojących obecnie przed Sojuszem. Kluczowe ustalenia szczytu zamieszczono w deklaracji końcowej oraz zobowiązaniach co do długoterminowej pomocy dla Ukrainy. W dużym uproszczeniu zawarte tam konkluzje można zaliczyć do dwóch płaszczyzn czyli sfery polityczno-strategicznej i militarno-wojskowej.
W części pierwszej podcastu prof. Sebastian Wojciechowski z Instytutu Zachodniego w rozmowie z płk dr Robertem Reczkowskim Zastępcą Dyrektora – Szefem Pionu Rozwoju Koncepcji i Wykorzystania Doświadczeń – Centrum Doktryn i Szkoleni...2024-08-0123 min
Instytut ZachodniNierozwiązany dylemat Niemiec w sprawie sieci 5G i udziału chińskich firm - Podcasty IZ 95/2024Władze RFN nie podjęły dotychczas decyzji o wykluczeniu dostawców chińskich takich jak Huawei czy ZTE z rozbudowy niemieckiej sieci 5G. Od kilku lat trwa w Niemczech intensywna dyskusja na temat konieczności zabezpieczenia sieci telekomunikacyjnych i ochrony infrastruktury krytycznej, której częścią jest sieć 5G. Decyzje o wykluczeniu chińskich firm podjęły już inne państwa europejskie; jest to również element unijnej strategii de-riskingu.
O rozwoju debaty wokół 5G i Huawei w Niemczech, działaniach podjętych za rządów Angeli Merkel, podziałach w rządzie Olafa Scholza oraz o perspektywach na najbliższą przyszłość o...2024-07-0417 min
Instytut ZachodniDeutsche Wirtschaft - Jak Niemcy chcą ratować swój przemysł samochodowy? - Podcasty IZ 94/2024Niemiecki przemysł samochodowy to najważniejsza gałąź gospodarki niemieckiej. Odpowiada za prawie 2 mln miejsc pracy. Coraz częściej jednak słychać o coraz trudniejszej sytuacji niemieckich producentów pojazdów? Czy branża jest w kryzysie i jaki jest jej realny potencjał? O tym z dr Justyną Schulz rozmawia dr Piotr Andrzejewski.2024-06-2128 min
Instytut ZachodniMord w Mannheim i inne przejawy agresji w życiu społeczno-politycznym Niemiec - Podcasty IZ 93/202431 maja 2024 r. w Mannheim pochodzący z Afganistanu nożownik zaatakował stoisko antyislamskiego ruchu obywatelskiego Pax Europa. Zraniony w czasie interwencji policjant zmarł dwa dni później. Wywołało to zakrojoną na szeroką skalę dyskusję o bezpieczeństwie wewnętrznym Niemiec oraz o migracji, a zwłaszcza deportacji osób które nie mają prawa pobytu w RFN.
Czy obcokrajowcy wpływają poziom bezpieczeństwa Niemców, czy to oni są główną grupą wśród nożowników? Czy policja skutecznie interweniuje w takich przypadkach? Czy Niemcy są coraz bardziej wrogo nastawieni do obcych?2024-06-2023 min
Instytut ZachodniEurowybory 2024: sukcesy, porażki i przyszłość niemieckiej polityki - Podcasty IZ 92/2024W najnowszym odcinku podcastów Instytutu Zachodniego Patrycja Tepper oraz dr Piotr Kubiak omawiają wyniki wyborów do Parlamentu Europejskiego w Niemczech. Przyglądają się głównym motywacjom wyborców, analizują sukcesy i porażki głównych partii politycznych oraz rozważają wpływ tych wyników na przyszłe wybory krajowe.
Co przyczyniło się do wysokiego poparcia dla AfD mimo licznych skandali? Jak oceniany jest wynik nowego ugrupowania Sahry Wagenknecht? Jakie partie poparli młodzi Niemcy? Odpowiedzi na te i inne pytania udzielają nasi analitycy.
Zapraszamy do słuchania!2024-06-1122 min
Instytut ZachodniJak niemiecki Zachód wymyślił swój Wschód - Podcasty IZ 91/2024Prof. Dirk Oschmann, lipski literaturoznawca, opublikował na początku 2023 r. książkę Der Osten: eine westdeutsche Erfindung, w której podjął się zaprezentowania sposobu postrzegania i traktowania mieszkańców byłej NRD przez Niemców z zachodniej części kraju. Zaproponował tym samym refleksję na temat ciągle widocznych nierówności pomiędzy oboma częściami kraju. Czy wschód Niemiec – dawne terytoria NRD, to wciąż strefa specjalna? Czy w przyjacielskim gronie zjednoczonych Niemiec rzeczywiście dostrzec można podskórne nierówności i czy aby na pewno obie strony sporu – jeśli istnieją – zdają sobie sprawę z poczucia wykluczenia, które – w opinii...2024-05-1021 min
Instytut ZachodniDeutsche Wirtschaft - Niemcy i Chiny - toksyczne zależności? -Podcasty IZ 90/2024„Trudno tak razem być nam ze sobą” - jak śpiewała Edyta Bartosiewicz z Krzysztofem Krawczykiem. Tekst piosenki w pewnym sensie dobrze oddaje obecny stan gospodarczych relacji Niemiec i Chin. W tym odcinku Deutsche Wirtschaft dr Piotr Andrzejewski wraz z dr. Tomaszem Morozowskim zaczynają od oceny wizyty kanclerza Olafa Scholza w Chinach. Czy przyniosła ona jakiś przełom? Następnie skupili się na zmieniającym się znaczeniu Chin dla Niemiec oraz starają się wyjaśnić niejednoznaczność niemieckiego podejścia do rosnących wyzwań ze strony Chin.2024-04-2230 min
Instytut ZachodniPowojenna mała historia Stołczyna a współczesne tożsamości mieszkańców - Podcasty IZ 89/2024Książka „Świadkowie małej historii. Rozmowy z seniorami Stołczyna” prezentuje efekty wywiadów biograficznych dotyczących specyfiki przemysłowego osiedla Szczecina, Stołczyna, po II wojnie światowej. O wyjątkowości miejsca tworzonej w okresie osadnictwa na terytorium wchodzącym w skład ZZiP, współczesnych tożsamościach mieszkańców, pamięci i badaniach biograficznych z dr Pauliną Romanowicz pracowniczką Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, działaczką Stowarzyszenia Przyjaciół Stołczyna FORUM oraz autorką bloga stolczyn.com rozmawia dr Agnieszka Stamm – Korecka z Zespołu Ziem Zachodnich i Północnych Instytutu Zachodniego w Poznaniu.2024-04-0944 min
Instytut ZachodniDeutsche Wirtschaft - Niemcy chore na dotacje? - Podcasty IZ 88/2024W drugim odcinku podcastu Deutsche Wirtschaft dr Justyna Schulz oraz dr Piotr Andrzejewski przyglądają się problemowi dotowania niemieckiej gospodarki. Dlaczego można odnieść wrażenie, że rząd federalny daje niemieckim firmom raczej rybę niż wędkę? Skoro Niemcy są w stanie hojnie dotować swój przemysł jak i ściągać subsydiami międzynarodowe korporacje to dlaczego nie są w stanie znaleźć odpowiednich środków na rozwój i utrzymanie infrastruktury? - na te pytania postaramy się odpowiedzieć w nowym cyklu podcastów poświęconych niemieckiej gospodarce oraz polityce gospodarczej i przemysłowej prowadzonej przez kolejne rządy w Berlinie.2024-04-0227 min
Instytut ZachodniDeutsche Wirtschaft - głęboki kryzys czy tylko zadyszka - Podcasty IZ 87/2023Dyrektor Instytutu Zachodniego dr Justyna Schulz oraz dr Piotr Andrzejewski rozmawiają o problemach i wyzwaniach stojących przed niemiecką gospodarką. Długotrwała stagnacja i groźba recesji oraz brak pozytywnych długofalowych prognoz to jedna strona medalu. Z drugiej strony Niemcy są w stanie zmobilizować znaczne środki dla utrzymania swojej pozycji i rozwoju w konkretnych branżach. Jakie są szanse na uniknięcie długotrwałego kryzysu gospodarczego w Niemczech i jak to się stało, że pomimo problemów Niemcy prześcignęły Japonię stając się trzecią gospodarką świata? - na te pytania postaramy się odpowiedzieć w nowym cyklu podcastów poświęcon...2024-03-0526 min
Instytut ZachodniEuropejski akt ws. sztucznej inteligencji i niemiecki model rozwoju AI - Podcasty IZ 86/2023Globalnemu wyścigowi w dziedzinie sztucznej inteligencji towarzyszy również „wyścig regulacyjny” – kolejne organizacje i państwa przygotowują w ostatnich latach dokumenty i strategie mające na celu stworzenie ram prawnych i uregulowanie rozwoju tej przełomowej technologii. Podstawowy dylemat dotyczy przy tym wyważenia dwóch elementów: regulacji mających ograniczać ryzyka kreowane przez systemy AI z jednej strony oraz wzmacniania innowacyjności i konkurencyjności Europy w dziedzinie sztucznej inteligencji z drugiej.
Na ostatniej prostej są również prace nad aktem Unii Europejskiej ws. sztucznej inteligencji (AI Act), dzięki któremu Europa ma stać się pierwszym kontynentem, który...2024-02-2227 min
Instytut ZachodniRafineria w Schwedt - czy Polska może rozwiązać jej problemy? - Podcasty IZ 85/2023Niemiecki wicekanclerz i minister gospodarki i ochrony klimatu Robert Habeck udaje się z wizytą do Warszawy. Rozmowy mają dotyczyć dostaw ropy do rafinerii PCK w Schwedt, która jest najważniejszym tego typu obiektem we wschodnich Niemczech. Dlaczego rafineria stanowi obecnie problem i wyzwanie dla rządu w Berlinie? Jakie są możliwości polsko-niemieckiej współpracy energetycznej i jaką rolę może odegrać wodór? Na te tematy z ekspertem ds. energetyki dr Witoldem Ostantem rozmawia dr Piotr Andrzejewski.2024-02-1412 min
Instytut ZachodniZmiany polityczne, nowe partie i przyszłość wyborcza w Niemczech 2024 roku - Podcasty IZ 84/2023Na niemieckiej scenie politycznej zachodzą zmiany, które w znaczący sposób mogą wpłynąć na wyniki zaplanowanych na ten rok wyborów: do Parlamentu Europejskiego i do Landtagów trzech wschodnioniemieckich krajach związkowych. Oprócz powołania nowej partii „Sojuszu Sahry Wageknecht”, także stowarzyszenie „WerteUnion” (związane dotychczas z CDU) zapowiedziało chęć stworzenia nowej siły politycznej. Zmianom krajobrazu politycznego Niemiec sprzyjają także słabe notowania koalicji oraz niezadowolenie społeczeństwa z polityki migracyjnej ostatnich lat.
W najnowszym odcinku podcastów Instytutu Zachodniego Patrycja Tepper oraz dr Piotr Kubiak rozmawiają o nowych partiach politycznych w Niemczech, scenariu...2024-01-1835 min
Instytut ZachodniMazur z wyboru - Podcasty IZ 83/2023W październiku 2023 r. ukazała się książka dr Martyny Siudak "Andrzej Sakson. Mazur z wyboru", która stanowi reportaż biograficzny, w którym losy głównego bohatera stają się drogą do przybliżenia czytelnikom "sprawy mazurskiej". Książka wzbudziła niezwykłe zainteresowanie na Mazurach, ale także stanowi ważną publikację na temat mniejszości narodowy i etnicznych zamieszkujących Ziemie Zachodnie i Północne. Mimo że książka ma charakter publicystyczny, oparta jest na rzetelnej kwerendzie tekstów naukowych oraz wywiadach z bohaterem i jego otoczeniem, co sprawia że w przystępny sposób popularyzuje ona nie tylko biografię i drogę nauko...2023-12-0128 min
Instytut ZachodniUchodźcy ukraińscy w Niemczech: wyzwania i realia - Podcasty IZ 89/2023Agresja Rosji w lutym 2022 roku spowodowała masowy napływ uchodźców z Ukrainy do państw europejskich. W Niemczech pojawiają się wyzwania związane z zarządzaniem tą sytuacją, co wynika z konieczności współpracy na wielu szczeblach, włączając w to Unię Europejską, rząd federalny i władze krajów związkowych.
W najnowszym odcinku podcastów Instytutu Zachodniego Patrycja Tepper rozmawia z Viktorem Savinokiem o prawnych uwarunkowaniach bycia uchodźcą z Ukrainy, starając się zarysować profil tej grupy. Omawiana jest także tematyka edukacji, warunków mieszkaniowych oraz niskiej aktywności zawodowej uchodźców ukraińskich w Niemczec2023-11-1634 min
Instytut ZachodniZbrodnia katyńska – historia, polityka i prawo - Podcasty IZ 88/2023Dziesięć lat temu Europejski Trybunał Praw Człowieka wydał wyrok, w którym uznał, iż Rosja w stosunku do członków ofiar zbrodni katyńskiej nie naruszyła ani obowiązku przeprowadzenia efektywnego skutecznego śledztwa, ani zakazu nieludzkiego traktowania. Z ówczesnym pełnomocnikiem ofiar prof. I. C. Kamińskim o kontekście prawnym i politycznym postępowania rozmawia główny analityk IZ Magdalena Bainczyk, stawiając pytanie: „Czy dziś zapadłby również wyrok o identycznej treści?” Prof. I.C. Kamiński jest autorem licznych tekstów dotyczących tej problematyki, m.in. książki napisanej wraz z E. Łosińską „Skarga katyńska”, a tak...2023-10-2449 min
Instytut ZachodniNapięcia handlowe pomiędzy Unią Europejską a Chinami i reakcje Niemiec - Podcasty IZ 87/2023W Orędziu o stanie Unii (13.09.2023 r.) Ursula von der Leyen zapowiedziała rozpoczęcie przez Komisję Europejską dochodzenia w sprawie subsydiów dla pojazdów elektrycznych z Chin. Wynikiem dochodzenia może być wprowadzenie ograniczeń ich importu do Europy, co wywołuje krytyczną reakcję ze strony Pekinu i oskarżenia o protekcjonizm. Elektromobilność to tylko jeden z obszarów, w których Unia Europejska chce wprowadzać rozwiązania w myśl strategii de-riskingu i bezpieczeństwa gospodarczego. Propozycje KE stały się przedmiotem dyskusji w ramach Unii – szczególnie Berlin postrzega je sceptycznie ze względu na głębokie powiązania z Chinami, co czyni...2023-10-2318 min
Instytut ZachodniWyniki wyborów w Bawarii i Hesji: Odbicie nastrojów w Niemczech - Podcasty IZ 86/2023Zakończył się Intensywny okres wyborczy w Niemczech, gdy mieszkańcy Bawarii i Hesji oddali swoje głosy w niedzielę, 8 października. Oba te kraje związkowe są ekonomicznymi potęgami Niemiec i mieszka w nich jedna piąta obywateli kraju. Dlatego wyniki tych wyborów stanowią istotny barometr nastrojów w całym Niemczech.
W najnowszym odcinku podcastów Instytutu Zachodniego Patrycja Tepper rozmawia z dr. Piotrem Kubiakiem na temat sytuacji politycznej w obu landach oraz prognoz dotyczących potencjalnych koalicji i ich wpływu na politykę na szczeblu federalnym. W odcinku omówione zostaną także szczególne aspekty wyborów, takie...2023-10-1327 min
Instytut ZachodniWystawa Ziem Odzyskanych z nieco innej strony - Podcasty IZ 85/2023Od 21 lipca do 31 października 1948 r., dokładnie przez 100 dni, we Wrocławiu dostępna była dla zwiedzających imponujących rozmiarów Wystawa Ziem Odzyskanych, której głównym celem było propagandowe umocnienie mitu Ziem Odzyskanych. Według ówczesnych szacunków wystawę odwiedziło ponad 1,5 mln zwiedzających, a teren wystawowy stał się miejscem prezentacji najnowszych zdobyczy technologicznych, nowych prądów artystycznych, ale także imponujących płodów rolnych. O wystawie, jej kulisach i egzotycznych pomysłach towarzyszących z prof. Andrzejem Saksonem z Instytutu Zachodniego i Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza rozmawia Małgorzata Bukiel.2023-09-1428 min
Instytut ZachodniSzczyt NATO w Wilnie – Podcasty IZ 84/2023W dniach 11-12 lipca 2023 r. w Wilnie miał miejsce kolejny szczyt NATO. Wśród wielu istotnych kwestii poruszonych podczas szczytu na szczególną uwagę zasługuje m.in. wyrażenie przez Turcję zgody na kontynuowanie procedury prowadzącej do członkostwa w Sojuszu Szwecji, przyjęcie ustaleń co do dalszego wsparcia dla Ukrainy oraz skrócenie i ułatwienie ukraińskiej drogi do Paktu, potępienie Rosji i jej sojuszników, wzmocnienie Paktu czy współpraca z innymi pozanatowskimi partnerami. O powyższych zagadnieniach, ale też innych ustaleniach szczytu, w tym choćby przedłużeniu mandatu sekretarza generalnego NATO Jensa Stoltenberga i...2023-08-0311 min
Instytut ZachodniStrategia Chińska rządu niemieckiego - Podcasty IZ 83/2023W dniu 13 lipca 2023 r. miała miejsce publikacja długo wyczekiwanego dokumentu – pierwszej Strategii Chińskiej rządu niemieckiego, będącej uzupełnieniem opublikowanej miesiąc wcześniej Narodowej Strategii Bezpieczeństwa RFN. Publikacja dokumentu była kilkukrotnie przekładana, a w Niemczech trwała intensywna dyskusja na temat tego, jaki przybierze on kształt i jak mocno zmieni relacje Berlina z Pekinem w porównaniu z erą Angeli Merkel.
O treści Strategii Chińskiej RFN, jej głównych założeniach i możliwych konsekwencjach dla polityki niemieckiej i europejskiej wobec Chin w rozmowie z Patrycją Tepper opowiada dr Tomasz Morozow2023-07-1425 min
Instytut ZachodniJak na bunt Grupy Wagnera zareagowali Niemcy? - Podcasty IZ 82/2023Bunt Grupy Wagnera był zaskoczeniem nie tylko dla władz Niemiec i społeczeństwa niemieckiego, ale również dla Federalnej Służby Wywiadu. Rząd oraz kanclerz Scholz o wydarzeniach w Rosji dowiedzieli się, gdy Prigożyn rozpoczął już „marsz sprawiedliwości” na Moskwę. Natomiast wywiad amerykański o możliwej rewolcie Grupy Wagnera wiedział już w połowie czerwca.
Jak reagowali na próbę zamachu stanu w Rosji niemieccy politycy? Jakie były opinie i oceny niemieckich ekspertów? Co można powiedzieć o reakcji niemieckiego rządu na próbę puczu w Rosji? Na te pytania w rozmowie z Patrycją Tepper odpow2023-07-0622 min
Instytut ZachodniRozliczanie wpływów rosyjskich w Niemczech - Podcasty IZ 81/2023Konieczność rozliczenia wpływów rosyjskich w Niemczech pojawiła się wkrótce po rosyjskiej agresji na Ukrainę, która przede wszystkim uświadomiła Niemcom fiasko ich dotychczasowej Ostpolitik wobec Rosji. Kwestię rozliczeń z polityką ścisłych powiązań z Moskwą łączyć należy także z myśleniem o przyszłej roli Niemiec w Europie i na świecie, do czego potrzebna jest odbudowa niemieckiej wiarygodności.
Czy można zatem mówić o Zeitenwende jako fundamentalnej zmianie polityki wobec Rosji bez rzetelnego, wewnętrznego rozrachunku niemieckiego establishmentu z jego stosunku do Kremla? Niepewność w tej kwestii budzi zrozumiały niepokój u partnerów Niemiec, utr...2023-06-2933 min
Instytut ZachodniRosyjskie wpływy w Austrii - Podcasty IZ 80/2023Trudno znaleźć europejskie państwo, które byłoby tak silnie związane z Rosją, jak Austria. Rosja budowała swoje wpływy nad Dunajem przez kilka dekad, a austriackie elity polityczne i gospodarcze prowadziły wobec Rosji politykę otwartych drzwi. Zarówno dwie główne partie, jak i skrajna prawica posiada skrzydła prorosyjskie. Jak wyglądał proces budowania rosyjskich wpływów w Austrii? Czy alpejska republika będzie w stanie odciąć się od Rosji? Na te i inne pytania w rozmowie z Patrycją Tepper odpowiada dr Piotr Andrzejewski.2023-06-2021 min
Instytut ZachodniDlaczego AfD zyskuje na popularności? Komentarz do sondaży w Niemczech – Podcasty IZ 79/2023Opublikowane na przełomie maja i czerwca wyniki badań sondażowych ukazały wyraźne zmiany notowań niemieckich partii politycznych. W maju znacząco spadło poparcie dla partii Zielonych, traciła też SPD. Jedyną siłą polityczną, która w ostatnich tygodniach zyskiwała była Alternatywa dla Niemiec. Wolę głosowania na AfD (10,3% głosów w wyborach do Bundestagu z 2021 r.) wyraziło – w zależności od sondażu - od 17 do 20% ankietowanych. W każdym z siedmiu sondaży AfD wyprzedziła Zielonych, w dwóch z nich zrównała się z SPD, a w kolejnych dwóch (GMS z 6.06. oraz...2023-06-1318 min
Instytut ZachodniNowoczesna Izba pamięci na Ziemiach Zachodnich - nowe otwarcie w Dąbrówce - Podcasty IZ 78/2023Po odzyskaniu prze Polskę niepodległości Dąbrówka Wielka, mimo przeważającej ludności polskiej, zachowaniu języka, tradycji i polskiej kultury, pozostała poza jej granicami. Mieszkańcy w okresie międzywojennym aktywnie angażowali się w działania mające na celu utrzymanie polskich tradycji, za co zapłacili w trakcie wojny wysoką cenę. Po zmianie granic w 1945 r. Dąbrówka, od tego czasu Wielkopolska, stała się częścią polskich Ziem Zachodnich i Północnych, a już w 1965 r. jej mieszkańcy postanowili upamiętnić walkę o polskość organizując Izbę pamięci. Funkcjonująca od tego czasu izba, już...2023-05-1126 min
Instytut ZachodniNowelizacja federalnej ustawy wyborczej. Nowe zasady i kontrowersje - Podcasty IZ 77/2023W dniu 17.03.2023 r. Bundestag głosami frakcji SPD, Zielonych i FDP poparł projekt nowelizacji federalnej ordynacji wyborczej, który jest odpowiedzią na rosnącą - zwłaszcza od czasu reformy z 2013 r. - liczbę parlamentarzystów. Nowelizacja ustanawia stałą liczbę 630 posłów do Bundestagu począwszy od następnych wyborów, narusza jednak dwie kluczowe zasady niemieckiego prawa wyborczego: częściowo ogranicza pierwszeństwo mandatów bezpośrednich i likwiduje tzw. klauzulę mandatową. Zmiany dotkną przede wszystkim CSU i Die Linke, których liderzy zapowiedzieli złożenie skarg przeciwko przyjętej ustawie do Federalnego Trybunału Konstytucyjnego.
Czym charakteryzuje się obecna ordynacja wyborcza...2023-03-2430 min
Instytut ZachodniPaństwo neutralne wobec wojny - rok austriackiej polityki zagranicznej - Podcasty IZ 76/2023Austria jako państwo neutralne prezentuje inną postawę wobec rosyjskiej agresji na Ukrainę niż Niemcy. Z jednej strony kanclerz Karl Nehammer jedynym zachodnim przywódcą, który udał się do Moskwy, z drugiej Austria komunikuje przywiązanie do zachodnich wartości i poszanowania prawa międzynarodowego. Z czego wynika specyfika austriackiej polityki zagranicznej? Czy neutralność stanowi dla Austrii ograniczenie, czy też otwiera ona możliwości niedostępne innym państwom? O niuansach austriackiej polityki Patrycja Tepper rozmawia z dr. Piotrem Andrzejewskim.2023-03-0818 min
Instytut ZachodniKruchy świat: stan ładu międzynarodowego rok po agresji Rosji na Ukrainę - Podcasty IZ 75/2023Jest wielce prawdopodobne, że widzimy koniec świata jaki znamy. W rok po agresji Rosji na Ukrainę, w cieniu deklaracji o jedności Zachodu, pogłębiają się pęknięcia geopolityczne, które grożą trwałą globalną destabilizacją, akceptacją dla brutalnej siły i zrodzeniem się świata „bezpiecznego dla autokracji”. Świat stał się kruchy, rozpada się pozimnowojenny ład międzynarodowy. Wróciła ideowa i militarna rywalizacja między Zachodem i Rosją, wiele państw Afryki, Azji i Ameryki Łacińskiej unika zajmowania stanowiska, mocarstwa nuklearne Azji: Chiny, Indie i Pakistan prezentują znaczącą niezależność polityczną, a Zachód traci wpływy.
W kolejnym odcinku Podcastów Instytutu Zac...2023-03-0616 min
Instytut ZachodniPartie w Niemczech, kanclerz i społeczeństwo rok po ogłoszeniu Zeitenwende - Podcasty IZ 74/2023W kolejnym odcinku Podcastów Instytutu Zachodniego Patrycja Tepper rozmawia z Viktorem Savinokiem o tym, jak zmieniało się w ostatnim roku podejście partii niemieckich do Rosji i rosyjskiej agresji w Ukrainie. W dyskusji padają pytania o dylematy kanclerza Olafa Scholza, z jakimi borykał się po ogłoszeniu Zeitenwende. Czy zapowiedź zmian w niemieckiej polityce zagranicznej i bezpieczeństwa przysporzyło mu popularności lub może kłopotów? Nasz analityk skomentował także toczoną w społeczeństwie niemieckim debatę na temat dostaw broni do Ukrainy oraz odniósł się do przygotowywanej właśnie nowej strategii bezpieczeństwa Niemiec.2023-02-2723 min
Instytut ZachodniWpływy rosyjskie w Niemczech rok po Zeitenwende - Podcasty IZ 73/2023Rok po ogłoszeniu przez kanclerza Olafa Scholza Zeitenwende w niemieckiej polityce zagranicznej i bezpieczeństwa dr Tomasz Morozowski rozmawia z Patrycją Tepper o zmianie podejścia Niemiec i Niemców do Rosji, zwłaszcza o ewolucji formalnych i nieformalnych relacji z Rosją i Rosjanami. W podcaście znajdą Państwo komentarze do zagadnień takich, jak Russlandversteher czy Fundacja Klimatyczna z Meklemburgii. Tematem będzie także bilans sukcesów i porażek Niemiec w procesie odcinania się od Rosji po 12 miesiącach, jakie upłynęły od decyzji o Zeitenwende. Czy wyeliminowano już wszystkie kontrowersyjne elementy dawnej Ostpolitik i czy rząd Niemiec ma j...2023-02-2429 min
Instytut ZachodniEnergiewende w rok po historycznym wystąpieniu Olafa Scholza - Podcasty IZ 72/202327.02.2022. Kanclerz Olaf Scholz wygłosił w Bundestagu przemówienie, które określono mianem Zeitwende. Miało ono charakter przełomowy, gdyż stanowiło polityczną formę odpowiedzi na atak wojska Federacji Rosyjskiej na Ukrainę. Wystąpienie kanclerza Scholza podzielone zostało na kilka zasadniczych części, z których jedna dotyczyła kwestii polityki klimatyczno-energetycznej Niemiec. Kanclerz federalny w obliczu rosyjskiej agresji na Ukrainę zadeklarował, że władze niemieckie zrobią „więcej dla zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego…, w tym przezwyciężą zależność importową od poszczególnych dostawców energii oraz przyspieszą ekspansję energii odnawialnej”, tak, aby „… do 2045 roku stać się neutralnymi pod względem emisji CO2!”. W tym cel...2023-02-2223 min
Instytut ZachodniWyniki powtórzonych wyborów w Berlinie - Podcasty IZ 71/2023Tematem tego odcinka podcastów Instytutu Zachodniego są wyniki powtórzonych wyborów w Berlinie, które odbyły się 12.02.2023 r. Berlińczycy najwięcej głosów oddali na CDU, co zinterpretowane zostało jako żółta kartka dla koalicji SPD-Zieloni-die Linke, która obecnie sprawuje władzę w stolicy Niemiec.
Czy po chaosie podczas wyborów w 2021 r. tym razem udało się uniknąć wpadek? Jakie tematy dominowały w kampanii wyborczej? Jakie były przyczyny porażki SPD, która zyskała najniższy od czasów zjednoczenia Niemiec wynik wyborczy w Berlinie? Czy zwycięska CDU będzie w stanie stworzyć nową koal...2023-02-1729 min
Instytut ZachodniO polityce Niemiec wobec mocarstw wschodzących - Podcasty IZ 70/2023Tematem tego odcinka Podcastów IZ jest polityka zagraniczna Niemiec w wymiarze globalnym. Jak Niemcy postrzegają grupę państw nazywanych mocarstwami wschodzącymi i o jakie dokładnie państwa chodzi? Jakie są założenia i rezultaty niemieckiej polityki wobec tych państw? Czy można zdefiniować interesy leżące u podstaw zaangażowania RFN w relacje z Chinami, Indiami, Brazylią czy Republiką Południowej Afryki oraz na czym polega oferta "współkształtowania globalizacji" ze strony Niemiec np. dla takich państw jak Arabia Saudyjska czy Wietnam? Na te i inne pytania w rozmowie z Karolem Janosiem odpowiada dr Tomasz Morozowski.
P...2023-02-0150 min
Instytut Zachodni30 stycznia 1933 r.: dojście Hitlera do władzy - Podcasty IZ 69/2023W dniu 30 stycznia 1933 r. prezydent Rzeszy Paul von Hindenburg nominował przywódcę NSDAP Adolfa Hitlera na stanowisko kanclerza. Była to już trzecia zmiana rządu w ciągu ośmiu miesięcy. Wydarzenie to było początkiem czegoś nowego, jakże tragicznego w dziejach świata i Niemiec. O przyczynach słabości republiki weimarskiej, kulisach i następstwach dojścia Hitlera do władzy oraz reakcjach na to wydarzenie w rozmowie prof. Stanisława Żerki i dr. Piotra Kubiaka.2023-01-3051 min
Instytut ZachodniDecyzja Niemiec w sprawie przekazania Ukrainie czołgów Leopard 2 - Podcasty IZ 68/2023W najnowszym odcinku Podcastów IZ analitycy Karol Janoś i prof. dr hab. Krzysztof Malinowski w rozmowie z dr. Tomaszem Morozowskim omawiają ogłoszoną 25 stycznia decyzję Niemiec w sprawie dostaw czołgów Leopard 2 Ukrainie. W podcaście usłyszą Państwo m.in. jakie były reakcje na tę decyzję ze strony współrządzących partii i ugrupowań opozycji, jak niemiecki kanclerz uzasadniał ją na forum parlamentu oraz jakie były główne czynniki mające wpływ na proces decyzyjny w tej sprawie. Ponadto w rozmowie poruszono kwestię tego, jak Olaf Scholz odnosił się w Bundestagu do krytyki co do sposobu udzielan...2023-01-2632 min
Instytut ZachodniNie milkną echa wokół wydarzeń w "spornej" osadzie Lützerath - Podcasty IZ 67/202211-15 stycznia 2023 r. trwała operacja służ porządkowych związania z usunięciem nielegalnie przebywających osób - głownie aktywistów ruchów proekologicznych - w osadzie Lützerath w kraju związkowym Nadrenia Północna-Westfalia. Miejscowość ta zgodnie z obowiązującym prawem i po długotrwałych procesach oraz negocjacjach z zainteresowanym sprawą stronami została przeznaczona do rozbiórki w cel oczyszczenia terenu pod dalsze rozszerzanie wyrobiska kopalni węgla brunatnego, którą kontroluje niemiecki koncern energetyczny RWE. Do największej eskalacji przemocy doszło w okolicach spornej miejscowości 14 stycznia a po przeprowadzonej sprawnie akcji...2023-01-2417 min
Instytut ZachodniAustria Blokuje Wejście Rumunii I Bułgarii Do Strefy Schengen - Podcasty IZ 66 20228.12.2022 r. podczas spotkania ministrów spraw wewnętrznych UE austriacki minister Gerhard Karner zagłosował przeciw przyjęciu Rumunii i Bułgarii do strefy Schengen pomimo nadziei Komisji Europejskiej na zmianę zdania przez Austrię. Ostatecznie alpejska republika była jedynym państwem zgłaszającym wątpliwości co do włączenia Rumunii do strefy Schengen. Z czego wynika austriacki opór? Na to pytanie w rozmowie z Patrycją Anną Tepper próbuje odpowiedzieć dr Piotr Andrzejewski.2022-12-1611 min
Instytut ZachodniNATO wobec globalnych zagrożeń - Podcasty IZ 65/2022W dniu 30.11.2022 r. w Bukareszcie zakończyło się dwudniowe spotkanie ministrów spraw zagranicznych państw członkowskich NATO oraz zaproszonych gości. Podczas spotkania analizowano szerokie spektrum różnorakich wyzwań i zagrożeń dla światowej architektury bezpieczeństwa oraz polityki bezpieczeństwa NATO. Wśród różnych omawianych tematów wiele uwagi poświęcono nie tylko Rosji i sytuacji na Ukrainie, ale także Chinom, w tym zwiększaniu się ich potęgi oraz ambicji zarówno w wymiarze geopolitycznym, wojskowym, ekonomicznym technologicznym czy cybernetycznym. Wśród innych kwestii poruszono również między innymi problem: Indii, Korei Północnej...2022-12-0522 min
Instytut ZachodniChaos wyborczy w Berlinie i jego konsekwencje - Podcasty IZ 64/2022W dniu 26.09.2021 r. w Berlinie – oprócz przeprowadzanych w całych Niemczech wyborów do Bundestagu – odbyły się jeszcze wybory krajowe (do Izby Posłów) i do zgromadzeń dzielnicowych, a także referendum obywatelskie w sprawie wywłaszczenia wielkich koncernów wynajmujących mieszkania. Wyborom w Berlinie towarzyszył jednak chaos organizacyjny i dlatego 10.11.2022 r. Bundestag przyjął uchwałę w sprawie częściowego powtórzenia berlińskich wyborów do Bundestagu. Z kolei 16.11. 2022 r. Krajowy Trybunał Konstytucyjny Berlina uznał wybory do Izby Posłów i do zgromadzeń dzielnicowych za nieważne, nakazując ich powtórzenie. O przyczynach i konsekwencjach tych decyzji w rozmowie z Patrycją Tepp2022-11-2115 min
Instytut ZachodniNowe impulsy w relacjach Niemcy-Ukraina? - Podcasty IZ 63/2022Niemcy od początku agresji Rosji na Ukrainę 24.02.br. krytykowane były za niezdecydowaną reakcję i brak wyraźnej pomocy dla Kijowa, zwłaszcza militarnej. Aż osiem miesięcy czekano na przyjazd prezydenta Niemiec do Ukrainy. Najpierw, w kwietniu br., Kijów nie życzył sobie wizyty Franka-Waltera Steinmeiera, uzasadniając to jego współodpowiedzialnością za prowadzenie prorosyjskiej polityki w okresie, gdy był szefem kancelarii kanclerza Gerharda Schrödera i ministrem spraw zagranicznych w gabinetach Angeli Merkel. Decyzja Kijowa wywołała wówczas dyplomatyczny impas między Ukrainą a Niemcami.
Jednak Niemcy to dla Ukrainy ważny partner, który obecnie bardziej zdecyd...2022-11-1830 min
Instytut ZachodniTrzecia nowelizacja Ustawy o bezpieczeństwie energetycznym (EnSiG 3.0) - Podcasty IZ 62/2022Według słów ministra Roberta Habecka trzecia nowelizacja ustawy o bezpieczeństwie energetycznym ma być odpowiedzią na: „Nielegalny atak Rosji na Ukrainę, który zaburzył rynki energetyczne. Władze federalne jednak w tej sytuacji starają się przeciwdziałać temu konsekwentnymi środkami ostrożności i zabezpieczają dostawy energii. Wcześnie rozpoczęliśmy przygotowania do zimy i dlatego od początku września jesteśmy mniej lub bardziej niezależni od dostaw rosyjskiego gazu przez Nord Stream 1. Mimo wstrzymania dostaw magazyny są już dostateczne wypełnione i nadal zapasy rosną (obecnie to wypełnienie wynosi ok 93%), kontynuujemy również rozbudowę terminali gazu płynnego...2022-11-1624 min
Instytut ZachodniKryzys migracyjny 2022 r. - ośmiokrotnie większa migracja niż w 2015 r. - Podcasty IZ 61/2022Liczba migrantów poszukujących ochrony w Unii Europejskiej w 2022 r. osiągnęła historyczny rekord – do lipca br. wyniosła ponad 5,4 mln osób. Pięciokrotnie przewyższyła więc liczbę migrantów, która napłynęła do UE w czasie kryzysu migracyjnego w 2015 r. (1,1 mln). Faktycznie jest ona wyższa ponad ośmiokrotnie, bo dodatkowe 3,4 mln Ukraińców, którzy przybyli do państw członkowskich UE po rosyjskiej agresji i uzyskali schronienie, nie wystąpiło o formalne przyznanie międzynarodowej ochrony.
O poziomie migracji, sytuacji na szlakach tranzytowych i szansach UE na regulację presji migracyjnej rozmawia z...2022-10-3111 min
Instytut ZachodniPostawy społeczeństwa wschodnich Niemiec wobec wojny na Ukrainie – Podcasty IZ 60/2022Wydawałoby się, że tocząca się na Ukrainie wojna spotyka się z jednoznaczną postawą społeczeństw centralnej i zachodniej Europy. Tymczasem sondaże przeprowadzone u naszych zachodnich sąsiadów mogą wskazywać, że mieszkańcy wschodniej części Niemiec reprezentują nieco bardziej zróżnicowane postawy wobec konfliktu na wschodzie. To zróżnicowanie przejawia się szczególnie w takich wymiarach jak podejście do sankcji wobec Rosji, poparcie dla budowy Nord Stream II, gotowość do ponoszenia wyrzeczeń w związku z wojną, udzielanie militarnej pomocy Ukrainie, niezależność energetyczna od Rosji.2022-10-2410 min
Instytut Zachodni„Ocalone dziedzictwa" - nowy projekt Sieci Ziem Zachodnich i Północnych – Podcasty IZ 59/202214.09 w Izbie Pamięci w Kątach Wrocławskich nastąpiła inauguracja nowego projektu, poświęconego Ziemiom Zachodnim. „Ocalone Dziedzictwa. Regionalne Izby Pamięci Ziem Zachodnich i Północnych” to projekt realizowany przez Ośrodek „Pamięć i Przyszłość” we Wrocławiu, przy wsparciu instytucji współtworzących konsorcjum Sieć Ziem Zachodnich i Północnych.
Izby Pamięci gromadzą obiekty, będące dokumentacją historycznych zmian, które zaszły na terenach ich oddziaływania. Przechowywane na terenach przyłączonych do Polski po II wojnie światowej artefakty, pozwalają dostrzec wielowymiarowe dziedzictwo tych ziem, naznaczonych niemal pełną wymianą ludności. O tym dlaczego ocalenie tego lokalne...2022-10-1925 min
Instytut ZachodniWybory prezydenckie w Austrii - Podcasty IZ 58/2022Alekander van der Bellen, 78 letni polityk wywodzący się z partii Zielonych, został wybrany prezydentem Austrii na drugą kadencję już w pierwszej turze. Sukces zawdzięcza van der Bellen pozytywnemu odbiorowi przez austriackie społeczeństwo jego spokojnego i dostojnego stylu sprawowania urzędu. Jeszcze przed pandemią Austria przechodziła przez zawirowania polityczne - upadek rządu czy zmiany na stanowisku kanclerza na tle których prezydentura van der Bellena jawiła się jako oaza spokoju. Alexander van der Bellen skorzystał także ze słabości swoich wyborczych rywali - zwłaszcza na braku jasnego przywództwa w Wolnościowej Partii Austrii...2022-10-1714 min
Instytut ZachodniIndo - Pacyfik Strategie Niemiec i Europy w Nowym Centrum Globalnej Polityki - Podcasty IZ 57/2022Przyglądając się reakcjom Niemiec po wybuchu wojny w Ukrainie, oprócz zmian w polityce energetycznej, procesu rewizji stosunków z Rosją oraz wielu problemów wewnętrznych, z jakimi boryka się RFN, należy również zwrócić uwagę na wzrost dynamiki debat na temat przyszłych relacji z Chinami. Niemcy w swojej strategii z 2020 r. określiły cały region Indo-Pacyfiku jako kluczowy dla kształtowania się porządku międzynarodowego w XXI w. Dziś nie mamy już wątpliwości, że wzrost znaczenia Indo-Pacyfiku, w szczególności Chin, musi pociągnąć za sobą bardziej skuteczną i zdecydowaną politykę c...2022-10-1020 min
Instytut ZachodniDziałalność Związku Polaków w Niemczech - Podcasty IZ 56/2022Tematem tego odcinka Podcastów IZ jest działalność Związku Polaków w Niemczech, założonego 27 sierpnia 1922 r. Była to organizacja prężnie działająca na terenie Niemiec przed II wojną światową, zrzeszająca osoby działające na rzecz zachowania polskiego języka i kultury na terenach państwa niemieckiego. W związku z przypadającą na ten rok setną rocznicą postania tej organizacji, w najnowszym odcinku podcastu na temat sytuacji Polaków w Niemczech przed II wojną światową, działalności Związku Polaków w Niemczech oraz roli jego działaczy w powojennym zagospodarowywaniu Ziem Zachodnich...2022-08-2617 min
Instytut ZachodniNiemcy wobec Rosji – Podcasty IZ 55/2022Tematem najnowszego odcinka jest polityka RFN wobec Rosji. Dr hab. Michał Kosman, prof. Wydziału Nauk o Polityce i Administracji Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy w rozmowie z Karolem Janosiem dokonuje bilansu niemieckiej Russlandpolitik w okresie rządów kanclerz Angeli Merkel. W podcaście usłyszycie Państwo m.in. o tym, jakie główne cele przyświecały niemieckiej polityce zagranicznej Rosji w trakcie ery Merkel, i w jaki sposób była szefowa niemieckiego rządu osobiście angażowała się w rozwój relacji niemiecko-rosyjskich. Ponadto w odcinku o reakcji Niemiec na wybuch wojny w Ukrainie i zaangaż...2022-07-2950 min
Instytut ZachodniSzczyt NATO w Madrycie. Quo vadis NATO? - Podcasty IZ 54/2022Tematem przewodnim kolejnego podcastu Instytutu Zachodniego jest omówienie najważniejszych wybranych zagadnień dotyczących szczytu NATO, który miał miejsce w Madrycie w dniach 28-30 czerwca 2022 r.
Komentatorzy prof. Wojciech Kostecki (Akademii Finansów i Biznesu Vistula w Warszawie) oraz prof. Sebastian Wojciechowski (Instytut Zachodni) skoncentrowali się na czterech zagadnieniach:
- Omówieniu, w jaki sposób postanowienia szczytu mogą wpłynąć na zmianę architektury bezpieczeństwa w Europie.
- Zaprezentowaniu kluczowych ustaleń szczytu, w tym np.: przyjęcia nowej Koncepcji Strategicznej Paktu, znaczącego zwiększenia sił szybkiego reagowania, dalszego hybrydowego wsparcia dla Ukrainy, przeciwdziałania szerokiemu spektrum wyzwań i zagrożeń (włą...2022-07-1129 min
Instytut ZachodniInteresy – wartości – kompromisy. Polityka zagraniczna Niemiec w erze A.Merkel – Podcasty IZ 53/2022Tematem tego odcinka Podcastów IZ jest opublikowana w czerwcu 2022 r. w ramach serii Studia Niemcoznawcze nakładem wydawnictwa Instytutu Zachodniego monografia zbiorowa pt. „Interesy – wartości – kompromisy. Polityka zagraniczna Niemiec w erze Angeli Merkel” pod redakcją zespołu pracowników Instytutu Zachodniego: Karola Janosia, dr Agaty Kałabunowskiej, prof. Jadwigi Kiwerskiej i dra Tomasza Morozowskiego.
Głównym celem opublikowanej monografii jest dokonanie oceny działań kanclerz Angeli Merkel na polu niemieckiej polityki zagranicznej. Analizując różne pola i kierunki zewnętrznej aktywności Niemiec w latach 2005-2021, starano się rozstrzygnąć, czy i jak zmieniła się w tym czasie ich rola zarówno w Eur...2022-07-0130 min
Instytut ZachodniNiemiecka pomoc militarna dla Ukrainy i 100 mld euro dla Bundeswehry – Podcasty IZ 52/2022W trzecim miesiącu wojny rosyjsko-ukraińskiej wciąż nie ustają kontrowersje wokół zaangażowania Niemiec w pomoc w wojskową dla Ukrainy. Gabinet Olafa Scholza regularnie zapowiada dostawy kolejnych partii uzbrojenia i sprzętu wojskowego dla ukraińskich sił zbrojnych, statystki wskazują jednak, że wielkość pomocy militarnej ze strony Berlina w ostatnich tygodniach dość wyraźnie się zmniejsza.
O tym jakie są uwarunkowania wstrzemięźliwości Berlina przed udzielaniem Ukrainie znaczącego wojskowego wsparcia w najnowszym podcaście IZ opowiadają prof. Krzysztof Malinowski i Karol Janoś w rozmowie z dr. Tomaszem Morozowskim. Ponadto w odcinku usłyszycie Państwo o kulisach ustanowienia specjalnego fundu...2022-06-0337 min
Instytut Zachodni"Wyższy Sąd Krajowy w Poznaniu 1939-1945" - Podcasty IZ 51/2022Prof. Stanisław Żerko rozmawia z dr. Bogumiłem Rudawskim o najnowszej publikacji Instytutu Zachodniego pt. „Wyższy Sąd Krajowy w Poznaniu 1939-1945. Zarys działalności wraz z wyborem dokumentów”. Rozmowa dotyczy zarówno samej książki, jak i różnych aspektów działalności tej ważnej w okresie okupacji niemieckiej instytucji.
Link do książki:
https://www.iz.poznan.pl/ksiegarnia/pl/strona-glowna/217-wyzszy-sad-krajowy-w-poznaniu-1939-1945.html2022-06-0229 min
Instytut ZachodniSukcesy chadecji w Szlezwiku-Holsztynie i Nadrenii Północnej-Westfalii - Podcasty IZ 50/2022W maju 2022 r. odbyły się wybory w dwóch krajach związkowych: Szlezwiku-Holsztynie i Nadrenii Północnej-Westfalii, które zakończyły się dużymi sukcesami chadecji i ukazały problemy m.in. socjaldemokratów i liberałów. Elekcje te miały znaczenie nie tylko dla społeczności lokalnej, ale można je także uznać za probierz nastrojów politycznych w Niemczech – zwłaszcza wybory w Nadrenii, nazywane niekiedy „małymi wyborami do Bundestagu”. O wynikach wyborów do landtagów dwóch krajów związkowych oraz ich znaczeniu dla rządu i opozycji na poziomie federalnym w rozmowie z dr Agatą Kał2022-05-2033 min
Instytut ZachodniUkład w Rapallo w stulecie podpisania - Podcasty IZ 49/2022W stulecie podpisania niemiecko-sowieckiego układu z Rapallo dr Bogumił Rudawski rozmawia z prof. Stanisławem Żerką.2022-04-1224 min
Instytut ZachodniNiemcy a wojna na Ukrainie - Podcasty IZ 48/2022Niemcy są rozdarte - twierdzi prof. Jerzy Maćków w rozmowie z dyrektor Instytutu Zachodniego dr Justyną Schulz. Rozmowa dotyczy wojny na Ukrainie i jej konsekwencji dla Europy Środkowo-Wschodniej.2022-04-0423 min
Instytut ZachodniCzy Niemcy zrezygnują z rosyjskiego gazu? - Podcasty IZ 47/2022Rosyjska agresja na Ukrainę wpłynęła na zmianę spojrzenia Berlina nie tylko na kwestię bezpieczeństwa międzynarodowego, ale również bezpieczeństwa energetycznego samych Niemiec. Od kilku tygodni trwają intensywne dyskusje eksperckie i polityczne na temat tego, jak długo zajmie Niemcom uniezależnienie się od rosyjskich dostaw surowców energetycznych oraz jak duży będzie tego koszt – dla całej gospodarki i dla poszczególnych gospodarstw domowych. Trwa także ofensywa dyplomatyczna obejmująca podróże wicekanclerza Roberta Habecka do państw produkujących i eksportujących ropę naftową. W rozmowie z dr Agatą Kałabunowską analityk Instytutu Zachodniego dr...2022-03-3125 min
Instytut ZachodniNie tylko Schröder. Jak SPD radzi sobie z Russlandversteher? - Podcasty IZ 46/2022Po słynnym już przemówieniu kanclerza Olafa Scholza, w którym zapowiedział liczne zmiany w niemieckiej polityce zagranicznej i bezpieczeństwa, a zwłaszcza reorientację polityki wobec Rosji, wzrok obserwatorów życia politycznego w Niemczech kieruje się w stronę tzw. Russlandversteher. Tak nazywa się osoby, które wykazują zrozumienie dla polityki prowadzonej przez prezydenta Putina oraz dla zachowania intensywnych kontaktów np. gospodarczych z Rosją.
W szeregach SPD można wskazać przynajmniej kilka takich osób, na czele z byłym kanclerzem Gerhardem Schröderem. Kim są socjaldemokratyczni Russlandversteher? Jak radzi sobie z nimi kierownictwo partii? I czy możliwym jest, że SPD podzi...2022-03-0721 min
Instytut ZachodniEpokowa zmiana? Reakcja Niemiec na agresję Rosji na Ukrainę - Podcasty IZ 45/2022W bezpośredniej reakcji na rozpoczętą 24.02.2022 r. agresję Rosji na Ukrainę, Niemcy i kilka innych państw UE wydawały się odgrywać rolę hamulcowych dla działań Unii Europejskiej i całego Zachodu. Znalazły się w związku z tym w centrum krytyki opinii publicznej w Europie i na świecie. W ciągu kilku dni doszło jednak od diametralnej zmiany kursu Niemiec. Na specjalnej sesji Bundestagu zwołanej w dniu 27.02 kanclerz Olaf Scholz przedstawił plan działań RFN w związku z, jak to określił, „wojną Putina”. Obejmował on nie tylko sankcje wprowadzane w porozumieniu z partnerami z UE i NATO (w tym wy...2022-03-0235 min
Instytut ZachodniSzczyt Unia Europejska-Unia Afrykańska – „odnowione partnerstwo”? - Podcasty IZ 44/2022W dniach 17-18 lutego 2022 r. odbył się 6. szczyt Unia Europejska-Unia Afrykańska. Ze względu na inne ważne wydarzenia, jakie miały miejsce w ostatnich dniach, wzbudził on relatywnie niewielkie zainteresowanie medialne. Szczyt był jednak ważnym wydarzeniem dla obu stron, a lista tematów na agendzie spotkań obejmowała wiele spraw – od zwalczania pandemii COVID-19, przez kwestie bezpieczeństwa i energetyki aż po politykę migracyjną.
Dr Tomasz Morozowski w rozmowie z dr Agatą Kałabunowską przybliża przebieg szczytu, pochylając się zwłaszcza nad tymi tematami, które wzbudziły największe kontrowersje podczas spotkania europejskich i afrykańskich przywódców. W n...2022-02-2423 min
Instytut ZachodniZbrodnie sądowe III Rzeszy na Polakach - Podcasty IZ 43/2022M. Bainczyk prowadzi rozmowę z prof. Witoldem Kuleszą, badaczem nazistowskiego „wymiaru sprawiedliwości”, o nazistowskich zbrodniach sądowych na Polakach i sędziach III Rzeszy, którzy nie ponieśli odpowiedzialności za swoje zbrodnie. Zapraszamy również do lektury książki „Odpowiedzialność państwa za zbrodnie międzynarodowe. Refleksje wokół wystawy Rosenburg” (Wydawnictwo Instytutu Zachodniego, 2021), w której znajduje się wiele artykułów dotyczących tej problematyki.2022-02-2232 min
Instytut ZachodniPowyborcze przetasowania na niemieckiej scenie politycznej - Podcasty IZ 42/2022Po wyborach do Bundestagu z 26 września 2021 r. w największych niemieckich partiach politycznych doszło do istotnych przetasowań personalnych. Większością ugrupowań kierują teraz nowi liderzy. Ponadto działania partii tworzących nową koalicję rządzącą – SPD, Sojusz 90/Zieloni i FDP – zostają poddane dość surowej ocenie, na co wskazują najnowsze sondaże popularności partii.
Jak zmienił się niemiecki krajobraz polityczny od wyborów? Kto stoi na czele poszczególnych partii? Jak oceniane są prace nowego rządu? Między innymi na te pytania w rozmowie z dr Agatą Kałabunowską odpowiada dr Piotr Kubiak.2022-02-1027 min
Instytut ZachodniNiemcy wobec napięć rosyjsko-ukraińskich - Podcasty IZ 41/2022Konflikt rosyjsko-ukraiński i agresywna polityka Moskwy stały się największym wyzwaniem u początku kadencji nowego niemieckiego rządu kanclerza Olafa Scholza (SPD) w wymiarze międzynarodowym. Władze RFN stanęły bowiem przed koniecznością zajęcia konkretnego stanowiska wobec konfliktu na wschodzie i ustosunkowania się do oczekiwań sojuszników europejskich oraz USA, co ujawniło kilka poważnych problemów w polityce zagranicznej Berlina. Związane są one nie tylko z projektem Nord Stream 2 i uzależnieniem Niemiec od rosyjskiego gazu, ale też z rozbieżnościami wewnątrz trzypartyjnej koalicji rządzącej SPD-Sojusz 90/Zieloni-FDP, a w szczególności pomiędzy U...2022-02-0432 min
Instytut ZachodniPolityczne zawirowania w Austrii. Kim jest nowy kanclerz Nehammer? - Podcasty IZ 40/2022Trzech kanclerzy w ciągu dwóch miesięcy. W obliczu zarzutów korupcyjnych kanclerz Austrii Sebastian Kurz ustąpił ze stanowiska jesienią 2021 r. Zaprzysiężony do pełnienia funkcji jego następcy Alexander Schallenberg zrezygnował już po dwóch miesiącach, a na kolejnego kanclerza wybrano w grudniu Karla Nehammera. Co spowodowało taki przebieg wypadków? Jaki jest polityczny plan kolejnego kanclerza? Jak kryzys polityczny przekłada się na popularność poszczególnych partii? I co na to austriackie społeczeństwo? Na te pytania w rozmowie z dr Agatą Kałabunowską odpowiada analityk Instytutu Zachodniego dr Piotr Andrzejewski.2022-01-3115 min
Instytut ZachodniKanclerz Merkel i relacje transatlantyckie - Podcasty IZ 39/2022W serii wydawniczej Instytutu Zachodniego „IZ Policy Papers” ukazała się nowa publikacja pt. „Kanclerz Merkel i relacje transatlantyckie”. Na niemal 60 stronach szczegółowo przeanalizowano w niej działania gabinetów kierowanych przez kanclerz Merkel, oraz samej kanclerz, dotyczące relacji z najważniejszym partnerem Niemiec poza kontynentem europejskim, czyli Stanami Zjednoczonymi. W tym odcinku podcastu autorka publikacji - prof. Jadwiga Kiwerska - w rozmowie z dr Agatą Kałabunowską przybliża charakter relacji transatlantyckich ery Merkel i przypomina kluczowe momenty mające wpływ na kształt współpracy niemiecko-amerykańskiej.
Wspominaną publikację znajdą Państwo na naszej stronie internetowej:
https://www.iz...2022-01-2025 min
Instytut ZachodniCo Scholzowi zostawia po sobie Merkel? Kto wchodzi w skład nowego rządu? – Podcasty IZ 38/20218 grudnia 2021 r. na nowego kanclerza Republiki Federalnej Niemiec zaprzysiężono socjaldemokratę Olafa Scholza. Tym samym dobiega końca „era Merkel”. Jakie otwarte sprawy pozostawia po sobie ustępująca kanclerz Angela Merkel? Kto wchodzi w skład nowego rządu koalicji SPD, Zielonych i FDP? Które personalne wybory można uznać za zaskakujące? Na te pytania w rozmowie z dr Agatą Kałabunowską odpowiada analityk Instytutu Zachodniego dr Piotr Kubiak.2021-12-1412 min
Instytut ZachodniWokół nowej książki nt. prezydentury D. Trumpa i relacji transatlantyckich – Podcasty IZ 37/2021Nakładem Wydawnictwa Instytutu Zachodniego ukazała się monografia autorstwa prof. Jadwigi Kiwerskiej zatytułowana „Sojusz w kryzysie. Prezydentura Donalda Trumpa i relacje transatlantyckie”. W tym odcinku podcastu w rozmowie z dr Agatą Kałabunowską autorka przedstawia najważniejsze tezy swojego opracowania odnoszące się do działań administracji Trumpa wobec sojuszników europejskich. Eksponuje jej najbardziej kontrowersyjne decyzje, znacząco wpływające na kondycję wspólnoty transatlantyckiej. Ocenia politykę Trumpa na tle podejścia do Europy poprzednich prezydentów amerykańskich, a także w odniesieniu do obecnej prezydentury - Joego Bidena.
Monografia „Sojusz w kryzysie…” jest do nabycia w księgarni internetowej...2021-10-2629 min
Instytut ZachodniRezygnacja kanclerza Sebastiana Kurza – koniec politycznego Wunderkind? – Podcasty IZ 36/2021W sobotę 9 października 2021 r. obciążony zarzutami korupcyjnymi Sebastian Kurz ustąpił z funkcji kanclerza Austrii. Już dwa dni później zaprzysiężono jego następcę – partyjnego kolegę z Austriackiej Partii Ludowej (ÖVP) i wytrawnego dyplomatę Alexandra Schallenberga. Co dokładnie doprowadziło do rezygnacji Sebastiana Kurza? Jak na szybko zmieniającą się sytuację polityczną zareagowało austriackie społeczeństwo, koalicjant i opozycja? Czego można spodziewać się po nowym kanclerzu Schallenbergu? Na te pytania w rozmowie z dr Agatą Kałabunowską odpowiada dr Piotr Andrzejewski.2021-10-1417 min
Instytut ZachodniNiemcy po wyborach – w stronę nowej koalicji – Podcasty IZ 35/2021Powoli opadają już emocje związane z wyborami do Bundestagu XX kadencji, w których zwycięzcą okazała się Socjaldemokratyczna Partia Niemiec, stawiając chadeków – ugrupowanie kanclerz Angeli Merkel - w trudnej sytuacji. Rozpoczęły się rozmowy sondujące, które mają na celu utworzenie nowej koalicji rządzącej w Niemczech. Dlaczego tegoroczne wybory były tak nietypowe? Kto uczestniczy w rozmowach na temat utworzenia koalicji? Jakiego ich wyniku można się spodziewać? Na te pytania w rozmowie z dr Agatą Kałabunowską odpowiada dr Piotr Kubiak.2021-10-0819 min
Instytut ZachodniEuropejski Zielony Ład - aspekty wewnętrzne i zewnętrzne – Podcasty IZ 34/2021Wkrótce miną dwa lata odkąd Komisja Europejska zaproponowała koncepcję Europejskiego Zielonego Ładu. Ochrona klimatu i konieczność dostosowania gospodarki do wyzwań klimatycznych staje się coraz ważniejszym tematem w debatach politycznych państw członkowskich UE, czego przykładem jest zakończona niedawno kampania wyborcza w Niemczech. Czym jest Europejski Zielony Ład i jak przebiega jego wdrażanie? Jak realizacja tego projektu wpływa na partnerów handlowych UE? I jak Europa radzi sobie z prowadzeniem dyplomacji klimatycznej? Na te pytania w rozmowie z dr Agatą Kałabunowską odpowiada analityk Instytutu Zachodniego – Martin Wycisk.2021-09-3023 min
Instytut ZachodniUnia na poboczu? Układ sił w Indo-Pacyfiku i reakcje UE na powołanie AUKUS – Podcasty IZ 33/2021W połowie września 2021 r. Unia Europejska zaproponowała „Strategię dla współpracy w Indo-Pacyfiku”. Dzień przed jej publikacją doszło do zawarcia AUKUS – paktu o współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa w Indo-Pacyfiku, który podpisały Australia, Stany Zjednoczone i Wielka Brytania. Czym jest AUKUS i jak jego zawarcie wpływa na pozycję Unii Europejskiej w regionie? Jak na tę sytuację zareagowały Niemcy – mocno zaangażowane w kształtowanie unijnej polityki wobec Chin i Indo-Pacyfiku? Na te pytania w rozmowie z dr Agatą Kałabunowską odpowiada analityk Instytutu Zachodniego – Tomasz Morozowski.2021-09-2922 min
Instytut ZachodniWystawa „Ścieżki życia - Polskie ślady w regionie Ren-Men. Historyczna mozaika”- Podcasty IZ 27/2021W dniach 14-31 maja 2021 r. w siedzibie Instytutu Zachodniego prezentowana będzie wystawa „Ścieżki życia - Polskie ślady w regionie Ren-Men. Historyczna mozaika”, która została przygotowana przez Niemiecki Instytut Spraw Polskich w Darmstadt. Wystawa opowiada o losach Polaków zamieszkujących południową Hesję. Ukazano w niej różnorodne sfery aktywności Polaków w takich obszarach jak: praca, sport, nauka i szeroko rozumiana kultura. W prezentowanej ekspozycji znalazły swoje miejsce również bolesne tematy, związane z okresem II wojny światowej, pracą przymusową, przesiedleniami i rozliczeniami z narodowosocjalistyczną przeszłością. Wystawa rzuca światło na nieznane losy wybitnych osobis...2021-05-1316 min
Instytut ZachodniPodcasty IZ 17/2021: Dzwony pożyczone - rozmowa z Marcelim Tureczkiem75 lat po wojnie straty dóbr kultury to temat wciąż aktualny i skomplikowany. W odniesieniu do ziem przyłączonych do Polski w wyniku II wojny światowej, zagadnienie to okazuje się jeszcze bardziej złożone ze względu na nie do końca uregulowany status prawny, stosunki polsko-niemieckie na przestrzeni lat oraz stosunek do dziedzictwa byłych i obecnych mieszkańców tego terenu. O dzwonach zrabowanych z obszarów przyłączonych do Polski w 1945 r., ich statusie i współczesnych losach Małgorzacie Bukiel opowiada dr hab. Marceli Tureczek, profesor Uniwersytetu Zielonogórskiego, autor książki "Dzwony pożyczone. Studia historyczne i pra...2021-01-1826 min
Instytut ZachodniPodcasty IZ 10/2020:Przez Budapeszt, Pragę i Warszawę na Zachód.Budapeszt, Praga i Warszawa w lecie i jesienią 1989 r. stały się przystankami dla tysięcy Niemców z NRD w ich drodze ku wolności. Nie była to łatwa droga. Oczekując na możliwość wyjazdu do RFN, czyli na zgodę komunistycznych władz Niemiec Wschodnich, setki, a potem i tysiące uchodźców, w tym całe rodziny z dziećmi, przebywało na terenie ambasad RFN lub koczowało na chodnikach przed budynkami placówek w tych trzech stolicach. O tej bezprecedensowej fali ucieczek z NRD, prowadzących w efekcie do zjednoczenia Niemiec, w przeddzień 30-tej rocznicy tego wydar...2020-11-2729 min