Shows
jarasaseasongi - muzyczne historieWspomnienia z jubileuszu RO20's, cz. 1.
Zdarzyło mi się parę razy zaśpiewać na scenie. Zdarzyło mi się parę razy pogawędzić o piosenkach dla publiczności. Ale największą swoją muzyczną przygodę przeżyłem w listopadzie ubiegłego roku. Legendarny zespół Ryczące Dwudziestki zaproponował mi abym poprowadził ich jubileuszowy koncert podsumowujący obchody czterdziestolecia działalności. Takich propozycji się nie odrzuca, zwłaszcza, że drugim prowadzącym był Marek Wikliński, lider fenomenalnych Sąsiadów.
Koncert składał się z paru części. Dwie z nich miały charakter taki trochę jarasaseasongowy, każdą piosenkę wyśpiewaną przez jubilatów okrasiłem (mam nadz...2024-04-0442 min
jarasaseasongi - muzyczne historiePiosenki z "Radio Ballad"Podcast Jarasaseasongi powstał niechcący, przy okazji tworzenia audycji dla Radia Danielka. A Radio Danielka skończyło już 3 lata. Na tę okoliczność pasowałoby więc w Jarasaseasongach o radiu. Już kiedyś opowiadałem o prekursorach nowoczesnego radiowego dziennikarstwa, dziś opowiem więcej o ich rewolucyjnej audycji.
Nasze radio – Danielkę robi grupa zapaleńców, profesjonalistów i amatorów choćby takich jak ja. Dzięki rewolucji technologicznej możemy to robić bez potężnego zaplecza technicznego. Ha, albo może właśnie z potężnym zapleczem… zaklętym w miniaturowych, prostych w obsłudze urządzeniach. Może właśnie tak.2024-03-0734 min
jarasaseasongi - muzyczne historieŁowy na baranaW 1979 roku legendarny zespół „The Irish Rovers”, założony przez Irlandczyków osiadłych w Toronto wydał płytę “Tall Ships and Salty Dogs”. Szesnaście świetnych morskich piosenek. Wśród nich „The Wanderer and The Whale” – wędrowiec i wieloryb. Opowieść o polowaniu na wieloryba. Nie byle jaka opowieść o nie byle jakim polowaniu. Bestię ścigał Wanderer – po naszemu
wędrowiec, ostatni żaglowiec wielorybniczy, ostatni i według wielu najpiękniejszy. Niestety nie przetrwał do dzisiaj, możemy podziwiać tylko plany i modele.
A płyta? Parę lat póżniej trafiła do rąk Dariusza Ślewy i Grzegorza Tyszkiewicza. Jeszcze...2024-01-2525 min
jarasaseasongi - muzyczne historieFairytale of New YorkW jarasaseasongach czas na piosenkę świąteczną. Poszwędamy się po Nowym Jorku. I to w doborowym towarzystwie. Bajkę z nowego Jorku opowie nam ikona współczesnego folku, ba nawet punk folku, Shane MacGowan z zespołem The Pogues.
Opowiem Wam dzisiaj o najpopularniejszej w XXI wieku na wyspach brytyjskich - można by rzec pastorałce, zresztą - sami to ocenicie. „Fairytale of New York”, bo o niej mowa do 2020 roku sprzedała się na wyspach w dwóch milionach czterystu tysiącach egzemplarzy i uzyskała poczwórną platynę. Przez wielu jest uważana za najlepszą piosenkę bożonar...2023-12-1810 min
jarasaseasongi - muzyczne historieStrzyżykiByło tak, że Bóg chciał wyłonić króla wszystkich ptaków. Postanowił, że zwycięzcą ogłosi stworzenie, które wzniesie się najwyżej. Wystartowały wszystkie ptaki. Słabsze, po kolei, zmęczone odpadały od stawki, aż w przestworzach pozostał tylko orzeł. Wygrał? Bynajmniej. Kiedy w końcu orzeł, zmęczony i pewny wygranej, zaczął zniżać lot, spod jego skrzydła wyłonił się przebiegły strzyżyk i świeży, wypoczęty wzleciał wyżej. Mały ptaszek wygrał. Ale została mu łatka oszusta.
Historii przynoszących temu maleńkiemu ptakowi o potężnym głosie niesławę funkcjo...2023-12-0742 min
jarasaseasongi - muzyczne historieFew DaysRok 1982. W kraju bieda, terror i smutek. Mimo to środowisko wodniaków co jakiś czas urządza mniejsze lub większe koncerty piosenki żeglarskiej i szant. Ba już mamy za sobą pierwszą, jeszcze nieśmiałą edycję Festiwalu Shanties w Krakowie. A szanta w tych czasach to naprawdę egzotyczne słowo. Od kilkunastu miesięcy nie działa zespół Refpatent, środowisko żeglarskie jeszcze nie wie, że czeka na jego reinkarnację pod szyldem Cztery Refy. Coraz aktywniej na scenie poczynają sobie Jerzy Porębski, Ryszard Muzaj, Mirosław Peszkowski i Marek Szurawski, jeszcze nie wiedzą że za młodu zostaną Starymi Dzwonami, na własne życzenie...2023-11-0916 min
jarasaseasongi - muzyczne historieRO 20's - niezapomniane piosenkiMała wycieczka geograficzno muzyczna. Zaczniemy od bieguna
południowego. Wokół ląd wiecznie skuty lodem, czyli najpóźniej odkryty kontynent – czyli Antarktyda. Nie ma stałych mieszkańców - jest tylko parę polarnych stacji badawczych. Małe szanse, żeby tam jarasaseasongi dotarły, no cóż. Antarktydę oblewają południowe wody trzech wielkich oceanów. Tzn. dziś można już powiedzieć że oblewały, od dwutysięcznego roku te wody są uznawane formalnie za ocean południowy - czwarty ocean rozciągający się do 60 równoleżnika. Na tym oceanie też trudno liczyć na słuchaczy. Nie bez kozery obszar wody na półkuli połud...2023-10-2022 min
jarasaseasongi - muzyczne historieWelliesSkąd te kalosze? Cofnijmy się do końcówki XVIII wieku. W Anglii panowie nosili wówczas wysokie buty z wywiniętą cholewką najczęściej tzw. buty heskie. Przywieźli je do Anglii walczący pod brytyjską flagą żołnierze z Hesji. Były wysokie do kolan, wykonane ze skóry cielęcej miały wcięcie w kształcie litery V i ozdobne frędzle z przodu cholewy. Takie właśnie buty z Hesji nosił Arthur Wellesley, Książe Wellington, pogromca Napoleona pod Waterloo. Wellesley na buty zwracał ogromna uwagę. Kiedy w stroju żołnierzy bryczesy zostały wyparte przez cieńsze lu...2023-09-2216 min
jarasaseasongi - muzyczne historieHey Joe, folkowe korzenieW latach 40 ubiegłego wieku, w Ameryce przyszła moda na muzykę folkową. Zaczęło się od zespołu The Weavers (pol. Tkacze), który w 1950 roku jako pierwszyw w historii umieścił folkową piosenkę na pierwszym miesjcu listy Billboard. Wokół The Weavers powstało grono zespołów i, powiedzmy, bardów popularyzujących ludową muzykę Amerykanów. Moda rozwijała się nieśpiesznie, w obiegu kawiarnianym i uczelnianym. Do głównego nurtu z tego czasu przebili się w zasadzie tylko Odetta i Harry Belafonte. Zjawisko zostało nazwane American Folk Revival.
Środowisko folkowców wywodziło się i działało głównie na uniwers...2023-07-1324 min
jarasaseasongi - muzyczne historiePiraci na BałtykuHistoria sięga XIV wieku. W Europie trwa od dłuższego czasu kryzys agrarny. W połowie XIV wieku dżuma zabija blisko 1/3 populacji. Ludność niemieckiego pomorza jeszcze nie zapomniała o zarazie, a wielka powódź zabiera życie 100 tysięcy ludzi. Panuje bieda i głód na niespotykaną dotąd skalę. Chyba po raz pierwszy w historii Europy niższe warstwy społeczne nieśmiało kwestionują ład tego świata. Wybuchają pierwsze powstania ludowe. Popularność zyskują hasła wolność równość i sprawiedliwość (w tamtych czasach kojarzone są one podobno z wartościami panującymi wśród piratów).
W takich warunkach w...2023-06-1625 min
jarasaseasongi - muzyczne historieWe Shall OvercomeCharleston w Karolinie Południowej. Tam od 1912 roku w budynku starej przędzalni bawełny, American Tobacco Company produkuje cygara. W fabryce panuje segregacja rasowa. Afroamerykanie wykonują cięższe prace niż biali za znacząco niższe pensje. W czasie II Wojny Światowej w Cigar Factory zaczęły działać związki zawodowe. Związkowcy w czasie wojny zgodzili się nie prowadzić akcji protestacyjnych, w zamian firma obiecała podwyżki po jej zakończeniu. Po zakończeniu wojny robotnicy podwyżek nie zobaczyli. W październiku 1945 roku wybuchł strajk. Większość strajkujących stanowiły czarne kobiety, ale organizatorzy doszli do wniosk...2023-06-0127 min
jarasaseasongi - muzyczne historieDziewczę z Amsterdamu (The Maid of Amsterdam, A-Roving)
Praca przy
pompie należała chyba do najbardziej żmudnych na statku żaglowym. Weźmy takie pompy dźwigniowe. Działały jak drezyna o napędzie ręcznym. Marynarze ustawieni po dwóch stronach pchali na przemian raz do dołu raz do góry drążek dźwigni, która uruchamiała tłoki pompujące wodę. Długość ramion pompy decydowała czy ruch do góry i na dół następował na jedno czy na dwa tempa. I tak całą wachtę.
Podobnie przy windach kotwicznych. Zanim w latach 60 XIX wieku wynaleziono windę kabestanową, bęben na który...2023-05-1820 min
jarasaseasongi - muzyczne historieAch te syreny...
Mississippi
John Hurt wychowywał się i spędził większość w Avalon w stanie Mississippi. Był wokalistą i gitarzystą bluesowy i countrowym. W latach dwudziestych nagrał dla wytwórni OKEH Records kilka płyt. Okazały się komercyjnymi porażkami i zarzucił publiczne muzykowanie mniej więcej na 35 lat. Do 1963 roku. Wtedy, na fali tzw. „folg revival” Ameryka zainteresowała się muzykiem. Hurt wystąpił na słynnym Newport Folk festiwal. Tam został gwiazdą. Nie na długo, zmarł 3 lata roku na zawał serca. Pozostawił po sobie całkiem sporo nagrań. Jedno z najsłynniejszych, to “Let the Mermaids Flirt with Me”. Piosenka...2023-05-0523 min
jarasaseasongi - muzyczne historieNavigatorsW drugiej
połowie XVIII wieku w Anglii wybuchła rewolucja – przemysłowa. Intensywna industrializacja gospodarki wymagała znacznego zwiększenia możliwości transportowych. Anglicy ruszyli do poprawy starych i budowy nowych kanałów żeglugowych. Ten czas niektórzy nazywają canal manią. Do lat 30 XIX wieku wybudowano w Wielkiej Brytanii blisko 4 tys. mil kanałów. Wymagało to ogromnego nakładu ludzkiej pracy, większość robót była wykonywana ręcznie. Przemysł budowy kanałów zatrudniał dziesiątki jak nie setki tysięcy robotników. Kanały były nazywane navigations. No i właśnie najpierw zaczęto nazywać budowniczych Navigators, p...2023-04-1330 min
jarasaseasongi - muzyczne historieTrzy polkiDziś opowieść o trzech polkach.
Taniec polka powstał w pierwszej połowie XIX wieku w Czechach. Jego autorstwo rozpłynęło się w mroku dziejów. Taniec pierwotnie nazywany był maderą. Później ze względu na metrum zyskał nazwę plka (czyli połówka), by ostatecznie zostać polką. I tu mamy dwie teorie. Zmiana nastąpiła albo w wyniku wzrostu sympatii Czechów do Polaków po upadku powstania listopadowego, albo w wyniku wzrostu sympatii kompozytora Františka Matěja Hilmara do polskiej śpiewaczki Esmeraldy.
Polka szybko ruszyła na podbój Europy. Podbił przede wszystkim Austrię, Polsk...2023-03-3019 min
jarasaseasongi - muzyczne historieDanny BoyIrlandia Północna. W Limavady, małym targowym miasteczku na północy hrabstwa mieszka Jane Ross. Pani Ross kolekcjonuje melodie ludowe. W 1851 roku usłyszała pięknie grającego przed jej domem skrzypka. Zauroczona muzyką wyszła do skrzypka, melodię spisała, opisała ją jako bardzo starą bez tytułu. Nieco później wraz z całym zbiorem melodii przekazała Georgowi Petrie, który w 1855 opublikował ją w książce The Ancient Music of Ireland pod tytułem „Londonderry Air”.
Pochodzenie melodii długo pozostawało w tajemnicy. Dopiero W 1974 roku Hugh Shields odkrył dawno zapomnianą piosenkę "Aislean...2023-03-1630 min
jarasaseasongi - muzyczne historieMolly MaloneW poszukiwaniu Molly Malone przenieśmy się do siedemnastowiecznego Dublina. Nie przypomina on dzisiejszego miasta, jest pocięty niezliczoną liczbą wąskich uliczek. Po jednej z nich spacerujemy. Nagle naszą uwagę zwraca zamieszanie na końcu uliczki. Widzimy zebrany tłum od którego dochodzą nas jakieś pohukiwania, podniesione szepty. Wiedzeni ciekawością podchodzimy bliżej. Gawiedź zebrała się wokół młodej kobiety. Ta leży bez ruchu, nie oddycha. Ubrana w koszulę z długimi rękawami, podkoszulek, długą sukienkę z zapaską, na głowie ma baskijski wełniany beret i obuta jest w hiszpańskie trzewiki. Chociaż już martwa, zac...2023-03-0221 min
jarasaseasongi - muzyczne historiePłomień i popiół„ The Ashes” – przepiękna pieśń z „covidowej” płyty brytyjskiej grupy The Longest Johnes opowiada o roli jaką odgrywa muzyka korzeni, folk, w naszym życiu, o jednoczeniu, wspólnym przeżywaniu, pamięci. Napisana przez Robbiego Sattina jest również czymś więcej niż zwykłą balladą, stanowi swoisty manifest muzyczny. Autor kończy refren słowami: I'll tend to the flame; you can worship the ashes. Ja zadbam o ogień, ty możesz czcić popioły. Jest to parafraza sentencji przypisywanej Gustawowi Mahlerowi (choć inspiracją były słowa Tomasza More’a), która w przekładzie na polski brzmi ona „Tradycja to przekazywanie płom...2023-02-1628 min
jarasaseasongi - muzyczne historieLough Sheelin SideW latach 1847 - 1852 Wielki Głód nawiedził Irlandię. W całej Europie uprawy ziemniaków zainfekowała zaraza ziemniaczana ale Irlandia tę zarazę szczególnie mocno odczuła. W tamtych czasach ziemię należącą do arystokracji (najczęściej angielskiej lub angielsko-irlandzkiej) uprawiali dzierżawcy, a dzierżawione pola były tak małe, że jedyną ekonomicznie uzasadnioną uprawą była na nich uprawa ziemniaka. I kiedy przyszła zaraza zapanował powszechny, niespotykany nigdy wcześniej w Irlandii na taką skalę głód. Na domiar złego władze wprowadziły drakoński podatek od dzierżawy. Wyższy niż czynsz na jaki stać było dzierżawców. Sp...2023-02-0920 min
jarasaseasongi - muzyczne historieCity of New Orleans„Żegnaj Ameryko” to znakomita polska wersja wielkiego przeboju country. Polski tekst napisał Zbigniew Działa dla zespołu Parametr. Zespół istniał krótko - 3 lata, rozwiązał się w 1980 roku ale pozostawił po sobie trwały ślad. „Żegnaj Ameryko” śpiewana jest do dzisiaj przy wszystkich bez mała ogniskach i imprezach turystycznych.
A oryginał nosi tytuł „City of New Orleans”. Opowiada o podróży pociągiem o nazwie właśnie „City of New Orlaens”, który trasę między Chicago a Nowym Orleanem pokonuje w niespełna 16 godzin. Pozwala zjeść śniadanie w Chicago a kolację w Nowym Orleanie lub na odwrót i jest najdłuższym...2023-02-0119 min
jarasaseasongi - muzyczne historieDwie siostry (orig. Twa Sisters)Są wśród "mędrców" tacy (to chyba Ci od Junga), którzy twierdzą, że wszystkie historie można zamknąć w siedmiu podstawowych opowieściach: pokonanie potwora, od biedy do bogactwa, wykonanie zadania, podróż i powrót, komedia, odrodzenie i tragedia. Na półce pod tytułem tragedia, jedną z najbardziej rozpychających się opowieści, wprost domagającą się własnej półki, jest historia o dwóch siostrach, historia w europejskiej kulturze ludowej opowiadana we wszystkich językach. I we wszystkich językach śpiewana (te śpiewane wersje należą do nurtu tzw. murder ballads)
Jedna z moich ulubionych wersji mor...2023-01-1928 min
jarasaseasongi - muzyczne historieDives and Lazarus... and Some Star?„Dives and Lazarus” Bogacz i Łazarz to tradycyjna angielska pieśń ludowa. Czas na nią dobry gdyż jest uznawana na wyspach za kolędę. A jest to ludowa wersja przypowieści o bogaczu i Łazarzu z Ewangelii wg św. Łukasza. Piosenka, wykorzystywała różne melodie ale jedna, konkretna, opublikowana przez Lucy Broadwood w 1893 r. jest szczególnie znana i wykorzystana w innych tradycyjnych pieśniach.
Ballada opowiada jak to bogacz (łac. Dives) urządza ucztę dla przyjaciół. Do drzwi bogacza przychodzi ubogi Łazarz i błaga aby dał mu coś do jedzenia i picia. Bogacz odpowiada, że on mu nie bratem i odmawia pom...2022-12-2224 min
jarasaseasongi - muzyczne historieSolomon BrowneSolomon Browne była 47 stopową łodzią ratunkową klasy Watson. Zbudowana w 1960 roku rozwijała prędkość 9 węzłów. Została zakupiona za 35 tys. funtów do stacji ratownictwa Penlee w okolicach małej wioski Mousehole. Z Mousehole pochodziła cała załoga Solomon Browne. Łódź podczas służby wyrwała z zachłannych rąk śmierci 98 ludzkich istnień. Ale nadeszła pochmurna sobota, 19 grudnia 1981 roku.
W kanale przyszedł bardzo silny 12 stopniowy sztorm. Wzdłuż brzegu Kornwalii płynął mały kabotażowiec „Union Star”. Tuż po 18:00 jego kapitan zgłosił przez radio awarię silników. Straż przybrzeżna Falmouth wysłała do akcji...2022-12-1619 min
jarasaseasongi - muzyczne historieShosholozaW Afryce nigdy nie wiadomo kiedy kończy się folk a zaczyna jazz. A może tam folk nigdy się nie kończy? Audycję otwiera Hugh Ramapolo Masekela ojciec południowoafrykańskiego jazzu. A przywitał Nas utworem Stimela (The Coal Train) czyli w wolnym tłumaczeniu pociąg do kopalni. To opowieść o pociągu, który jedzie z Mozambiku, Angoli, Zimbabwe, Malawi, Botswany, Namibii, Lesotho, Suazi i z głębi Republiki Południowej Afryki do Witwatersrand. Pociągiem jadą młodzi mężczyźni i starcy, jadą zarobić na chleb dla swoich rodzin. Jadą do pracy na kontraktach w kopalniach złota w Johann...2022-12-0117 min
jarasaseasongi - muzyczne historieDerry - miasto symbolIrlandia Północna w latach 80 ubiegłego wieku. Od ponad 10 lat sytuacja w kraju przypominała wojnę domową. Na wyspach nazywają to Troubles. Robert Gerard Sands, znany jako Bobby Sands bojownik Prowizorycznej Irlandzkiej Armii Republikańskiej tzw. Provos, po jednym z zamachów bombowych w Belfaście został skazany na 14 lat. Karę odbywał w więzieniu Crumlin Road a następnie w The Maze. Warunki w więzieniu były okropne a strażnicy brutalni, szczególnie wobec nacjonalistów. Republikańscy więźniowie często organizowali protesty. Przywódcą, najsłynniejszego – strajku głodowego był właśnie Bobby Sands. Strajk miał fatalne...2022-11-1818 min
jarasaseasongi - muzyczne historieThe Wreck of The Edmund FitzgeraldAmeryka Północna. Na granicy Stanów Zjednoczonych i Kanady leży system Wielkich Jezior, drugi po Bajkale zbiornik słodkiej wody na planecie Ziemia. Wielkie Jeziora stanowią dziś, w połączeniu z rzeką Świętego Wawrzyńca i systemem kanałów, jeden z najdłuższych śródlądowych szlaków wodnych. To Droga Świętego Wawrzyńca - pozwala z Atlantyku dotrzeć do każdego z wielkich jezior, a jej długość pomiędzy wyspą Anticosti a zachodnim brzegiem Jeziora Górnego wynosi ponad 3700 km.
Najsłynniejszym statkiem pływającym tą drogą był frachtowiec SS Edmund Fitzgerald. Statek, ze wszec...2022-11-1215 min
jarasaseasongi - muzyczne historieJesień (?) w hrabstwie Donegal (orig. "Gartan Mother's Lullaby")Irlandia, początek XX wieku i nieoczekiwany duet. Obaj z Belfastu, jeden katolik drugi metodysta. Nie wróżyło to w tych czasach dobrze współpracy. A jednak. Stworzyli całkiem twórczą parę.
Jeden z nich to poeta i autor tekstów Seosamh Mac Cathmhaoil, lub z angielska Joseph Campbell. Urodził się w Belfaście w katolickiej rodzinie z tradycjami niepodległościowymi. Przez całe życie wspierał irlandzkich republikanów, uczestniczył w powstaniu wielkanocnym, był radnym Sinn Fein brał udział w irlandzkiej wojnie domowej. W 1925 roku wyemigrował do Stanów Zjednoczonych. Tam zajmował się działalnością akademicką, pod konie...2022-11-0418 min
jarasaseasongi - muzyczne historieHori WaitiBarnet Burns - urodził się w listopadzie 1805 roku w Kirby Ireleth w Anglii jako George Burns. W wieku 13 lub 14 lat został chłopcem okrętowym trafił na Jamajkę, został protegowanym działacza na rzecz walki z niewolnictwem Louisa Celeste Lecesne’a. W 1827 roku wypłynął do Rio de Janeiro, tam dostał posadę stewarda na barce Nimrod i tak 22 sierpnia 1828 roku trafił do Sydney w Australii.
W Sydney przez 2 lata pracował jako sługa domowy u miejscowych notabli. W 1830 opuścił Sydney na brygu Elisabeth, udał się do Nowej Zelandii, gdzie w ciągu ośmiu miesięcy nauczył się języka Maori...2022-10-2212 min
jarasaseasongi - muzyczne historiePani McGrath (orig. Mrs. McGrath)My z zachwytem słuchamy Samosierry Jacka Kaczmarskiego a historia rechocze. Rechocze, gdyż podczas gdy nasi dzielni szwoleżerowie, z nadzieją na niepodległość w sercach, ochoczo wspierali Napoleona w podboju Hiszpanii i Portugalii, po drugiej stronie, za niepodległość iberyjskich narodów, bili się Irlandczycy, nierzadko siłą lub podstępem zwerbowani do Brytyjskiej armii. A właśnie tłem dla powstania bohaterki dzisiejszej gawędy jest wojna o półwysep iberyjski, czy jak na wyspach brytyjskich mówią „Peninsular War”.
Wojnę o półwysep rozpętał Napoleon w 1807 roku, trwała do 1814. Hiszpanom i Portugalczykom w pokonaniu francuskiego dyktator...2022-10-1416 min
jarasaseasongi - muzyczne historieNorthwest PassageEuropejczycy, od XV wieku intensywnie poszukiwali morskiej drogi wiodącej do Indii, jak ówcześnie nazywano Azję. Kolumb szukał na południowych szlakach. Niechcący przy tym odkrył Amerykę. Anglicy postanowili szukać na północy. Pierwszy był John Cabot, czy właściwie Giovanni Cabotto. Włoski żeglarz na służbie Henryka VII. Już w 1496 roku wyruszył szukać przejścia północno zachodniego, jak je później nazwali Anglicy. Po Cabocie całe zastępy podróżników i żeglarzy, finansowane przez rządy, armie, czy prywatne biznesy, przez ponad trzysta lat poszukiwały północnej drogi do „Kitaju”. Gra wydawała się warta świeczk...2022-09-2416 min
jarasaseasongi - muzyczne historie16 tonW 1946 roku w Ameryce święciły tryumfy folkowe albumy Burla Ivesa. Wytwórnia Capitol Records zapragnęła mieć swój album z muzyką nazwijmy to - ludową. Cliffie Stone asystent producenta zwrócił się do Merle Travisa, gwiazdy country o nagranie paru piosenek ludowych. Travis zażartował, że Ives już je wszystkie nagrał 😊 Ustalili, więc że Travis spróbuje napisać własne piosenki, brzmiące ludowo. Tylko czasu mało było, do studia miał wejść następnego dnia. Wieczorem Merle wspominając opowieści ojca z czasów gdy ten pracował w kopalnia węgla w Muhlenberg County w stanie Kentucky, napisał trzy...2022-09-1516 min
jarasaseasongi - muzyczne historieJohnny I Hardly Knew YeDziś wycieczka na suchy ląd, ba na dwa lądy po dwóch stronach Atlantyku. Pogrzebiemy w źródłach dwóch piosenek, niezwykle popularnych, całkiem podobnych, ale o zupełnie odmiennym przesłaniu. Zacznijmy od Ameryki.
Cofnijmy się zatem do czasów Wojny Secesyjnej. W roku 1863 roku Amerykanie są już wojną zmęczeni. Tęsknią za spokojem. Patrick Gilmore, kompozytor pochodzenia irlandzkiego, służąc w armii Unii pisze piosenkę „When Johnny Comes Marching Home” (Kiedy Johnny wraca do domu). Piosenka wyraża tęsknotę za powrotem do domu chłopców wysłanych na wojnę. Opowiada o tym z jakimi...2022-09-1014 min
jarasaseasongi - muzyczne historieListy z KilkellyIrlandia, kojarzy się dziś z sukcesem gospodarczym, dobrą muzyka i oczywiście Guinnessem… ale nie tylko, to również historia wielkiej emigracji. Irlandzka diaspora przewyższa swoją liczbą ludność żyjącą w ojczyźnie. Historia irlandzkiej emigracji to przede wszystkim XIX wiek. Jeszcze w latach 40 XIX wieku populacja Irlandii wynosiła ponad 8 mln. Potem przyszedł Wielki głód i wielka fala emigracji. W ciągu następnych 50 lat liczba ludności zielonej wyspy spadła blisko o połowę. Ocenia się, że Wielki głód, Great Famine, czy jak mową w gaelickim an Gorta Mór zabił około 1 mln Irlandczyków, grubo ponad 3 mln...2022-09-0314 min
jarasaseasongi - muzyczne historieThe Shoals of HerringDziś o małej radiowej rewolucji, może nawet nie takiej małej.
Otóż pod koniec lat 50 ubiegłego wieku dwóch naszych dobrych znajomych, wielkich, zaprzyjaźnionych pieśniarzy folkowych Ewan MacColl i Pete Seeger, nawiązało współpracę z producentem radiowym Charlsem Parkerem (żeby było ciekawiej, Charles też śpiewał i był animatorem ruchu folkowego). Postanowili stworzyć dla BBC cykl audycji poświęconych różnym aspektom życia na wyspach brytyjskich. Na przestrzeni 6 lat powstało osiem audycji o brytyjskich kolejarzach, budowniczych autostrad, rybakach, górnikach, bokserach, nastolatkach, obieżyświatach, majsterkowiczach, a nawet osobach chorych na polio. Cykl...2022-08-3109 min
jarasaseasongi - muzyczne historieFiddler's GreenFiddler’s Green – jedna z najpiękniejszych ballad rybackich. Mój przyjaciel z Klimarnock, badacz i rekonstruktor szant klasycznych, Jerzy „Shogun” Brzeziński ma co prawda wątpliwości czy to ballada rybacka, ale ja pozostanę przy swoim. Skoro traktuje o pożegnaniu rybaka, to niech pozostanie balladą rybacką.
Fiddler’s Green – tak nazywano miejsce na kabestanie, gdzie czasem przystawał skrzypek by akompaniować załodze przy pracy, tak podobno nazywano sailor town czy też dzielnice rozrywki w miastach portowych (na jedno podobno wychodziło), tak do dziś nazywamy krainę do której odchodzą marynarze. Miejsce, w którym zaznają szczęścia, gdzie nie...2022-08-2013 min
European Network Remembrance and Solidarity'In Between 2022': Bridges over the Olza'Bridges over the Olza' is a podcast from the 'In Between?' 2022 series, created by an international group of European students that took part in workshops and study visit in the Polish-Czech borderland region in July 2022.
There are two bridges crossing the Olza river, which connect Cieszyn in Poland and Český Těšín in the Czech Republic: the Bridge of Friendship and the Bridge of Freedom. Both towns were once one, but since the last century, they have been divided by borderlines. The history of the region is preserved in the local Silesian dialect as well as other remnants of the o...2022-07-2912 min
jarasaseasongi - muzyczne historiePrzygody pewnego IrlandczykaMówią o tej piosence, że jest to prawdziwy Tour de Force dla muzyków. Prawdę mówią. Niezwykle wymagająca dla instrumentalistów, dla wokalistów stanowi najtrudniejsze wyzwanie. Jej melodia to jig, a w zasadzie slip Jig, grany w metrum 9/8. Zwykle takie jigi grane są do tańca, w tempie cokolwiek nieśpiesznym. Ale nie nasza bohaterka, tu mamy tempo wprost zabójcze. Wokalista nie ma kiedy złapać oddechu. Wiem to, próbowałem, prawie „niedasie”. Prawie, w końcu jest śpiewana.
Piosenka ma ciekawą genezę. Powszechnie uznawana za bardzo tradycyjny irlandzki utwór, powstała w 60 latach XIX wi...2022-07-0112 min
jarasaseasongi - muzyczne historieThe MeroDzisiaj poprzyglądamy się paru osobliwym mieszkańcom Dublina połowy XX wieku.
Na przykład taki P.J. Marlow, Patrick Joseph Marlow, dla Dublinczyków po prostu Johnny Fortycoats. Ksywę miał od licznych nakryć, które zakładał na siebie jednocześnie. Po prawdzie nosił tylko trzy, cztery no może pięć płaszczy w tym samym czasie, ale przecież czterdzieści brzmi zdecydowanie lepiej. Johnny ubierał się po prostu ciepło, gdyż spał na ulicy. Włóczył się po Dublinie w latach 30 i 40 ubiegłego wieku. Żył bezwstydnie z hojności dublińczyków. Chwalił się, że jego najbardziej lukratywnym...2022-06-3012 min
jarasaseasongi - muzyczne historieDirty Old TownsPrzemysłowe miasto w Anglii i robotnicza dzielnica w Polsce. Dwa przyczynki do świetnych piosenek. Zacznijmy od Wysp Brytyjskich. Pierwszy przystanek to Salford, w hrabstwie Greater Manchester w Anglii. Stare, przemysłowe miasto, a co za tym idzie miasto robotnicze. Tak bardzo robotnicze, że to właśnie tu Marx i Engels pomieszkiwali aby studiować ciężkie życie brytyjskiego proletariatu. Ale nie oni są dla nas dzisiaj najważniejsi. W Salford urodził się i wychował James Henry Miller. Znamy go bardzo dobrze. Tworzył, nagrywał i występował pod pseudonimem Ewan MacColl – prawdziwa ikona angielskiego, a w zasadzie światowego folku.
Zanim świat go p...2022-06-1915 min
jarasaseasongi - muzyczne historieThe Auld TriangleW centrum Dublina, w dzielnicy Phibsborough, znajduje się więzienie dla mężczyzn zwane Mountjoy. Powstało w połowie XIX wieku jako więzienie przejściowe dla skazanych na transportation, tę brytyjską karę już znamy. Więźniowe po krótkim pobycie byli przewożeni na wyspę Spike, z której byli zabierani statkami do Ziemi Van Diemena, dzisiejszej Tasmanii. Więzienie Mountjoy jest nietuzinkowe z paru powodów: to tu została stracona jedyna kobieta skazana na karę śmierci przez wolne państwo Irlandzkie. To tu doszło do spektakularnej ucieczki 3 więźniów należących do IRA porwanym helikopterem. To tu w...2022-06-1114 min
jarasaseasongi - muzyczne historieTake Her Up to Monto2 czerwca, obchodzimy międzynarodowy dzień prostytucji, a w zasadzie międzynarodowy dzień pracowników seksualnych, a w zasadzie powinienem napisać międzynarodowy dzień pracowników i pracownic seksualnych. Intencją święta jest przypomnienie o ciężkich warunkach jakie często towarzyszą temu zawodowi, o dyskryminacji i terrorze jakich doznają osoby świadczące usługi seksualne. A data została wybrana dla upamiętnienia wydarzeń z 1975 roku w Lyonie. 2 czerwca tego roku ponad setka prostytutek zaczęła okupować kościół Saint Nizier w Lyonie aby zwrócić uwagę na katastrofalną sytuację życiową w jakiej się znajdowały. Do strajku dołączały się kolejne kobiety, protest rozpr...2022-06-0108 min
jarasaseasongi - muzyczne historieMingulay Boat SongDziś wycieczka na Hebrydy Zewnętrzne. To archipelag około 200 wysp na północnym zachodzie Szkocji. Wyspy są urokliwe, słyną z pięknych plaż, ale warunki do życia na nich panują nieprzyjazne. Powierzchnia pagórkowata i górzysta, ziemia niezbyt żyzna. Niespełna 30 tysięczna populacja utrzymuje się z hodowli bydła i owiec, wyrobu tkanin (słynny tweed) no i oczywiście z rybołówstwa. Ciekawostka - Szkocka odmiana języka gaelickiego ma tam status regionalnego języka urzędowego. Na południu Hebrydów znajduje się niewielki archipelag Wysp Biskupich, inaczej zwanych wyspami Barra od nazwy największej z nich. Wyspy są...2022-06-0114 min
jarasaseasongi - muzyczne historieLarry Marr i inne szuje„Crimping”, „shanghaiing” albo po prostu szanghajska gra to nazwy praktyki werbowania załogi na statki, często podstępem lub pod przymusem. Shanghaiing, ponieważ Shanghai był częstym celem podróży statków z uprowadzonymi załogami.
Shanghaiing kwitł w miastach portowych Wielkiej Brytanii w Londynie, Liverpoolu czy Dublinie, ale w równym stopniu w Stanach Zjednoczonych, w San Francisco, Seattle, Savannah, Port Towsend, czy też w Portland gdzie miał największe rozmiary. Na wschodnim wybrzeżu w crimpingu przodował Nowy Jork, nie wiele ustępowały mu Boston, Filadelfia i Baltimore.
Osoby dokonujące niecnego werbunku zwane były...2022-05-2009 min
jarasaseasongi - muzyczne historieThe Wild Mountain ThymeUdajmy się do Szkocji. Do przełomu 18 i 19 wieku.
3 czerwca 1774 roku W Pisley w rodzinie Jamesa Tannahilla, tkacza, urodził się chłopiec. Rodzice dali mu na imię Robert. W tamtych czasach awans społeczny nie był zjawiskiem powszechnym, Robert więc po ukończeniu szkoły, w wieku 12 lat został jak jego ojciec tkaczem, tkaczem jedwabnej gazy. I nie usłyszelibyśmy o Robercie tkaczu, gdyby chłopiec nie zainteresował się poezją. Ale się zainteresował. Został poetą tkaczem – Weaver Poet, tak go dzisiaj nazywają na wyspach. Pozostawił po sobie parę zbiorów wierszy i innych prac. Nie odniósł wielkiego sukcesu, co zresztą doprowadzi...2022-05-2013 min
jarasaseasongi - muzyczne historieAmsterdamDziś o naprawdę starej angielskiej piosence ludowej i trochę młodszej kontynentalnej. Zacznę od starszej.
Niektórzy uważają, że została skomponowana przez Henryka VIII dla jego kochanki i przyszłej królowej małżonki - Anny Boleyn, po ty jak ta, cytując autora, „odrzuciła nieuprzejmie” jego awanse. Jednak konstrukcja utworu sugeruje, że opiera się na włoskim stylu kompozycji „romanecsa” lub „passamezzo antico” a ten dotarł do Anglii dopiero po śmierci Henryka, co czyni bardziej prawdopodobnym elżbietańskie pochodzenie piosenki. Ballada pierwszy raz została zarejestrowana w 1580 roku. Tytuł jaki nosiła na pierwszych broadside (o tym już wsp...2022-05-1111 min
jarasaseasongi - muzyczne historieAnd The Band Played Waltzing Matilda25 kwietnia w Australii i Nowej Zelandii obchodzone jest narodowe święto - ANZAC Day. Dzień ten upamiętnia krwawą batalię pod Gallipoli podczas I wojny światowej. 25 kwietnia 1915 roku wojska Ententy rozpoczęły desant na półwysep Gallipoli nad cieśniną Dardanele. Uderzenie to miało otworzyć flocie aliantów drogę do Morza Czarnego, a w efekcie umożliwić zdobycie Konstantynopola i wykluczenie imperium osmańskiego z wojny. Na drodze aliantów stanęła niespodziewanie silna i waleczna armia dowodzona przez Mustafę Kemala, którego dziś znamy jako Ataturka, twórcę nowoczesnego pastwa tureckiego. Bitwa zaplanowana jako błyskawiczna przekształciła się w ośmiomiesięczną bat...2022-05-1114 min
jarasaseasongi - muzyczne historieFoggy DewPodczas I wojny światowej w mundurach brytyjskiej armii walczyło ponad 200 tys. Irlandczyków. Działacze niepodległościowi, mieli nadzieję, że kontynentalna idea wolności małych narodów, będzie dotyczyła nie tylko krajów takich jak Belgia i Serbia, że obejmie swoim zasięgiem Irlandię. Brytyjczycy nie podzielali ich poglądów, i tu już rodził się problem. Wybrzmiał silnie po bitwie pod Gallipoli. W działaniach zbrojnych nad zatoką Dardanele brało udział, w ramach 10 Irlandzkiej Dywizji, ponad 15 tys. młodych Irlandczyków, do domu nie wróciło blisko 7,5 tysiąca chłopców. Właśnie po klęsce pod Gallipoli...2022-04-2620 min
jarasaseasongi - muzyczne historieLoch LomondLoch Lomond - jedna z największych atrakcji turystycznych Szkocji, największy zbiornik wodny na wyspach brytyjskich – po polsku: jezioro Wiązów. Ponad 7 tysięcy hektarów wody, upstrzonej licznymi wyspami, pięknie położonej wśród wzgórz i pagórków uskoku Highland Boundary Fault, uskoku nie byle jakiego – oddzielającego Lowlands od Highlands. Jezioro słynie ze swych malowniczych, pięknych brzegów, jak mawiają Szkoci The Bonnie Banks O’Loch Lomond. O, i tytuł piosenki sam się objawił.
The Bonnie Banks O’Loch Lomond jest jedną z najbardziej znanych szkockich pieśni folkowych. Pieśń powstał...2022-04-2615 min
jarasaseasongi - muzyczne historieSzkockie rebelieJakobici - szkoccy i angielscy zwolennicy legitymistycznych pretendentów do tronu z dynastii Stuartów, potomków króla Szkocji Jakuba VII (w Anglii panującego jako Jakub II). Na przestrzeni XVII i XVIII wieku zorganizowali w Szkocji szereg powstań. O ich rebeliach powstało wiele pieśni, jedna z nich napisana w 1746 roku tuż po klęsce ostatniego powstania miała ostrą antyjakobicką wymowę. W okolicach 1791 roku wielki szkocki poeta Robert Burns przepisał tekst i stworzył pieśń bardziej uniwersalną, w dalszym ciągu jednak antyjakobicką. Tekst Burnsa pozostał prawie niezmieniony do dzisiaj. Tytuł to „Ye Jacobites by Name” – prawda, że znacie? Śpiewa dla...2022-04-1115 min
jarasaseasongi - muzyczne historieSzpitalny blues?Dzisiaj podróż sentymentalna. Wystartujemy z osiemnastowiecznych Wysp Brytyjskich przeskoczymy przez Atlantyk, wpadniemy do współczesnego nowoorleańskiego klubu jazzowego, cofniemy się jakieś 70 lat, żeby posłuchać Satchmo i wrócimy znów przez Atlantyk do Europy, do Świnoujścia, zobaczymy co słychać u Starego Dziadka.
Ale po kolei. Jest taka stara, osiemnastowieczna piosenka folkowa, można by ją nazwać piosenką matką - tak wiele piosenek z niej ewoluowało. To taki typowy folkowy proces. W przypadku tej niezwykle owocny. Nie ma pewności czy pochodzi z Anglii czy z Irlandii. Jej tytuł to „Unfortunate rake” lub „Unfortunate lad”. Czasem tym t...2022-03-3121 min
jarasaseasongi - muzyczne historiePress-GangDziś parę słów o przymusowym zaciągu do marynarki. Taki proceder znamy z historii, kwitł w na terenach wielkich imperiów. U nas, w zaborze rosyjskim był nazywany branką, w imperium brytyjskim dotyczył przede wszystkim przymusowego werbunku do marynarki. Tam werbunek na okręty marynarki wojennej – do Royal Navy nosił nazwę „the press-gang” lub krócej „the press”, zaś zaciąg na jednostki niemilitarne nosił nazwę „crimping”, „shanghaiing” albo po prostu szanghajska gra. Ale o tym poopowiadam za parę tygodni. Dziś o press-gangu.
Brytyjska potęga kolonialna marynarką stała, to wszyscy wiemy, zarówno wojenną jak i handlową. I o ile w latach pokoju zac...2022-03-3015 min
jarasaseasongi - muzyczne historieThe Girls of Dublin TownW wigilię świętego Patryka parę słów o symbolach narodowych niepodległej Irlandii.
Historia trójkolorowej flagi jest całkiem niedługa ale jakże ciekawa. W pierwszej połowie XIX wieku na wyspie narodził się ruch Młoda Irlandia (irl. Éire Óg), stanowiący odłam podziemnego niepodległościowego ruchu irlandzkiego. Éire Óg hołdowała hasłom radykalnym i rewolucyjnym, zapowiadała walkę o niepodległość, w 1848 z jej inicjatywy rozpoczęło się nieudane i szybko stłumione powstanie. Dziś przez złośliwców nazywane bywa sarkastycznie bitwą na grządce kapusty w ogrodzie wdowy McCormack.
Wśród...2022-03-1711 min
jarasaseasongi - muzyczne historieTwo JourneysW jarasaseasongach było już o emigracji norweskiej, irlandzkiej, kolonialnych zdobyczach Brytyjczyków. Czas na Francuzów i ich zamorskie przygody.
Pierwszym przyczółkiem francuskiego imperium kolonialnego były tereny leżące na wschodzie dzisiejszej Kanady. Tam w 1604 roku dotarł z grupą 79 osadników Pierre Du Gua de Mons. Po roku przygód założył z towarzyszami miasto Port Royal, które przez wiele lat było stolicą późniejszej kolonii o wdzięcznej nazwie Akadia. Nazwa nawiązywała do Greckiej Arkadii i była wymyślona 80 lat wcześniej przez Giovanniego de Verrazzano, włoskiego odkrywcę służącego k...2022-03-1712 min
jarasaseasongi - muzyczne historieBella CiaoDzisiejsza historia zaczyna się od ryżu, ale nie od Chin. Od Italii. Produkcja ryżu we Włoszech rozpoczęła się około połowy XV wieku. Doskonałe tereny do produkcji ryżu, powstały w dolinie Padu. Sam Leonardo da Vinci był zaangażowany w budowę kanałów do osuszania bagien na równinach rzeki Pad. Największy wpływ na historię włoskiego ryżu wywarł jednak Camillo Benso hrabia Cavour. To on w połowie XIX wieku zaprojektował kanał mający doprowadzić wodę z rzeki Pad i jeziora Maggiore do terenów pod uprawy ryżu i innych roślin, głównie w...2022-03-0610 min
jarasaseasongi - muzyczne historieThe Golden Vanity„The Golden Vanity” siedemnastowieczna ballada żeglarska. Najstarsza zachowana wersja powstała około 1635 roku i nosiła tytuł „Sir Walter Raleigh Sailing In The Lowland”.
Sir Walter Raleigh to znany awanturnik i podróżnik, żyjący na przełomie XVI i XVII wieku. Podróżował do obu Ameryk, poszukiwał Eldorado, tłumił powstanie w Ulsterze, walczył z Hiszpańską Armadą, zdobył dla Anglików Kadyks, nadał podobno nazwę amerykańskiej Virginii, przypisuje się mu podarowanie Anglikom ziemniaków i tytoniu (znane były wcześniej w Hiszpanii, więc…) Był jednym z ulubieńców królowej Elżbiety I ale za nieuzgodniony ożenek trafi...2022-03-0113 min
jarasaseasongi - muzyczne historieTylko Ja (orig. "As I Roved Out")Od „As I Roved Out” zaczyna się mnóstwo irlandzkich piosenek. Jest wśród nich pewna obfitość historii o dziewczętach, które zaufały mężczyznom by zostać na końcu porzucone. Przynajmniej trzy piosenki posiadają tytuł „As I Roved Out”. Powstały w XIX wieku lub wcześniej. Zachowały się do dzisiaj dzięki ustnym przekazom, pierwszy raz zapisane zostały miej więcej w połowie XX wieku. Znamy je dzięki ikonom irlandzkiego folku.
Tommy Makem „As I Roved Out” nauczył się od swojej matki Sarah, która była znaną pieśniarką i kolekcjonerką ludowych pieśn...2022-02-1721 min
jarasaseasongi - muzyczne historieBezimienny wędrowiec (orig. "The Wayfaring Stranger")Dziś powłóczymy się po bezdrożach Appalachów. No i jeszcze musimy cofnąć się do drugiej połowy XIX wieku. Trwa wojna secesyjna. W Richmond w stanie Wirginia konfederaci w starym trzypiętrowym magazynie organizują więzienie dla żołnierzy Unii – Libby Prison. Warunki panują tam okropne, śmiertelność wśród więźniów jest bardzo wysoka. W jednej z cel umierającemu młodemu żołnierzowi drugi jeniec śpiewa na pocieszenie piosenkę, później jej tekst zapisuje. Do końca wojny i jeszcze parę lat później piosenka jest znana jako hymn więzienia Libby, a jej autorstwo przypisywane jest jednemu z j...2022-02-1115 min
jarasaseasongi - muzyczne historieAll for Me GrogDzisiaj parę słów i piosenka o najsłynniejszym marynarskim alkoholu o Grogu.
O słodką wodę na oceanie trudniej niż na pustyni. Coraz dłuższe oceaniczne rejsy wymagały gromadzenia na statkach coraz większej ilości wody. Tę zabierano na pokład w beczkach. No i pojawiał się problem. Już po kilkunastu dniach w beczkach z wodą rozwijały się glony i inne paskudztwa. Substancja jeszcze nie truła ale już do picia się nie nadawała. Podawano więc marynarzom piwo lub wino, aby po dodaniu do wody poprawić jej smak. No ale to nie rozwiązywało problemu...2022-02-0311 min
jarasaseasongi - muzyczne historieBallada o Botany Bay (orig. "Jim Jones At Botany Bay")26 stycznia obchodzony jest na antypodach jako Australia Day. Dlaczego? Ano było tak:
Terra Australis Incognita, nieznana ziemia południowa. Przez całe stulecia Europejczycy wierzyli, że gdzieś tam na południu leży tajemnicza kraina. Nie mylili się wiele. Siedemnastowieczni holenderscy nawigatorzy z Willemem Janszoonem na czele dotarli do nowego lądu, sporządzili pierwsze mapy wybrzeża i nazwali tę ziemię, Nowa Holandia. W 1770 roku James Cook, przepłynął wzdłuż wschodniego wybrzeża kontynentu, wylądował w miejscu które dzisiaj nazywamy Zatoką Botaniczną i przejął tę ziemie dla korony brytyjskiej. A kilkadziesiąt lat później jego rodak Matth...2022-02-0311 min
jarasaseasongi - muzyczne historieWaltzing MatildaOpowieść o piosence, którą zapewne wszyscy słyszeliście nie raz. Stanowi nieoficjalny hymn Australii. „Waltzing Matilda”, bo tak brzmi jej tytuł została napisana przez prawnika i dziennikarza Banjo Patersona.
Spędzał on lato w 1895 roku razem z narzeczoną w prowincjonalnym miasteczku Dagworth. Podczas tego pobytu usłyszał parę historii o ciężkim losie okolicznych robotników, bezrobotnych włóczęgów i postrzygaczy owiec. Historie urzekły Patersona i gdy na dodatek usłyszał jak jego gospodyni Christina Macpherson pięknie gra na cytrze, poskładał wszystkie opowieści w jedną, a Christina dodała melodię. Powstała opowieść o swa...2022-02-0312 min
jarasaseasongi - muzyczne historieOleannaDzisiaj trochę o emigracji, ale nie tej najnowszej. Cofnę się do XIX wieku. Był to czas wielkich przemian, rewolucja przemysłowa na nowo definiowała społeczeństwa europejskie. Gospodarki poszczególnych krajów rozwijały się w różnym tempie. W wielu krajach panowała bieda i głód. Jak dodamy do tego konflikty polityczne to otrzymamy kontynent którego mieszkańcy rozglądali się masowo za nowym miejscem do życia niosącym nadzieję na lepszą przyszłość. No i znajdowali, najczęściej była to Ameryka Północna, choć nie tylko. W poszukiwaniu szczęścia przez Atlantyk ruszyły miliony Europejczyków.
2022-02-0311 min
jarasaseasongi - muzyczne historieRybki małe (orig. „Yea Ho Little Fishes”)Dzisiaj trochę nie o rybach, o największych ssakach na ziemi żyjących w oceanach, czyli waleniach, czyli potocznie mówiąc wielorybach . No właśnie dziś każde dziecko (no prawie każde) wie, że wieloryby rybami nie chcą być. Sprawa jest oczywista. Dla nas, w XXI wieku. Ale przez całe tysiąclecia ludzkość uznawała walenie za ryby. Przekonanie było bardzo silnie zakorzenione. Sam Karol Linneusz ojciec taksonomii, mimo że zdawał sobie sprawę z różnic anatomicznych między waleniami i rybami, w pierwszych wydaniach swojego opus magnum - „Systema Naturae”, przyporządkował walenie do ryb, a to ze względu na wspól...2022-02-0313 min
jarasaseasongi - muzyczne historieSoon May The Wellerman ComeNa przełomie 2020 i 2021 roku młody, nikomu nieznany szkocki listonosz, Nathan Evans nagrał i zamieścił na TikToku swoją wersję XIX wiecznej ballady “Soon May the Wellerman Come”. Chyba sam się nie spodziewał, no nie mógł, jakie zamieszanie wywoła. Nagranie jak huragan przewietrzyło wszystkie media społecznościowe, przez świat niczym tsunami przetoczyła się fala niezliczonych wersji i remixów Wellermana. A sam Nathan zdobył sławę, mógł odłożyć torbę listonosza i spokojnie zacząć nagrywać płyty dla zacnych wytwórni. Chętni ustawili się w kolejce. Pieśń jest piękna, więc śpiewać chciał ją każdy, tylko w Polsce p...2022-02-0309 min
jarasaseasongi - muzyczne historieErie CanalDzisiaj opowieść o amerykańskim ósmym cudzie świata, jak niektórzy nazywali Erie Canal. To kanał wybudowany na początku XIX wieku, będący częścią drogi wodnej mającej połączyć wschodnie wybrzeże Stanów Zjednoczonych i Nowy Jork z systemem Wielkich Jezior.
Ukończony 1825 roku, rozciągał się pomiędzy Albany nad rzeką Hudson a Buffalo nad jeziorem Erie. Miał 363 mile długości. Budżet na budowę wyniósł niewyobrażalną na tamte czasy kwotę: 7 mln USD. Szeroki na 40 stóp, głęboki na zaledwie 4 pokonywał różnicę wysokości blisko 600 stóp wykorzystując do tego celu 34 śluzy. W mom...2022-02-0210 min
jarasaseasongi - muzyczne historieMona (orig. "The Lifeboat Mona")„Był pięćdziesiąty dziewiąty rok, pamiętam ten grudniowy dzień”. Wszyscy miłośnicy folkoru marynistycznego w Polsce znają te słowa. Ten grudniowy dzień to dokładniej 8 grudnia 1959 roku. Tego dnia do swojej ostatniej akcji ratowniczej ruszyła łódź ratunkowa MONA.
Była łodzią klasy Watson – klasy której konstrukcje przez ponad 100 lat ratowały statki i załogi u wybrzeży Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej. Na burcie dumnie nosiła napis RNLB Mona. RNLB czyli Royal National Lifeboat, co oznaczało że to łódź Królewskiej Narodowej Organizacji Ratownictwa Morskiego czyli z angielska RNLI. Zwodowana w 1935 roku...2022-02-0210 min
jarasaseasongi - muzyczne historieMauiPołowy wielorybów na większości akwenów przeszły już do historii. Na szczęście. Dziś wiemy jakim zagrożeniem dla istnienia łownych gatunków zwierząt jest niepohamowana zachłanność człowieka. XIX-wieczne społeczeństwa nie miały tej swiadomości. A jednocześnie tłuszcz, spermacet, ambra i fiszbiny, 4 podstawowe produkty wielorybnictwa decydowały o tym, że w XIX wieku była to jedna z najważniejszych gałęzi światowego przemysłu.
Bogactwo zastosowań wielorybich „skarbów” powodowało, że oceany pełne były statków wielorybniczych. W okresie największego rozkwitu, wielorybnicza flota samych...2022-02-0210 min
jarasaseasongi - muzyczne historiePieśń o żelaznym piecyku. (orig. "The Wee Pot Stove")Opowieść o skromnych rozrywkach ekipy technicznej na stacji wielorybniczej podczas zimowego. Listopad to czas, w którym gdy jeszcze funkcjonował przemysł wielorybniczy, wielorybnicy wracali do roboty. W stacjach wielorybniczych czekał na nich sprzęt, który był sprawny dzięki ciężkiej pracy ekip serwisowych.
Członkiem takiej ekipy był autor dzisiejszej piosenki. Harry Robertson 1923 – 15 maja 1995. Australijski marynarz szkockiego pochodzenia, inżynier, piosenkarz folkowy autor wielu piosenek. W latach pięćdziesiątych służył na statkach wielorybniczych penetrujących subantarktykę i regiony subtropikalne, pracował również w ekipach serwisowych.
I o przeżyciach z tego okresu opowiada nasza piose...2022-02-0208 min
Archiwum Halo.Radio (2020/2)Jarosław Szczepański 2020-09-04 13:00W Halo.Radio o godzinie 13-ej gościć będzie Aleksandra Fandrejewska-Tomczyk - dziennikarka ekonomiczna, reportażystka i sprawozdawca sejmowy. Zajmuje się ubezpieczeniami społecznymi i zdrowotnymi, rynkiem pracy, makroekonomią i przedsiębiorczością, pisze o finansach publicznych. Laureatka nagrody głównej w konkursie NBP im. Wł. Grabskiego dla dziennikarzy ekonomicznych (wspólnie z Pawłem Jabłońskim) „za wysoki poziom dziennikarstwa ekonomicznego i za wierność prawdziwemu dziennikarstwu gospodarczemu, w którym twarde dane, rachunek ekonomiczny i liczby są ważniejsze niż polityczne wizje, nierealne plany czy przejściowe intelektualne mody”. Jarosław J. Szczepański porozmawia o stanie finansów i bezpieczeńst...2020-09-061h 20
Archiwum Halo.Radio (2020/1)Jarosław Szczepański 2020-06-18 @13:00Dziś, gościnią Państwa i red. Szczepańskiego będzie Aleksandra Fandrejewska-Tomczyk: od lat dziennikarka ekonomiczna, reportażystka i sprawozdawca sejmowy. Zajmuje się ubezpieczeniami społecznymi i zdrowotnymi, rynkiem pracy, makroekonomią i przedsiębiorczością, pisze o finansach publicznych. Politolog po studiach na UAM w Poznaniu, wolnorynkowiec, matka dwóch mądrych i dorosłych córek. Jak mówi o sobie: „uczę się mieszkać na wsi podkarpackiej”. Najdłużej związana z Rzeczpospolitą. W 2015 r. została laureatką nagrody głównej w konkursie NBP im. Wł. Grabskiego dla dziennikarzy ekonomicznych (wspólnie z Pawłem Jabłońskim) „za wysoki poziom dziennikars...2020-06-181h 27