Shows
Czas odzyskanyZachód. Gościni: prof. Agata Bielik-RobsonBywał mityczny – nie tylko w polskiej wyobraźni, w której przez długi czas to, co zachodnie, oznaczało zwyczajnie to, co lepsze. Nie: także we własnej, w której idea zachodniości wdarła się na postument i nie chciała z niego zejść. Potem, kiedy za sprawą kilku filozofów okazało się, że u jego podstaw stoją ludzkie popędy i przemoc, z cokołu zaczął spadać i spada do dzisiaj, bezustannie. Ale spaść nie może, bo nikt nie wymyślił nic lepszego.Do rozmowy o Zachodzie jako obszarze ideowym zaprosiłem prof. Agatę Bielik-Ro...2025-07-201h 24
Czas odzyskanySacrum. Gość: prof. Piotr Augustyniak„Boga nie ma, jest życie” - taki tytuł nadał swojej najnowszej książce prof. Piotr Augustyniak, filozof, niegdysiejszy zakonnik. Zgromadzone w tym tomie teksty to próba opisu alternatywnego, wobec tego proponowanego przez chrześcijaństwo, doświadczenia duchowości. Takiego, w którym to nie instytucjonalna wspólnota, lecz indywidualne poczucie jedności z rzeczywistością jest ważne. Augustyniaka nazywa je z grecka „kairosem”.Nagrywaliśmy tę rozmowę w szczególnym momencie - okresie, gdy tron władcy kościoła katolickiego był pusty, już po śmierci Franciszka, zaś przed wyborem Leona XIV. Być może dlatego jest tak swobodna; Augustyn...2025-07-061h 16
Czas odzyskanySłużby. Gość: Vincent V. SeverskiSą wszechwładne. Nieważne, kto zmienia się na fotelu prezydenta i premiera – za to, jak działa państwo, odpowiadają one, i jest w tym coś pozytywnego. Stanowią przecież grono ludzi dobieranych na zasadach merytokratycznych. To tylko jeden z wielu mitów, jakimi obrosły tajne służby – ten, który ustawia ramę dla innych, w których mogą się dziać wybuchy, szantaże, wszystko.Gdzie kończy się mit służb, a zaczyna prawdziwa praca wywiadowcza? Do rozmowy na ten temat zaprosiłem pułkownika Włodzimierza Sokołowskiego, w cywilu znanego jako Vincent V. Severski, autor powieś...2025-06-221h 02
Czas odzyskanyOligarchia. Gość: dr Igor CzerneckiDługo się wydawało, że oligarchia jest wyłącznie na Wschodzie – tam, gdzie na styku biznesu i polityki rodzą się bajeczne fortuny, ich posiadacz wszakże łatwo może wypaść z politycznych łask. Tymczasem co najmniej od wyboru Donalda Trumpa na prezydenta USA coraz głośniej mówi się o tym, że oligarchia powstaje w krajach Zachodu. Czy da się jej uniknąć? To dobre pytanie, bo: jak całkowicie wyplenić z polityki pieniądze? A skoro nie da się jej uniknąć, to czy można ją obrócić na korzyść liberałów?To tematy rozmowy z doktorem Igorem Czerneckim – history...2025-06-0859 min
Czas odzyskanyMizantropia. Gość: Krzysztof VargaŚwiat jest wstrętny, a przede wszystkim ludzie. Najlepiej byłoby uciec od nich na pustynię. Albo ukryć się w lesie. Albo w chacie na dalekiej prowincji – wszystko to jednak wszakże tak, by ludzie o tym wiedzieli, bo bez wiedzy tych, których darzymy niechęcią, o tym, że ich ową niechęcią darzymy – nie ma mizantropii. Ona jest tematem dzisiejszego odcinka, a pretekstem do rozmowy – nowa powieść Krzysztofa Vargi pt. „Śmiejący się pies”.Varga przyzwyczaił czytelników do mizantropijnych bohaterów – zawsze pisał o takich. Ale „zawsze” oznacza także „w innych czasach”. Dziś rozmawiamy o tym, jak mizantropia w jego ksią...2025-05-251h 17
Czas odzyskanyCykle historyczne. Gość: Marcin GiełzakCzy historia przebiega według pewnych ustalonych praw i czy da się ją nie tylko zrozumieć, ale też przewidzieć? W dziejach ludzkiej myśli wielu było takich, którzy uważali, że tak. W XXI wieku do ich grona dołączył Peter Turchin, rosyjsko-amerykański biolog i, jak sam nazwał tę dziedzinę, kliodynamik. W wydanej w Polsce pracy „Czasy ostateczne” stworzył koncepcję cyklu historycznego wynikającego z działania pompy bogactwa i nadprodukcji elit.Jak można tę koncepcję zastosować do współczesnych nam czasów? To temat rozmowy z Marcinem Giełzakiem – publicystą i historykiem, współprowadzącym podcast „Dwie lewe r...2025-05-111h 44
Czas odzyskanyDiabeł. Gość: Andrzej ChyraWiemy, jaki jest – to człowiek obdarzony bogactwem i dobrym smakiem, jak śpiewał Mick Jagger. No, może nie człowiek, ale przecież, jak sam stwierdza w „Fauście”, nic, co ludzkie nie jest mu obca. O kim mowa? O Belzebubie, o Lucyferze, o Gwieździe Zarannej, o Mefiście, o Przeciwniku, o Królu Much. Miana można mnożyć i mnożyć: mowa o diable, figurze, która od kilku stuleci przyciąga i fascynuje, zjawiając się wszędzie, gdzie można wprowadzić nieporządek. O diable i diabelskości rozmawiam z Andrzejem Chyrą, który gra Mefista w spektaklu „...2025-04-2756 min
Czas odzyskanyWieczna chwała. Gość: Szczepan TwardochGdyby Achilles został w domu, żyłby długo i szczęśliwie. Postanowił jednak pójść na wojnę, bo tylko tam możliwe było zdobycie tego, czego pragnął: wiecznej chwały. Czy dzisiaj na wojnę chodzi się z tego samego powodu? Czy faktycznie się taką chwałę zdobywa, czy jednak, wróciwszy do świata, którego bronił, niegdysiejszy żołnierz jest chodzącym wyrzutem sumienia tych, którzy walczyć nie poszli, zostali w domach?To jedne z kilku tematów rozmowy ze Szczepanem Twardochem, pretekstem do której jest jego najnowsza powieść, „Null”, rozgrywająca się podczas wojny Rosji z Ukrainą. Twardoch widział j...2025-01-261h 05
Czas odzyskanyJęzyk. Gość: Maciej Makselon„Język się zmienia” – to sformułowanie, które w ostatnich latach, jeśli nie dekadach, urosło do rangi szlagwortu. Warto się nad nim jednak pochylić i spytać: a czy nie jest przypadkiem tak, że jest zmieniany? Czy nie jest tak, że język jest polem bitwy, na którym wydarza się kulturowe starcie, pierwszą instancją oceniająca, co w społeczeństwie dopuszczalne, a co nie?To tematy odcinka „Czas odzyskany” z filologiem Maciejem Makselonem. Rozmawiamy o tym, co wydarzyło się z językiem – konkretnie: językiem polskim – w ostatnich latach, po roku 2020, gdy weszły do niego formy niebinarne i si...2025-01-121h 15
Czas odzyskanyDziaderstwo. Gość: Marcin MellerWłaściwie, to nie wiadomo, skąd ten termin się wziął, ale wkroczywszy do języka, zdobył go szturmem. O „dziaderstwie”, przez przeciwników używania tego słowa uznawanym za ageistowskie i mizoandryczne, przeczytać można w mediach, ale też usłyszeć na ulicy. Jest elementem naszej wojny kulturowej. Zawarta jest w nim też wizja męskości.W tym odcinku o fenomenie tego terminu staramy się porozmawiać na poważnie, gościem jest zaś Marcin Meller – dziennikarz i pisarz, który właśnie wydał powieść „Dzieci lwa”, traktującą o męskim braterstwie. Rozmawiamy o poczuwaniu się do bycia dziade...2024-12-291h 15
Czas odzyskanyIII RP. Gość: prof. Antoni DudekCzy kiedy wydarza się historyczny przełom, ci, którzy w nim uczestniczą, wiedzą, że się wydarza? To pytanie szczególne w kontekście losów III Rzeczpospolitej i tego, jak ona powstała. Czy komuniści i solidarnościowcy wiedzieli, że pewien ustrój pada, i czy wierzyli w ten padający ustrój? Jaki pomysł mieli na nowy? Kto pierwszy zauważył, że Polska stała się ziemią niczyją i ktoś, kto ma odrobinę talentu, ma też szansę dużo na niej zarobić? III RP jest tematem rozmowy z prof. Antonim Dudkiem – historykiem, który właśnie narodzinom tego kraju pośw...2024-12-151h 21
Czas odzyskanyGamifikacja. Gość: Tomek BagińskiWyobraź sobie świat, w którym praca nie jest konieczna, bo wszelkie podstawowe potrzeby człowiek ma zapewnione. Co znika? Sens życia, którego praca jest najlepszym i najbardziej podstawowym dostarczycielem. Rodzi się potrzeba uczynienia z naszej egzystencji gry, przeskakiwania kolejnych leveli, wykonywania questa za questem, byle tylko móc odpowiedzieć sobie na pytanie: Po co jest się na tej planecie?. Bez gamifikacji codzienności człowiek pogrążyłby się w apatii i w rozpaczy.O takim właśnie, zgamifikowanym świecie traktuje „Linia oporu” Jacka Dukaja – nowe wydanie, które jest pretekstem do rozmowy o samym zjawisku. Do tej roz...2024-12-0159 min
Czas odzyskanyŻycie sekretne. Gość: dr Ewa StusińskaPornografia była zawsze – tak powiedzą niektórzy. Na greckiej czy etruskiej wazie przedstawiano erotyczne stosunki, w pałacach arystokratów wisiały obrazy pełne nagich ciał. To uniwersalne, że po takie manifestacje sekretnej sfery naszego życia sięgamy, dając się zaspokoić popędom, i technologiczne przemiany nie mają tu nic do rzeczy. To pogląd, jaki staram się w tym odcinku z moją gościnią zwalczyć.Z dr. Ewą Stusińska, autorką książek „Miła robótka” – o pornografii PRL-owskiej – i „Deus sex machina” – o życiu z seksrobotem tu i teraz, w Polsce lat 20. XXI w. – rozmawiamy o tym, w jaki spos...2024-11-171h 11
Czas odzyskanyWysiłek. Gość: Xawery ŻuławskiUdało się jemu lub jej, ponieważ po prostu się udało, bo tak złożyły się nad nim albo nad nią gwiazdy. Przyszło łatwo, jako konsekwencja naturalnych zdolności, wrodzonego talentu. Albo dlatego, że wszystko załatwili rodzice, bo za sprawą urodzenia w takim a takim domu miał albo miała w życiu łatwiej – to komentarze, które często słyszy się po czyimś wielkim sukcesie w dziedzinie, która nie może być udziałem każdego, czyli w sztuce albo sporcie. Co z nich przebija, to brak zrozumienia dla wysiłku, jaki za sukcesem stoi, i właśnie o wys...2024-11-031h 05
Czas odzyskanyCiągłość. Gość: PablopavoCo łączy Polaków AD 2024 z tymi z 1914 albo z 1814 roku? Czy można mówić, że jedni z drugich wynikają? A może ciągłość naszej historii została kiedyś zerwana, więc wszystko zaczęło się na nowo? Może zaczyna się na nowo przy okazji każdych wyborów, które wygrywa niegdyś opozycyjna partia? Jak znaleźć w samym sobie to, co Amerykanie nazywają integrity, pewnego rodzaju konsekwencję, za sprawą której jedno zachowanie będzie pasować do drugiego?Ciągłość jest tematem rozmowy z Pawłem Sołtysem, Pablopavo. Pretekst do rozmowy to jego ostatnia powieść „Sierpień”...2024-10-201h 12
Czas odzyskanyPrzywództwo. Gościni: dr hab. Małgorzata Zachara-SzymańskaCezar, Napoleon, Piłsudski, de Gaulle, Obama: historię świata można by napisać nazwiskami wielkich politycznych przywódców. Oczywiście, byłaby to pewna wersja tej historii, istotne jest jednak, że zapotrzebowanie na nią się pojawia, co znajduje swoje odbicie w innym zapotrzebowaniu: na wielkiego przywódcę w naszej epoce. Nie chodzi o polityka, który będzie dzierżył stanowisko prezydenta albo premiera tylko o kogoś, kto porwie tłumy, zmieni sposób myślenia ludzi i wskaże, do czego mają dążyć.Dlaczego jedni politycy zostają przywódcami, a inni nie? To temat szczególnie istotny z racji nad...2024-09-291h 11
Czas odzyskanyOdyseja. Gość: Wit SzostakPod Troją walczył dekadę.Kolejną wędrował przez Morze Jońskie. Był pierwszym nowoczesnym bohaterem literackim – nie nośnikiem mitu, ale człowiekiem, skomplikowanym i niejednoznacznym. Mowa, oczywiście, o Odyseuszu, który jest bohaterem ostatniego odcinka „Czasu odzyskanego” w tym sezonie. Nowe, dokonane przez Antoniego Liberę, tłumaczenie eposu Homera na język polski jest pretekstem do rozmowy. Gościem jest Wit Szostak, pisarz i filozof, autor esejów nawiązujących do „Odysei” – „Tratwy Odysa” i „Zagrody zębów”. Wspólnie z Szostakiem zastanawiamy się, kim właściwie był Odyseusz i jak jego figura może posłużyć do interpretowania problem...2024-08-041h 32
Czas odzyskanyPersona. Gość: Mariusz SzczygiełIt’s the singer, not the song – stwierdził kiedyś Mick Jagger. Nie chodzi o to, co ktoś, kto śpiewa – śpiewa, co ktoś, kto maluje –maluje, co ktoś, kto pisze – pisze, ale o to, kim on sam bądź ona sama jest, ponieważ to właśnie taka persona działa na publiczność jak światło, do którego zlatują się ćmy. W tym odcinku „Czasu odzyskanego” zajmujemy się wymyślaniem samego siebie, tworzeniem własnego wizerunku i tym, jak odbiega on od prawdy, jak również: tym, jak prawda, niczym właściciel psa, zaczyna go przypominać. Towarzyszy nam w tej podróży dwóch pisarzy, twórców litera...2024-07-211h 20
Czas odzyskanyTrauma. Gość: prof. dr hab. Michał BilewiczWszyscy diagnozują u siebie traumy. Wszyscy szukają we własnej przeszłości wydarzeń, które ich negatywnie ukształtowały, a ich wyparcie zaważyło na ich życiu. Ten odcinek „Czasu odzyskanego” opowiada nie o traumie indywidualnej, lecz o narodowej. Pretekstem jest „Traumaland”, nowa książka prof. Michała Bilewicza z Centrum Badań nad Uprzedzeniami na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego. W „Traumalandzie” Bilewicz skupia się na doświadczeniu dwóch narodów – polskiego i izraelskiego. Sprawdza, w jaki sposób wydarzenia, które miały miejsce na „skrwawionych ziemiach”, jak nazywa je Timothy Snyder, w czasie II wojny światowej i Zagłady, doprowadziły do...2024-07-071h 27
Czas odzyskanyZdrada, część druga: Judasz. Gość: Tomasz TerlikowskiWiadomo, że zdradził i dostał za to trzydzieści srebrników – mało, jak na ówczesną siłę nabywczą tej kwoty. Dlaczego zdradził, skoro nie dla pieniędzy? Może dlatego, że widział w Jezusie politycznego przywódcę, który wyzwoli Jerozolimę spod panowania Rzymian? A może był do tego predestynowany?W drugiej części dyptyku na temat zdrady przyglądamy się historii Judasza, a gościem, który o nim opowiada, jest Tomasz Terlikowski, autor książki „To ja, Judasz. Biografia apostoła”. Terlikowski sam był i jest oskarżany o bycie Judaszem, bo z pozycji prawicowych przeszedł w polskim dyskurs...2024-06-231h 24
Czas odzyskanyBrudna wspólnota. Gościni: Katarzyna BondaJa wiem, że ty jesteś umoczony, ty zaś wiesz, że ja jestem umoczony. Wiemy też, że umoczeni są nasi koledzy i oni wiedzą, że umoczeni jesteśmy my. Tak, w skrócie, wygląda schemat brudnej wspólnoty, której uczestnicy mają się wzajemnie w szachu, a patologiczne zachowania są na porządku dziennym. Brudnymi wspólnotami mogą być polityczne oligarchie, ale też grupy ludzi, których połączyło to, że zrobili coś złego.Tak jest w nowej powieści Katarzyny Bondy, „Efekcie morza”, zainspirowanej sprawą zaginięcia Iwony Wieczorek. Z Bondą rozmawiam o tym, jak brudne wspólnoty się tworzą, jaki...2024-06-091h 07
Wydawnictwo Czarne MIĘDZY SERIAMI#24 UŚPIONE Anthony’ego Passerona - rozmawiają Piotr Kieżun i Wojciech EngelkingO chorobie, wstydzie, o prowincjonalnej Francji, życiu w dobie epidemii AIDS, a także o tym, jak wielka historia wpływa na losy jednostek - opowiadają krytyk literacki Piotr Kieżun i pisarz Wojciech Engelking.
Fragment „Uśpionych” Anthony’ego Passerona w przekładzie Jacka Giszczaka czyta Andrzej Hausner.2024-06-0743 min
Czas odzyskanyZdrada, część pierwsza. Gość: dr Jarosław KuiszSą takie nazwy własne, które – chociaż odnoszą się do wydarzeń sprzed lat – zrozumiałe są świetnie i dzisiaj. W Polsce należy do nich „Targowica”. Miejsce podpisania konfederacji przeciwników reformowania Rzeczpospolitej Obojga Narodów podjętego przez Sejm Czteroletni przenikło do naszej zbiorowej wyobraźni jako synonim zdrady, czy też szczególnego jej rodzaju – zdrady narodowej. O niej traktuje dzisiejszy odcinek, do którego pretekstem może być niedawny film Marcina Koszałki o „Goralenvolk”. O zdradzie rozmawiam z dr Jarosławem Kuiszem.This podcast uses the following third-party services for analysis: Podtrac - https://analytics.2024-05-261h 12
Czas odzyskanyPopulizm. Gość: prof. Wojciech SadurskiGościem nowego odcinka „Czasu odzyskanego” jest prof. Wojciech Sadurski, konstytucjonalista związany z Uniwersytetem w Sydney, visiting professor na uczelniach Princeton, Yale i w Nowym Jorku, autor książki „Pandemia populistów”. Analizujemy, jak populizm działa – w jaki sposób zagarnia instytucje, wynaturza je i sprawia, że pracują na jego korzyść. A po co właściwie poruszać ten temat? Zagrożenie populizmem wcale nie minęło, a najlepszym na to dowodem jest nerwowe oczekiwanie na najbliższe wybory w Stanach Zjednoczonych i we Francji.This podcast uses the following third-party services for analysis: Podtrac - https://a...2024-05-121h 04
Czas odzyskanyGłód życia. Gość: Jerzy SkolimowskiPonad pół wieku zajęło filmowi Jerzego Skolimowskiego „Na samym dnie”, by trafić na polskie ekrany. Obraz opowiada o szczególnym momencie w dziejach świata, gdy ludzie byli głodni życia. Dojrzały wówczas dwa pokolenia – ostatnie przedwojenne i wojenne oraz pierwsze powojenne.Gościem premierowego odcinka piątego sezonu „Czasu odzyskanego” jest Jerzy Skolimowski, reżyser, malarz, laureat nagród na festiwalach w Cannes, Berlinie i Wenecji, w 2023 r. nominowany do Oscara za film „IO”. Rozmawiamy o tym, jak w drugiej połowie lat 60. XX wieku trafił do Londynu, gdzie toczy się akcja „Na samym dnie”.This podcast us...2024-04-281h 02
Czas odzyskanyZemsta. Gość: Jarosław GwizdakWyobraź sobie taką scenę: oto jesteś na sali sądowej, gdzie po wielu latach sędzia skazuje twojego oponenta w procesie na karę wieloletniego więzienia. Co czujesz? Czy satysfakcję, że sprawiedliwości stało się zadość i został przywrócony ład społeczny, czy może radość, że ktoś, komu nie życzyłeś(-aś) dobrze, został pognębiony i jego życie nie będzie już odtąd specjalnie wesołe? W wypadku numer dwa używasz prawa jako narzędzia, by się na tej osobie zemścić.Póki dzieje się to między dwójką ludzi – może dowodzić małostkowości, ale nie...2024-01-211h 02
Czas odzyskanyHistoria. Gość: Wilhelm SasnalOto trzeci odcinek minicyklu „Czasu odzyskanego” o XX wieku – a w nim obecność tego stulecia ciążąca nad nami dziś; obecność, której intensywność jest tym większa, im więcej dzieje się na świecie zła. Ostatnio uwidoczniła się po ataku Hamasu na Izrael z 7 października 2023 roku, gdy nagle do dyskursu wróciły takie terminy, jak „Deklaracja Balfoura”, „Deklaracja niepodległości z 1948 roku”, „wojna sześciodniowa” czy „wojna Jom Kippur” – a wróciwszy, zostały włączone do rozważania jak najbardziej współczesnych problemów.Jak historia ciąży, jak człowiek się z niej wyzwala i czy w ogóle to robi – o tym rozm...2024-01-071h 09
Czas odzyskanyIdeologie. Gość: Mikołaj ŁozińskiNie rozumiesz świata, a chciałbyś bądź chciałabyś go zrozumieć, i to w stu procentach? Nic prostszego – powie ideolog. Oto metoda, by go całościowo wyjaśnić, wyjaśnić też, czemu nie wygląda tak, jak powinien, i stwierdzić, punkt po punkcie, co musi się w nim zmienić. – Bierz! –doda, a w niektórych okresach posłucha go całkiem sporo zrozpaczonych osób. Takim momentem był XX wiek, szczególnie jego pierwsza połowa, a tymi, którzy posłuchali, byli na przykład Stramerowie.Fikcyjna rodzina Żydów z Tarnowa – inspirowana jego własną rodziną – to bohaterowie powieśc...2023-12-2456 min
Czas odzyskanyPolski. Gość: Andrzej SewerynTo nie literówka w nazwie odcinka, bo nie ma co się oszukiwać, że jest jedna. Są – to na sto procent – Polski dwie, a może jeszcze więcej. I jeżeli coś je łączy, to to, że jedna żywi niechęć do drugiej, uważając, że lepiej by było, gdyby zniknęła, a przynajmniej: nie odzywała się, kiedy druga urządza cały kraj. Niektórzy twierdzą, że te Polski to trumny Piłsudskiego i Dmowskiego, inni – że to oświeceniowcy i ich przeciwnicy, jeszcze inni – że to spór między Gombrowiczem i Miłoszem a ONR-em. W tym odcinku „Czasu od...2023-12-1050 min
Czas odzyskanyNałóg. Gość: Jakub ŻulczykHimilsbach, który wódką wprowadzał baśniowy element do rzeczywistości; Zbyszek Cybulski podpalający u Wajdy w „Popiele i diamencie” kieliszki spirytusu; zakąszający wódkę erudycyjnymi cytatami bohater „Pod Mocnym Aniołem” Pilcha. Dlaczego w powojennej polskiej kulturze właśnie tak, z życzliwością i fascynacją, podchodzono do nałogu alkoholowego? Jakub Żulczyk twierdzi: bo wódką znieczulano się po zbiorowej traumie, i w 2023 r. też się człowiek po niej znieczula.Z Żulczykiem spotykam się z racji dwóch premier: serialu Netflixa na podstawie jego powieści „Informacja zwrotna” oraz książki „Dawno temu w Warszawie”, kontynuacji „Śl...2023-11-261h 31
Czas odzyskanyZabobon. Gość: prof. dr hab. Adam LeszczyńskiSzczepionki powodują autyzm. „Protokoły mędrców Syjonu” to dowód na żydowski spisek, przedsięwzięty celem rządzenia światem. Nie było pandemii, to wszystko wymyślone. Przykłady współczesnych zabobonów można mnożyć – ale można też zauważyć, że lwia część z nich, zwłaszcza ta odnosząca się do sfery medycyny, ma sporo przodków i przodkiń, którzy i które kształtowali zbiorową wyobraźnię w poprzednich stuleciach. Czym więc jest zabobon? Do rozmowy na ten temat – pretekstem której jest nowy „Znachor” w reżyserii Michała Gazdy – zaprosiłem prof. Adama Leszczyńskiego.2023-11-121h 07
Czas odzyskanyIncelizm. Gościni: Patrycja WieczorkiewiczSkąd się wzięli incele? Jak sami siebie postrzegają? Czy oprócz przymusowego celibatu coś ich wyróżnia? Nienawiść do kobiet? Poczucie zagubienia? Bunt przeciwko systemowi? O przegrywach rozmawiam z Patrycją Wieczorkiewicz, która razem z Aleksandrą Herzyk napisała książkę „Przegryw. Mężczyźni w pułapce gniewu i samotności”. This podcast uses the following third-party services for analysis: Podtrac - https://analytics.podtrac.com/privacy-policy-gdrp2023-10-291h 31
Czas odzyskanyPrawda. Gość: Jacek DukajDonald Trump wygrał wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych. Brexit okaże się dla Wielkiej Brytanii wielką ekonomiczną dźwignią. W Ukrainie rządzą faszyści, rosyjscy żołnierze tylko ten kraj denazyfikują, a właściwie to nie ma tam żadnych rosyjskich żołnierzy. To tylko kilka przykładów fake newsów, jakie zalewały przestrzeń dyskursu w ostatnich latach. Były kłamstwem, ale przez wielu ich odbiorców zostały uznane za prawdziwe. W pierwszym w sezonie jesiennym odcinku „Czasu odzyskanego” gościem jest Jacek Dukaj, biznesmen, filozof i pisarz, autor m.in. „Lodu” i „Czarnych oceanów”. Rozmawiamy o pra...2023-10-151h 35
Czas odzyskanyWładza. Gość: Aleksander KwaśniewskiKorumpuje. Jest pożądana. Służy do zmieniania świata, jest się też przez nią zmienianym. Jest ograniczana i próbuje się wyrwać na wolność – jak gwałtownie, zależy od tego, kto ją dzierży. To, oczywiście, władza – temat specjalnego odcinka „Czasu odzyskanego”, którego gościem jest Aleksander Kwaśniewski, prezydent Polski w latach 1995-2005, jeden z architektów III RP. Aleksander Kwaśniewski sprawował władzę – a właściwie jej kilka rodzajów: oprócz tego, że był prezydentem, to także ministrem, redaktorem naczelnym dużego tygodnika, szefem partii – w kluczowym dla Polski momencie: przejścia od jed...2023-10-081h 35
Fiszkowa kartoteka książekTytuły, które zachęcają do przeczytania książkiNapiszcie w komentarzach, jakie tytuły Wy lubicie. Jakie Was intrygują? Może macie jakieś ulubione tytuły?
Kupiłyście, kupiliście kiedykolwiek jakąś książkę, tylko dlatego, że zaintrygował Was jej tytuł?
Znajdziesz mnie:
Instagram: https://www.instagram.com/fiszkowa_kartoteka/
Youtube: https://bit.ly/3pljbHo
Możesz mi postawić kawę: buycoffee.to/lubiewiedziec
Dziś mówię o tytułach książek i wspominam następujące pozycje:
“After many a summer” Aldous Huxley, (wydana po polsku jako “Po wielu latach” w Muza)
“Serce pełn...2023-08-2126 min
Czas odzyskanyZbrodnia. Gość: Wojciech ChmielarzTen temat - i to nie tylko jego praktyczne realizacje - fascynuje, i są na to twarde dowody: lwia część rynku książkowego na świecie to kryminały, podcasty true crime są w czołówce najchętniej słuchanych i w USA, i u nas, co popularniejszy serial to kryminał. Dlaczego pragniemy to czytać, tego słuchać, to oglądać? Czy interesuje nas tylko, że X wziął nóż i pozbawił życia Y-a, czy może jednak coś jeszcze: problem tego, dlaczego to zrobił? A jeśli to to drugie pytanie, to gdzie szukać na nie odpowiedzi - w indywidualnych predyspozycjach zbrodniarza? Kl...2023-07-2359 min
Czas odzyskanyOrient. Gościni: Jagoda GrondeckaPodobno jest tam ciepło, ba, bywa, że gorąco. Podobno są tam palmy. Podobno w miasteczkach są wąskie uliczki, a na dziedzińcach domów fontanny, w domach zaś żyją mężczyźni z haremami żon. Podobno na targach trzeba się - zgodnie z nazwą - targować, kupując kolorowe przyprawy. Podobno na prowincji jest mnóstwo kóz. Podobno, podobno, podobno. Oto Orient - nie faktyczna strona świata, lecz wyobrażenie na jej temat, obecne w zachodnim imaginarium.Pretekstów do rozmowy na ten temat można wymienić wiele - raz, że wakacje, dwa, że „Noce zarazy”, nowa powieś...2023-07-0956 min
Czas odzyskanyBieda. Gość: Jan ŚpiewakPoruszanie tego tematu budzi oczywisty i jasny sprzeciw. W końcu: to stan, który dotyka boleśnie, a nie służy podcastowej rozmowie. Dlaczego go więc, mimo wszystko, brać na warsztat? Dlatego, że, jak bogactwo, omawiane w odcinku poprzednim, z Janem J. Zygmuntowskim, jest tematem dzisiejszej kultury, tak jest nim też bieda: starczy przypomnieć Parasite, Beef, Squid Game. Dzisiejsze spojrzenie na nią różni się od tego, jakie dominowało kiedyś, i warto spytać, co spowodowało te różnice; jakie wydarzenia w ostatnich dekadach kazały wyzbyć się ówczesnego widzenia niedostatku.Gościem tego odcinka jest Jan Śpi...2023-06-2559 min
Czas odzyskanyBogactwo. Gość: Jan J. ZygmuntowskiOglądamy ich, i to, jakimi pieniędzmi obracają, pociąga nas - głównie dlatego, że są one nie do pomyślenia, i to, co można za nie kupić, także. Lot prywatnym samolotem ze Stanów do Europy? Rezydencje rozsiane po całym świecie? Koszulka polo za przeciętną roczną pensję niewykwalifikowanego pracownika? To wszystko rzeczy, których lwia część ludzi nigdy nie doświadczy i nigdy nie będzie ich posiadała, ale może je ujrzeć na ekranie: w „Sukcesji’, w „Białym Lotosie”, w „Billions”. Pytanie jednak, czy sprawy te nie przestały być przedmiotem zazdrości już jakiś czas t...2023-06-1157 min
Czas odzyskanyWyznanie. Gość: Marek BieńczykZalewa nas literatura konfesyjna. Jest jej mnóstwo, jest na szczytach list bestsellerów, nie tylko w Polsce, ale też w krajach anglo-, francusko- i niemieckojęzycznych. Zostaje uhonorowana najważniejszymi nagrodami (najlepszym dowodem na to Nobel dla Annie Ernaux). Skąd wzięła się jej popularność? Dlaczego w 2023 r. chcemy czytać ludzi, którzy piszą o sobie. I nie udają, że tego nie robią, nie ubierają swego doświadczenia w szaty fikcji (Emilia Dłużewska i jej „Jak płakać w miejscach publicznych”, „Oto ciało moje” Aleksandry Pakieły i mnóstwo innych książek z tego gatunku)? Dlaczego chcemy czyta...2023-05-281h 16
Czas odzyskanyPolak-katolik. Gość: prof. dr hab. Andrzej LederUkazuje się reportaż jednej ze stacji telewizyjnych, którego autorzy dowodzą, że Jan Paweł II wiedział o przypadkach molestowania w kurii krakowskiej - poparcie dla papieża rośnie. Ukazuje się film braci Sekielskich „Tylko nie mów nikomu” - reakcją społeczeństwa jest wsparcie dla Kościoła. Ale też: mają miejsce największe po 1989 r. protesty i jeśli są skierowane przeciwko jakiejś instytucji, to skierowane są przeciwko Kościołowi. O co chodzi w splocie polskości i katolicyzmu? Skąd on się wziął, dokąd sięgają jego źródła, jaką ma przyszłość?O tym - w odcinku, pretekstem d...2023-05-141h 10
Czas odzyskanyObywatelstwo. Gość: prof. dr hab. Adam BodnarKiedy Putin najechał Ukrainę, mnóstwo obywateli Rosji uciekło ze swojego kraju. Spotkali się wówczas z reakcją: „powinni tam wracać i walczyć z tyranem, nie są naszym problemem”. Czy tyran jednak jest ich? Do jakiego stopnia bycie obywatelem danego państwa nas definiuje, wyznacza nasze obowiązki? Dlaczego nie możemy się od niego odciąć i po prostu żyć? Co to w ogóle w post-narodowym świecie znaczy „być obywatelem”?Na te pytania odpowiada prof. dr hab. Adam Bodnar, były rzecznik praw obywatelskich i dziekan Wydziału Prawa Uniwersytetu SWPS. Z prof. Bodnarem rozmawiam też o tym, gdzie byłby teraz, g...2023-04-301h 14
Kultura LiberalnaCzy Tusk wie jak wygrać wybory | Wojciech EngelkingCzy Donald Tusk zdołał się wymyślić na nowo? Czy taka zmiana jest konieczna, żeby opozycja wygrała wybory? Wreszcie, czy Tusk i jego formacja wyciągnęli wnioski z przeszłości i wiedzą jak zdobyć władzę i ją utrzymać? O tym rozmawiają Karolina Wigura, Katarzyna Kasia i Wojciech Engelking. Pretekstem do naszej dyskusji jest esej Wojciecha Engelkinga "Druga modernizacja Donalda Tuska", opublikowany na łamach Kultury Liberalnej. Zapraszamy na rozmowę, czekamy na Wasze opinie i komentarze.
Tekst Wojtka Engelkinga - https://kulturaliberalna.pl/2023/01/19/engelking-druga-modernizacja-donalda-tuska/2023-02-1550 min
Woda w nożuKobieta Samotna, reż. Agnieszka Holland - Woda w nożu #14Jest takie powiedzenie: że jak wszystko, to wszystko, a jak nic to nic. Życie bohaterki „Kobiety samotnej” Agnieszki Holland z 1981 r., samotnie wychowującej dziecko listonoszki Ireny, potwierdza jego drugą cześć. Gdy w Polsce trwa karnawał „Solidarności”, z nią nikt solidarny nie jest i się jej problemami - szczególnie mieszkaniowymi - nie przejmuje. Wszystko może się zmienić, gdy pozna byłego górnika Jacka, granego przez Bogusława Lindę - ale czy faktycznie się zmieni? W tym odcinku „Wody w nożu” rozmawiamy o tym, jak polska beznadzieja przedstawiona przez Holland się zestarzała i czy może zniknęła; o tym, co widać z w...2023-01-111h 01
Czas odzyskanyZmiana. Gościni: Joanna Bator1 stycznia wszystko ulegnie metamorfozie, ponieważ zaczął się nowy rok. Albo 1 marca, ponieważ zaczął się nowy miesiąc. Albo, gdy opozycja wygra wybory parlamentarne w Polsce. Albo, kiedy umrze Władimir Putin. Kiedy będę w związku z tą kobietą bądź z tym mężczyzną. Gdy zrzucę kilka kilogramów, kiedy ubiorę się w lepsze ciuchy, nabędę nowy samochód, telefon, komputer. Kiedy się przeprowadzę. Kiedy osiągnę magiczny wiek 18-tu, 30-tu, 40-tu lat. Kiedy przejdę na emeryturę. Kiedy zmienię pracę. Nieistotne, jaki punkt w określonej bądź nieokreślonej przyszłości wyznacza moment przejścia; istotne, że po przekroczeniu tego pun...2023-01-0856 min
Czas odzyskanyDialog. Gościni: prof. dr hab. Karolina WiguraJa widzę ten problem - aborcję, in vitro, związki partnerskie, cokolwiek, co rozpala emocje Polaków - w ten sposób, ty je widzisz w inny; porozmawiajmy więc. Kiedyś, być może, tak wyglądało podejście do istotnych problemów, ale dzisiaj już nie wygląda. Dialog, jeśli się odbywa, to między zwolennikami tego samego zdania na ich temat, którzy rozmawiają ze sobą po to, by się w danym przekonaniu utwierdzić - i, utwierdzając, cieszyć się swoją polityczną, moralną i każdą inną wyższością nad tymi, którzy wyznają przekonanie inne. Anglosasi nazywają...2023-01-011h 04
Czas odzyskanyRodzina. Gościni: Katarzyna FiguraDla 83 proc. Polaków „szczęście rodzinne” wciąż jest wartością nadrzędną – tak przynajmniej wskazuje badanie CBOS z 2019 roku. Nie precyzuje jednak, co znaczy dla nas rodzinność. Czy chodzi o wszystkich splecionych więzami pokrewieństwa i powinowactwa? A może tylko o wybranych? A może o rodzinę z wyboru? Co więcej, co to jest „szczęście”? Czy mówimy o zdrowej relacji, w której wnuk, stryj, matka, babcie i siostra respektują wzajemnie swoje odmienności, czy o takiej, w której tego szacunku brakuje?O rodzinie rozmawiam z Katarzyną Figurą, odtwórczynią głównej roli w filmie „Chrzciny”. Figu...2022-12-2557 min
Czas odzyskanyKoniec technologii. Gościni: prof. dr hab. Aleksandra PrzegalińskaMasowe zwolnienia w firmach technologicznych. Widmo bankructwa Twittera, niedawno zakupionego przez Elona Muska za prawie 50 miliardów dolarów. Lecące na łeb, na szyję kursy kryptowalut, skokowy spadek wartości NFT, które jeszcze na początku 2022 roku były warte ciężkie pieniądze. Tryumf chatu GPT 3 - sztuczna inteligencja potrafi już pisać wiersze i piosenki, potrafi także tworzyć coś, co niby jest obrazem, z pewnością nie jest jednak dziełem sztuki. Nieudane metaversum Marka Zuckerberga. Podczas ostatnich 12 miesięcy w świecie technologii i technologicznego dyskursu wydarzyła się cała epoka. O tym zaś, co ta epoka znac...2022-12-181h 03
Czas odzyskanyWstyd. Gość: Jacek PoniedziałekNiewłaściwie użyty sztuciec podczas eleganckiej kolacji. Poczucie, że nie jesteśmy wystarczająco dobrze ubrani, bo nas na to nie stać. Przekonanie, że wszyscy o czymś wiedzą, tylko my nie wiemy, a nie wiemy dlatego, że jesteśmy z niższej warstwy społecznej. Możliwych jest wiele innych zachowań, które łączy ta potworna emocja: wstyd, o zabarwieniu - przede wszystkim - klasowym. O takim wstydzie pisze w swoich „Bliskich”, tegoroczna noblistka Annie Ernaux, a w tym odcinku „Czasu odzyskanego” sprawdzamy, jak podobny wstyd wygląda w Polsce.Przewodnikiem po owym klasowym wstydzie u nas jest Jacek Poniedziałe...2022-12-111h 03
Czas odzyskanyEuropa Środkowa. Gość: Ziemowit SzczerekByła sobie raz Europa, która była unikalna, inna od Wschodu i od Zachodu - i pewnego razu ta Europa została porwana. Kulturowo zachodnia, politycznie stała się Wschodem - i do dzisiaj stara się z tego porwania, z którego w międzyczasie została ocalona, wygrzebać. Tak przynajmniej brzmi teza ze słynnego eseju Milana Kundery „Zachód porwany albo tragedia Europy Środkowej”. Czym dziś jest ten region - nasz region, region, w którym mieszkamy? W jaki sposób mieszkanie w Krakowie, Wiedniu, Budapeszcie różni się od mieszkania w Paryżu, Nowosybirsku i Brukseli? Jaka jest nas...2022-12-041h 08
Czas odzyskanyWojna płci. Gościni: prof. dr hab. Magdalena ŚrodaDane są nieubłagane: młode Polki i młodzi Polacy to już niemal dwa różne narody. Podczas gdy te pierwsze na potęgę się liberalizują, zdobywają wykształcenie i przeprowadzają się ze wsi do miast, ci drudzy częściej idą radykalnie na prawo, wykształcenie lekceważą i zostają w miejscowościach, w których się urodzili. Te pierwsze szukają partnerów, ci drudzy – partnerek, trudno jednak oczekiwać, by udało im się ich zdobyć w sobie nawzajem. Czy można w takim wypadku mówić już o współczesnej nam wojnie płci? I, w dodatku, jak o tym mówić w momencie, w którym sam ter...2022-11-271h 15
Czas odzyskanyBeztroska. Gość: Michał KempaŚwiat, w którym nie ma zmartwień i życie, w którym nie ma zobowiązań: stałych związków, dzieci, odpowiedzialności za drugiego człowieka. Jest za to: dobra zabawa i spore pieniądze płynące z niezbyt ciężkiej - przynajmniej na pierwszy rzut oka - pracy. Brzmi jak marzenie, czy jednak jak udręka? A może brzmi niemoralnie, kiedy innym zaczyna się żyć coraz ciężej - ponieważ wojna, ponieważ inflacja i ponieważ światowy chaos? O tym wszystkim rozmawiam z komikiem Michałem Kempą, zaś powodem rozmowy jest jego książka „Ostatni rok lekkiego życia”.Kempa op...2022-11-2054 min
Czas odzyskanyKoniec świata. Gość: Tomasz StawiszyńskiTrafi w nas wielki meteoryt. Ugotujemy się w wyniku apokalipsy klimatycznej. Rozgorzeje nuklearna wojna między Rosją i Stanami Zjednoczonymi, a prędko po nuklearnej wojnie nastąpi nuklearna zima. Ziemia wybuchnie, bo tak przewidzieli lata temu Majowie. Tajemnicza choroba wybije pół ludzkości - zresztą, co tam: pół, całą ludzkość. Obdarzone sztuczną inteligencją roboty zyskają samoświadomość i zemszczą się na ludzkości. To tylko kilka przykładów wyobraźni, która we współczesnej nam epoce jest dominującą - wyobraźni apokaliptycznej. Apokalipsa straszy nas i uwodzi, bo w końcu: jest coś pociągającego w perspektywie tego...2022-11-131h 04
Czas odzyskanyWojna pokoleń. Gość: Jacek ŻakowskiNajmłodsze pokolenie, domagające się zmienienia świata pracy, nie robi żadnej rewolucji i wszelkie jego internetowe akcje są niewiele warte, komentuje dziennikarz i publicysta Jacek Żakowski, po tym jak trochę uspokoiła się burza po słowach prof. Marcina Matczaka o braku gotowości u młodych pracowania po 16 godzin na dobę, żeby osiągnąć sukces. O tym bowiem rozmawiamy: o wojnie pokoleń. Czy w ostatnich latach rozgorzała w Polsce? Dlaczego to warunki zatrudnienia – czas pracy, płace, traktowanie pracownika przez pracodawcę – stały się jej przestrzenią, tak jak przestrzenią wojny pokoleń w 1968 roku na Zachodzie był świat seksu i ero...2022-11-061h 29
Czas odzyskanyDorosłość. Gość: Andrzej SaramonowiczDorosłość nie jest dziś w cenie. Jej kulturowych eksponentów spotyka zawołanie: „OK, boomer” i oskarżenia o to, że zniszczyli świat; że nie rozumieją rzeczywistości, w której żyją, bo tę ostatnią, tak właściwie, należy raczej czuć, niż rozumieć. Dorosłym nikt nie chce być, zresztą – wielu nie może. Materialne wskaźniki dorosłości – takie jak na przykład własne mieszkanie – są w naszych czasach niedostępne coraz szerszym rzeszom tych, którzy jeszcze dekadę czy dwie temu by po nie sięgnęli, a lepiej nie chcieć tego, czego i tak nie może się dostać.A może w...2022-10-301h 12
Czas odzyskanyPopkulturowa nostalgia. Gość: prof. dr hab. Marcin NapiórkowskiNajwiększy filmowy hit ostatniego lata - Top Gun: Maverick, kontynuacja hitu sprzed ponad trzech dekad. Najpopularniejsze seriale tej jesieni - Pierścienie Władzy, ponowne zanurzenie w świat Śródziemia znany z trylogii Petera Jacksona, i Ród smoka, powrót do Westeros. Jurassic World, czyli sequel Parku Jurajskiego. Kolejne odsłony franczyz Marvela i DC. Powroty do postaci i aktorów z Gwiezdnych wojen. O czym to wszystko świadczy? O tym, że popkulturę opanowała nostalgia. Nie powstają już oryginalne dzieła filmowe czy serialowe - cofamy się do tych, które niegdyś osiągnęły sukces; do historii, które znam...2022-10-231h 11
Czas odzyskanyRasa. Gość: Przemysław WielgoszWielkie marsze Black Lives Matter w wakacje roku 2020, po śmierci George’a Floyda. Setki niechętnych komentarzy, gdy okaże się, że któryś serwis streamingowy postanowił obsadzić czarnoskórą osobę w miejscu białej. Renesans zainteresowania losami pańszczyzny w Polsce. Obalanie pomników George’a Washingtona, właściciela niewolników, i Winstona Churchilla, który swą karierę zapoczątkował w kolonialnych, brytyjskich Indiach. Nów, czarna szkoła amerykańskiego horroru, z filmami takimi, jak „Nie!” Jordana Peele’a i „Candyman” Nii DaCosty. Co wszystkie te zjawiska łączy?To otóż, że są dowodami na to, że pojęcie rasy staje się w naszych czasac...2022-10-161h 35
Czas odzyskanyPolska rewolucja seksualna. Gościni: Sylwia ChutnikBył rok 1955. Stalin umarł dwa lata wcześniej, Bierut jeszcze żył, ale w powietrzu czuć było nadchodzącą odwilż. W takich okolicznościach w Warszawie odbył się V Światowy Festiwal Młodzieży i Studentów. Do Polski zjechali młodzi ludzie z krajów demokracji ludowej, by Polaków poznać i, być może przede wszystkim, iść z nimi do łóżka. Festiwal był momentem polskiej rewolucji seksualnej.Czy jednak: momentem jedynym? Jak zmieniało się polskie podejście do seksu – od przedwojennej, silnie zerotyzowanej epoki przez okupację i komunizm? Co działo się w Polsce w roku 1968, kiedy we Francji i w Sta...2022-10-091h 12
Czas odzyskanyOpowieść narodowa. Gościni: Ilona ŁepkowskaDlaczego w późnym PRL-u polska widownia pokochała komedie erotyczne w stylu „Och, Karol”, po 2004 r. - cukierkową stylistykę w rodzaju „Magdy M.” i „Tylko mnie kochaj”, a potem brutalne filmy Wojciecha Smarzowskiego i Patryka Vegi? Co taki wybór filmów i seriali mówi o nas jako o społeczeństwie, i w którą stronę wajcha publicznych gustów przechyli się w najbliższym czasie? O tym wszystkim mówi Ilona Łepkowska - scenarzystka i producentka najpopularniejszych polskich telenowel.Rozmowa z Łepkowską - której filmowa autobiografia, „Zołza”, trafiła ostatnio na ekrany - to podróż po polskiej estetyce...2022-10-021h 31
Czas odzyskanyPieniądze. Gość: Hubert Urbański– W pewnym momencie po prostu przestałem spoglądać na ceny – mówi gość pierwszego odcinka drugiego sezonu „Czasu odzyskanego” Hubert Urbański. Rozmawiamy z nim o tym, z czym z racji prowadzenia „Milionerów”, nieodmiennie się kojarzy – o pieniądzach. Jakie miejsce zajmują w naszej wyobraźni?Dlaczego bowiem to milion, wart dzisiaj o wiele mniej niż kiedy „Milionerzy” trafili na antenę, stał się nie tylko w Polsce symbolem wielkich pieniędzy? W jaki sposób pieniądze zdobywało i wydawało pokolenie, które je ciułało, a w jaki sposób wydaje najmłodsze? Czy są takie osoby, które dużyc...2022-09-2558 min
Pismo do słuchaniaOpowiadanie Pisma. Wojciech Engelking, Spotkanie klasoweCzyta Wojciech Engelking. Opowiadanie ukazało się w lipcowym numerze „Pisma” z 2022 roku.
Wykup prenumeratę, aby przeczytać ten i inne teksty oraz zyskać dostęp do wszystkich wydań AUDIO miesięcznika.
magazynpismo.pl/prenumerata/
Materiał nagrano w Studiu Osorno.2022-07-2137 min
Czas odzyskanyCzas odzyskany, odc. 8: Sława. Goście: Muniek Staszczyk, Karolina Korwin PiotrowskaNie ma chyba potężniejszego narkotyku, bo ten pociąga za sobą wszystkie inne: pieniądze, zainteresowanie erotyczne, władzę nad tym, co ludzie myślą i co robią. Oto ona: sława. W tym odcinku „Czasu odzyskanego” przyglądamy się temu, jak się zmieniała na przestrzeni wieków, szczególnie: w Polsce po upadku żelaznej kurtyny, korzystając z wiedzy dwójki gości: praktyka i teoretyczki. Pretekstem jest film Baza Luhrmanna o Elvisie Presleyu, zaś w podkaście występują: Muniek Staszczyk i Karolina Korwin Piotrowska.Każde z nich przynosi do rozmowy inną perspektywę. Muniek, który - ja...2022-06-122h 19
Czas odzyskanyCzas odzyskany, odc. 7: Naród. Goście: Konstanty Gebert, dr Katarzyna KasiaCzy cancelować rosyjską kulturę? To pytanie, które wielu zadaje sobie po 24 lutego 2022 roku. Z jednej strony: wydaje się naturalne, że w dobie wojny solidaryzujemy się z ofiarą, nie z najeźdźcą - więc nie ma co wzmacniać soft power tego ostatniego. Nawet więc, jeśli nie zrezygnować z Czechowa i Rachmaninowa na zawsze, to przynajmniej na jakiś czas. Z drugiej: co mają oni do tego, co robią czołgi? Z trzeciej: jak to możliwe, że w trzeciej dekadzie XXI w. zaczęliśmy znów definiować się przez kategorię narodu, która jeszcze niedawno wydawała się zapomniana? Prze...2022-05-292h 05
Czas odzyskanyCzas odzyskany, odc. 6: Ucieczka. Goście: Łukasz Orbitowski, Andrzej Franaszek„Czas odzyskany” to podcast, w którym przyglądamy się ideom: temu, skąd się wzięły i jaką pełnią rolę w naszym życiu. Pretekstem do każdego przyjrzenia się jest aktualne wydarzenie kulturalne albo pop-kulturalne. W tym odcinku ideą jest ucieczka - z trzech powodów. Po pierwsze: okoliczności dziejowych. Po drugie: powieści Łukasza Orbitowskiego „Chodź ze mną”. Po trzecie: zbioru esejów Andrzeja Franaszka „Gwiazda Piołun”. Orbitowski opowiada o miłości niemożliwej, która musi się skończyć ucieczką z ponurej Polski lat 50. i emigracją w Ameryce, gdzie na bohaterów czekają trudności, których nie przewidzieli...2022-05-152h 08
Czas odzyskanyCzas odzyskany, odc. 5: Millenialskość. Goście: Maciej Marcisz, Oliwia Bosomtwe„Czas odzyskany” to podkast, w którym przyglądamy się ideom: temu, skąd się wzięły i jaką pełnią rolę w naszym życiu. Pretekstem do każdego przyjrzenia się jest aktualne wydarzenie kulturalne, pop-kulturalne, nowy film, bądź książka. W tym odcinku ideą jest millenialskość, z racji publikacji „Gdzie jesteś, piękny świecie?” Sally Rooney.
Irlandzka pisarka kilka lat temu szturmem wbiła się na listy bestsellerów, zyskując przydomek „Salingera epoki Snapchata”. Była pierwszą wielką miillenialską pisarką, oddającą w swoich powieściach - takich, jak „Normalni ludzie” czy „Rozmowy z przyjaciółmi” doświadczenie tych, którzy urodzili się w okolicach 1989 roku...2022-05-012h 01
Czas odzyskanyCzas odzyskany, odc. 4: Chaos. Goście: Bartłomiej Sienkiewicz, Edwin Bendyk„Czas odzyskany” to podcast, w którym przyglądamy się ideom: temu, skąd się wzięły i jaką pełnią rolę w naszym życiu. Pretekstem do każdego przyjrzenia się jest aktualne wydarzenie kulturalne, pop-kulturalne, nowy film, książka - bądź rocznica jej ukazania się. W tym odcinku ideą jest chaos, z racji setnej rocznicy publikacji „Ziemi jałowej” T. S. Eliota, która ukazała się w 1922 roku - w szczególnych okolicznościach. Czy Europa sto lat temu była podobna do naszej? Na pierwszy rzut oka: tak; podobnie jak nasza, ogarnął ją nieporządek. Po I Wojnie...2022-04-171h 46
Fiszkowa kartoteka książek117. Przeczytane w marcu 2022Znajdziesz mnie:
Instagram Fiszkowa kartoteka: https://www.instagram.com/fiszkowa_kartoteka/
Youtube Fiszkowa kartoteka: https://bit.ly/3pljbHo
Instagram Lubię wiedzieć: https://www.instagram.com/lubie_wiedziec/
Możesz mi postawić kawę: buycoffee.to/lubiewiedziec
W marcu przeczytałam:
Diedre Mask “Adresy” https://bit.ly/3DRx6uJ
Wojciech Engelking “Serce pełne skorpionów” https://bit.ly/3uT4a15
Ernest Hemingway “Stary człowiek i morze” https://bit.ly/3K9WspU
Christine Dwyer Hickey “Wąski pas lądu” https://bit.ly/3x2akyF
Susan Taubes “Rozwiązek” https://bit.ly/3NHnK9n
Joan Didion “Błękitne noce” https://bi...2022-04-0420 min
Czas odzyskanyCzas odzyskany, odc. 3: Klasy. Goście: Dorota Masłowska i Sławomir Sierakowski„Czas odzyskany” to podcast, w którym przyglądamy się ideom: temu, skąd się wzięły i jaką pełnią rolę w naszym życiu. Pretekstem do każdego przyjrzenia się jest aktualne wydarzenie kulturalne albo pop-kulturalne. W tym odcinku ideą jest klasa społeczna - z racji „Innych ludzi” w reżyserii Aleksandry Terpińskiej na podstawie poematu Doroty Masłowskiej.To opowieść o kilku dniach z życia paru warszawiaków: Kamila z blokowiska, jego pracującej w Rossmanie dziewczyny i starszej, zamożnej kochanki; męża kochanki i jego dzieci. Tym, co bohaterów od siebie oddziela, jest przynależność...2022-04-032h 02
Czas odzyskanyCzas odzyskany, odc. 2: Dzieciństwo. Goście: Marta Szarejko i Grzegorz Kasdepke„Czas odzyskany” to podcast, w którym przyglądamy się ideom: temu, skąd się wzięły i jaką odgrywają rolę w naszym życiu. Pretekstem są aktualne wydarzenia kulturalne i pop-kulturalne. Ideą tego odcinka jest dzieciństwo – temat filmów „Belfast” w reżyserii Kennetha Branagha, „To była ręka Boga” Paola Sorrentino oraz „C’mon C’mon” Mike’a Millsa. Dwa pierwsze to nostalgiczne powroty: do Irlandii lat 60. i późniejszych o dwie dekady Włoch. Ostatni, to opowieść o dzieciństwie rozgrywającym się tu i teraz. Czy można dostrzec między nimi różnicę? Tak. O ile dzieciństwo w XX w. (niezależnie...2022-03-201h 51
Czas odzyskanyCzas odzyskany, odc. 1: Konsekwencja, Goście: Dariusz Rosiak, Anna Dziewit-Meller„Czas odzyskany” to podcast, w którym przyglądamy się ideom: temu, skąd się wzięły i jaką ogrywają rolę w naszym życiu. Reagujemy na aktualne wydarzenie kulturalne albo popkulturalne. W tym odcinku ideą jest konsekwencja – z racji „Oczu Tammy Faye” dostępnych na Netfliksie. To opowieść o tym, jak popularna teleewangelistka z USA lat 80. XX wieku straciła sławę i pozycję, gdy wyszły na jaw rozmaite szczegóły z jej prywatnego życia. Została, jak powiedzielibyśmy dzisiaj, poddana cancelowaniu. No, właśnie – czy została? Czy wymaganie bycia konsekwentnym nie jest przede wszystkim wymaganiem przyzwoitości i tzw. kultura...2022-03-111h 37
Vogue Polska WEBCzas odzyskany, odc. 1: Konsekwencja. Goście: Dariusz Rosiak, Anna Dziewit-Meller„Czas odzyskany” to podcast, w którym przyglądamy się ideom: temu, skąd się wzięły i jaką ogrywają rolę w naszym życiu. Reagujemy na aktualne wydarzenie kulturalne albo popkulturalne. W tym odcinku ideą jest konsekwencja – z racji „Oczu Tammy Faye” dostępnych na Netfliksie. To opowieść o tym, jak popularna teleewangelistka z USA lat 80. XX wieku straciła sławę i pozycję, gdy wyszły na jaw rozmaite szczegóły z jej prywatnego życia. Została, jak powiedzielibyśmy dzisiaj, poddana cancelowaniu. No, właśnie – czy została? Czy wymaganie bycia konsekwentnym nie jest przede wszystkim wymaganiem przyzwoitości i tzw. kultura anulowania...2022-03-101h 37
Woda w nożuPrzesłuchanie, reż. Ryszard Bugajski - Woda w nożu #13Określenie "półkownik" znów pojawia się w naszym podcaście, albowiem Przesłuchanie w reżyserii Ryszarda Bugajskiego to film przez władzę ludową przeklęty i szybko skazany na niebyt. Jednak brawurowy obraz uciskania przez służby obywateli został odnaleziony po latach i upubliczniony, po czym stał się swego rodzaju ostrzeżeniem. Grająca główną rolę Krystyna Janda być może w tym właśnie filmie stworzyła swoją najlepszą kreację w karierze. Zapraszamy bardzo serdecznie. Adam Malczak, Karol Paciorek i Wojciech Engelking rozmawiają o najlepszych filmach. https://twitter.com/AdamMalczak https://twitter.com/W_Engelking https://twitter.com/2022-01-2558 minWoda w nożuNa srebrnym globie - Woda w nożu #12"Na srebrnym globie" w reżyserii Andrzeja Żuławskiego, to film owiany legendą i bodaj najsłynniejsze dzieło polskiej kinematografii, którego nie udało się ukończyć. Będziecie oszołomieni historią powstania, rozmachem i geniuszem reżysera, takiego odcinka Wody w nożu jeszcze nie było.Zapraszamy: Adam Malczak, Wojciech Engelking i Karol Paciorek. 2021-09-071h 08Woda w nożuSeksmisja - Woda w nożu #11Jeden z najchętniej oglądanych filmów w historii polskiej kinematografii - jak się zestarzał? Czy siermiężny humor wciąż daje się lubić? Może amerykańskie feministki miały rację, wyklinając „Seksmisję”? Co to znaczyło: być w PRL-u mężczyzną, a co znaczy dzisiaj? Te pytania towarzyszą nam w rozmowie o filmie Juliusza Machulskiego. Oto nowa „Woda w nożu” - Adam Malczak, Karol Paciorek i Wojciech Engelking rozmawiają o najlepszych polskich filmach.2021-07-0452 minWoda w nożuKariera Nikosia Dyzmy - Woda w nożu #10My wszyscy z niego - mógłby ktoś powiedzieć. Tak, ale nie do końca, bo nasz dzisiejszy bohater nie choruje na syndrom, na który chorują wszyscy inni, innymi słowy - syndrom oszusta. Pracownik przedsiębiorstwa pogrzebowego spod Warszawy pnie się po szczeblach kariery biznesowo-politycznej, w końcu zostając premierem - o kim mowa? Rzecz jasna: o Dyzmie, i to: Nikosiu Dyzmie, czyli bohaterze filmu Jacka Bromskiego z Cezarym Pazurą w roli głównej, na motywach przedwojennej powieści Tadeusza Dołęgi-Mostowicza. Pazura nie był (i pewnie nie będzie) pierwszym Dyzmą, i tak jak zmieniał się on, zmie...2021-04-081h 04
Imponderabilia - Karol PaciorekWojciech Engelking: Patointeligencja rodem z PRL, wielka miłość i Warszawa pełna szpiegów.Wojciech Engelking opowiada o fascynującej historii w której udział biorą: patointeligencja ale z czasów PRL, szpiedzy, Warszawa przełomu lat 50 i 60 XX wieku. Najnowsza książka Wojciecha nosi tytuł 'Serce pełne skorpionów' i o niej głównie rozmawiamy. Czy Warszawa była dobrym miejscem kontaktów agentów wywiadu? Jak bawiła się młodzież z wyższych sfer w tamtych czasach? Czy można tę książkę porównać do twórczości Twardocha? Nie pomijamy oczywiście faktu, iż razem z Wojciechem i Adamem Malczakiem (który akurat kwestię szpiegostwa ma do dziś niejasną) prowadzimy podcast...2021-03-092h 14Woda w nożuKrótki film o zabijaniu - Woda w nożu #9Dwóch mężczyzn i dwa życia: jedno, które się właśnie zaczyna i drugie, które już dawno się skończyło, czyli Krzysztof Globisz i Mirosław Baka w „Krótkim filmie o zabijaniu” Krzysztofa Kieślowskiego (1987). Rozmawiamy o śmierci i o wykorzystaniu jej przez państwo jako kary, o burej Warszawie lat 80., o okrucieństwie w kinie i o tym, jak film może doprowadzić do przemian w prawie. Gościnnie występuje redaktor Ramen.Adam Malczak, Karol Paciorek i Wojciech Engelking rozmawiają o najlepszych filmach.https://twitter.com/AdamMalczakhttps://twitter.com/W_E...2021-02-201h 00Woda w nożuVinci - Woda w nożu #8W Polsce jest tylko jeden obraz i wisi on w Krakowie. O Krakowie jest z kolei wiele filmów, ale tylko jeden zajmuje w naszych sercach szczególne miejsce. W nim bowiem dwóch złodziejaszków (Robert Więckiewicz i Borys Szyc) próbuje wzmiankowany obraz ukraść, w miiędzyczasie zajadając się spaghetti (pastą). Oto "Vinci" Juliusza Machulskiego, które prowokuje nas do zadania nastepujących pytań: dlaczego w Polsce nie nagradza się filmów dobrze zrobionych i opowiadających historię, a nie opowiadających się po danej stronie w wielkiej sprawie? Czy Kraków zaczyna się na placu Szczepańskim i...2021-01-1456 minWoda w nożuBarwy ochronne - Woda w nożu #7Barwy Ochronne z 1976 roku były najpopularniejszym filmem Krzysztofa Zanussiego w Polsce. Konflikt wartości między cynicznym docentem (wybitna rola Zbigniewa Zapasiewicza), a idealistycznym magistrem (młody i przystojny Piotr Garlicki) przeradza się w konflikt zdań w dyskusji: czy ten film jest o czymś ponadczasowym i czy zawsze Wojtek musi się z nami nie zgadzać?Adam Malczak, Karol Paciorek i Wojciech Engelking rozmawiają o najlepszych filmach.https://twitter.com/AdamMalczakhttps://twitter.com/W_Engelkinghttps://twitter.com/karolpaciorek2020-11-281h 04Woda w nożuWesele - Woda w nożu #6Kto z Was był na polskim, wiejskim weselu? Kto z Was widział "Wesele" Wojtka Smarzowskiego? Rozmawiamy o fenomenalnym i niezwykle barwnym obrazie polskiej prowincji, o "dniu upadku Wiesława Wojnara", o wódce, łapówkach, złamanych kręgosłupach moralnych i prawdziwej miłości.Adam Malczak, Karol Paciorek i Wojciech Engelking rozmawiają o najlepszych filmach.https://twitter.com/AdamMalczakhttps://twitter.com/W_Engelkinghttps://twitter.com/karolpaciorek2020-10-0549 minWoda w nożuChinatown - Woda w nożu #5Chinatown to film w reżyserii Romana Polańskiego z 1974 roku, gdzie w głównych rolach występuje Jack Nicholson i Faye Dunaway. Mimo, że to film stworzony na obcej ziemi, to jednak stosując zasadę "it's the singer, not the song" zaliczyliśmy go w poczet Najlepszych Filmów Polskich. O samym singerze, czyli Romanie Polańskim też rozmawiamy i wcale tu nie jest kolorowo. Do tego Hunter S. Thompson i jego codzienna rutyna, piękno Kalifornii i Izraela, oraz wspaniały scenariusz, który przyniósł "Chinatown" jedynego Oscara.Adam Malczak, Karol Paciorek i Wojciec...2020-09-0255 minWoda w nożuŻółty Szalik - Woda w nożu #4Żółty Szalik to film telewizyjny z 2000 roku w reżyserii Janusza Morgensterna z brawurową rolą Janusza Gajosa. Scenariusz napisał niedawno zmarły Jerzy Pilch i właśnie by upamiętnić tego wybitnego autora postanowiliśmy czwarty odcinek poświęcić jednemu z najlepszych, o ile nie najlepszemu filmowi, którego tematem przewodnim jest choroba alkoholowa. Żółty Szalik stał się niemal memem a kilka scen pojawiających się w obiegu internetowym bardzo go spłyca. Adam Malczak, Karol Paciorek i Wojciech Engelking rozmawiają o najlepszych filmach. https://twitter.com/AdamMalczak https://twitter.com/W_Engelking ...2020-07-2747 minWoda w nożuNiewinni czarodzieje - Woda w nożu #3Niewinni Czarodzieje w reżyserii Andrzeja Wajdy z 1960 roku. Redaktor Engelking snuje opowieść o tamtej epoce nakreślając kontekst jak nikt inny. Redaktor Malczak w pewnym momencie zdradzi sekret idealnej jajecznicy (ciekawe, czy wiecie kiedy należy jajka posolić?). Redaktor Paciorek, no cóż. Redaktor Paciorek stara się nadrobić niewiedzę Rieslingiem. Tematy muzyczne w tym odcinku to oczywiście kompozycje Krzysztofa Komedy.Adam Malczak, Karol Paciorek i Wojciech Engelking rozmawiają o najlepszych filmach. https://twitter.com/AdamMalczak https://twitter.com/W_Engelking https://twitter.com/karolpaciorek2020-06-211h 00Woda w nożuDzień Świra - Woda w nożu #2"Dzień Świra" - jak myślicie, który z nas przestawia zegarki niczym Adam Miauczyński, by zaczynać pracę zawsze o równej godzinie? W ostateczności o wpół do? Chcielibyśmy pić wina wybrane, ale łączność z Markiem Kondratem zachowujemy w nieco inny sposób. Do tego Californication i zwyczaje redaktora Engelkinga, muzyka Chopina i dość zadziwiające przypadki Bogusława Lindy, który w "Dniu Świra" co prawda nie gra, a mógłby. Adam Malczak, Karol Paciorek i Wojciech Engelking rozmawiają o najlepszych filmach. https://twitter.com/AdamMalczak https://twitter.com/W_Engelking https://twitter.com/karolpaciorek2020-05-2859 min
Woda w nożuPSY - Woda w nożu #1Adam Malczak, Karol Paciorek i Wojciech Engelking rozmawiają o najlepszych filmach. Pierwszy odcinek to "Psy" Władysława Pasikowskiego.https://twitter.com/AdamMalczakhttps://twitter.com/W_Engelkinghttps://twitter.com/karolpaciorek2020-05-1549 min